Eynşteyn–Silard məktubu — 2 avqust 1939-cu ildə tərəfindən yazılmış və Albert Eynşteyn tərəfindən imzalanmış və ABŞ Prezidenti Franklin Ruzveltə göndərilmiş məktub. Silardın həmkarları olan macar fiziklər və Yucin Viqner ilə məsləhətləşərək yazdığı məktubda Almaniyanın atom bombası yarada biləcəyi xəbərdarlığı edilib və ABŞ-ın nüvə proqramına başlaması təklif edilib. Bu, Ruzveltin hərəkətə keçməsinə səbəb oldu, nəticədə Manhetten layihəsi, ilk atom bombalarının hazırlanması və bu bombaların Hiroşima və Naqasaki şəhərlərinə atılması ilə nəticələndi.
Mənşəyi
Otto Han və , "" jurnalının 6 yanvar 1939-cu il tarixli sayında uranda nüvə parçalanmasının kəşfi haqqında məlumat vermişdilər. Liza Meytner, "Nature" jurnalının 11 fevral 1939-cu il sayında bunu nüvə parçalanması adlandırmışdı. Bu, fiziklər arasında böyük marağa səbəb oldu. Danimarkalı fizik Nils Bor bu xəbəri ABŞ-yə çatdırdı və ABŞ 26 yanvar 1939-cu ildə Enriko Fermi ilə Nəzəri Fizika üzrə Beşinci Vaşinqton Konfransını açdı. Nəticələr tez bir zamanda eksperimental fiziklər, xüsusən də Kolumbiya Universitetində Fermi və tərəfindən təsdiqləndi.
Macarıstanlı fizik Leo Silard ağır atomların neytronla idarə olunan parçalanması elektrik enerjisi istehsalı və ya atom bombaları üçün böyük miqdarda enerji verə biləcək nüvə zəncirvari reaksiya yaratmaq üçün istifadə edilə biləcəyini başa düşmüşdü. O, ilk dəfə belə bir ideyanı 1933-cü ildə Londonda yaşayarkən Ernest Rezerfordun litiumun parçalanması üçün protonlardan istifadə edərək komandasının 1932-ci ildə apardığı təcrübədən enerji yaratmaqla bağlı etinasız ifadələrini oxuduqdan sonra formalaşdırıb və patentləşdirib. Bununla belə, Silard neytronla zəngin yüngül atomlar ilə neytronla idarə olunan zəncirvari reaksiyaya nail ola bilmədi. Nəzəriyyə olaraq, əgər neytronla idarə olunan zəncirvari reaksiyada əmələ gələn ikincil neytronların sayı birdən çox olarsa, hər bir belə reaksiya birdən çox əlavə reaksiyaya səbəb ola bilər və bu, eksponent olaraq artan reaksiya sayına səbəb ola bilər.
İstinadlar
- Hewlett, Anderson, 1962. səh. 10–13
- GB patent 630726, Leo Szilard, "Improvements in or relating to the transmutation of chemical elements", published 1949-09-28, issued 1936-03-30
- Lanouette, Silard, 1992. səh. 132–136
Ədəbiyyat
- Gowing, Margaret. Britain and Atomic Energy, 1935–1945. London: Macmillan Publishing. 1964. OCLC 3195209.
- Hewlett, Richard G.; Anderson, Oscar E. The New World, 1939–1946 (PDF). Physics Today. 15. University Park: Pennsylvania State University Press. 1962. 62. Bibcode:1962PhT....15l..62H. doi:10.1063/1.3057919. ISBN . OCLC 637004643.
- Lanouette, William; Silard, Bela. Genius in the Shadows: A Biography of Leo Szilárd: The Man Behind The Bomb. New York: Charles Scribner's Sons. 1992. ISBN .
Əlavə ədəbiyyat
Xarici keçidlər
- Reproduction of 1939 Einstein–Szilárd letter
- Roosevelt correspondence with Einstein and Szilárd, FDR library, Marist University
- for the film (1946)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eynsteyn Silard mektubu 2 avqust 1939 cu ilde terefinden yazilmis ve Albert Eynsteyn terefinden imzalanmis ve ABS Prezidenti Franklin Ruzvelte gonderilmis mektub Silardin hemkarlari olan macar fizikler ve Yucin Viqner ile meslehetleserek yazdigi mektubda Almaniyanin atom bombasi yarada bileceyi xeberdarligi edilib ve ABS in nuve proqramina baslamasi teklif edilib Bu Ruzveltin herekete kecmesine sebeb oldu neticede Manhetten layihesi ilk atom bombalarinin hazirlanmasi ve bu bombalarin Hirosima ve Naqasaki seherlerine atilmasi ile neticelendi Eynsteyn Silard mektubunun faksimiliMenseyiOtto Han ve jurnalinin 6 yanvar 1939 cu il tarixli sayinda uranda nuve parcalanmasinin kesfi haqqinda melumat vermisdiler Liza Meytner Nature jurnalinin 11 fevral 1939 cu il sayinda bunu nuve parcalanmasi adlandirmisdi Bu fizikler arasinda boyuk maraga sebeb oldu Danimarkali fizik Nils Bor bu xeberi ABS ye catdirdi ve ABS 26 yanvar 1939 cu ilde Enriko Fermi ile Nezeri Fizika uzre Besinci Vasinqton Konfransini acdi Neticeler tez bir zamanda eksperimental fizikler xususen de Kolumbiya Universitetinde Fermi ve terefinden tesdiqlendi Macaristanli fizik Leo Silard agir atomlarin neytronla idare olunan parcalanmasi elektrik enerjisi istehsali ve ya atom bombalari ucun boyuk miqdarda enerji vere bilecek nuve zencirvari reaksiya yaratmaq ucun istifade edile bileceyini basa dusmusdu O ilk defe bele bir ideyani 1933 cu ilde Londonda yasayarken Ernest Rezerfordun litiumun parcalanmasi ucun protonlardan istifade ederek komandasinin 1932 ci ilde apardigi tecrubeden enerji yaratmaqla bagli etinasiz ifadelerini oxuduqdan sonra formalasdirib ve patentlesdirib Bununla bele Silard neytronla zengin yungul atomlar ile neytronla idare olunan zencirvari reaksiyaya nail ola bilmedi Nezeriyye olaraq eger neytronla idare olunan zencirvari reaksiyada emele gelen ikincil neytronlarin sayi birden cox olarsa her bir bele reaksiya birden cox elave reaksiyaya sebeb ola biler ve bu eksponent olaraq artan reaksiya sayina sebeb ola biler IstinadlarHewlett Anderson 1962 seh 10 13 GB patent 630726 Leo Szilard Improvements in or relating to the transmutation of chemical elements published 1949 09 28 issued 1936 03 30 Lanouette Silard 1992 seh 132 136 Edebiyyat Gowing Margaret Britain and Atomic Energy 1935 1945 London Macmillan Publishing 1964 OCLC 3195209 Hewlett Richard G Anderson Oscar E The New World 1939 1946 PDF Physics Today 15 University Park Pennsylvania State University Press 1962 62 Bibcode 1962PhT 15l 62H doi 10 1063 1 3057919 ISBN 978 0 520 07186 5 OCLC 637004643 Lanouette William Silard Bela Genius in the Shadows A Biography of Leo Szilard The Man Behind The Bomb New York Charles Scribner s Sons 1992 ISBN 978 0 684 19011 2 Elave edebiyyatHargittai Istvan The Martians of Science Five Physicists Who Changed the Twentieth Century Oxford Oxford University Press 2006 ISBN 978 0 19 517845 6 OCLC 62084304 Xarici kecidlerDiger layihelerdeVikimenbede elaqeli metnlerVikianbarda elaqeli media fayllar Reproduction of 1939 Einstein Szilard letter Roosevelt correspondence with Einstein and Szilard FDR library Marist University for the film 1946