Alois Musil (çex. Alois Musil) — çex kəşfçisi, şərqşünası, bibliya alimi, səyyahı, etnoqrafı, yazıçısı və katolik keşişi. XVIII-XIX əsrlərin sonlarında ən böyük şərqşünas və ərəbşünaslardan biri hesab olunur.
Alois Musil | |
---|---|
çex. Alois Musil | |
Doğum tarixi | 30 iyun 1868[…] |
Vəfat tarixi | 12 aprel 1944[…](75 yaşında) |
Fəaliyyəti | tədqiqatçı-səyyah[d], ilahiyyatçı, pedaqoq, yazıçı, universitet müəllimi[d], katolik keşişi[d], müəllim, şərqşünas, keşiş, etnoqraf, nasir |
Elmi dərəcələri |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İngilis sosial antropoloqu Ernest Gellner ona Moraviyalı Lourens ləqəbini vermişdir (Tomas Edvard Lourensin şərəfinə).
Bioqrafiya
Gənclik
Alois Musil 1868-ci ildə Rıxtarjovda Vişkovun ailəsində kənd ailəsində anadan olmuşdur. Onun ən yaxın qohumu çex əsilli məşhur Avstriya yazıçısı Robert Musil idi. O, Kromerjije, Brno və Vysoke Mitoda gimnaziyalarda oxuyub. Gimnaziyanı bitirdikdən sonra 1887-1891-ci illərdə Olomouts Universitetinin İlahiyyat fakültəsində təhsil almışdır. Təhsilini başa vurduqdan sonra 1891-ci ildə keşiş təyin edilir və 1895-ci ildə ilahiyyat üzrə doktorluq dərəcəsi alır. Onun teoloji araşdırmaları dərinləşdirmək səyləri onu ərəb dünyasına maraq göstərməyə vadar edir. 1895-1898-ci illər arasında Qüdsdəki Dominikan İncil Məktəbində və Beyrutda Müqəddəs Yusif universitetində təhsil alır. 1898-ci ildə İordaniyada apardığı tədqiqatlar zamanı Petra yaxınlığında Qusayr-Əmra qalasını kəşf edir, sonralar bu qala haqqında yazıb bir neçə kitab nəşr etdirir.
Elmi iş
1904-cü ildə Olomouts Universitetinin ilahiyyat fakültəsinin professoru, 1909-cu ildə Vyana Universitetinin ilahiyyat fakültəsinin professoru olur. Vyana və Praqa alim icmasının dəstəyi ilə 1908-1912-ci illər arasında o, Fələstin, Suriya və İraqa bir sıra elmi ekspedisiyalar etmiş, bu ekspedisiyalarda topoqrafik tədqiqatlar aparmış, İslamdan əvvəlki və İslam arxeoloji abidələri, etnoqrafiya və folklor öyrənmiş və ərazinin ilk istifadəyə yararlı ətraflı xəritələrini hazırlamışdır. O, uzun müddət Ərəbistanın şimalında bədəvi Ruvalla qəbiləsində yaşamış və Şeyx Musa ər Ruaili adı ilə onun üzvü olmuşdur. O, həmçinin yerli dilləri öyrənmiş, klassik və müasir dünya dilləri ilə yanaşı otuz beş ərəb ləhcəsini də mənimsəmişdir.
Birinci Dünya müharibəsi illərində Alois Musil ərəb qəbilələrinin dəstəyini almaq, İngiltərənin bölgədəki təsirini məhdudlaşdırmaq və Avstriya-Macarıstanın Orta İmperiyaya iqtisadi nüfuzunu asanlaşdırmaq üçün Osmanlı İmperiyasının ərəb əyalətlərində bir neçə gizli siyasi missiyalar həyata keçirmişdir. İmperator I Frans İosif-in ölümündən və İmperator I Karlın taxtına çıxdıqdan sonra onun təsiri nəzərəçarpacaq dərəcədə artır, çünki o, imperator Zitanın şəxsi etirafçısı idi. O, imperatorun Antanta ölkələri ilə ayrıca sülh bağlamaq təşəbbüsündə iştirak etmiş və bir çox çex siyasətçiləri Karel Kramarj, Alois Raşin və Vatslav Klofaxın, habelə Kotor üsyanının üzvlərinin amnistiyasını dəstəkləmişdir.
