Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Qatır Məmməd | |
|---|---|
| Janr | tarixi döyüş bioqrafik |
| Rejissor | Rasim Ocaqov |
| Əsərin müəllifi | Zeynal Xəlilov |
| Ssenari müəllifləri | Mixail Maklyarski Kirill Rapoport |
| Baş rollarda | Şahmar Ələkbərov — Qatır Məmməd Rasim Balayev — Əziz Həsən Məmmədov — Səməd Ələddin Abbasov — Göyüş Səfurə İbrahimova — Həbibə Məmmədrza Şeyxzamanov — qubernator |
| Operatorlar | Teyyub Axundov Şərif Şərifov |
| Bəstəkar | Cahangir Cahangirov |
| Rəssamlar | Nadir Zeynalov Rafiz İsmayılov |
| İstehsalçı | |
| İlk baxış tarixi | 26 may 1974 |
| Filmin digər adı | Gəncəbasarlı qisasçı |
| Filmin növü | tammetrajlı bədii film |
| Müddət | 88,5 dəq. |
| Ölkələr |  SSRİ |
| Dil | azərbaycanca |
| İl | 1974 |
| Texniki məlumatlar | 9 hissə 2518 metr genişekranlı 35 mm |
| Rəng | ağ-qara |
| IMDb | ID1204133 |
Məzmun
Kinolent 1919–1920-ci illərdə Gəncə quberniyasında baş vermiş inqilabi kəndli hərəkatı və onun əfsanəvi başçısı, xalq arasında məşhur olan Qatır Məmməd (əsl adı-Məmməd Əli oğlu Məmmədov) haqqında söhbət açır.
Film haqqında
- Film rejissor Rasim Ocaqovun quruluşçu rejissor kimi böyük kinoda ilk işidir.
- Film şair Zeynal Xəlilin eyniadlı pyesinin motivləri üzrə çəkilmişdir.
- Filmə quruluş vermək işi öncə Hüseyn Seyidzadəyə həvalə edilmişdi. Filmin ssenarisini 1969-cu ildə moskvalı kinodramaturqlar Mixail Maklyarski və Kirill Rapoport yazmışdı. Elə ilk oxunuşdaca Hüseyn Seyidzadə ssenaridəki kəm-kəsiri aydın görmüş və həmin əyər-əskiyi düzəltmək üçün ömrünün bir ilini sərf etmişdi. Müəlliflər də əvvəlcə onunla razılaşdılar, film istehsalata buraxılandan sonra isə daş atıb başlarını tutdular ki, Hüseyn Seyidzadə süjeti tamam dəyişdirib. Kinostudiyanın Bədii Şurası onların xahişi ilə ssenarini müzakirə elədi. Nəticəsi də bu oldu ki, rejissor haqlı çıxdı və ssenaridəki çatışmazlıqlar aşkar oldu. Uzun mübahisələrdən, çəkişmələrdən, yazışmalardan sonra filmin çəkilişinə icazə verildi. Film 450 min rubl məbləği ilə 1973-cü ilin sentyabr ayının 20-dək çəkilib qurtarmalı idi. Bu, yuxarının göstərişi idi. Hüseyn Seyidzadə sınaq çəkilişlərini başa vurdu, əsas rolların ifaçılarını bədii şura təsdiq elədi. 1973-cü ilin martında çəkilişlərə başlayan Hüseyn Seyidzadə ssenariyə öz əlavələrini etməklə çəkilişi başa çatdırırır… Moskvadakı Mərkəzi Bədii Şurası son anda filmin nümayişinə qəti qadağa qoyur və filmin yenidən çəkilməsinə göstəriş verir. Beləliklə, "Qatır Məmməd" Hüseyn Seyidzadədən alınır. Film bir çox rejissora təqdim olunsa da, heç biri yeni çəkilişi öz üzərinə götürmək istəmir. Kinostudiyanın direktoru bir "yanan" filmi şərt əsasında Rasim Ocaqova etibar edir. Şərt belə idi: Əgər Rasim Ocaqov bu filmi çəkib başa çatdıra bilərsə, onda gələcəkdə rejissor kimi film çəkmək imkanı əldə edəcəkdir. Nəhayət ki, bir neçə rejissorun imtina etdiyi "Qatır Məmməd"i o, çox qısa bir müddətə və demək olar ki, yenidən çəkir. Filmin ilk variantında dövlət tərəfindən ayrılan bütün vəsait xərcləndiyi üçün, ikinci variantda yaradıcı heyət qonorarsız çəkilmək əziyyətinə qatlaşmalı oldu…
- Film 1-ci kateqoriyaya layiq görülmüşdür.
