Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Cahangir Cahangirov (20 iyun 1921, Balaxanı, Bakı qəzası – 25 mart 1992, Bakı) – bəstəkar, pedaqoq, xormeyster, Azərbaycan SSR xalq artisti (1963).
| Cahangir Cahangirov | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Digər adı | Balaqədeş Şirgəşt oğlu Cahangirov |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Balaxanı, Bakı qəzası, Azərbaycan SSR |
| Vəfat tarixi | (70 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan |
| Dəfn yeri | I Fəxri Xiyaban |
| Vətəndaşlığı |  SSRİ→ Azərbaycan |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | bəstəkar, pedaqoq, xormeyster |
| Janrlar | opera, oratoriya[d], kantata, süita |
| Musiqi aləti | piano |
| Təhsili | |
| Mükafatları |   |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Solist, xor və simfonik orkestr üçün "Arazın o tayında" vokal-simfonik poemasının (1949), "Dostluq haqqında mahnı" (1956), "Füzuli" (1959), "Nəsimi" (1973) kantatalarının, "Sabir" (1962), "Hüseyn Cavid-59" (1984), "Böyük qələbə" (1985) oratoriyalarının, "Azad" (1957), "Xanəndənin taleyi" (1978) operalarının , "Yenilməz batalyon" (film 1965) , "Dəli kür"(film 1969) və s. bədii filmlərinə yazılmış musiqi nümunələrinin müəllifidir . Yaradıcılığında xor musiqisi janrı əsas yer tutur.
Həyatı
Balaqədeş Şirgəşt oğlu Cahangirov 20 iyun 1921-ci ildə Balaxanıda anadan olub. A.Zeynallı adına Bakı Musiqi məktəbində, Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında (1951, B.Zeydmanın bəstəkarlıq sinfi) təhsil alıb. Cahangir Cahangirovun xor sahəsindəki yaradıcılığı əsası Üzeyir bəy tərəfindən qoyulan Azərbaycan xor sənətində zirvə sayılır. 1949-cu ildən başlayaraq bəstəkar Azərbaycan radiosunun nəzdində yaradılan xora rəhbərlik edərək 15 ildən artıq bu kollektivlə işləyib. Müəllifin yazdığı mahnıların çoxu ilk dəfə həmin kollektivin ifasında səslənib. Habelə o, Azərbaycan Dövlət Filarmoniyası nəzdindəki bədii rəhbəri vəzifəsində çalışıb. Layiq olduğu mükafatlar — əməkdar incəsənət xadimi (1958), xalq artisti (1963), SSRİ dövlət mükafatı laureatı (1950). Cahangir Cahangirov 1992-ci ilin martında vəfat edib. Məzarı Fəxri Xiyabanda yerləşir.
Yaradıcılığı
Cahangir Cahangirovun yaradıcılığı öz çoxşaxəliyi ilə seçilir. Bəstəkarın xor və instrumental musiqiləri,operaları, bir-birindən gözəl mahnıları var. Bunlara misal olaraq bəstəkarın xor musiqisi sahəsində maraqlı əsərlərindən "Arazın o tayında" poemasını, 12 hissədən ibarət "Dostluq mahnısı" kompozisiyasını, "Azad" və "" operalarının xor nömrələrini, "Füzuli", "Nəsimi", "Aşıq Alı" kantatalarını, "Sabir" oratoriyasını, Süleyman Ələsgərovla birlikdə yazdığı odanı, onlarca xor miniatürlərini göstərmək olar. Sadalanan əsərlərdən xüsusilə "Füzuli" kantatası Cahangir Cahangirova böyük şöhrət gətirmişdir. O, kantatada böyük şairin möhtəşəm obrazını, onun daxili aləminin özünəməxsus təsirli və qəlboxşayan musiqi dili ilə aça bilmişdir. Kantatanın mətn əsasını Füzulinin üç qəzəli təşkil edir. Hər bir qəzəl isə öz növbəsində bir hissəni özündə birləşdirir.
Simfonik əsərləri
1949-cu ildə "Arazın o tayında" vokal simfonik poemasını yaradır və bu əsərə görə adına layiq görülür.1950-ci ildə "Arazın o tayında" poeması Moskvanın Sütunlu Salonunda və Leninqradda ifa olunmuş, lent yazısı isə Qızıl fonduna daxil edilmişdir.
1962-ci ildə — Mirzə Ələkbər Sabirin 100 illik yubileyi münasibətilə Xor və simfonik orkestr üçün "Sabir" oratoriyasını yazmışdır.