Avstriya-Macarıstanın dağılması və Çexoslovakiyanın qurulmasından sonra Vyanadan Praqaya köçür. 1920-ci ildə Çarlz Universitetində professor olurr və 1938-ci ilə qədər burada çalışır. O, 1922-ci ildə Şərq İnstitutunun qurulmasına mühüm töhfə vermiş, 1927-ci ildə İnstitutun təşkilati strukturunu və maliyyə təminatını qurduqdan sonra onun ilk üzvlərindən biri olmuşdur. 1923-1924-cü illərdə və 1925-1928-ci illərdə Nyu-Yorkda olmuş, Amerika Coğrafiya Cəmiyyəti və sahibkar Çarlz Kreynin dəstəyi ilə əsərlərini tərcümə edib nəşr etdirmişdir. 1929-1932-ci illər arasında Alois Musil öz əsərlərinin sadələşdirilmiş variantlarını çex dilində səkkiz cilddə nəşr etdirmiş və prezident Masarikin təşəbbüsü ilə Ərəbistan yarımadasında, Efiopiyada, İraq, Misir, Hindistan, İran, Əfqanıstan, Fələstin, Suriya, Liviya, Türkiyə və Sudanda cari siyasi və iqtisadi hadisələrə həsr olunmuş “Bugünkü Şərq” seriyasını nəşr etməyə başlamışdır. Əsər on bir cilddə nəşr olunur, Musil fransız Şimali Afrikasına həsr olunmuş sonuncu cildi bitirə bilməmişdir.
Ömrünün son illəri
Musilin ərəbşünaslıq sahəsində elmi fəaliyyəti böyük beynəlxalq rəğbət qazanmışdır. Musil əksər Avropa elmi cəmiyyətlərinin üzvü idi və 1928-ci ildə Amerika Coğrafiya Cəmiyyəti onu Çarlz P. Deyli Qızıl Medalı ilə təltif edir. Alois Musil Marko Polo və Devid Livinqstonla bərabər Şöhrət Zalına daxil edilmişdir. Onun biliklərinin, xüsusən də gənclər arasında geniş təbliği istiqamətində göstərdiyi səylər çox layiqli olmuşdur. Bu məqsədlə Musil ərəb dünyasında baş verən, ərəb və islam ənənələrinin izah edildiyi iyirmi macəra kitabı yazır. 1933-cü ildə Bonn Universitetində doktorluq dərəcəsi almışdır. 1936-cı ildə təqaüdə çıxır və ömrünün sonuna qədər Çeski-Şternberk yaxınlığındakı Otrıbaxdə yaşayır.
Ölüm
Alois Musil 12 aprel 1944-cü ildə Çeski Şternberk yaxınlığındakı Otrıbaxdə vəfat edir. 1948-ci ilin fevral hadisələrindən sonra Musilin adını tarixdən silməyə çalışlırlar, kitablarına qadağa qoyulur, onun adını çəkmək qadağan edilir.
İstinadlar
- Alois Musil // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Bibliothèque nationale de France Alois Musil // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Геллнер. Э. А. Times Literary Supplement. — М. : 19. 8. 1994, чис. 4768. — 12-14 с. — ISSN 0307-661X.
- "Matriky - ACTA PUBLICA". 2021-04-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-26.
- "The great Austrian writer Robert Musil | Virtual Vienna". 2021-04-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-24.
- "První český beduín". 2021-04-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-24.
- "Digitálnà knihovna Kramerius". 2021-04-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-04-26.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Alois Musil cex Alois Musil cex kesfcisi serqsunasi bibliya alimi seyyahi etnoqrafi yazicisi ve katolik kesisi XVIII XIX esrlerin sonlarinda en boyuk serqsunas ve erebsunaslardan biri hesab olunur Alois Musilcex Alois MusilDogum tarixi 30 iyun 1868 1868 06 30 Vefat tarixi 12 aprel 1944 1944 04 12 75 yasinda Fealiyyeti tedqiqatci seyyah d ilahiyyatci pedaqoq yazici universitet muellimi d katolik kesisi d muellim serqsunas kesis etnoqraf nasirElmi dereceleri professor doktorluq derecesi d 1933 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ingilis sosial antropoloqu Ernest Gellner ona Moraviyali Lourens leqebini vermisdir Tomas Edvard Lourensin serefine BioqrafiyaGenclik Alois Musil 1868 ci ilde Rixtarjovda Viskovun ailesinde kend ailesinde anadan olmusdur Onun en yaxin qohumu cex esilli meshur Avstriya yazicisi Robert Musil idi O Kromerjije Brno ve Vysoke Mitoda gimnaziyalarda oxuyub Gimnaziyani bitirdikden sonra 1887 1891 ci illerde Olomouts Universitetinin Ilahiyyat fakultesinde tehsil almisdir Tehsilini basa vurduqdan sonra 1891 ci ilde kesis teyin edilir ve 1895 ci ilde ilahiyyat uzre doktorluq derecesi alir Onun teoloji arasdirmalari derinlesdirmek seyleri onu ereb dunyasina maraq gostermeye vadar edir 1895 1898 ci iller arasinda Qudsdeki Dominikan Incil Mektebinde ve Beyrutda Muqeddes Yusif universitetinde tehsil alir 1898 ci ilde Iordaniyada apardigi tedqiqatlar zamani Petra yaxinliginda Qusayr Emra qalasini kesf edir sonralar bu qala haqqinda yazib bir nece kitab nesr etdirir Elmi is 1904 cu ilde Olomouts Universitetinin ilahiyyat fakultesinin professoru 1909 cu ilde Vyana Universitetinin ilahiyyat fakultesinin professoru olur Vyana ve Praqa alim icmasinin desteyi ile 1908 1912 ci iller arasinda o Felestin Suriya ve Iraqa bir sira elmi ekspedisiyalar etmis bu ekspedisiyalarda topoqrafik tedqiqatlar aparmis Islamdan evvelki ve Islam arxeoloji abideleri etnoqrafiya ve folklor oyrenmis ve erazinin ilk istifadeye yararli etrafli xeritelerini hazirlamisdir O uzun muddet Erebistanin simalinda bedevi Ruvalla qebilesinde yasamis ve Seyx Musa er Ruaili adi ile onun uzvu olmusdur O hemcinin yerli dilleri oyrenmis klassik ve muasir dunya dilleri ile yanasi otuz bes ereb lehcesini de menimsemisdir Birinci Dunya muharibesi illerinde Alois Musil ereb qebilelerinin desteyini almaq Ingilterenin bolgedeki tesirini mehdudlasdirmaq ve Avstriya Macaristanin Orta Imperiyaya iqtisadi nufuzunu asanlasdirmaq ucun Osmanli Imperiyasinin ereb eyaletlerinde bir nece gizli siyasi missiyalar heyata kecirmisdir Imperator I Frans Iosif in olumunden ve Imperator I Karlin taxtina cixdiqdan sonra onun tesiri nezerecarpacaq derecede artir cunki o imperator Zitanin sexsi etirafcisi idi O imperatorun Antanta olkeleri ile ayrica sulh baglamaq tesebbusunde istirak etmis ve bir cox cex siyasetcileri Karel Kramarj Alois Rasin ve Vatslav Klofaxin habele Kotor usyaninin uzvlerinin amnistiyasini desteklemisdir Avstriya Macaristanin dagilmasi ve Cexoslovakiyanin qurulmasindan sonra Vyanadan Praqaya kocur 1920 ci ilde Carlz Universitetinde professor olurr ve 1938 ci ile qeder burada calisir O 1922 ci ilde Serq Institutunun qurulmasina muhum tohfe vermis 1927 ci ilde Institutun teskilati strukturunu ve maliyye teminatini qurduqdan sonra onun ilk uzvlerinden biri olmusdur 1923 1924 cu illerde ve 1925 1928 ci illerde Nyu Yorkda olmus Amerika Cografiya Cemiyyeti ve sahibkar Carlz Kreynin desteyi ile eserlerini tercume edib nesr etdirmisdir 1929 1932 ci iller arasinda Alois Musil oz eserlerinin sadelesdirilmis variantlarini cex dilinde sekkiz cildde nesr etdirmis ve prezident Masarikin tesebbusu ile Erebistan yarimadasinda Efiopiyada Iraq Misir Hindistan Iran Efqanistan Felestin Suriya Liviya Turkiye ve Sudanda cari siyasi ve iqtisadi hadiselere hesr olunmus Bugunku Serq seriyasini nesr etmeye baslamisdir Eser on bir cildde nesr olunur Musil fransiz Simali Afrikasina hesr olunmus sonuncu cildi bitire bilmemisdir Omrunun son illeri Musilin erebsunasliq sahesinde elmi fealiyyeti boyuk beynelxalq regbet qazanmisdir Musil ekser Avropa elmi cemiyyetlerinin uzvu idi ve 1928 ci ilde Amerika Cografiya Cemiyyeti onu Carlz P Deyli Qizil Medali ile teltif edir Alois Musil Marko Polo ve Devid Livinqstonla beraber Sohret Zalina daxil edilmisdir Onun biliklerinin xususen de gencler arasinda genis tebligi istiqametinde gosterdiyi seyler cox layiqli olmusdur Bu meqsedle Musil ereb dunyasinda bas veren ereb ve islam enenelerinin izah edildiyi iyirmi macera kitabi yazir 1933 cu ilde Bonn Universitetinde doktorluq derecesi almisdir 1936 ci ilde teqaude cixir ve omrunun sonuna qeder Ceski Sternberk yaxinligindaki Otribaxde yasayir OlumAlois Musil 12 aprel 1944 cu ilde Ceski Sternberk yaxinligindaki Otribaxde vefat edir 1948 ci ilin fevral hadiselerinden sonra Musilin adini tarixden silmeye calislirlar kitablarina qadaga qoyulur onun adini cekmek qadagan edilir IstinadlarAlois Musil Brockhauz Ensiklopediyasi alm Bibliotheque nationale de France Alois Musil BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Gellner E A Times Literary Supplement M 19 8 1994 chis 4768 12 14 s ISSN 0307 661X Matriky ACTA PUBLICA 2021 04 04 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 26 The great Austrian writer Robert Musil Virtual Vienna 2021 04 24 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 24 Prvni cesky beduin 2021 04 24 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 24 DigitA lnA knihovna Kramerius 2021 04 26 tarixinde Istifade tarixi 2021 04 26