Filmdəki səhvlər
Qatır Məmmədlə Bakının hərbi qubernatoru olan general Tomsonun nümayəndəsinin söhbət etdiyi epizodda britaniyalı hərbçi "Əlahəzrət kraliçənin ordusunun Azərbaycandakı komandanı general Tomson məni sizin yanınıza göndərib" sözlərini deyir. Əslində, qadın monarxlar barəsində "əlahəzrət" deyil, "ülyahəzrət" xitabı işlənməlidir. Daha kobud səhv isə 1918–1920-ci illərdə (Qatır Məmməd qiyamının və general Tomsonun Bakı idarəçiliyinin baş verdiyi) dövrdə Böyük Britaniyada hakimiyyətdə V Georginin olması idi. Kraliçə Viktoriya 1901-ci ildə vəfat etmişdi və məntiqlə Britaniya qoşunları "Əlahəzrət Kralın ordusu" adlanmalı idi. Ola bilsin ki, bu səhv filmin çəkildiyi 1970-ci illərdə Böyük Britaniya taxtında kraliçənin (II Elizabet) olması ilə əlaqədardır.
"Qatır Məmməd" filminin sonunda eyniadlı personajın öldürülməsi ilə bağlı "14 gündən sonra Azərbaycanda sovet hakimiyyəti quruldu. Qatır Məmməd o günü görmədi" sözləri deyilir. Əslində isə, Qatır Məmməd 18 sentyabr 1919-cu ildə qətlə yetirilmişdi.
Filmin heyəti
Film üzərində işləyənlər
- Əsərin müəllifi: Zeynal Xəlil (titrlərdə yoxdur)
- Ssenari müəllifi: Mixail Maklyarski, Kirill Rapoport
- Quruluşçu rejissor: Rasim Ocaqov
- Quruluşçu operator: Teyyub Axundov, Şərif Şərifov
- Quruluşçu rəssam: Nadir Zeynalov, Rafiz İsmayılov
- Bəstəkar: Cahangir Cahangirov
- Səs operatoru: Vladimir Savin
- Rejissor: T. Məmmədov
- Montaj edən: Nelli Mahmudova
- Geyim rəssamı: Bədurə Əfqanlı
- Qrim rəssamı: V. Bereznyakov, V. Arapov
- Rejissor assistenti: Vaqif Əsədullayev
- Operator assistenti: Amin Novruzov, Rafiq Əmirov
- Rəssam assistenti: N. Viçina
- Bədii rəhbər: Şamil Mahmudbəyov
- Redaktor: Nataliya Şneyer, Ədhəm Qulubəyov, İntiqam Qasımzadə
- Filmin direktoru: Tələt Rəhmanov
- Çalır: Ümumittifaq Kinematoqrafiya Komitəsinin Simfonik Orkestri
- Dirijor: Yuri Nikolayevski
Rollarda
- Şahmar Ələkbərov — Qatır Məmməd
- Rasim Balayev — Əziz
- Həsən Məmmədov — Səməd
- Ələddin Abbasov — Göyüş
- Səfurə İbrahimova — Həbibə
- Məmmədrza Şeyxzamanov — qubernator
- Olev Eskola — Müller
- Anatoli Falkoviç — Skott
- Səməndər Rzayev — Əhəd
- İsmayıl Dağıstanlı — Fətəli Xan Xoyski
- Ramiz Məlikov — Müllerin yavəri
- Yusif Vəliyev — halvaçı
- Həsənağa Turabov — Səlimov
- Mikayıl Mirzə (Mikayıl Mirzəyev kimi) — Qasım
- Rafiq Kərimov
- Y. Məmmədxanov
- R. Rüstəmov
- Əbdül Mahmudov — bolşevik
- Elxan Qasımov
- Sadıq Həsənzadə — kəndli
- Hamlet Xanızadə — bolşevik
- Rauf Qəniyev — Yunus
- Muxtar Maniyev — mülki geyimli adam
- Muxtar Avşarov — kəndli
- Bahadur Əliyev — Məmmədin adamı
- Elxan Ağahüseynoğlu — mülki geyimli adam
- Tariyel Qasımov — porutçik
- Kamil Qubuşov — Sadıq xan
- C. Qafarov
- Əzizağa Qasımov — unter
- Konstantin Adamov — fotoqraf
- Arif Mədətov — yeməkxana sahibi
- Ənvər Həsənov — hüquqşünas
- Eldəniz Rəsulov — yeməkxanadakı müştəri
- A. Məhərrəmov
- Mayak Kərimov — ofisiant
- Mirzəbala Məlikov (titrlərdə yoxdur)
- Fərəc Fərəcov — gimnaziya tələbəsi (titrlərdə yoxdur)
- Sadıq İbrahimov — Səlim (titrlərdə yoxdur)
Filmi səsləndirənlər
- Səməndər Rzayev — Müller (Olev Eskola) (titrlərdə yoxdur)
- Kamal Xudaverdiyev — Əhəd (Səməndər Rzayev) (titrlərdə yoxdur)
- Hamlet Xanızadə — Yunus (Rauf Qəniyev) (titrlərdə yoxdur)
- Əminə Yusifqızı — Həbibə (Səfurə İbrahimova) (titrlərdə yoxdur)
- Kamil Qubuşov — Skot (Anatoli Falkoviç) (titrlərdə yoxdur)
- Sadıq Hüseynov — kəndli (Sadıq Həsənzadə) (titrlərdə yoxdur)
- Rafiq Əzimov — kəndli (titrlərdə yoxdur)
- Yusif Vəliyev — Fətəli Xan Xoyski (İsmayıl Dağıstanlı) (titrlərdə yoxdur)
İstinadlar
- "Bakı" qəzeti. 23 yanvar 1975-ci il.
- Ulduzə Qaraqızı. "Qatır Məmməd: Bir filmin iki çəkilişi", Ekspress qəzeti, 26.06.2003.
Mənbə
- "El qəhrəmanı ekranda". "Kommunist" qəzeti. 8 fevral 1975-ci il.
- Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 16; 32; 304.
- Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C. Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923–2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 205–208.
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 816.
Xarici keçidlər
- Filmi izlə
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qatir MemmedFayl Qatir Memmed film 1974 jpgJanr tarixi doyus bioqrafikRejissor Rasim OcaqovEserin muellifi Zeynal XelilovSsenari muellifleri Mixail Maklyarski Kirill RapoportBas rollarda Sahmar Elekberov Qatir Memmed Rasim Balayev Eziz Hesen Memmedov Semed Eleddin Abbasov Goyus Sefure Ibrahimova Hebibe Memmedrza Seyxzamanov qubernatorOperatorlar Teyyub Axundov Serif SerifovBestekar Cahangir CahangirovRessamlar Nadir Zeynalov Rafiz IsmayilovIstehsalci Azerbaycanfilm KinostudiyasiIlk baxis tarixi 26 may 1974Filmin diger adi Gencebasarli qisasciFilmin novu tammetrajli bedii filmMuddet 88 5 deq Olkeler SSRIDil azerbaycancaIl 1974Texniki melumatlar 9 hisse 2518 metr genisekranli 35 mmReng ag qaraIMDb ID1204133MezmunKinolent 1919 1920 ci illerde Gence quberniyasinda bas vermis inqilabi kendli herekati ve onun efsanevi bascisi xalq arasinda meshur olan Qatir Memmed esl adi Memmed Eli oglu Memmedov haqqinda sohbet acir Film haqqindaFilm rejissor Rasim Ocaqovun quruluscu rejissor kimi boyuk kinoda ilk isidir Film sair Zeynal Xelilin eyniadli pyesinin motivleri uzre cekilmisdir Filme qurulus vermek isi once Huseyn Seyidzadeye hevale edilmisdi Filmin ssenarisini 1969 cu ilde moskvali kinodramaturqlar Mixail Maklyarski ve Kirill Rapoport yazmisdi Ele ilk oxunusdaca Huseyn Seyidzade ssenarideki kem kesiri aydin gormus ve hemin eyer eskiyi