Operaları
Canahgir Cahangirov "Azad" və "" adlı iki operanın müəllifidir. Hər iki əsərində Cahangirov musiqi klassikamızın korifeyi Üzeyir Hacıbəyovun sənət ənənələrini davam etdirmişdir.
"Xanəndənin taleyi" operası inqilabdan əvvəl Azərbaycanda yaşamış məşhur xanəndə Seyid Mirbabayevin acı taleyindən bəhs edir. Cah-calalla həyat sürmək xatirinə qürbət ölkədə var-dövlətini göyə sovurub yoxsullaşan, təkcə səsi yazılmış sınıq qrammofon valı qalmış xanəndənin bu yadigarı şikəst olmuş həyatının rəmzi kimi qavranılır.
Cahangir Cahangirov "" operasında bir bəstəkar, musiqi dramaturqu kimi ən gözəl keyfiyyətlərini qabarıq şəkildə nümayiş etdirmişdir. Ən başlıcası odur ki, Cahangirovun operası istər üslub, istərsə də musiqi dramaturgiyası baxımıından bitkin və kamildir.
Məlumdur ki, xanəndənin repertuarı muğam və təsniflərdən ibarət olur. Operanın qəhrəmanı özü xanəndə olsa da, müəllif ifaçılıq sənətinin materialı kimi muğamlardan sitat şəklində istifadə etməyi qarşısına məqsəd qoymamışdır. Lakin onun operadakı musiqi materialı başdan-başa muğam boyaları ilə rövnəqlənmişdir.
1957-ci ildə Xalq yazıçısı Mirzə İbrahimovun eyni adlı əsəri əsasında bəstələdiyi "Azad" operasında istismar olunan bir xalqın ağır işgəncələrlə dolu həyat tərzi, azadlıq yolunda mübarizəsi əks etdirilmişdir. Librettonun müəllifi və tamaşanın quruluşçu rejissoru Kərim Kərimovdur.
Mahnıları
Cahangir Cahangirovun böyük həcmli, mürəkkəb formalı görkəmli əsərlərilə yanaşı, musiqi xəzinəmizi zənginləşdirən çoxlu mahnıları da vardır. Onun mahnıları asanlıqla ürəklərə yol tapır. Müasirlik, dövrün tələbi ilə ayaqlaşma Canahgir sənətinin başlıca məziyyətidir. Məhz bunun üçündür ki, Cahangirovun mahnıları müasirlərimizin ürək çırpıntılarını, xoş arzusunu, istəyini ifadə edir, adamları qurmağa, yaratmağa səsləyir. Cahangir Cahangirov çoxlu lirik mahnıların da müəllifidir. Mübaliğəsiz demək olar ki, bəstəkarın hərtərəfli istedadını üzə çıxaran bu janr ona daha çox müvəffəqiyyət gətirmişdir. Onun "Ana", "Aylı gecələr", "Bakı", "Dan ulduzu, bir də mən", "Ay qız", "Ala göz" və s. mahnıları dillər əzbəridir.
Cahangir Cahangirovun bəzi gözəl mahnıları məhz teatr tamaşalarından, ekrandan "ayrılaraq" xalq arasında yayılmışdır. Bu mənada "Yenilməz batalyon" filmindən "Teymurun mahnısı"nı, "Koroğlu" filmindən "Xanəndə qızın mahnısı"nı, "Dəli Kür" filmindən "Ana kür" və "Bayatılar" mahnılarını yada salmaq olar. Bu mahnılarda lirik ifadə çox güclüdür.
Cahangir Cahangirovun mahnılarında söz və musiqi üzvi surətdə müəlliflərin də əməyini və istedadını təqdir etməmək olmaz. Uzun müddət Canahgirov Zeynal Cabbarzadə, İslam Səfərli və Rəfiq Zəka ilə birlikdə çalışmışdır.
Cahangir Cahangirov klassiklərin yaradıcılığına da müraciət etmiş, ürəyəyatımlı mahnı və romanslar yazmışdır. Hələ 1947-ci ildə Nizaminin anadan olmasının 800 illik yubileyi günlərində bəstəkar şairin sözlərinə "Gül camalın" romansını və xor üçün "Qəzəl" əsərini yazıb. Azərbaycanın mütəfəkkir şairi İmaməddin Nəsiminin 600 illik yubileyi günlərində şairin bir qəzəli əsasında mahnı-romans yazmışdır. "Ənəlhəq" adlanan həmin əsər keçirdiyi müsabiqədə birinci mükafata layiq görülmüşdür.
