Antarktika haqqında konvensiya və ya Antarktika haqqında beynəlxalq müqavilə — Antarktida ərazisinin demilitarizasiyasını, onun dinc məqsədlər üçün və nüvə silahından azad zona olmasını nəzərdə tutan müqavilə. 1 dekabr 1959-cu ildə Vaşinqtonda imzalanmış və 23 iyun 1961-ci ildə ilk 12 dövlətin ratifikasiyasından sonra qüvvəyə minmişdir. Müqavilənən əsas məqsədi — Antarktidanın bütün bəşəriyyətin istifadəsi üçün imkan yaratmaqdır. Həmçinin elmi tədqiqatlar və beynəlxalq əməkdaşlıq üçün azad mühit yaratmaqdır. İstənilən nüvə sınaqlarının keçirilməsi və radioaktiv materialların basdırılması qadağandır. Hazırda müqaviləni imzalayan dövlətlərin sayı 50-dir.
Məqsədlər
Konvensiyanın əsas məqsədi Antarktidadan bütün bəşəriyyətin maraqlarına uyğun istifadəsini təmin etməkdir. Həmçinin elmi tədqiqat azadlığını təmin edir və beynəlxalq əməkdaşlığı inkişaf etdirir. Antarktidada hər hansı bir nüvə partlaması və ora radioaktiv materialların atılması qadağandır. 1982-ci ildə, Antarktika konvebsiyası sisteminin bir hissəsi və IX maddəsinin icrası olaraq Antarktika dəniz canlı resurslarının qorunması konvensiyası (CCAMLR) qüvvəyə mindi. Bu Konvensiyanın müddəalarının praktik olaraq tətbiqi Avstraliyanın Tasmaniya adasındakı Hobart şəhərində yerləşən CCAMLR Komissiyası tərəfindən tənzimlənir.
Razılaşmaya gələn tərəflərin klasifikasiyası
2010-cu ilin yanvar ayından etibarən, 46 dövlət müqavilənin tərəfdarıdır, bunlardan 28-i məşvərətçi tərəflərdir. Müqavilə ilə əlaqəli, mütəxəssislər üç qrup ölkəni ayırd edirlər:
- İmzalanmadan əvvəl ərazi iddiası olanlar — bunlar Avstraliya, Argentina, Böyük Britaniya, Yeni Zelandiya, Norveç, Fransa və Çilidir.
- Bu cür iddia etmək hüququnu saxlayanlar Peru, Rusiya, ABŞ və Cənubi Afrikadır.
- Rəsmi ərazi iddiaları olmayanlar Belçika, Bolqarıstan, Braziliya, Almaniya, Hindistan, İtaliya, Çin, Pakistan, Polşa, Rumıniya, Ukrayna, Uruqvay, Çex Respublikası, İsveç, Ekvador, Cənubi Koreya və Yaponiyadır.
Konvensiyada iştirak edən ölkələr
İlkin iştirakçılar qalın qrafiklə verilib.