duzeltmek ucun omrunun bir ilini serf etmisdi Muellifler de evvelce onunla razilasdilar film istehsalata buraxilandan sonra ise das atib baslarini tutdular ki Huseyn Seyidzade sujeti tamam deyisdirib Kinostudiyanin Bedii Surasi onlarin xahisi ile ssenarini muzakire eledi Neticesi de bu oldu ki rejissor haqli cixdi ve ssenarideki catismazliqlar askar oldu Uzun mubahiselerden cekismelerden yazismalardan sonra filmin cekilisine icaze verildi Film 450 min rubl meblegi ile 1973 cu ilin sentyabr ayinin 20 dek cekilib qurtarmali idi Bu yuxarinin gosterisi idi Huseyn Seyidzade sinaq cekilislerini basa vurdu esas rollarin ifacilarini bedii sura tesdiq eledi 1973 cu ilin martinda cekilislere baslayan Huseyn Seyidzade ssenariye oz elavelerini etmekle cekilisi basa catdiririr Moskvadaki Merkezi Bedii Surasi son anda filmin numayisine qeti qadaga qoyur ve filmin yeniden cekilmesine gosteris verir Belelikle Qatir Memmed Huseyn Seyidzadeden alinir Film bir cox rejissora teqdim olunsa da hec biri yeni cekilisi oz uzerine goturmek istemir Kinostudiyanin direktoru bir yanan filmi sert esasinda Rasim Ocaqova etibar edir Sert bele idi Eger Rasim Ocaqov bu filmi cekib basa catdira bilerse onda gelecekde rejissor kimi film cekmek imkani elde edecekdir Nehayet ki bir nece rejissorun imtina etdiyi Qatir Memmed i o cox qisa bir muddete ve demek olar ki yeniden cekir Filmin ilk variantinda dovlet terefinden ayrilan butun vesait xerclendiyi ucun ikinci variantda yaradici heyet qonorarsiz cekilmek eziyyetine qatlasmali oldu Film 1 ci kateqoriyaya layiq gorulmusdur Filmdeki sehvlerQatir Memmedle Bakinin herbi qubernatoru olan general Tomsonun numayendesinin sohbet etdiyi epizodda britaniyali herbci Elahezret kralicenin ordusunun Azerbaycandaki komandani general Tomson meni sizin yaniniza gonderib sozlerini deyir Eslinde qadin monarxlar baresinde elahezret deyil ulyahezret xitabi islenmelidir Daha kobud sehv ise 1918 1920 ci illerde Qatir Memmed qiyaminin ve general Tomsonun Baki idareciliyinin bas verdiyi dovrde Boyuk Britaniyada hakimiyyetde V Georginin olmasi idi Kralice Viktoriya 1901 ci ilde vefat etmisdi ve mentiqle Britaniya qosunlari Elahezret Kralin ordusu adlanmali idi Ola bilsin ki bu sehv filmin cekildiyi 1970 ci illerde Boyuk Britaniya taxtinda kralicenin II Elizabet olmasi ile elaqedardir Qatir Memmed filminin sonunda eyniadli personajin oldurulmesi ile bagli 14 gunden sonra Azerbaycanda sovet hakimiyyeti quruldu Qatir Memmed o gunu gormedi sozleri deyilir Eslinde ise Qatir Memmed 18 sentyabr 1919 cu ilde qetle yetirilmisdi Filmin heyetiFilm uzerinde isleyenler Eserin muellifi Zeynal Xelil titrlerde yoxdur Ssenari muellifi Mixail Maklyarski Kirill Rapoport Quruluscu rejissor Rasim Ocaqov Quruluscu operator