Bürünc — mis və sinkin ərintisindən alınan metal. Mis əsaslı ikiqat və ya çoxkomponentli ərintidir, burada əsas ərinti komponenti sinkdir (50%-ə qədər), bəzən qalay (sinkdən daha az, əks halda ənənəvi qalay bürünc), nikel, qurğuşun, qurğuşun, dəmir və digər elementlər əlavə olunur. Bürüncdə mövcud olan bəzi digər elementlər, qalay, qurğuşun, nikel, manqan, dəmir, alüminium, arsen, stibium və fosfordur. Tərkibində manqan olan bəzi bürünclərə tunc da deyilir. Əslində tunc (və ya bronz) mis-qalay ərintisidir.
Bürünc | |
İstifadəsi | sikkə, maşın hissələri |
---|---|
İstilikkeçiriciliyi | 121 watt per metre kelvin |
Sıxlıq | 8.560 ± 160 kq/m³ |
Ərimə temperaturu | 932 °C |
Kristal sistemi | kubik sinqoniya |
Young modulu | 115 ± 20 gigapascal |
Poisson nisbəti | 0,37 |
Young sıxılma modulu | 50 gigapascal |
Bunlardan ibarətdir | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Mis-sink ərintiləri orijinal metallardan daha çox sərtliyə malikdir. Onlar cihazların, maşın hissələrinin və ev əşyalarının istehsalı üçün istifadə olunur.
Xüsusiyyətləri və növləri
Bürünc istehsalında istifadə edilən sinkin 50%-dən çoxu tullantılardan əldə edilir. Texniki bürünc adətən 48-50%-ə qədər sink təşkil edir. Sink tərkibinə görə Alfa bürünc və alfa+beta bürünc ilə fərqlənir. Tək fazalı alfa bürünclər (35%-ə qədər sink) isti və soyuq şəraitdə asanlıqla deformasiya olunur. Öz növbəsində iki fazalı alfa + beta bürünclər (47-50% sinkə qədər) soyuq vəziyyətdə aşağı elastikliyə malikdir. Onlar adətən alfa və ya alfa+beta faza bölgəsinə uyğun olan temperaturlarda temperaturda isti təzyiqlə işlənir. Alfa bürünclə müqayisədə iki fazalı bürünclər daha çox gücə və daha az çevikliyə malik aşınma müqavimətinə malikdir. İkiqat bürünclər tez-tez alüminium, dəmir, maqnezium, qurğuşun və ya digər elementlərlə əridilir. Bu növ bürünc xüsusi və ya çoxkomponentli adlanır. Ərinti elementləri (qurğuşun istisna olmaqla) gücü (sərtliyi) artırır, lakin bürüncün elastikliyini azaldır. Bürüncün tərkibindəki qurğuşun (4%-ə qədər) kəsməyi asanlaşdırır və sürtünmə əleyhinə xüsusiyyətlərini yaxşılaşdırır. Alüminium, sink, silikon və nikel bürüncün korroziyaya davamlılığını artırır. Bürüncə dəmir, nikel və maqnezium əlavə etmək onun gücünü (sərtliyini) artırır.
Tərkibində 57-61% mis olan bir ərinti, mümkün qurğuşun əlavəsi ilə onun ixtiraçısı, ingilis sənayeçisi J. Muntz (ing. Muntz, 1857) adına Muntz metalı adlanır. Muntz metalın elastikliyi yüksəkdir, kəsilməsi asan və isti döyülür və korroziyaya davamlıdır.
Fiziki xüsusiyyətləri
- Sıxlıq — 8500-8700 kq/m³
- Xüsusi istilik tutumu — 20°C-də — 0,377 Coul·kq−1·K−1
- — (0,07-0,08)⋅10−6Om·m
- deyil.
- Bürüncün ərimə nöqtəsi tərkibindən asılı olaraq 880-950°C-ə çatır. Tərkibində sinkin miqdarı artdıqca ərimə nöqtəsi azalır. Bürünc qoruyucu qazlar mühitində qaz və qövs daxil olmaqla müxtəlif qaynaq növləri ilə kifayət qədər yaxşı qaynaqlanır və yuvarlanır. Bürünc qaynaq texnologiyaları müvafiq ədəbiyyatda təsvir edilmişdir. Bürüncün səthi laklanmadığı halda havada qara rəngə çevrilsə də, atmosferin təsirinə misdən daha yaxşı kütlə kimi müqavimət göstərir. Sarı rəngə malikdir və yüksək cilalanmışdır.
- Bismut və qurğuşun bürüncə zərərli təsir göstərir, çünki isti olduqda deformasiya qabiliyyətini azaldır. Buna baxmayaraq, qurğuşun ərintisi toplu çiplər əldə etmək üçün istifadə olunur, bu da kəsilməsini asanlaşdırır.
İstinadlar
- https://www.simetric.co.uk/si_metals.htm.
- https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Diagramme_binaire_Cu_Zn_laiton.svg.
- (unspecified title).
- Engineering Designer 30(3): 6-9, May–June 2004.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Burunc mis ve sinkin erintisinden alinan metal Mis esasli ikiqat ve ya coxkomponentli erintidir burada esas erinti komponenti sinkdir 50 e qeder bezen qalay sinkden daha az eks halda enenevi qalay burunc nikel qurgusun qurgusun demir ve diger elementler elave olunur Buruncde movcud olan bezi diger elementler qalay qurgusun nikel manqan demir aluminium arsen stibium ve fosfordur Terkibinde manqan olan bezi burunclere tunc da deyilir Eslinde tunc ve ya bronz mis qalay erintisidir BuruncIstifadesisikke masin hisseleriIstilikkeciriciliyi121 watt per metre kelvinSixliq8 560 160 kq m Erime temperaturu932 CKristal sistemikubik sinqoniyaYoung modulu115 20 gigapascalPoisson nisbeti0 37Young sixilma modulu50 gigapascalBunlardan ibaretdirmis Sink Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mis sink erintileri orijinal metallardan daha cox sertliye malikdir Onlar cihazlarin masin hisselerinin ve ev esyalarinin istehsali ucun istifade olunur Xususiyyetleri ve novleriBurunc istehsalinda istifade edilen sinkin 50 den coxu tullantilardan elde edilir Texniki burunc adeten 48 50 e qeder sink teskil edir Sink terkibine gore Alfa burunc ve alfa beta burunc ile ferqlenir Tek fazali alfa buruncler 35 e qeder sink isti ve soyuq seraitde asanliqla deformasiya olunur Oz novbesinde iki fazali alfa beta buruncler 47 50 sinke qeder soyuq veziyyetde asagi elastikliye malikdir Onlar adeten alfa ve ya alfa beta faza bolgesine uygun olan temperaturlarda temperaturda isti tezyiqle islenir Alfa buruncle muqayisede iki fazali buruncler daha cox guce ve daha az cevikliye malik asinma muqavimetine malikdir Ikiqat buruncler tez tez aluminium demir maqnezium qurgusun ve ya diger elementlerle eridilir Bu nov burunc xususi ve ya coxkomponentli adlanir Erinti elementleri qurgusun istisna olmaqla gucu sertliyi artirir lakin buruncun elastikliyini azaldir Buruncun terkibindeki qurgusun 4 e qeder kesmeyi asanlasdirir ve surtunme eleyhine xususiyyetlerini yaxsilasdirir Aluminium sink silikon ve nikel buruncun korroziyaya davamliligini artirir Burunce demir nikel ve maqnezium elave etmek onun gucunu sertliyini artirir Terkibinde 57 61 mis olan bir erinti mumkun qurgusun elavesi ile onun ixtiracisi ingilis senayecisi J Muntz ing Muntz 1857 adina Muntz metali adlanir Muntz metalin elastikliyi yuksekdir kesilmesi asan ve isti doyulur ve korroziyaya davamlidir Fiziki xususiyyetleriSixliq 8500 8700 kq m Xususi istilik tutumu 20 C de 0 377 Coul kq 1 K 1 0 07 0 08 10 6Om m deyil Buruncun erime noqtesi terkibinden asili olaraq 880 950 C e catir Terkibinde sinkin miqdari artdiqca erime noqtesi azalir Burunc qoruyucu qazlar muhitinde qaz ve qovs daxil olmaqla muxtelif qaynaq novleri ile kifayet qeder yaxsi qaynaqlanir ve yuvarlanir Burunc qaynaq texnologiyalari muvafiq edebiyyatda tesvir edilmisdir Buruncun sethi laklanmadigi halda havada qara renge cevrilse de atmosferin tesirine misden daha yaxsi kutle kimi muqavimet gosterir Sari renge malikdir ve yuksek cilalanmisdir Bismut ve qurgusun burunce zererli tesir gosterir cunki isti olduqda deformasiya qabiliyyetini azaldir Buna baxmayaraq qurgusun erintisi toplu cipler elde etmek ucun istifade olunur bu da kesilmesini asanlasdirir Istinadlarhttps www simetric co uk si metals htm https commons wikimedia org wiki File Diagramme binaire Cu Zn laiton svg unspecified title ISBN 2 8293 0216 8 Engineering Designer 30 3 6 9 May June 2004 Xarici kecidlerVikianbarda Burunc ile elaqeli mediafayllar var