Ölkə | Məsləhətçilər | Qüvvəyə minmə tarixi |
---|---|---|
Avstraliya | Hə | 23 iyun 1961 |
Avstriya | 25 avqust 1987 | |
Argentina | Hə | 23 iyun 1961 |
Belarus | 19 iyul 2006 | |
Belçika | Hə | 23 iyun 1961 |
Bolqarıstan | Hə | 11 sentyabr 1978 |
Braziliya | Hə | 16 may 1975 |
Böyük Britaniya | Hə | 23 iyun 1961 |
Venesuela | 24 mart 1999 | |
Macarıstan | 27 yanvar 1984 | |
Qvatemala | 31 iyul 1991 | |
Almaniya | Hə | 5 fevral 1979 |
Yunanıstan | 8 yanvar 1987 | |
Danimarka | 20 may 1965 | |
Hindistan | Hə | 19 avqust 1983 |
İslandiya | 13 oktyabr 2015 | |
İspaniya | Hə | 31 mart 1982 |
İtaliya | Hə | 18 mart 1981 |
Qazaxıstan | 27 yanvar 2015 | |
Kanada | Hə | 4 may 1988 |
ÇXR | Hə | 8 июня 1983 |
Kolumbiya | 31 yanvar 1989 | |
Şimali Koreya | 21 yanvar 1987 | |
Kuba | 16 avqust 1984 | |
Malayziya | 31 oktyabr 2011 | |
Monako | 30 may 2008 | |
Monqolustan | 23 марта 2015 | |
Niderland | Hə | 30 mart 1967 |
Yeni Zelandiya | Hə | 23 июня 1961 |
Norveç | Hə | 23 июня 1961 |
Pakistan | 1 mart 2012 | |
Papua-Yeni Qvineya | 16 sentyabr 1975 | |
Peru | Hə | 10 aprel 1981 |
Polşa | Hə | 23 iyun 1961 |
Portuqaliya | 29 yanvar 2010 | |
Cənubi Koreya | Hə | 28 yanvar 1986 |
Rusiya | Hə | 23 iyun 1961 |
Rumıniya | 15 sentyabr 1971 | |
Slovakiya | 1 yanvar 1993 | |
ABŞ | Hə | 23 iyun 1961 |
Türkiyə | 24 yanvar 2006 | |
Ukrayna | Hə | 28 oktyabr 1992 |
Uruqvay | Hə | 11 yanvar 1980 |
Finlandiya | Hə | 15 мая 1984 |
Fransa | Hə | 23 iyun 1961 |
Çexiya | Hə | 14 iyun 1962 |
Çili | Hə | 23 iyun 1961 |
İsveçrə | 24 aprel 1984 | |
İsveç | Hə | 21 yanvar 1987 |
Ekvador | Hə | 15 sentyabr 1987 |
Estoniya | 17 may 2001 | |
Cənubi Afrika Respublikası | Hə | 23 iyun 1961 |
Yaponiya | Hə | 23 iyun 1961 |
Həmçinin bax
İstinadlar
- Нүвә силаһы сахланылмајан зона // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: Мисир—Прадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 310.
- "Конвенция АНТКОМ (полный текст)". 2015-03-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-02-02.
- . 2009-04-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-02-02.
Xarici keçidlər
- [1]
- (rus.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Antarktika haqqinda konvensiya ve ya Antarktika haqqinda beynelxalq muqavile Antarktida erazisinin demilitarizasiyasini onun dinc meqsedler ucun ve nuve silahindan azad zona olmasini nezerde tutan muqavile 1 dekabr 1959 cu ilde Vasinqtonda imzalanmis ve 23 iyun 1961 ci ilde ilk 12 dovletin ratifikasiyasindan sonra quvveye minmisdir Muqavilenen esas meqsedi Antarktidanin butun beseriyyetin istifadesi ucun imkan yaratmaqdir Hemcinin elmi tedqiqatlar ve beynelxalq emekdasliq ucun azad muhit yaratmaqdir Istenilen nuve sinaqlarinin kecirilmesi ve radioaktiv materiallarin basdirilmasi qadagandir Hazirda muqavileni imzalayan dovletlerin sayi 50 dir Antarktika haqqinda konvensiyanin emblemiAntarktika haqqinda konvensiyanin 10 illiyine hesr olunmus SSRI nin poct markasi 1971 ci ilMeqsedlerKonvensiyanin esas meqsedi Antarktidadan butun beseriyyetin maraqlarina