XI Qırmızı Ordu — Sovet Rusiyası qoşunlarının Qafqaz cəbhəsinin tərkibinə daxil olan iri hərbi birləşmə. Qafqazda azadlıq əldə etmiş gənc müstəqil dövlətlərə qarşı işğalçı hərbi əməliyyatlarda iştirak etmişdir.
XI Qırmızı Ordu | |
---|---|
11-я армия (РККА) | |
Növü | quru qoşunları |
Yaranma tarixi | 1918-1921 |
Ölkə | Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikası |
Tabedir | Qızıl Ordu |
Döyüşlər |
|
Komandanlıq | |
Məşhur komandirləri | Mixail Levandovski |
Yaradılması
1918-ci il oktyabrın 3-də yaradılmışdır. Həmin tarixdə cənub cəbhəsi komandanının 16 saylı əmri əsasında Şimali Qafqazın qərb rayonlarındakı qırmızı hərbi hissələrlə Taman qoşunları birləşdirilərək 11-ci ordu yaradıldı. OQO, başlıca olaraq, Qafqazda azadlıq əldə etmiş gənc müstəqil dövlətlərə qarşı işğalçı hərbi əməliyyatlarda iştirak etmişdir.
Bakının işğalı
Saritsını, Həştərxanı və bütünlükdə Şimali Qafqazın Xəzərboyu ərazilərini bolşevik nəzarətinə aldıqdan sonra OQO cənuba doğru irəliləmək və Azərbaycanı işğal etmək tapşırığı almışdı. Həyata keçiriləcək işğalçılıq yürüşü Bakı əməliyyatı adlandırılmışdı. Cənubi Qafqaza yaxınlaşarkən tərkibində 12 süvari və piyada alayın olmasına baxmayaraq, Azərbaycanın tezliklə işğalı üçün OQO daha da möhkəmləndirildi. Cənub cəbhəsində fəaliyyət göstərən P.Kurışkonun süvari briqadası, 9 və 10-cu ordulardan 20, 28 və 32-ci atıcı diviziyalar OQO-ya verildi. Azərbaycana hücum ərəfəsində OQO-nun möhkəmləndirilməsi məqsədilə Qafqaz Cəbhəsində qüvvələr yenidən qruplaşdırıldı. Cəbhə komandanlığının 1920-ci il 6 aprel tarixli əmri ilə 7-ci süvari diviziyası, Taman süvari briqadası və Kurışkonun süvari briqadası 2-ci süvari korpusunda birləşdirilən OQO-nun tərkibinə verildi. Beləliklə, Azərbaycana girməzdən əvvəl OQO-nun tərkibində 20, 28 və 32-ci atıcı diviziyalar, Taman atıcı briqadası, 2-ci süvari korpusu, 1-ci süvari diviziyası, 11 zirehli qatar və bir təyyarə eskadrilyası var idi. Ordunun bütün şəxsi heyəti 72472 nofərdən ibarət idi. 1920-ci il martın 26-dan OQO-ya M.K.Levandovski komandanlıq edirdi. 1920-ci il aprelin 27-nə keçən gecə OQO qüvvələri heç bir xəbərdarlıq etmədən və beynəlxalq hüquq normalanın kobudcasına pozaraq müstəqil Azərbaycan dövlətinin Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin sərhədini keçdilər Yalama və Sarvan döyüşlərindən sonra mövcud mürəkkəb şəraitdən istifadə edərək, qısa müddət ərzində ölkəni işğal etdilər. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti süquta uğradı.
İstinadlar
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. II cild. Bakı 2004. s. 280
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. II cild. Bakı 2004. s. 281
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
XI Qirmizi Ordu Sovet Rusiyasi qosunlarinin Qafqaz cebhesinin terkibine daxil olan iri herbi birlesme Qafqazda azadliq elde etmis genc musteqil dovletlere qarsi isgalci herbi emeliyyatlarda istirak etmisdir XI Qirmizi Ordu11 ya armiya RKKA Novu quru qosunlariYaranma tarixi 1918 1921Olke Rusiya Sovet Federativ Sosialist RespublikasiTabedir Qizil OrduDoyusler Ikinci Kuban Yurusu Simali Qafqaz emeliyyati 1920 Baki emeliyyati Tiflis emeliyyati Qizil Ordunun Ermenistani isgaliKomandanliqMeshur komandirleri Mixail LevandovskiYaradilmasi1918 ci il oktyabrin 3 de yaradilmisdir Hemin tarixde cenub cebhesi komandaninin 16 sayli emri esasinda Simali Qafqazin qerb rayonlarindaki qirmizi herbi hisselerle Taman qosunlari birlesdirilerek 11 ci ordu yaradildi OQO baslica olaraq Qafqazda azadliq elde etmis genc musteqil dovletlere qarsi isgalci herbi emeliyyatlarda istirak etmisdir Bakinin isgaliEsas meqale Aprel isgaliIsgalci XI Qirmizi Ordu esgerleri Bakida 1920 ci il Saritsini Hesterxani ve butunlukde Simali Qafqazin Xezerboyu erazilerini bolsevik nezaretine aldiqdan sonra OQO cenuba dogru irelilemek ve Azerbaycani isgal etmek tapsirigi almisdi Heyata kecirilecek isgalciliq yurusu Baki emeliyyati adlandirilmisdi Cenubi Qafqaza yaxinlasarken terkibinde 12 suvari ve piyada alayin olmasina baxmayaraq Azerbaycanin tezlikle isgali ucun OQO daha da mohkemlendirildi Cenub cebhesinde fealiyyet gosteren P Kuriskonun suvari briqadasi 9 ve 10 cu ordulardan 20 28 ve 32 ci atici diviziyalar OQO ya verildi Azerbaycana hucum erefesinde OQO nun mohkemlendirilmesi meqsedile Qafqaz Cebhesinde quvveler yeniden qruplasdirildi Cebhe komandanliginin 1920 ci il 6 aprel tarixli emri ile 7 ci suvari diviziyasi Taman suvari briqadasi ve Kuriskonun suvari briqadasi 2 ci suvari korpusunda birlesdirilen OQO nun terkibine verildi Belelikle Azerbaycana girmezden evvel OQO nun terkibinde 20 28 ve 32 ci atici diviziyalar Taman atici briqadasi 2 ci suvari korpusu 1 ci suvari diviziyasi 11 zirehli qatar ve bir teyyare eskadrilyasi var idi Ordunun butun sexsi heyeti 72472 noferden ibaret idi 1920 ci il martin 26 dan OQO ya M K Levandovski komandanliq edirdi 1920 ci il aprelin 27 ne kecen gece OQO quvveleri hec bir xeberdarliq etmeden ve beynelxalq huquq normalanin kobudcasina pozaraq musteqil Azerbaycan dovletinin Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin serhedini kecdiler Yalama ve Sarvan doyuslerinden sonra movcud murekkeb seraitden istifade ederek qisa muddet erzinde olkeni isgal etdiler Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti suquta ugradi IstinadlarAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki 2004 s 280 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki 2004 s 281