Füzuli dühası, Füzuli lirikası Cahangir Cahangirovun yaradıcılıq təxəyyülünə çox uyğundur. Məhz bunun nəticəsidir ki, bəstəkar vaxtaşırı Füzuli şeiriyyatından ilhamlanaraq ürəyəyatımlı əsərlər bəstələyib. Bu baxımdan onun Füzulinin qəzəllərinə bəstələdiyi vokal miniatürlərini qeyd etməliyik. Xüsusilə "Eşitməzdim" qəzəl-romansı cəlbedicidir.
Mükafat və təltifləri
- Stalin mükafatı — 1950
- "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı — 26 aprel 1958
- "Azərbaycan SSR xalq artisti" fəxri adı — 18 may 1963
- Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri fərmanı — 29 oktyabr 1971
- (2 dəfə)
İrsi
Haqqında "Bəstəkar Cahangir Cahangirov" adlı sənədli film çəkilmişdir.
Filmoqrafiya
- Arazın sahillərində (film, 1953)
- Bahar rəqsləri (film, 1962)
- Bəstəkar Cahangir Cahangirov (film, 2013)
- Dağlarda döyüş (film, 1967)
- Dəli Kür (film, 1969)
- Evlənmək istəyirəm (film, 1983)
- Koroğlu (film, 1960)
- Mahnı qanadlarında (film, 1972)
- Oxuyur Şövkət Ələkbərova (film, 1970)
- Qatır Məmməd (film, 1974)
- Qızıl uçurum (film, 1980)
- Respublikam haqqında həqiqət (film, 1972)
- Yenilməz batalyon (film, 1965)
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France Cahangir Cahangirov // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- "Üzeyir Hacıbəyli "Balaqədeş" adlı məşhur bəstəkarımızın adını dəyişibmiş — TARİXİ FAKT". 2020-01-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-26.
- C.Ş.Cahangirov yoldaşın Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri Fərmanı ilə təltif еdilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 29 oktyabr 1971-ci il tarixli Fərmanı 2020-01-16 at the Wayback Machine — anl.az saytı
- "Bəstəkar Cahangir Cahangirov": [Azərbaycan Televiziyasının efirində "Telefilm" Yaradıcılıq Birliyində istehsal olunmuş eyniadlı sənədli film yayımlandı] //Ekran-efir.- 2013.- 29 noyabr.- S.4;10.
Xarici keçidlər
- Cahangir Cahangirov haqqında ANS ÇM radiosunda
- Üzeyir Hacıbəyli bu bəstəkarın adını dəyişibmiş — TARİXİ FAKT
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun meqalenin muzakire sehifesine diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Cahangir Cahangirov 20 iyun 1921 Balaxani Baki qezasi 25 mart 1992 Baki bestekar pedaqoq xormeyster Azerbaycan SSR xalq artisti 1963 Cahangir CahangirovUmumi melumatlarDiger adi Balaqedes Sirgest oglu CahangirovDogum tarixi 20 iyun 1921Dogum yeri Balaxani Baki qezasi Azerbaycan SSRVefat tarixi 25 mart 1992 70 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanDefn yeri I Fexri XiyabanVetendasligi SSRI AzerbaycanMusiqici melumatlariFealiyyeti bestekar pedaqoq xormeysterJanrlar opera oratoriya d kantata suitaMusiqi aleti pianoTehsili Baki Musiqi AkademiyasiMukafatlari 1963 1950 1959 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Solist xor ve simfonik orkestr ucun Arazin o tayinda vokal simfonik poemasinin 1949 Dostluq haqqinda mahni 1956 Fuzuli 1959 Nesimi 1973 kantatalarinin Sabir 1962 Huseyn Cavid 59 1984 Boyuk qelebe 1985 oratoriyalarinin Azad 1957 Xanendenin taleyi 1978 operalarinin Yenilmez batalyon film 1965 Deli kur film 1969 ve s bedii filmlerine yazilmis musiqi numunelerinin muellifidir Yaradiciliginda xor musiqisi janri esas yer tutur HeyatiBalaqedes Sirgest oglu Cahangirov 20 iyun 1921 ci ilde Balaxanida anadan olub A Zeynalli adina Baki Musiqi mektebinde Azerbaycan Dovlet Konservatoriyasinda 1951 B Zeydmanin bestekarliq