uygun istifadesini temin etmekdir Hemcinin elmi tedqiqat azadligini temin edir ve beynelxalq emekdasligi inkisaf etdirir Antarktidada her hansi bir nuve partlamasi ve ora radioaktiv materiallarin atilmasi qadagandir 1982 ci ilde Antarktika konvebsiyasi sisteminin bir hissesi ve IX maddesinin icrasi olaraq Antarktika deniz canli resurslarinin qorunmasi konvensiyasi CCAMLR quvveye mindi Bu Konvensiyanin muddealarinin praktik olaraq tetbiqi Avstraliyanin Tasmaniya adasindaki Hobart seherinde yerlesen CCAMLR Komissiyasi terefinden tenzimlenir Razilasmaya gelen tereflerin klasifikasiyasi2010 cu ilin yanvar ayindan etibaren 46 dovlet muqavilenin terefdaridir bunlardan 28 i mesveretci tereflerdir Muqavile ile elaqeli mutexessisler uc qrup olkeni ayird edirler Imzalanmadan evvel erazi iddiasi olanlar bunlar Avstraliya Argentina Boyuk Britaniya Yeni Zelandiya Norvec Fransa ve Cilidir Bu cur iddia etmek huququnu saxlayanlar Peru Rusiya ABS ve Cenubi Afrikadir Resmi erazi iddialari olmayanlar Belcika Bolqaristan Braziliya Almaniya Hindistan Italiya Cin Pakistan Polsa Ruminiya Ukrayna Uruqvay Cex Respublikasi Isvec Ekvador Cenubi Koreya ve Yaponiyadir Konvensiyada istirak eden olkelerIlkin istirakcilar qalin qrafikle verilib Olke Meslehetciler Quvveye minme tarixi Avstraliya He 23 iyun 1961 Avstriya 25 avqust 1987 Argentina He 23 iyun 1961 Belarus 19 iyul 2006 Belcika He 23 iyun 1961 Bolqaristan He 11 sentyabr 1978 Braziliya He 16 may 1975 Boyuk Britaniya He 23 iyun 1961 Venesuela 24 mart 1999 Macaristan 27 yanvar 1984 Qvatemala 31 iyul 1991 Almaniya He 5 fevral 1979 Yunanistan 8 yanvar 1987 Danimarka 20 may 1965 Hindistan He 19 avqust 1983 Islandiya 13 oktyabr 2015 Ispaniya He 31 mart 1982 Italiya He 18 mart 1981 Qazaxistan 27 yanvar 2015 Kanada He 4 may 1988 CXR He 8 iyunya 1983 Kolumbiya 31 yanvar 1989 Simali Koreya 21 yanvar 1987 Kuba 16 avqust 1984 Malayziya 31 oktyabr 2011 Monako 30 may 2008 Monqolustan 23 marta 2015 Niderland He 30 mart 1967 Yeni Zelandiya He 23 iyunya 1961 Norvec He 23 iyunya 1961 Pakistan 1 mart 2012 Papua Yeni Qvineya 16 sentyabr 1975 Peru He 10 aprel 1981 Polsa He 23 iyun 1961 Portuqaliya 29 yanvar 2010 Cenubi Koreya He 28 yanvar 1986 Rusiya He 23 iyun 1961 Ruminiya 15 sentyabr 1971 Slovakiya 1 yanvar 1993 ABS He 23 iyun 1961 Turkiye 24 yanvar 2006 Ukrayna He 28 oktyabr 1992 Uruqvay He 11 yanvar 1980 Finlandiya He 15 maya 1984 Fransa He 23 iyun 1961 Cexiya He 14 iyun 1962 Cili He 23 iyun 1961 Isvecre 24 aprel 1984 Isvec He 21 yanvar 1987 Ekvador He 15 sentyabr 1987 Estoniya 17 may 2001 Cenubi Afrika Respublikasi He 23 iyun 1961 Yaponiya He 23 iyun 1961Hemcinin baxAntarktidaya Dair Konvensiya KatibliyiIstinadlarNүvә silaһy sahlanylmaјan zona Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә VII ҹild Misir Prado Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1983 S 310 Konvenciya ANTKOM polnyj tekst 2015 03 26 tarixinde Istifade tarixi 2021 02 02 2009 04 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 02 02 Xarici kecidler 1 rus