Almaniya iqtisadiyyatı Avropada ən böyük, 2008-ci ildə Ümumi Daxili Məhsula görə dünyada dördüncü ən böyük iqtisadiyyatdır. Almaniya 2009-cu ildə (Avrozona ölkələri daxil olmaqla) ixrac edilən 1,120 $ trilyon məhsul ilə dünyanın böyüklüyünə görə ikinci ixracatçısıdır. İxracatlar milli hasilatın üçdə birinə bərabərdir. 2009-cu il məlumatlarına görə Almaniyanın xarici valyuta ehtiyatları 185 milyard, xarici borcu isə 5.2 trilyon ABŞ dollarıdır.
Almaniya iqtisadiyyatı | |
---|---|
| |
Valyuta | Avro (EUR, €) |
Büdcə ili | 1 yanvar - 31 dekabr |
Ticarət təşkilatları | Avropa Birliyi, ÜTT və İƏİT |
Ölkə qrupu | |
Statistika | |
ÜDM |
|
ÜDM sıralaması | |
Adambaşına düşən ÜDM |
|
Adambaşına düşən ÜDM sıralaması |
|
Sektorlarına görə ÜDM |
|
Komponentlərinə görə ÜDM |
|
İnflyasiya (İQİ) |
|
Yoxsulluq həddindən aşağı olan əhali | 17.4% (AROPE, 2019) |
Cini indeksi | 29.7 aşağı (2019, Avrostat) |
İnsan İnkişafı İndeksi |
|
İşçi qüvvəsi |
|
Məşğulluğa görə işçi qüvvəsi |
|
İşsizlik səviyyəsi |
|
Orta aylıq gəlir | (2019) |
Orta aylıq mənfəət | (2019) |
Biznesin qurulma asanlığı indeksi | ▲ |
Xarici ticarət | |
İxrac | ▲ $1.810 trilyard (2019 təxm.) |
İxrac məhsulları | minik maşınlar, mexaniki avadanlıq, kimyəvi məhsullar, komputer və elektronika məhsulları, elektrik avadanlıqları, dərman vasitələri, metals, transport equipment, qida malları, tekstil, rezin və plastik məhsullar |
İxrac tərəfdaşları |
|
İdxal | ▲ $1.236 trilyard (2019 təxm.) |
İdxal məhsulları | mexaniki avadanlıq, data işləmə avadanlıqları, maşınlar, kimyəvi məhsullar, neft və qaz, metallar, elektrik avadanlıqları, dərman vasitələri, qida malları, kənd təsərrüfatı malları |
İdxal tərəfdaşları |
|
BXİ indeksi |
|
Cari hesab | ▼ $291 milyard (2017 təxm.) |
Xarici borc | $5.084 trilyard (31 mart 2017) |
Dövlət maliyyəsi | |
İctimai borc | {
|
Büdcə balansı |
|
Gəlirlər | ÜDM-nin 46.8%-i(2019) |
Xərclər | ÜDM-nin 45.4%-i(2019) |
İqtisadi yardım | donor: , $24.67 milyard (2016) |
Kredit sıralaması |
|
Xarici ehtiyatlar | $24.67 milyard (2016) |
Əksi qeyd olunmayıbsa, bütün məlumatlar ABŞ dolları ilədir. |
Almaniyanın iqtisadi tarixi
Avropa iqtisadiyyatının sürətli inkişafına səbəb olan Sənaye inqilabı Almaniyaya inqilabın birinci başladığı Böyük Britaniyadan xeyli sonra gəlib çatıb. Buna konfederasiyada olan alman dövlətlərinin sənaye müəssisələrinin yaradılması üçün böyük təşəbbüs göstərməsi, yaxud artıq mövcud olan sənaye müəssisələrinə subsidiyalar səbəb olmuşdur. Prussiya və digər alman dövlətlərinin güclü dəstəyi nəticəsində 19-cu əsrdə yeni yaranan alman sənayesi sürətlə inkişaf etməyə başladı. yerləşən alman dövlətləri cənubdakılara nisbətən iqtisadi resurslarla daha zəngin idilər. Qərbdə Şlezviq-Holşteyndə, şərqdə isə Prussiyada yerləşən münbit torpaqlar kənd təsərrüfatının inkişafı üçün əlverişli şərait yaradırdı. Həmçinin yerləşən zəngin və daş kömür yataqları da şimal ərazilərdə idi. Şimali Almaniyadan fərqli olaraq cənubda yerləşən alman dövlətləri təbii sərvətlərlə zəngin deyildilər və iqtisadi inkişaf cəhətdən daha geridə qalırdılar. əsasən yüngül sənaye və kiçik müəssisələr inkişaf edirdi. Lakin Almaniya iqtisadiyyatının inkişafında başlıca rolu alman bankları oynayırdılar. Almaniyadakı banklar effektiv işləməklə bərabər, həm də kartellər şəklində birləşərək öz güclərini artırırdılar.
