Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ağ – rənglərdən biri.
| Ağ | |
|---|---|
 | |
| FFFFFF | |
| RGB¹ (r, g, b) | (255, 255, 255) |
| CMYK (, m, y, k) | (0, 0, 0, 0) |
| HSV² (, , ) | (0°, 0%, 100%) |
| |
İnam və etiqadlarda
Yüngül, soyuq rəngdir. Sakitləşdirici təsirə malikdir. Bütün tünd rənglərlə əla görünür. Ayı tərənnüm edir. Avropa ölkələrinin əhalisi üçün ağ rəng cavanlığı, təmizliyi, nöqsansızlığı, bir sıra Şərq ölkələri, o cümlədən Yaponiyada və Çində matəmi və təhlükəni bildirir. İnsanın enerji sistemini tarazlaşdırır. Yaradıcılıq hisslərini büruzə verir.
İstisna hallar hesaba alınmazsa, ağ rəng dünyanın bütün xalqlarında, xatırlatdığımız kimi, uğur, xoşbəxtlik, paklıq, düzlük, ehtiram və s. bildirir. Hətta bütün rənglərin ağ rəngdən törəməsi fikri də var və bu səbəbdən o, "ana rəng" adlanır. Bu doğrudan da belədir. Qırmızı, qara, sarı, yaşıl, mavi rənglərdə olan parça, ip və s. nəsnələri ağ rəngli etmək mümkün olmadığı halda, ağ rəngli nə varsa boyalar vasitəsi ilə digər rəngli etməyin heç bir çətinliyi yoxdur.
Ağ rəngin çoxəhatəli olduğunu dedik. Bir çox hallarda ağ sözlərə qoşulmaqla həm də "böyük" mənasında işlənir. Biz bunu "Kitabi-Dədə Qorqud"da rast gəldiyimiz "Ağ meydan" birləşməsində də görürük. Məsələyə günümüzün baxımından yanaşsaq, biz bilirik ki, hər dövlətin mərkəz (paytaxt) və böyük şəhərlərində çoxlu meydanlar olur. Amma bunlardan biri "Baş meydan" ("baş" sözünün də "böyük" mənası vardır. Baş nazir, Baş katib, Baş komandan, Baş redaktor, yəni digər nazirlərdən, katiblərdən, komandirlərdən, redaktorlardan böyük olan) sayılır. Dövlət tədbirləri, səviyyəli mərasimlər, nümayişlər, yarışlar bu meydanda keçirilir. Əski çağlarda xaqanın, xanın oturduğu məkan – mərkəz indiki paytaxt şəhərləri böyüklükdə olmasa da, onların da seçilən meydanı olub və buna "Ağ meydan", yəni "Böyük meydan" deyilib. Elə "Kitabi-Dədə Qorqud"da da "Ağ meydan"dakı "ağ" böyük mənasındadır.
Ağ rəng həm də qalibiyyət mənasındadır. Yenə elə "Kitabi-Dədə Qorqud"da belə bir epizod var. Abidənin on birinci boyunda deyilir ki, kafirlər Salur Qazanı yatmış halda tutub əsir aparırlar. Uruz Oğuz bəyləri ilə birlikdə atasını əsirlikdən qurtarmağa yollanır. Kafirlər Qazan xanın özünü bu gələnlərə qarşı çıxarırlar. Şərt kəsirlər ki, gələnləri geri oturtsan, azad olacaqsan. Kimlə vuruşacağını bilməyən Qazan xan şərtlə razılaşıb meydana çıxır. Boyda deyilir: "Qazan gördü kim, ləşkər önündə bir ağboz atlı ağ ələmli, bəkdəmir donlu, Oğuzun önüncə gəldi, çadırın tikdirdi, alay bağladı durdu". Yenə elə buradaca Salur Qazan çərinin – ordunun önündəki ağ sancaqlının kimliyini soruşur.
Biz bilirik ki, ələm (tuğ), sancağın bu gün başa düşülən mənası bayraqdır. Bəs bu bayraq – ələm, sancaq nə üçün ağdır? Bayrağın ağ rəngdə olması bilavasitə onun elə rənginə görə qalibiyyət (ağ rəngli bayrağın təslimolma anlamı sonrakı zamanların işidir) rəmzi olmasını simvollaşdırır. Bunun belə olması sarıdan qaynaqlarda da xəbərlər vardır. Belə ki, Manasın da qalibiyyət bayrağı "Ağ bayraq" adlanırmış. Çingiz xanın da doqquz qotazlı məşhur bayrağı "Böyük ağ bayraq" imiş. Düşmənlər həmişə öndə gələn bu böyük "ağ bayraq"dan vahiməyə, qorxuya düşdüklərindən döyüşsüz-filansız təslim olurmuşlar. Sual oluna bilər ki, bu sözügedənlərin digər rəngli bayraqları olmayıb? Olub. Vaxtilə hər dövlətin, daha qədimlərdə el, tayfa birləşmələrinin, əsasən, üçrəngli bayrağı var imiş: ağ, qırmızı, qara. Hər bayrağın rəngi rəmzi səciyyə daşıyıb. Ağ rəngli bayraq – qalibiyyət, qırmızı rəngli bayraq – tərəflərin bir-birinə müharibə elan etməsi, qara rəngli bayraq – güc, qüdrət demək imiş. Əgər bir dövlət başqasının sərhədlərində üç bayraq – qırmızı, qara, ağ rəngli bayraq qaldırmışsa, bu sənə müharibə elan edirəm, səndən qüdrətliyəm, sənə qalib gələcəyəm mənasında imiş.
Yenə də elə qaynaqlardan öyrənirik ki, Çingiz xan döyüşə "Böyük ağ bayrağı", "Qırmızı bayrağı" və güc, qüdrət timsalı olan qara rəngli bayrağı ilə yollanırmış. "Kitabi-Dədə Qorqud"da da kafirlər döyüşə qara rəngli bayraqla gəlirlər. Bununla özlərinin güclü, qüdrətli olduqlarını nümayiş etdirmək istəyirlər. Ağ bayraqlı Oğuzlar ilk olaraq kafirlərin qara rəngli bayrağını qılınclamaqla, ayaq altına salmaqla onları əlbəəl təslim olmağa məcbur edirlər.
Ağ rəngin həm də Tanrı rəngi kimi düşünüldüyünü demişdik. Bu üzdən də o, uğur gətirən rəng bilinmişdir. Əbəs yerə deyil ki, əski çağlarda döyüşə yollanan sərkərdələr həmişə ağ rəngli at minərmiş və bununla da uğur qazanacaqlarını düşünərmişlər. Misal üçün, böyük hun hökmdarı Mete düşmən üstünə gedəndə yalnız və yalnız ağ rəngli at minərmiş. Böyük sərkərdə Gültəkinin döyüşlərdəki qələbələrinin bir səbəbi də onun həmişə ağ rəngli at minməsi ilə izah edilmişdir. Ağ rəngli atın hətta padşah seçkisində də uğur gətirdiyi zənn olunub. Yunan tarixçisi Herodotun rəvayətinə görə, farslardan yeddi zadəgan muğlarla döyüşdə üstünlük qazanır. Və elə bu yeddi zadəgan da İran taxtına namizəd olur. Dara da bunların arasında imiş. İran adətincə onlar atlarına minib günəş doğmamış şəhərdən kənara çıxmalı imişlər. Günəşin ilk şüası görününcə kimin atı kişnəsəymiş, o da padşah seçilməliymiş. Daranın ağ rəngli atı bu seçkidə ilk kişnədiyindən Dara da İranın şahı olur.
Elə düşünülməsin ki, rəng təsəvvürü yaradan "ağ"ın mənfi anlamda olması ümumiyyətlə məhduddur. Bəlli olduğu üzrə, dövlət quruluşunda bayraq (tuğ, sancaq) müstəqillik simvolu olaraq həmişə uca tutulmuş, yüksək dəyərləndirilmişdir. Amma bu da var ki, əski çağlarda türklərdə ölən üçün də bayraq asmaq adəti olub. Və bu adətdə baxışı çəkən yön də vardır. Belə ki, öz əcəli ilə ölən üçün qara rəngli bayraq asılır, qara rəngli paltar geyilir. Döyüşdə şəhid olaraq dünyasını dəyişən üçün isə ağ rəngli bayraq asılır, ağ rəngli paltar geyilir. Hətta döyüşə yollanan türk xaqanları da ordudakılara örnək olmaq üçün şəhidlik nişanəsi kimi öncədən ağ rəngli paltar geyərmişlər. Türk mədəniyyətindən bir çox məsələləri mənimsəmiş əski Çin məişətində də bu deyilən cizginin olmasını qaynaqlar xəbər verməkdədir. Çinlilər də ölənin şərəfinə ağ rənğli bayraq asar, dünyasını dəyişənin yaxınları ağ rəngli paltarlar geyərmişlər. Məsələ belədir ki, "Son zamanlara qədər Azərbaycanın bir sıra yerlərində yaslı adamlar ağ paltar geyərmişlər. Misal üçün, Naxçıvanda bu adət var imiş. Əri ölmüş qadın dörd ay on gün başına ağ tənzif bağlardı. Bu müddətdən sonra yaxın qohum-əqrəbadakı qadınlar yığışıb onu yasdan çıxararmışlar. Bu yaslı qadının başına xına qoyar və sonra o, ağ tənzif örpəyi örtməz, ağ rəngli paltar geyməzmiş. Ağ rəng matəm bəlgəsi olduğu üçün bir sıra rayonlarda yatmış uşağın üstünə ağ örtməzlər.
Əskidən Qafqazda yaşayan bir sıra türkdilli xalqlarda: qumuqlarda, qaraçaylılarda indi də ağ matəm, yas rəngi sayılır. Bu xalqların yas adətlərindəki bir əlamət maraqlıdır: qəbirlərin başdaşılarında kiçik, dərin oyuq oyulur və ora ağ bayraq sancılır". İndi də dilimizdə işlənən "ağ yalan", "ağ böhtan", "ağ şər" ifadələrindəki "ağ" yalanın, böhtanın, şərin şişirtmə dərəcəsi olmaqla mənfi əlamət bildirir. Yaxud, "Üzün ağ olsun, yaxşı üzümü ağ elədin" deyimindəki "ağ"lar da əslində mənfi anlama gələn "qara" mənasındadır. Bu, "Üzün qara olsun, üzümü qara elədin" deməkdir. Elə "Üzə ağ olmaq"dakı "ağ" da söz qaytarmaq, itaətdən çıxmaq, deyiləni qulaq ardına vurmaq və s. anlama gələn deyimdir.
Göründüyü kimi, ağ rəngin məişətdə həm müsbət, həm də mənfi funksiyası vardır.
Rənglər insan həyatında
Ağ rəngi xoşlayan insanların təxəyyülü çox inkişaf etmiş olur. Onlar özlərindən gözəl nağıl quraşdırır və bu nağıla inanaraq yaşaya bilirlər. Xəyallarındakı şahzadəni ömrü boyu axtara bilərlər. İnsanların çətin anlarında dərdlərinə şərik olur, ancaq bunu özlərinə dərd etmirlər. Bu rəngi xoşlayanlar parapsixoloji və ekstrasensor xüsusiyyətlərə malik olmaqla yanaşı, narkotik asılılığa da meyilli ola bilərlər. Pessimistlər və skeptiklər (hər şeydən şübhələnən adam) bu rəngdən qaçırlar. Həyatda nədənsə narazı qaldıqda, səs-küylü kampaniyalardan uzaq durur, tək qalmağa çalışırlar.
İstinadlar
- . 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-31.
- . 2016-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-01-11.
- Rənglər haqqımızda nə deyir?[ölü keçid]
| Qara | Gümüşü | Boz | Ağ | Qırmızı | Çəhrayı | Tünd qırmızı | Bənövşəyi | Açıq bənövşəyi | Yaşıl | Açıq yaşıl | Zeytun | Sarı | Narıncı | Göy | Tünd göy | Mavi | ||
| Yazılış | black | silver | gray | white | red | pink | maroon | purple | fuchsia | green | lime | olive | yellow | orange | blue | navy | teal | aqua |
 | Rəng ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Beyaz bura istiqametlendirir Diger istifade formalari ucun sehifesine baxin Ag renglerden biri AgFFFFFFRGB r g b 255 255 255 CMYK m y k 0 0 0 0 HSV 0 0 100 0 255 araliginda normallasdirildi 0 100 araliginda normallasdirildiInam ve etiqadlardaYungul soyuq rengdir Sakitlesdirici tesire malikdir Butun tund renglerle ela gorunur Ayi terennum edir Avropa olkelerinin ehalisi ucun ag reng cavanligi temizliyi noqsansizligi bir sira Serq olkeleri o cumleden Yaponiyada ve Cinde matemi ve tehlukeni bildirir Insanin enerji sistemini tarazlasdirir Yaradiciliq hisslerini buruze verir Istisna hallar hesaba alinmazsa ag reng dunyanin butun xalqlarinda xatirlatdigimiz kimi ugur xosbextlik pakliq duzluk ehtiram ve s bildirir Hetta butun renglerin ag rengden toremesi fikri de var ve bu sebebden o ana reng adlanir Bu dogrudan da beledir Qirmizi qara sari yasil mavi renglerde olan parca ip ve s nesneleri ag rengli etmek mumkun olmadigi halda ag rengli ne varsa boyalar vasitesi ile diger rengli etmeyin hec bir cetinliyi yoxdur Ag rengin coxehateli oldugunu dedik Bir cox hallarda ag sozlere qosulmaqla hem de boyuk menasinda islenir Biz bunu Kitabi Dede Qorqud da rast geldiyimiz Ag meydan birlesmesinde de goruruk Meseleye gunumuzun baximindan yanassaq biz bilirik ki her dovletin merkez paytaxt ve boyuk seherlerinde coxlu meydanlar olur Amma bunlardan biri Bas meydan bas sozunun de boyuk menasi vardir Bas nazir Bas katib Bas komandan Bas redaktor yeni diger nazirlerden katiblerden komandirlerden redaktorlardan boyuk olan sayilir Dovlet tedbirleri seviyyeli merasimler numayisler yarislar bu meydanda kecirilir Eski caglarda xaqanin xanin oturdugu mekan merkez indiki paytaxt seherleri boyuklukde olmasa da onlarin da secilen meydani olub ve buna Ag meydan yeni Boyuk meydan deyilib Ele Kitabi Dede Qorqud da da Ag meydan daki ag boyuk menasindadir Ag reng hem de qalibiyyet menasindadir Yene ele Kitabi Dede Qorqud da bele bir epizod var Abidenin on birinci boyunda deyilir ki kafirler Salur Qazani yatmis halda tutub esir aparirlar Uruz Oguz beyleri ile birlikde atasini esirlikden qurtarmaga yollanir Kafirler Qazan xanin ozunu bu gelenlere qarsi cixarirlar Sert kesirler ki gelenleri geri oturtsan azad olacaqsan Kimle vurusacagini bilmeyen Qazan xan sertle razilasib meydana cixir Boyda deyilir Qazan gordu kim lesker onunde bir agboz atli ag elemli bekdemir donlu Oguzun onunce geldi cadirin tikdirdi alay bagladi durdu Yene ele buradaca Salur Qazan cerinin ordunun onundeki ag sancaqlinin kimliyini sorusur Biz bilirik ki elem tug sancagin bu gun basa dusulen menasi bayraqdir Bes bu bayraq elem sancaq ne ucun agdir Bayragin ag rengde olmasi bilavasite onun ele rengine gore qalibiyyet ag rengli bayragin teslimolma anlami sonraki zamanlarin isidir remzi olmasini simvollasdirir Bunun bele olmasi saridan qaynaqlarda da xeberler vardir Bele ki Manasin da qalibiyyet bayragi Ag bayraq adlanirmis Cingiz xanin da doqquz qotazli meshur bayragi Boyuk ag bayraq imis Dusmenler hemise onde gelen bu boyuk ag bayraq dan vahimeye qorxuya dusduklerinden doyussuz filansiz teslim olurmuslar Sual oluna biler ki bu sozugedenlerin diger rengli bayraqlari olmayib Olub Vaxtile her dovletin daha qedimlerde el tayfa birlesmelerinin esasen ucrengli bayragi var imis ag qirmizi qara Her bayragin rengi remzi seciyye dasiyib Ag rengli bayraq qalibiyyet qirmizi rengli bayraq tereflerin bir birine muharibe elan etmesi qara rengli bayraq guc qudret demek imis Eger bir dovlet basqasinin serhedlerinde uc bayraq qirmizi qara ag rengli bayraq qaldirmissa bu sene muharibe elan edirem senden qudretliyem sene qalib geleceyem menasinda imis Alp daglarinin zirvesi Yene de ele qaynaqlardan oyrenirik ki Cingiz xan doyuse Boyuk ag bayragi Qirmizi bayragi ve guc qudret timsali olan qara rengli bayragi ile yollanirmis Kitabi Dede Qorqud da da kafirler doyuse qara rengli bayraqla gelirler Bununla ozlerinin guclu qudretli olduqlarini numayis etdirmek isteyirler Ag bayraqli Oguzlar ilk olaraq kafirlerin qara rengli bayragini qilinclamaqla ayaq altina salmaqla onlari elbeel teslim olmaga mecbur edirler Ag rengin hem de Tanri rengi kimi dusunulduyunu demisdik Bu uzden de o ugur getiren reng bilinmisdir Ebes yere deyil ki eski caglarda doyuse yollanan serkerdeler hemise ag rengli at minermis ve bununla da ugur qazanacaqlarini dusunermisler Misal ucun boyuk hun hokmdari Mete dusmen ustune gedende yalniz ve yalniz ag rengli at minermis Boyuk serkerde Gultekinin doyuslerdeki qelebelerinin bir sebebi de onun hemise ag rengli at minmesi ile izah edilmisdir Ag rengli atin hetta padsah seckisinde de ugur getirdiyi zenn olunub Yunan tarixcisi Herodotun revayetine gore farslardan yeddi zadegan muglarla doyusde ustunluk qazanir Ve ele bu yeddi zadegan da Iran taxtina namized olur Dara da bunlarin arasinda imis Iran adetince onlar atlarina minib gunes