sinfi tehsil alib Cahangir Cahangirovun xor sahesindeki yaradiciligi esasi Uzeyir bey terefinden qoyulan Azerbaycan xor senetinde zirve sayilir 1949 cu ilden baslayaraq bestekar Azerbaycan radiosunun nezdinde yaradilan xora rehberlik ederek 15 ilden artiq bu kollektivle isleyib Muellifin yazdigi mahnilarin coxu ilk defe hemin kollektivin ifasinda seslenib Habele o Azerbaycan Dovlet Filarmoniyasi nezdindeki bedii rehberi vezifesinde calisib Layiq oldugu mukafatlar emekdar incesenet xadimi 1958 xalq artisti 1963 SSRI dovlet mukafati laureati 1950 Cahangir Cahangirov 1992 ci ilin martinda vefat edib Mezari Fexri Xiyabanda yerlesir YaradiciligiCahangir Cahangirovun yaradiciligi oz coxsaxeliyi ile secilir Bestekarin xor ve instrumental musiqileri operalari bir birinden gozel mahnilari var Bunlara misal olaraq bestekarin xor musiqisi sahesinde maraqli eserlerinden Arazin o tayinda poemasini 12 hisseden ibaret Dostluq mahnisi kompozisiyasini Azad ve operalarinin xor nomrelerini Fuzuli Nesimi Asiq Ali kantatalarini Sabir oratoriyasini Suleyman Elesgerovla birlikde yazdigi odani onlarca xor miniaturlerini gostermek olar Sadalanan eserlerden xususile Fuzuli kantatasi Cahangir Cahangirova boyuk sohret getirmisdir O kantatada boyuk sairin mohtesem obrazini onun daxili aleminin ozunemexsus tesirli ve qelboxsayan musiqi dili ile aca bilmisdir Kantatanin metn esasini Fuzulinin uc qezeli teskil edir Her bir qezel ise oz novbesinde bir hisseni ozunde birlesdirir Simfonik eserleri 1949 cu ilde Arazin o tayinda vokal simfonik poemasini yaradir ve bu esere gore adina layiq gorulur 1950 ci ilde Arazin o tayinda poemasi Moskvanin Sutunlu Salonunda ve Leninqradda ifa olunmus lent yazisi ise Qizil fonduna daxil edilmisdir 1962 ci ilde Mirze Elekber Sabirin 100 illik yubileyi munasibetile Xor ve simfonik orkestr ucun Sabir oratoriyasini yazmisdir Operalari Canahgir Cahangirov Azad ve adli iki operanin muellifidir Her iki eserinde Cahangirov musiqi klassikamizin korifeyi Uzeyir Hacibeyovun senet enenelerini davam etdirmisdir Xanendenin taleyi operasi inqilabdan evvel Azerbaycanda yasamis meshur xanende Seyid Mirbabayevin aci taleyinden behs edir Cah calalla heyat surmek xatirine qurbet olkede var dovletini goye sovurub yoxsullasan tekce sesi yazilmis siniq qrammofon vali qalmis xanendenin bu yadigari sikest olmus heyatinin remzi kimi qavranilir Cahangir Cahangirov operasinda bir bestekar musiqi dramaturqu kimi en gozel keyfiyyetlerini qabariq sekilde numayis etdirmisdir En baslicasi odur ki Cahangirovun operasi ister uslub isterse de musiqi dramaturgiyasi baximiindan bitkin ve kamildir Melumdur ki xanendenin repertuari mugam ve tesniflerden ibaret olur Operanin qehremani ozu xanende olsa da muellif ifaciliq senetinin materiali kimi mugamlardan sitat seklinde istifade etmeyi qarsisina meqsed qoymamisdir Lakin onun operadaki musiqi materiali basdan basa mugam boyalari ile rovneqlenmisdir 1957 ci ilde Xalq yazicisi Mirze Ibrahimovun eyni adli eseri esasinda bestelediyi Azad operasinda istismar olunan bir xalqin agir isgencelerle dolu heyat terzi azadliq yolunda mubarizesi eks etdirilmisdir Librettonun muellifi ve tamasanin quruluscu rejissoru Kerim Kerimovdur Mahnilari Cahangir Cahangirovun boyuk hecmli murekkeb formali gorkemli eserlerile yanasi musiqi xezinemizi zenginlesdiren coxlu mahnilari da vardir Onun mahnilari asanliqla ureklere yol tapir Muasirlik