Teyyub Axundov Serif Serifov Quruluscu ressam Nadir Zeynalov Rafiz Ismayilov Bestekar Cahangir Cahangirov Ses operatoru Vladimir Savin Rejissor T Memmedov Montaj eden Nelli Mahmudova Geyim ressami Bedure Efqanli Qrim ressami V Bereznyakov V Arapov Rejissor assistenti Vaqif Esedullayev Operator assistenti Amin Novruzov Rafiq Emirov Ressam assistenti N Vicina Bedii rehber Samil Mahmudbeyov Redaktor Nataliya Sneyer Edhem Qulubeyov Intiqam Qasimzade Filmin direktoru Telet Rehmanov Calir Umumittifaq Kinematoqrafiya Komitesinin Simfonik Orkestri Dirijor Yuri NikolayevskiRollarda Sahmar Elekberov Qatir Memmed Rasim Balayev Eziz Hesen Memmedov Semed Eleddin Abbasov Goyus Sefure Ibrahimova Hebibe Memmedrza Seyxzamanov qubernator Olev Eskola Muller Anatoli Falkovic Skott Semender Rzayev Ehed Ismayil Dagistanli Feteli Xan Xoyski Ramiz Melikov Mullerin yaveri Yusif Veliyev halvaci Hesenaga Turabov Selimov Mikayil Mirze Mikayil Mirzeyev kimi Qasim Rafiq Kerimov Y Memmedxanov R Rustemov Ebdul Mahmudov bolsevik Elxan Qasimov Sadiq Hesenzade kendli Hamlet Xanizade bolsevik Rauf Qeniyev Yunus Muxtar Maniyev mulki geyimli adam Muxtar Avsarov kendli Bahadur Eliyev Memmedin adami Elxan Agahuseynoglu mulki geyimli adam Tariyel Qasimov porutcik Kamil Qubusov Sadiq xan C Qafarov Ezizaga Qasimov unter Konstantin Adamov fotoqraf Arif Medetov yemekxana sahibi Enver Hesenov huquqsunas Eldeniz Resulov yemekxanadaki musteri A Meherremov Mayak Kerimov ofisiant Mirzebala Melikov titrlerde yoxdur Ferec Ferecov gimnaziya telebesi titrlerde yoxdur Sadiq Ibrahimov Selim titrlerde yoxdur Filmi seslendirenler Semender Rzayev Muller Olev Eskola titrlerde yoxdur Kamal Xudaverdiyev Ehed Semender Rzayev titrlerde yoxdur Hamlet Xanizade Yunus Rauf Qeniyev titrlerde yoxdur Emine Yusifqizi Hebibe Sefure Ibrahimova titrlerde yoxdur Kamil Qubusov Skot Anatoli Falkovic titrlerde yoxdur Sadiq Huseynov kendli Sadiq Hesenzade titrlerde yoxdur Rafiq Ezimov kendli titrlerde yoxdur Yusif Veliyev Feteli Xan Xoyski Ismayil Dagistanli titrlerde yoxdur Istinadlar Baki qezeti 23 yanvar 1975 ci il Ulduze Qaraqizi Qatir Memmed Bir filmin iki cekilisi Ekspress qezeti 26 06 2003 Menbe El qehremani ekranda Kommunist qezeti 8 fevral 1975 ci il Kino Enciklopedicheskij slovar Gl red S I Yutkevich Redkol Yu S Afanasev V E Baskakov I V Vajsfeld i dr Moskva Sovetskaya enciklopediya 1987 str 16 32 304 Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi C Cabbarli adina Azerbaycanfilm kinostudiyasi Aydin Kazimzade Bizim Azerbaycanfilm 1923 2003 cu iller Baki Mutercim 2004 seh 205 208 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Azerbaycan Ramiz Memmedov Kino Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2007 seh 816 Xarici kecidlerFilmi izle