Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Flüorit Ca F2 — kubik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: çox da tez-tez rast gəlməyən.
| Flüorit | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Kateqoriya | Mineral |
| Formul (təkrarlanan vahid) | CaF₂ |
| III/A.07 | |
| Xüsusiyyətləri | |
| Kristalloqrafik sinqoniya | kubik sinqoniya |
| ağ | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Növ müxtəliflikləri
İttroflüorit (17 %-dək Y2O3), seriumlu flüorit (15-%-dək Y2O3 və 18,5 %-dək Ce2O3), radioflüorit – radiumsaxlayan flüorit, xlorofan (pirosmaraqd) – yaşıl fosforessensiya edən flüorit.
Xassələri
Rəng – rəngsiz, sarı, bənövşəyi, yaşıl, mavi, göy, çəhrayı qarayadək; çox vaxt rəngi zonal və ləkəli olur; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ; Parıltı – şüşə; Şəffaflıq – şəffafdan qeyri-şəffafadək; təmiz rəngsiz şəffaf kristalları optik flüorit adlanır; Sıxlıq – 3,1-3,2; Sərtlik – 4; Kövrəkdir; Ayrılma – {111} üzrə mükəmməl; Sınıqlar – pilləli, qabıqvarı; Lüminessensiya – flüoressensiya, fosforessensiya, termolüminessensiya, tribolüminessensiya; Bənövşəyi, mavi, yaşıl və qırmızı şüalanma səciyyəvidir; Başqa xassələr – bəzən pyezoxromatizm – təzyiq altında mineralın rənginin dəyişməsi təzahür edir; diamaqnitdir; Morfologiya – kristallar: heksaedrik, nadir hallarda oktaedrik, çox vaxt əyri üzlü; İkiləşmə: qarşılıqlı nüfuzetmə; çox vaxt {111} üzrə; Mineral aqreqatları: bütöv, sıx, torpaqvari (ratovkit), çubuqvari, radial-şüalı kütlələr, druzalar, pirit, qalenit, kalsit, barit və başqa minerallar üzrə psevdomorfozalar.
Mənşəyi və yayılması
Müxtəlif proseslər nəticəsində əmələ gəlir. Maqmatik flüorit bəzi intruziv və effuziv süxurların aksessor mineralıdır. Karbonatitlərdə, dağ bülluru saxlayan qranit peqmatitlərində qeyd edilir. Qreyzenlərdə geniş yayılmışdır. Bəzən isti bulaqların çöküntülərində və fumarolların fəaliyyətinin məhsulu kimi müşahidə edilir. Hidrotermal flüorit ən çox inkişaf etmişdir, adətən, polimineral damarlarda əlvan və nadir metal minerallarını müşayiət edir, bəzən isə, demək olar ki, monomineral damarlar təşkil edir. Flüoritin, əsasən ratovkitin, çökmə əmələgəlmələrdə – əhəngdaşı və dolomitlərdə, gillərdə, daşkömürlü süxurlarda, duz yataqlarında və s. tapıntıları məlumdur. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: kvars, kalsit, gips, selestin, barit, topaz, turmalin, beril, qalenit, sfalerit, xalkopirit, kassiterit və b. Mineralın tapıldığı yerlər: İviqtut (Qrenlandiya); Derbişir (Böyük Britaniya); Konqsberq (Norveç); Pars (İtaliya); Abaqaytut və Kalanquy (Rusiya); Auraxmat və Takob (Tacikistan); Xaydarkan (Orta Asiya). Azərbaycanda Şəmkirçay hövzəsində flüoritin kiçik yığınları vardır. Törəmə kvarsitlərdə, skarn-filiz qatlarında, barit və kolçedan yataqlarında (Tutqunçay hövzəsi, Çıraqdərə-Toğanalı filiz sahəsi, Daşkəsən, Gədəbəy, Quşçu, Başqışlaq, Çovdar yataqları) və b. qeyd edilir.
Tətbiqi
Əsasən metallurgiyada filizlərin əriməsini sürətləndirən flyus kimi istifadə edilir. Flüor mənbəyi kimi kimya və keramika sənayesində tətbiq edilir, optik flüorit isə lazer və mazerlərin, mikroskop və teleskop linzalarının, spektroqraf prizmalarının hazırlamasında və başqa məqsədlər üçün istifadə edilir.
İstinadlar
- Strunz K. H., Tennyson C. Mineralogische Tabellen : Eine Klassifizierung der Mineralien auf kristallchemischer Grundlage, mit einer Einfuhrung in die Kristallchemie. 8 Leypsiq: Akademische Verlagsgesellschaft, 1982.
Mənbə
- Azərbaycan mineralları. Bakı: Nafta-Press, 2004.
Xarici keçidlər
- THE MINERAL FLUORITE
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fluorit Ca F2 kubik sinqoniya Rast gelme tezliyi skalasi cox da tez tez rast gelmeyen FluoritUmumi melumatlarKateqoriya MineralFormul tekrarlanan vahid CaF III A 07XususiyyetleriKristalloqrafik sinqoniya kubik sinqoniyaag Vikianbarda elaqeli mediafayllarFluorit Covdar yatagi Daskesen rayonuNov muxteliflikleriIttrofluorit 17 dek Y2O3 seriumlu fluorit 15 dek Y2O3 ve 18 5 dek Ce2O3 radiofluorit radiumsaxlayan fluorit xlorofan pirosmaraqd yasil fosforessensiya eden fluorit XasseleriReng rengsiz sari benovseyi yasil mavi goy cehrayi qarayadek cox vaxt rengi zonal ve lekeli olur Mineralin cizgisinin rengi ag Parilti suse Seffafliq seffafdan qeyri seffafadek temiz rengsiz seffaf kristallari optik fluorit adlanir Sixliq 3 1 3 2 Sertlik 4 Kovrekdir Ayrilma 111 uzre mukemmel Siniqlar pilleli qabiqvari Luminessensiya fluoressensiya fosforessensiya termoluminessensiya triboluminessensiya Benovseyi mavi yasil ve qirmizi sualanma seciyyevidir Basqa xasseler bezen pyezoxromatizm tezyiq altinda mineralin renginin deyismesi tezahur edir diamaqnitdir Morfologiya kristallar heksaedrik nadir hallarda oktaedrik cox vaxt eyri uzlu Ikilesme qarsiliqli nufuzetme cox vaxt 111 uzre Mineral aqreqatlari butov six torpaqvari ratovkit cubuqvari radial suali kutleler druzalar pirit qalenit kalsit barit ve basqa minerallar uzre psevdomorfozalar Menseyi ve yayilmasiMuxtelif prosesler neticesinde emele gelir Maqmatik fluorit bezi intruziv ve effuziv suxurlarin aksessor mineralidir Karbonatitlerde dag bulluru saxlayan qranit peqmatitlerinde qeyd edilir Qreyzenlerde genis yayilmisdir Bezen isti bulaqlarin cokuntulerinde ve fumarollarin fealiyyetinin mehsulu kimi musahide edilir Hidrotermal fluorit en cox inkisaf etmisdir adeten polimineral damarlarda elvan ve nadir metal minerallarini musayiet edir bezen ise demek olar ki monomineral damarlar teskil edir Fluoritin esasen ratovkitin cokme emelegelmelerde ehengdasi ve dolomitlerde gillerde daskomurlu suxurlarda duz yataqlarinda ve s tapintilari melumdur Birlikde rast geldiyi minerallar kvars kalsit gips selestin barit topaz turmalin beril qalenit sfalerit xalkopirit kassiterit ve b Mineralin tapildigi yerler Iviqtut Qrenlandiya Derbisir Boyuk Britaniya Konqsberq Norvec Pars Italiya Abaqaytut ve Kalanquy Rusiya Auraxmat ve Takob Tacikistan Xaydarkan Orta Asiya Azerbaycanda Semkircay hovzesinde fluoritin kicik yiginlari vardir Toreme kvarsitlerde skarn filiz qatlarinda barit ve kolcedan yataqlarinda Tutquncay hovzesi Ciraqdere Toganali filiz sahesi Daskesen Gedebey Quscu Basqislaq Covdar yataqlari ve b qeyd edilir TetbiqiEsasen metallurgiyada filizlerin erimesini suretlendiren flyus kimi istifade edilir Fluor menbeyi kimi kimya ve keramika senayesinde tetbiq edilir optik fluorit ise lazer ve mazerlerin mikroskop ve teleskop linzalarinin spektroqraf prizmalarinin hazirlamasinda ve basqa meqsedler ucun istifade edilir IstinadlarStrunz K H Tennyson C Mineralogische Tabellen Eine Klassifizierung der Mineralien auf kristallchemischer Grundlage mit einer Einfuhrung in die Kristallchemie 8 Leypsiq Akademische Verlagsgesellschaft 1982 MenbeAzerbaycan minerallari Baki Nafta Press 2004 Xarici kecidlerTHE MINERAL FLUORITE