dovrun telebi ile ayaqlasma Canahgir senetinin baslica meziyyetidir Mehz bunun ucundur ki Cahangirovun mahnilari muasirlerimizin urek cirpintilarini xos arzusunu isteyini ifade edir adamlari qurmaga yaratmaga sesleyir Cahangir Cahangirov coxlu lirik mahnilarin da muellifidir Mubaligesiz demek olar ki bestekarin herterefli istedadini uze cixaran bu janr ona daha cox muveffeqiyyet getirmisdir Onun Ana Ayli geceler Baki Dan ulduzu bir de men Ay qiz Ala goz ve s mahnilari diller ezberidir Cahangir Cahangirovun bezi gozel mahnilari mehz teatr tamasalarindan ekrandan ayrilaraq xalq arasinda yayilmisdir Bu menada Yenilmez batalyon filminden Teymurun mahnisi ni Koroglu filminden Xanende qizin mahnisi ni Deli Kur filminden Ana kur ve Bayatilar mahnilarini yada salmaq olar Bu mahnilarda lirik ifade cox gucludur Cahangir Cahangirovun mahnilarinda soz ve musiqi uzvi suretde muelliflerin de emeyini ve istedadini teqdir etmemek olmaz Uzun muddet Canahgirov Zeynal Cabbarzade Islam Seferli ve Refiq Zeka ile birlikde calismisdir Cahangir Cahangirov klassiklerin yaradiciligina da muraciet etmis ureyeyatimli mahni ve romanslar yazmisdir Hele 1947 ci ilde Nizaminin anadan olmasinin 800 illik yubileyi gunlerinde bestekar sairin sozlerine Gul camalin romansini ve xor ucun Qezel eserini yazib Azerbaycanin mutefekkir sairi Imameddin Nesiminin 600 illik yubileyi gunlerinde sairin bir qezeli esasinda mahni romans yazmisdir Enelheq adlanan hemin eser kecirdiyi musabiqede birinci mukafata layiq gorulmusdur Fuzuli duhasi Fuzuli lirikasi Cahangir Cahangirovun yaradiciliq texeyyulune cox uygundur Mehz bunun neticesidir ki bestekar vaxtasiri Fuzuli seiriyyatindan ilhamlanaraq ureyeyatimli eserler besteleyib Bu baximdan onun Fuzulinin qezellerine bestelediyi vokal miniaturlerini qeyd etmeliyik Xususile Esitmezdim qezel romansi celbedicidir Mukafat ve teltifleriStalin mukafati 1950 Azerbaycan SSR emekdar incesenet xadimi fexri adi 26 aprel 1958 Azerbaycan SSR xalq artisti fexri adi 18 may 1963 Azerbaycan SSR Ali Sovetinin Fexri fermani 29 oktyabr 1971 Qirmizi emek bayragi ordeni 2 defe IrsiHaqqinda Bestekar Cahangir Cahangirov adli senedli film cekilmisdir FilmoqrafiyaArazin sahillerinde film 1953 Bahar reqsleri film 1962 Bestekar Cahangir Cahangirov film 2013 Daglarda doyus film 1967 Deli Kur film 1969 Evlenmek isteyirem film 1983 Koroglu film 1960 Mahni qanadlarinda film 1972 Oxuyur Sovket Elekberova film 1970 Qatir Memmed film 1974 Qizil ucurum film 1980 Respublikam haqqinda heqiqet film 1972 Yenilmez batalyon film 1965 IstinadlarBibliotheque nationale de France Cahangir Cahangirov BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Uzeyir Hacibeyli Balaqedes adli meshur bestekarimizin adini deyisibmis TARIXI FAKT 2020 01 25 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 26 C S Cahangirov yoldasin Azerbaycan SSR Ali Sovetinin Fexri Fermani ile teltif edilmesi haqqinda Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 29 oktyabr 1971 ci il tarixli Fermani 2020 01 16 at the Wayback Machine anl az sayti Bestekar Cahangir Cahangirov Azerbaycan Televiziyasinin efirinde Telefilm Yaradiciliq Birliyinde istehsal olunmus eyniadli senedli film yayimlandi Ekran efir 2013 29 noyabr S 4 10 Xarici kecidlerVikianbarda Cahangir Cahangirov ile elaqeli mediafayllar var Cahangir Cahangirov haqqinda ANS CM radiosunda Uzeyir Hacibeyli bu bestekarin adini deyisibmis TARIXI FAKT