Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azərbaycanda qeyri-ənənəvi yanar faydalı qazıntılar — Azərbaycanda xeyli sayda qeyri-ənənəvi yanacaq faydalı qazıntılar mövcuddur (təbii bitum, yanar şistlər, daş və qonur kömür). Bunlardan ən mühümləri böyük ehtiyata malik olan təbii bitum və yanar şistlərdir.
Təbii bitumlar
Abşeron yarımadasında, Qobustanda və Aşağı Kür rayonlarında 50-dən çox təbii bitum yataqları və təzahürləri mövcuddur. Bitum yığımları müxtəlif yaşlı çöküntülərdə (Eosen-Alt Pliosen) toplanmışdır. Onlar mikroelementlərlə (Mg,Ni,Cu,Mo,Zn və s.) zəngindir. Respublikada təbii bitumun ehtiyatları 2 milyon tondan artıqdır. Təkcə Abşerondakı Qırmaki yatağında 50 milyon ton bitumlu qum-ağır neft ehtiyatı vardır. Bəzi bitum təzahürləri palçıq vulkanları (Ayrantökən, Qırlıq, Axtarma-Paşalı, Şorbulaq, Xıdırzindi və s.) ilə əlaqədardır. Abşeron yarımadasında qədim neft yataqları ərazilərində (Balaxanı, Binəqədi, Lökbatan və s.) neft hopmuş torpaq sahələri vardır. Hesablamalara görə, təqribən 10 mədə sahəsindəki həmin torpaqlardan 63 milyon ton neft emal etmək mümkündür. Bitumlu qumlardan asfalt yol örtüyü üçün istifadə olunur. Onlardan müxtəlif neft məhsulları — benzin, liqroin, sürtgü yağları və digər yanacaq məhsulları alınır; ağır fraksiya olan mazutdan elektrik stansiyalarında istifadə edilir.
Yanar şistlər
Azərbaycanda yanacağın bu növü geniş yayılmışdır. Onların əsasən, İsmayıllı, Quba, Şamaxı-Qobustan rayonlarında və Abşeron yarımadasında 70-dən çox yataq və təzahürləri aşkar edilmişdir.
Yanar şistlər müxtəlif yaşlı çöküntülərlə (Təbaşir-Miosen) əlaqədardır. Bəzi süxurlarda üzvi maddənin miqdarı 29 faizə, istilikvermə qabiliyyəti isə 12 MC/kq-a çatır. Quba, Diallı, Cəngiçay, Pirəkəşkül yataqlarında geoloji-kəşfiyyat işləri aparılmışdır. Yanar şistlərin kəşf olunmuş ehtiyatı 450 milyon tona yaxındır. Təbii bitum və yanar şistlərin 1:500000 miqyasında xəritəsi tərtib edilmişdir.
Daş kömür və qonur kömür
Əvvəllər daş kömür təzahürləri respublikada Kiçik Qafqazda Torağaçay (Tərtər rayonu) sinklinoriumu və Böyük Qafqazda Vəndam (Qəbələ rayonu) zonalarında məlum idi. 2002-ci ildə isə Qanıx-Əyriçay qırışıq zonasının Çayqaraqoyunlu antiklinal strukturunun şimal qanadında yeni qonur kömür təzahürləri aşkar edilmişdir. Kömürün tərkibində üzvi maddənin miqdarı 29-55 faiz, kükürdünkü 0.2-0.4 faiz,istilikvermə qabiliyyəti isə 14 MC/kq-a qədərdir.
İstinadlar
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası.Bakı.2007.
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası.Bakı.2007.
Ədəbiyyat
- Вопросы геологии и разработки нефтяных и газовых месторождений Азербайджана.Б.1987.
- Геология Азербайджана.Т.6.
- Полезные ископаемые.Б.2003.
Xarici keçidlər
- Yanar şist alternativ enerji mənbəyi kimi
- Yanacaq – energetika sənayesi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycanda qeyri enenevi yanar faydali qazintilar Azerbaycanda xeyli sayda qeyri enenevi yanacaq faydali qazintilar movcuddur tebii bitum yanar sistler das ve qonur komur Bunlardan en muhumleri boyuk ehtiyata malik olan tebii bitum ve yanar sistlerdir Tebii bitumlarAbseron yarimadasinda Qobustanda ve Asagi Kur rayonlarinda 50 den cox tebii bitum yataqlari ve tezahurleri movcuddur Bitum yigimlari muxtelif yasli cokuntulerde Eosen Alt Pliosen toplanmisdir Onlar mikroelementlerle Mg Ni Cu Mo Zn ve s zengindir Respublikada tebii bitumun ehtiyatlari 2 milyon tondan artiqdir Tekce Abserondaki Qirmaki yataginda 50 milyon ton bitumlu qum agir neft ehtiyati vardir Bezi bitum tezahurleri palciq vulkanlari Ayrantoken Qirliq Axtarma Pasali Sorbulaq Xidirzindi ve s ile elaqedardir Abseron yarimadasinda qedim neft yataqlari erazilerinde Balaxani Bineqedi Lokbatan ve s neft hopmus torpaq saheleri vardir Hesablamalara gore teqriben 10 mede sahesindeki hemin torpaqlardan 63 milyon ton neft emal etmek mumkundur Bitumlu qumlardan asfalt yol ortuyu ucun istifade olunur Onlardan muxtelif neft mehsullari benzin liqroin surtgu yaglari ve diger yanacaq mehsullari alinir agir fraksiya olan mazutdan elektrik stansiyalarinda istifade edilir Yanar sistlerAzerbaycanda yanacagin bu novu genis yayilmisdir Onlarin esasen Ismayilli Quba Samaxi Qobustan rayonlarinda ve Abseron yarimadasinda 70 den cox yataq ve tezahurleri askar edilmisdir Yanar sistler muxtelif yasli cokuntulerle Tebasir Miosen elaqedardir Bezi suxurlarda uzvi maddenin miqdari 29 faize istilikverme qabiliyyeti ise 12 MC kq a catir Quba Dialli Cengicay Pirekeskul yataqlarinda geoloji kesfiyyat isleri aparilmisdir Yanar sistlerin kesf olunmus ehtiyati 450 milyon tona yaxindir Tebii bitum ve yanar sistlerin 1 500000 miqyasinda xeritesi tertib edilmisdir Das komur ve qonur komurEvveller das komur tezahurleri respublikada Kicik Qafqazda Toragacay Terter rayonu sinklinoriumu ve Boyuk Qafqazda Vendam Qebele rayonu zonalarinda melum idi 2002 ci ilde ise Qanix Eyricay qirisiq zonasinin Cayqaraqoyunlu antiklinal strukturunun simal qanadinda yeni qonur komur tezahurleri askar edilmisdir Komurun terkibinde uzvi maddenin miqdari 29 55 faiz kukurdunku 0 2 0 4 faiz istilikverme qabiliyyeti ise 14 MC kq a qederdir IstinadlarAzerbaycan Milli Ensiklopediyasi Baki 2007 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Baki 2007 EdebiyyatVoprosy geologii i razrabotki neftyanyh i gazovyh mestorozhdenij Azerbajdzhana B 1987 Geologiya Azerbajdzhana T 6 Poleznye iskopaemye B 2003 Xarici kecidlerYanar sist alternativ enerji menbeyi kimi Yanacaq energetika senayesi