dogmamis seherden kenara cixmali imisler Gunesin ilk suasi gorununce kimin ati kisneseymis o da padsah secilmeliymis Daranin ag rengli ati bu seckide ilk kisnediyinden Dara da Iranin sahi olur Ag rengin prizmadan kecmesi Ele dusunulmesin ki reng tesevvuru yaradan ag in menfi anlamda olmasi umumiyyetle mehduddur Belli oldugu uzre dovlet qurulusunda bayraq tug sancaq musteqillik simvolu olaraq hemise uca tutulmus yuksek deyerlendirilmisdir Amma bu da var ki eski caglarda turklerde olen ucun de bayraq asmaq adeti olub Ve bu adetde baxisi ceken yon de vardir Bele ki oz eceli ile olen ucun qara rengli bayraq asilir qara rengli paltar geyilir Doyusde sehid olaraq dunyasini deyisen ucun ise ag rengli bayraq asilir ag rengli paltar geyilir Hetta doyuse yollanan turk xaqanlari da ordudakilara ornek olmaq ucun sehidlik nisanesi kimi onceden ag rengli paltar geyermisler Turk medeniyyetinden bir cox meseleleri menimsemis eski Cin meisetinde de bu deyilen cizginin olmasini qaynaqlar xeber vermekdedir Cinliler de olenin serefine ag rengli bayraq asar dunyasini deyisenin yaxinlari ag rengli paltarlar geyermisler Mesele beledir ki Son zamanlara qeder Azerbaycanin bir sira yerlerinde yasli adamlar ag paltar geyermisler Misal ucun Naxcivanda bu adet var imis Eri olmus qadin dord ay on gun basina ag tenzif baglardi Bu muddetden sonra yaxin qohum eqrebadaki qadinlar yigisib onu yasdan cixararmislar Bu yasli qadinin basina xina qoyar ve sonra o ag tenzif orpeyi ortmez ag rengli paltar geymezmis Ag reng matem belgesi oldugu ucun bir sira rayonlarda yatmis usagin ustune ag ortmezler Eskiden Qafqazda yasayan bir sira turkdilli xalqlarda qumuqlarda qaracaylilarda indi de ag matem yas rengi sayilir Bu xalqlarin yas adetlerindeki bir elamet maraqlidir qebirlerin basdasilarinda kicik derin oyuq oyulur ve ora ag bayraq sancilir Indi de dilimizde islenen ag yalan ag bohtan ag ser ifadelerindeki ag yalanin bohtanin serin sisirtme derecesi olmaqla menfi elamet bildirir Yaxud Uzun ag olsun yaxsi uzumu ag eledin deyimindeki ag lar da eslinde menfi anlama gelen qara menasindadir Bu Uzun qara olsun uzumu qara eledin demekdir Ele Uze ag olmaq daki ag da soz qaytarmaq itaetden cixmaq deyileni qulaq ardina vurmaq ve s anlama gelen deyimdir Gorunduyu kimi ag rengin meisetde hem musbet hem de menfi funksiyasi vardir Rengler insan heyatindaAg rengi xoslayan insanlarin texeyyulu cox inkisaf etmis olur Onlar ozlerinden gozel nagil qurasdirir ve bu nagila inanaraq yasaya bilirler Xeyallarindaki sahzadeni omru boyu axtara bilerler Insanlarin cetin anlarinda derdlerine serik olur ancaq bunu ozlerine derd etmirler Bu rengi xoslayanlar parapsixoloji ve ekstrasensor xususiyyetlere malik olmaqla yanasi narkotik asililiga da meyilli ola bilerler Pessimistler ve skeptikler her seyden subhelenen adam bu rengden qacirlar Heyatda nedense narazi qaldiqda ses kuylu kampaniyalardan uzaq durur tek qalmaga calisirlar Istinadlar 2016 03 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 10 31 2016 03 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 01 11 Rengler haqqimizda ne deyir olu kecid Qara Gumusu Boz Ag Qirmizi Cehrayi Tund qirmizi Benovseyi Aciq benovseyi Yasil Aciq yasil Zeytun Sari Narinci Goy Tund goy Mavi Yazilis black silver gray white red pink maroon purple fuchsia green lime olive yellow orange blue navy teal aqua Reng ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin