Azərbaycan SSR İnqilab Komitəsi — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutundan sonra Azərbaycanda ali qanunvericilik və icra hakimiyyətini həyata keçirən faktiki ali hakimiyyət orqanı. Yerlərdə sovet hakimiyyəti qəza, məntəqə və kənd inqilab komitələrinin əlində idi.
Azərbaycan SSR İnqilab Komitəsi | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Ölkə | Azərbaycan SSR |
Yaradılma tarixi | 28 aprel 1920 |
Ləğv edilib | 19 may 1921 |
Tabelik | Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası |
Baş qərargah | Bakı şəhəri |
1920‐ci il fevralın 11‐12‐də Bakıda gizli şəraitdə Azərbaycan kommunist təşkilatlarının I qurultayı keçirilmişdir. Qurultayın keçirilməsi və fəaliyyətində Mirzə Hüseynov yaxından iştirak etmişdir. Qurultayda Mirzə Hüseynov hazırkı vəziyyət haqqında məruzə etmişdir. Qurultayın qəbul etdiyi qətnamədə göstərilirdi: "Azərbaycan kommunist təşkilatlarının birinci qurultayı indiki vəziyyətə dair edilən məruzəni dinləyib qeyd edir ki, Azərbaycan Respublikasının yaşadığı kəskin təsərrüfat və iqtisadi böhran, fəhlə və kəndlilərin son dərəcə ağır halı mövcud kapitalist və mülkədar üsul‐idarəsinin labüd nəticəsidir və ancaq onu məhv etməklə aradan qaldırmaq olar". Qurultay AK(b)P MK‐nın Əli Bayramov, D. Bünyadzadə K. Ağazadə, V. Yeqorov, Ə. Qarayev, B. Naneyşvili, Həmid Sultanov, Y. Rodionov, M. Pleşakov, Ağababa Yusifzadə, Mirzə Davud Hüseynov və b. ibarət tərkibini seçdi. Fevralın 12‐də keçirilmiş AK(b)P MK‐nın birinci plenumu Büro və Rəyasət Heyəti seçmişdir. Mirzə Hüseynov AK(b)P MK Rəyasət Heyətinin sədri təsdiq edilmişdir.
AK(b)P MK‐nın ilk azərbaycanlı rəhbəri olmuş Mirzə Hüseynov bu vəzifəyə seçildikdən sonra partiyanın sıralarının artması və təşkilatlarının sayının çoxalması sahəsində xeyli iş görməyə başladı. Mirzə Hüseynov bu dövrdə RK(b)P Qafqaz Ölkə Komitəsinin təşəbbüsü nəticəsində yaradılmış Hərbi inqilabi qərargahın sədri kimi başqa inqilabçılarla bərabər AXC hökumətini devirəcək XI Qızıl ordu komandanlığı ilə birlikdə ordu hissələrinin və Bakı fəhlələrinin birgə hərbi əməliyyatı planının tərtibində fəal iştirak etmişdir. 1920‐ci il aprelin 26‐da AK(b)P MK‐nın və Bakı Bürosunun birgə təcili iclası keçirilmiş və üsyana rəhbərlik etmək üçün Azərbaycan Müvəqqəti İnqilab Komitəsi yaradılmışdır. Onun tərkibinə Abid Alimov(Əlimanov), Dadaş Bünyadzadə, Əliheydər Qarayev, Qəzənfər Musabəyov, Nəriman Nərimanov və Həmid Sultanovla birlikdə Mirzə Davud Hüseynov da daxil olmuşdur.
28 aprel 1920-ci ildə Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulur. Azərbaycanda hakimiyyət Müvəqqəti İnqilab Komitəsinə keçdi. Həmin komitənin formalaşdırdığı yeni hökumət Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti (XKS) adlanırdı. Müvəqqəti İnqilab Komitəsi tərkibinə ancaq azərbaycanlılar daxil idilər.(XKS) Sədr Nəriman Nərimanov (28 aprel 1920–19 may 1921) idi.
Həmçinin bax
Əlavə ədəbiyyat
- Азәрбајҹан Мүвәггәти Ингилаб Комитәси // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. I ҹилд: А—Балзак. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1976. С. 163–164.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan SSR Inqilab Komitesi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin suqutundan sonra Azerbaycanda ali qanunvericilik ve icra hakimiyyetini heyata keciren faktiki ali hakimiyyet orqani Yerlerde sovet hakimiyyeti qeza menteqe ve kend inqilab komitelerinin elinde idi Azerbaycan SSR Inqilab KomitesiUmumi melumatlarOlke Azerbaycan SSRYaradilma tarixi 28 aprel 1920Legv edilib 19 may 1921Tabelik Azerbaycan Sovet Sosialist RespublikasiBas qerargah Baki seheri 1920 ci il fevralin 11 12 de Bakida gizli seraitde Azerbaycan kommunist teskilatlarinin I qurultayi kecirilmisdir Qurultayin kecirilmesi ve fealiyyetinde Mirze Huseynov yaxindan istirak etmisdir Qurultayda Mirze Huseynov hazirki veziyyet haqqinda meruze etmisdir Qurultayin qebul etdiyi qetnamede gosterilirdi Azerbaycan kommunist teskilatlarinin birinci qurultayi indiki veziyyete dair edilen meruzeni dinleyib qeyd edir ki Azerbaycan Respublikasinin yasadigi keskin teserrufat ve iqtisadi bohran fehle ve kendlilerin son derece agir hali movcud kapitalist ve mulkedar usul idaresinin labud neticesidir ve ancaq onu mehv etmekle aradan qaldirmaq olar Qurultay AK b P MK nin Eli Bayramov D Bunyadzade K Agazade V Yeqorov E Qarayev B Naneysvili Hemid Sultanov Y Rodionov M Plesakov Agababa Yusifzade Mirze Davud Huseynov ve b ibaret terkibini secdi Fevralin 12 de kecirilmis AK b P MK nin birinci plenumu Buro ve Reyaset Heyeti secmisdir Mirze Huseynov AK b P MK Reyaset Heyetinin sedri tesdiq edilmisdir AK b P MK nin ilk azerbaycanli rehberi olmus Mirze Huseynov bu vezifeye secildikden sonra partiyanin siralarinin artmasi ve teskilatlarinin sayinin coxalmasi sahesinde xeyli is gormeye basladi Mirze Huseynov bu dovrde RK b P Qafqaz Olke Komitesinin tesebbusu neticesinde yaradilmis Herbi inqilabi qerargahin sedri kimi basqa inqilabcilarla beraber AXC hokumetini devirecek XI Qizil ordu komandanligi ile birlikde ordu hisselerinin ve Baki fehlelerinin birge herbi emeliyyati planinin tertibinde feal istirak etmisdir 1920 ci il aprelin 26 da AK b P MK nin ve Baki Burosunun birge tecili iclasi kecirilmis ve usyana rehberlik etmek ucun Azerbaycan Muveqqeti Inqilab Komitesi yaradilmisdir Onun terkibine Abid Alimov Elimanov Dadas Bunyadzade Eliheyder Qarayev Qezenfer Musabeyov Neriman Nerimanov ve Hemid Sultanovla birlikde Mirze Davud Huseynov da daxil olmusdur 28 aprel 1920 ci ilde Azerbaycanda sovet hakimiyyeti qurulur Azerbaycanda hakimiyyet Muveqqeti Inqilab Komitesine kecdi Hemin komitenin formalasdirdigi yeni hokumet Azerbaycan SSR Xalq Komissarlari Soveti XKS adlanirdi Muveqqeti Inqilab Komitesi terkibine ancaq azerbaycanlilar daxil idiler XKS Sedr Neriman Nerimanov 28 aprel 1920 19 may 1921 idi Hemcinin baxAprel isgaliElave edebiyyatAzәrbaјҹan Mүvәggәti Ingilab Komitәsi Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә I ҹild A Balzak Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1976 S 163 164 Azerbaycan ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin