"Ardzaqank" (erm. Արձագանք — Əks-səda) — 1882–1898-ci illərdə Tbilisidə nəşr edilmiş ədəbi-siyasi erməni qəzeti. Mühərriri (redaktoru) və naşiri Abkar Hovannesyan olmuşdur.
Ardzaqank | |
---|---|
Növ | siyasi və ədəbi qəzet |
Baş redaktor | Abkar Hovannesyan |
Yaranma tarixi | 1882 |
Dil | erməni dili |
Nəşrini dayandırıb | 1898 |
Baş ofis | |
Ünvan | Tbilisi |
Ölkə |
Haqqında
İlk nömrəsi 1882-ci ildə işıq üzü görmüşdür. 1889-cu ilə qədər həftəlik ədəbi-siyasi qəzet, 1890–1891-ci illərdə həftəlik illustrasiyalı ədəbi-siyasi qəzet olmuşdur. 28 iyul 1891-ci il tarixli nömrəsindən yenidən həftədə bir dəfə çıxan ədəbi-siyasi qəzet, 1892-ci ildən həftədə 3 dəfə çıxan ədəbi-siyasi qəzet olmuşdur. 1898-ci ildə "təhlükəli fikirlər yaydığına görə" Qafqaz hakimi knyaz Q.S.Qalitsinin əmri ilə nəşri dayandırılmışdır.
Fəaliyyəti
"Ardzaqank" qəzeti XIX əsrin ikinci yarısında erməni ədəbiyyatının inkişafında mühüm rol oynamışdır. Qəzetdə Rafael Patkanyan, , Aleksandr Şirvanzadə, , , , Hovannes Hovanesyan, Hakob Paronyan, Qriqor Zöhrab, Bedros Turyan və başqa şair və yazıçıların əsərlərini çap edilmiş, rus və Avropa ədəbiyyatı nümayəndələrindən (M.Lermontov, İ.Turqenev, Şandor Petöfi, Fridrix Şiller, Zolya, Dode, Gi dö Mopassan, Qenrix İbsen və b.) tərcümələrə yer verilimiş, dil, ədəbiyyat və maarif, ədəbi nəzəriyyə və tənqid, arxeoloji və topoqrafik çalışmalar kimi mövzülar haqqında məqalələr çap edilmişdir. Qəzet tək Qafqaz yox, həm də Osmanlı imperiyasında yaşayan ermənilər haqqında tez-tez məqalələrlə çıxış etmiş, onların səsi olmuşdur.
Qəzet Qafqazda yaşayan qonşuları, xüsusilə Qafqaz türkləri, onların məişətini və ədəbiyyatını da işıqlamdırmışdır. Məsələn, 1887-ci il 25 oktyabr tarixli 39-cu nömrəsində yazırdı: "Əməkdaşımız cənab Raffi Tiflisdə fars dilində nəşr olunan "Kəşkül" qəzetinin redaktoru cənab Cəlal əfəndi Ünsizadənin iştirakı ilə bu günlərdə məşhur "Leyli və Məcnun" poemasının farscadan ermənicəyə tərcüməsinə başlamışdır. Şübhəsiz, bu, bizim tərcümə ədəbiyyatımız üçün faydalı bir təşəbbüsdür. Bu münasibətlə hörmətli tərcüməçiyə müvəffəqiyyətlər arzu edirik." 1891-ci il 17 mart tarixli 3-cü nömrəsində "Mirzə Mülküm xan" sərlövhəli məqalədə Mirzə Fətəli Axundovla Mirzə Mülküm xanın dostluğu, eyni məqsəd uğrunda mübarizə aparmaları haqqında yazırdı: "Həmyerlimiz türk dramaturqu mərhum M.F.Axundov kimi Mirzə Mülküm xan da müsəlmanların işlətdiyi ərəb əlifbasının təkminləşdirilməsi ilə də məşğul olmuşdur. O, əlifbadan yeni bir əlifba tərtib etmişdir və bununla da İran şairi Sədinin "Gülüstan"ını nəşr etdirmişdir."
A.Şirvanzadənin bir-birini sevən iki türk gəncin — Əsəd və Fatmanın məhəllə savaşı nəticəsində yaşadığı faciəni təsvir edən əsəri əvvəlcə Azərbaycan türkcəsində Tiflisdə nəşr olunan "Kəşkül" qəzetinin 1888-ci il 83–84-cü nömrələrində, bir neçə ay sonra isə "Şamaxı zadəganlığından qanlı bir roman" adı ilə ermənicə "Ardzaqank" qəzetində dərc olunmuşdu.
Ədəbiyyat
- ԱՐՁԱԳԱՆՔ // Հայկական Սովետական Հանրագիտարան. հ․ 2, էջ 84;
- Kövsər Tarverdiyeva, Azərbaycan mədəniyyəti erməni dövri mətbuatında (1850–1920), Bakı: Yazıçı, 1985.
İstinadlar
- Erməni Sovet Ensiklopediyası (erm.). / red. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- Kövsər Tarverdiyeva. Azərbaycan mədəniyyəti erməni dövri mətbuatında (1850-1920). Bakı: Yazıçı. 1985. səh. 10.
- Kövsər Tarverdiyeva. Azərbaycan mədəniyyəti erməni dövri mətbuatında (1850-1920). Bakı: Yazıçı. 1985. səh. 75.
- Qasımzadə, Həmid. Aleksandr Şirvanzadə. Bakı: Gənclik. 1971. 40–41.
Xarici keçidlər
- ԱՐՁԱԳԱՆՔ // Հայկական Սովետական Հանրագիտարան. հ․ 2, էջ 84.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ardzaqank erm Արձագանք Eks seda 1882 1898 ci illerde Tbiliside nesr edilmis edebi siyasi ermeni qezeti Muherriri redaktoru ve nasiri Abkar Hovannesyan olmusdur ArdzaqankNov siyasi ve edebi qezetBas redaktor Abkar HovannesyanYaranma tarixi 1882Dil ermeni diliNesrini dayandirib 1898Bas ofis TbilisiUnvan TbilisiOlke Rusiya imperiyasiHaqqindaIlk nomresi 1882 ci ilde isiq uzu gormusdur 1889 cu ile qeder heftelik edebi siyasi qezet 1890 1891 ci illerde heftelik illustrasiyali edebi siyasi qezet olmusdur 28 iyul 1891 ci il tarixli nomresinden yeniden heftede bir defe cixan edebi siyasi qezet 1892 ci ilden heftede 3 defe cixan edebi siyasi qezet olmusdur 1898 ci ilde tehlukeli fikirler yaydigina gore Qafqaz hakimi knyaz Q S Qalitsinin emri ile nesri dayandirilmisdir Fealiyyeti Ardzaqank qezeti XIX esrin ikinci yarisinda ermeni edebiyyatinin inkisafinda muhum rol oynamisdir Qezetde Rafael Patkanyan Aleksandr Sirvanzade Hovannes Hovanesyan Hakob Paronyan Qriqor Zohrab Bedros Turyan ve basqa sair ve yazicilarin eserlerini cap edilmis rus ve Avropa edebiyyati numayendelerinden M Lermontov I Turqenev Sandor Petofi Fridrix Siller Zolya Dode Gi do Mopassan Qenrix Ibsen ve b tercumelere yer verilimis dil edebiyyat ve maarif edebi nezeriyye ve tenqid arxeoloji ve topoqrafik calismalar kimi movzular haqqinda meqaleler cap edilmisdir Qezet tek Qafqaz yox hem de Osmanli imperiyasinda yasayan ermeniler haqqinda tez tez meqalelerle cixis etmis onlarin sesi olmusdur Qezet Qafqazda yasayan qonsulari xususile Qafqaz turkleri onlarin meisetini ve edebiyyatini da isiqlamdirmisdir Meselen 1887 ci il 25 oktyabr tarixli 39 cu nomresinde yazirdi Emekdasimiz cenab Raffi Tiflisde fars dilinde nesr olunan Keskul qezetinin redaktoru cenab Celal efendi Unsizadenin istiraki ile bu gunlerde meshur Leyli ve Mecnun poemasinin farscadan ermeniceye tercumesine baslamisdir Subhesiz bu bizim tercume edebiyyatimiz ucun faydali bir tesebbusdur Bu munasibetle hormetli tercumeciye muveffeqiyyetler arzu edirik 1891 ci il 17 mart tarixli 3 cu nomresinde Mirze Mulkum xan serlovheli meqalede Mirze Feteli Axundovla Mirze Mulkum xanin dostlugu eyni meqsed ugrunda mubarize aparmalari haqqinda yazirdi Hemyerlimiz turk dramaturqu merhum M F Axundov kimi Mirze Mulkum xan da muselmanlarin isletdiyi ereb elifbasinin tekminlesdirilmesi ile de mesgul olmusdur O elifbadan yeni bir elifba tertib etmisdir ve bununla da Iran sairi Sedinin Gulustan ini nesr etdirmisdir A Sirvanzadenin bir birini seven iki turk gencin Esed ve Fatmanin mehelle savasi neticesinde yasadigi facieni tesvir eden eseri evvelce Azerbaycan turkcesinde Tiflisde nesr olunan Keskul qezetinin 1888 ci il 83 84 cu nomrelerinde bir nece ay sonra ise Samaxi zadeganligindan qanli bir roman adi ile ermenice Ardzaqank qezetinde derc olunmusdu EdebiyyatԱՐՁԱԳԱՆՔ Հայկական Սովետական Հանրագիտարան հ 2 էջ 84 Kovser Tarverdiyeva Azerbaycan medeniyyeti ermeni dovri metbuatinda 1850 1920 Baki Yazici 1985 IstinadlarErmeni Sovet Ensiklopediyasi erm red Վ Համբարձումյան Կ Խուդավերդյան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն 1974 Kovser Tarverdiyeva Azerbaycan medeniyyeti ermeni dovri metbuatinda 1850 1920 Baki Yazici 1985 seh 10 Kovser Tarverdiyeva Azerbaycan medeniyyeti ermeni dovri metbuatinda 1850 1920 Baki Yazici 1985 seh 75 Qasimzade Hemid Aleksandr Sirvanzade Baki Genclik 1971 40 41 Xarici kecidlerԱՐՁԱԳԱՆՔ Հայկական Սովետական Հանրագիտարան հ 2 էջ 84