Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bruneyin dövlət quruluşu (rəsmi adı — Bruney Darussalam Dövləti) — 1959-cu ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sistemi.
| Bruney | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Negara Brunei Darussalam | |||||
| |||||
| Himn: لله فليهاراكن سلطن | |||||
| Tarixi | |||||
| • Elan olunub | 1 yanvar 1984 | ||||
| Paytaxt | Bandar Səri Bəgavan | ||||
| İdarəetmə forması | miraslı tamamilə teokratik monarxiya | ||||
| Sultan | [4.X.1967~ ] | ||||
| Sahəsi | Dünyada 162-ci | ||||
| • Ümumi | 5765 km² | ||||
| • Su sahəsi (%) | 8,6 | ||||
| Əhalisi | |||||
| • Əhali | 425 min nəfər (175-ci) | ||||
| • Siyahıyaalma (1.IV.2011) | 393 372 nəf. | ||||
| • Sıxlıq | 73 nəf./km² | ||||
Dövlət quruluşu
Bruney Sultanlığı mütləqiyyət formalı idarəetmə üsuluna malik teokratik irsi monarxiyadır. Hökumətdə vəzifə tutan məmurların əksəriyyəti hakim sülalənin üzvlərindən ibarətdir. Milli bayram günü olan müstəqillik günü (1984) 1 yanvarda qeyd olunur. Ölkə Konstitusiyası 1959-cu ildən (1984-cü ildə edilmiş əsaslı dəyişikliklərlə birlikdə) qüvvədədir.
İnzibati ərazi bölgüsü
Bruney 4 dairəyə (Belayt, Bruney-Muara, Temburonq və Tutonq) bölünür. Dairələr isə daha kiçik inzibati ərazilərə, mükim adlanan rayonlara bölünür.
1. Belayt
2. Burnei Muara
3. Temburonq
4. Tutonq
.
Dövlət başçısı
Mövcud Konstitusiyaya görə, Bruney Sultanı ölkədə milli və dini birliyin rəmzi, milli müstəqilliyin və ərazi bütövlüyünün təminatçısı, dövlət və Hökumət başçısı (Baş nazir), ali dini rəhbər, habelə silahlı qüvvələrin ali baş komandanı və müdafiə naziridir. İcraedici Hakimiyyətin mütləq səlahiyyətlərini öz əlində cəşləşdirən Sultan, özünün tövsiyə və təyin etdiyi, müxtəlif məhdud hüquqlu funksiyaların daşıyıcısı olan 5 Şuraya (Ortaq Şura, Varislik Şurası, Dini Şura, Nazirlər Şurası və Qanunvericilik Şurası) sədrliyi həyata keçirir.
Qanunverici hakimiyyət
36 üzvdən ibarət birpalatalı Qanunvericilik Şurası tərəfindən həyata keçirilir. Mövcud Konstitusiyaya müvafiq olaraq, Sultanın rəhbərliyi ilə ənənəvi qanunvericilik vəzifələrini icra edən ölkə Parlamenti, yalnız məşvərətçi funksiyaya malikdir
Monarxın qanunvericilik funksiyası, ilk növbədə Parlamentin çağırılması və buraxılması, habelə Qanunvericilik Şurasının qəbul etdiyi qanunvericilik aktlarına Sultan sanksiyalarının tətbiqi ilə müəyyən edilir.
Siyasi partiyalar ölkədə formal olaraq fəaliyyət göstərir və Parlamentdə təmsil olunmurlar.
Məhkəmə hakimiyyəti
Məhkəmə iyerarxiyasının ən yüksək instansiyası sayılan və iki məhkəmə struktur elementini: Yüksək Məhkəmə və Apelyasiya Məhkəməsini özündə birləşdirən Bruney Sultanlığının Ali Məhkəməsi ölkədə məhkəmə hakimiyyətinin həyata keçirilməsində səlahiyyətlidir.
Qeyd olunan məhkəmə instansiyaları ilə yanaşı, Bruneydə Şəriət məhkəmələri də fəaliyyət göstərir. Bu məhkəmələr (Ali Məhkəmə və Şəriət məhkəmələri) arasında İslam qanunlarının təfsiri üzrə sıx əməkdaşlıq mövcuddur.
Mənbə
- Погадаев, В. А. Малайский мир (Бруней, Индонезия, Малайзия, Сингапур). Лингвострановедческий словарь. С М.: Восточная книга, 2012
- Погадаев, В. А. Бруней. Краткий справочник. Русско-малайский (брунейский) разговорник. М.: Ключ-С, 2015, 192 с.
- Дёмин Л. М. Бруней. — М.: Мысль, 1973. — 56 с. — (У карты мира).
- Saunders, Graham E. (2002). A history of Brunei. Routledge. .
Istinadlar
- "Конституция Брунея" (PDF). 2017-10-05 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2015-11-27.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bruneyin dovlet qurulusu resmi adi Bruney Darussalam Dovleti 1959 cu ilde qebul edilmis Konstitusiyaya esasen huquqi siyasi inzibati iqtisadi ve ictimai munasibetler sistemi BruneyNegara Brunei DarussalamBayraq GerbHimn لله فليهاراكن سلطن source source track track track track Tarixi Elan olunub 1 yanvar 1984Paytaxt Bandar Seri BegavanIdareetme formasi mirasli tamamile teokratik monarxiyaSultan 4 X 1967 Sahesi Dunyada 162 ci Umumi 5765 km Su sahesi 8 6Ehalisi Ehali 425 min nefer 175 ci Siyahiyaalma 1 IV 2011 393 372 nef Sixliq 73 nef km Dovlet qurulusuBruney Sultanligi mutleqiyyet formali idareetme usuluna malik teokratik irsi monarxiyadir Hokumetde vezife tutan memurlarin ekseriyyeti hakim sulalenin uzvlerinden ibaretdir Milli bayram gunu olan musteqillik gunu 1984 1 yanvarda qeyd olunur Olke Konstitusiyasi 1959 cu ilden 1984 cu ilde edilmis esasli deyisikliklerle birlikde quvvededir Inzibati erazi bolgusuBruney 4 daireye Belayt Bruney Muara Temburonq ve Tutonq bolunur Daireler ise daha kicik inzibati erazilere mukim adlanan rayonlara bolunur Bruneyin rayonlari 1 Belayt 2 Burnei Muara 3 Temburonq 4 Tutonq Dovlet bascisiMovcud Konstitusiyaya gore Bruney Sultani olkede milli ve dini birliyin remzi milli musteqilliyin ve erazi butovluyunun teminatcisi dovlet ve Hokumet bascisi Bas nazir ali dini rehber habele silahli quvvelerin ali bas komandani ve mudafie naziridir Icraedici Hakimiyyetin mutleq selahiyyetlerini oz elinde ceslesdiren Sultan ozunun tovsiye ve teyin etdiyi muxtelif mehdud huquqlu funksiyalarin dasiyicisi olan 5 Suraya Ortaq Sura Varislik Surasi Dini Sura Nazirler Surasi ve Qanunvericilik Surasi sedrliyi heyata kecirir Qanunverici hakimiyyet36 uzvden ibaret birpalatali Qanunvericilik Surasi terefinden heyata kecirilir Movcud Konstitusiyaya muvafiq olaraq Sultanin rehberliyi ile enenevi qanunvericilik vezifelerini icra eden olke Parlamenti yalniz mesveretci funksiyaya malikdir Monarxin qanunvericilik funksiyasi ilk novbede Parlamentin cagirilmasi ve buraxilmasi habele Qanunvericilik Surasinin qebul etdiyi qanunvericilik aktlarina Sultan sanksiyalarinin tetbiqi ile mueyyen edilir Siyasi partiyalar olkede formal olaraq fealiyyet gosterir ve Parlamentde temsil olunmurlar Mehkeme hakimiyyetiMehkeme iyerarxiyasinin en yuksek instansiyasi sayilan ve iki mehkeme struktur elementini Yuksek Mehkeme ve Apelyasiya Mehkemesini ozunde birlesdiren Bruney Sultanliginin Ali Mehkemesi olkede mehkeme hakimiyyetinin heyata kecirilmesinde selahiyyetlidir Qeyd olunan mehkeme instansiyalari ile yanasi Bruneyde Seriet mehkemeleri de fealiyyet gosterir Bu mehkemeler Ali Mehkeme ve Seriet mehkemeleri arasinda Islam qanunlarinin tefsiri uzre six emekdasliq movcuddur MenbePogadaev V A Malajskij mir Brunej Indoneziya Malajziya Singapur Lingvostranovedcheskij slovar S M Vostochnaya kniga 2012 ISBN 978 5 7873 0658 3 Pogadaev V A Brunej Kratkij spravochnik Russko malajskij brunejskij razgovornik M Klyuch S 2015 192 s ISBN 978 5 906751 18 8 Dyomin L M Brunej M Mysl 1973 56 s U karty mira Saunders Graham E 2002 A history of Brunei Routledge ISBN 978 0 7007 1698 2 Istinadlar Konstituciya Bruneya PDF 2017 10 05 tarixinde PDF Istifade tarixi 2015 11 27