Kazımlı Hacı Hüsü Kərbəlayı Lütfəli oğlu (1830-cu illər, Şuşa – 1898, Aşqabad, Rusiya Türkistanı general-qubernatorluğu) — xanəndə.
Hacı Hüsü | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1830-cu illər |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1898 |
Vəfat yeri |
|
Musiqiçi məlumatları | |
Fəaliyyəti | bəstəkar, xanəndə |
Janr | muğam |
Təhsili |
Həyatı
Hacı Hüsü Niftalı oğlu 1839-cu ildə Şuşa şəhərində papaqçı ailəsində anadan olmuşdur. İbtidai təhsilini molla yanında almışdır. Sonra mədrəsədə təhsilini davam etdirmişdir. Gözəl səsi olduğundan xanəndəliyə başlamışdır.
Əmək fəaliyyəti
Şuşa vokal sənətinin ən görkəmli nümayəndələrindən biri Xarrat Qulunun yetişdirməsi Hacı Hüsü şuşalılar qarşısında ilk dəfə "Xandəmirovun teatrı" binasında "Xeyriyyə gecəsi"ndə tarzən Sadıqcanın müşayətilə çıxış edərək "Çahargah"ı elə oxumuşdur ki, onun şöhrəti hər yerə yayılmışdır. Hacı Hüsü tək Azərbaycanın toylarına deyil, Yaxın və Orta Şərqin bir sıra şəhərlərinin məclislərinə dəvət olunurdu. Məsələn, 1880-ci ildə İran şahı Nəsrəddin Hacı Hüsünü öz oğlunun toyuna Təbrizə dəvət etmişdir. Hacı Hüsünü həmin məclisdə müşayiət edən tarzən Sadıqcan və kamançaçı Bağdagül Ata idi. Bu toyda Hacı Hüsü digər məşhur İran musiqiçəliriylə bərabər çıxış etmişdir. Lakin toyun sonunda şah tərəfindən verilən birinci mükafata məhz Hacı Hüsü layiq görülmüşdür.
Hacı Hüsü XIX əsrin 80-ci illərində Mir Möhsün Nəvvab ilə birlikdə Şuşada "Musiqiçilər məclisi" təşkil etmişdi ki, bu məclisdə muğam sənəti müzakirə olunurdu. Məşədi Cəmil Əmirov, İ.Abdullayev, Seyid Şuşinski, Sadıqcan kimi tanınmış incəsənət nümayəndələri bu məclisin iştirakçıları idilər. Hacı Hüsü gözəl xanəndə olmaqla bərabər, həm də Şərq və Azərbaycan muğamlarını əla bilən musiqişünas və müəllim kimi də məşhur idi. O, bir sıra muğamları təkmilləşdirmiş, onların yeni variantlarını yaratmışdır. Məsələn, o, "Kürdi" muğamına "Şahnaz"ı əlavə etmiş və yeni "Kürdi-Şahnaz" muğamını yaradıb oxumuşdur. Cabbar Qaryağdıoğlunun yazdığına görə, Hacı Hüsü Sadıqcanın tarda müşayiətilə "Qatar" muğamının da yaradıcısıdır.
Hacı Hüsü xan qızı Xurşidbanu bəyim Natəvanın sevimli xanəndəsi olmuş, onun məclislərində iştirak etmişdi. O, şamaxılı Mahmud ağanın və bakılı Məşədi Məlik Mənsurovun məclislərinə tez-tez dəvət olunardı. Deyilənə görə məşhur Qaçaq Nəbi də Hacı Hüsünün səsinə qulaq asmaq üçün xüsusi olaraq onun oxuduğu toy məclislərinə gələrdi.
Hacı Hüsünün həyatının son illəri çox da uğurlu olmamışdır. O, Ərəbistandan qayıtdıqdan sonra mollaların təzyiqi altında Şuşada Gövhər ağa məscidində minacat verməyə məcbur olmuşdur. Şuşa camaatı ətraf yerlərdən onu dinləmək üçün axışıb məscidə gələrdilər. Bu barədə C. Bağdadbəyov xatirələrində belə yazır: "Qış mövsümündə, yüzlərlə adam gəlib bu cazibəli səsə qulaq asardılar. Hacı Hüsünün uzun nəfəsi olmaqla bərabər, zənguləsinin misli-bərabəri yox idi".
Vəfatı
Hacı Hüsü 1898-ci ildə Aşqabad şəhərində vəfat etmişdi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Firidun Şuşinski. Azərbaycan xalq musiqiçiləri. Bakı: Yazıçı. 1985. səh. 33-37.
Xarici keçidlər
Köhnə kişilər (Hacı Hüsü Niftalı oğlu)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kazimli Haci Husu Kerbelayi Lutfeli oglu 1830 cu iller Susa 1898 Asqabad Rusiya Turkistani general qubernatorlugu xanende Haci HusuUmumi melumatlarDogum tarixi 1830 cu illerDogum yeri Susa Susa qezasiVefat tarixi 1898Vefat yeri Asqabad Asqabad qezasi d Zakaspiysk vilayeti Rusiya Turkistani general qubernatorlugu Rusiya imperiyasiMusiqici melumatlariFealiyyeti bestekar xanendeJanr mugamTehsili Susa Humanitar KolleciHeyatiHaci Husu Niftali oglu 1839 cu ilde Susa seherinde papaqci ailesinde anadan olmusdur Ibtidai tehsilini molla yaninda almisdir Sonra medresede tehsilini davam etdirmisdir Gozel sesi oldugundan xanendeliye baslamisdir Emek fealiyyetiSusa vokal senetinin en gorkemli numayendelerinden biri Xarrat Qulunun yetisdirmesi Haci Husu susalilar qarsisinda ilk defe Xandemirovun teatri binasinda Xeyriyye gecesi nde tarzen Sadiqcanin musayetile cixis ederek Cahargah i ele oxumusdur ki onun sohreti her yere yayilmisdir Haci Husu tek Azerbaycanin toylarina deyil Yaxin ve Orta Serqin bir sira seherlerinin meclislerine devet olunurdu Meselen 1880 ci ilde Iran sahi Nesreddin Haci Husunu oz oglunun toyuna Tebrize devet etmisdir Haci Husunu hemin meclisde musayiet eden tarzen Sadiqcan ve kamancaci Bagdagul Ata idi Bu toyda Haci Husu diger meshur Iran musiqiceliriyle beraber cixis etmisdir Lakin toyun sonunda sah terefinden verilen birinci mukafata mehz Haci Husu layiq gorulmusdur Haci Husu XIX esrin 80 ci illerinde Mir Mohsun Nevvab ile birlikde Susada Musiqiciler meclisi teskil etmisdi ki bu meclisde mugam seneti muzakire olunurdu Mesedi Cemil Emirov I Abdullayev Seyid Susinski Sadiqcan kimi taninmis incesenet numayendeleri bu meclisin istirakcilari idiler Haci Husu gozel xanende olmaqla beraber hem de Serq ve Azerbaycan mugamlarini ela bilen musiqisunas ve muellim kimi de meshur idi O bir sira mugamlari tekmillesdirmis onlarin yeni variantlarini yaratmisdir Meselen o Kurdi mugamina Sahnaz i elave etmis ve yeni Kurdi Sahnaz mugamini yaradib oxumusdur Cabbar Qaryagdioglunun yazdigina gore Haci Husu Sadiqcanin tarda musayietile Qatar mugaminin da yaradicisidir Haci Husu xan qizi Xursidbanu beyim Natevanin sevimli xanendesi olmus onun meclislerinde istirak etmisdi O samaxili Mahmud aganin ve bakili Mesedi Melik Mensurovun meclislerine tez tez devet olunardi Deyilene gore meshur Qacaq Nebi de Haci Husunun sesine qulaq asmaq ucun xususi olaraq onun oxudugu toy meclislerine gelerdi Haci Husunun heyatinin son illeri cox da ugurlu olmamisdir O Erebistandan qayitdiqdan sonra mollalarin tezyiqi altinda Susada Govher aga mescidinde minacat vermeye mecbur olmusdur Susa camaati etraf yerlerden onu dinlemek ucun axisib mescide gelerdiler Bu barede C Bagdadbeyov xatirelerinde bele yazir Qis movsumunde yuzlerle adam gelib bu cazibeli sese qulaq asardilar Haci Husunun uzun nefesi olmaqla beraber zengulesinin misli beraberi yox idi VefatiHaci Husu 1898 ci ilde Asqabad seherinde vefat etmisdi Hemcinin baxXarrat QuluIstinadlarFiridun Susinski Azerbaycan xalq musiqicileri Baki Yazici 1985 seh 33 37 Xarici kecidlerKohne kisiler Haci Husu Niftali oglu