Almaniya İmperiyasının yaranması ilə Almaniya torpaqlarında daha sürətli iqtisadi inkişaf prosesi başlandı. Alman aristokratları, bankirləri, mülkədarları və müəssisə sahibləri həmin dövrdə ilk iqtisadi alman möcüzəsini həyata keçirdilər. Almaniyada İkinci Sənaye İnqilabı baş verdi. Otto fon Bismarkın hakimiyyəti dövründə Almaniya imperiyasının iqtisadi inkişafı sosial yönümlü idi. Almaniyada orta sinif güclənməyə başlayırdı, bu təbəqəyə aid olan insanlar mərkəzi hakimiyyəti və onun ambisiyalarını dəstəkləyirdilər. Lakin imperator I Vilhelmin dövründə Almaniya onun üçün fəlakətli nəticələr doğuran Birinci dünya müharibəsinə qoşuldu. Bu müharibə nəinki Almaniya imperiyasının iqtisadiyyatını, həmçinin onun varisi olan Veymar Respublikasının iqtisadiyyatını da dağıtdı. Almaniya böyük borclanmaya girdi. 1918-ci ildə 1 ABŞ dolları 8.9 alman markası dəyərində idisə, 1923-cü ildə 1 ABŞ dolları 4.2 trilyon alman markasına bərabər olmuşdu. Veymar Respublikası dövründə alman iqtisadiyyatının tənəzzüldə olması onun dağılmasına gətirib çıxardı. Ölkədə işsizlik səviyyəsi 30% civarında idi.
Lakin 1933-cü ildə Hitlerin hakimiyyətə gəlməsi nəticəsində Almaniya iqtisadiyyatı sürətlə dirçəlməyə başladı. Hitler dövründə Almaniya hökuməti ölkəni hərbi cəhətdən gücləndirə bilən və Almaniyanın digər ölkələrdən iqtisadi asılılığını azaldan sənaye sahələrinə subsidiyalar ayırmaqla onların güclənməsinə çalışırdı. Bu dövrdə Almaniya iqtisadiyyatı yenidən Avropada ən güclü iqtisadiyyat adını aldı. Lakin İkinci dünya müharibəsi almanlar üçün daha fəlakətli oldu. Almaniyanın demək olar ki, bütün iqtisadiyyatı dağıdıldı.
Makroiqtisadi göstəricilər
Ən inkişaf etmiş sənaye xalqlarından biri olan Almaniya, bu gün ABŞ, Çin və Yaponiyadan sonra ən böyük milli iqtisadiyyat mövqesindədir. 82,5 milyonluq əhalisiylə də Avropa Birliyinin ən böyük və ən əhəmiyyətli bazarı mövqesindədir. 2004-cü ildə Almaniya 2,216 milyard Avroluq Ümum Milli Məhsul rəqəminə çataraq adam başına düşən milli gəlir 26.856 Avronu tapdı. İqtisadiyyatdakı bu performans xüsusilə xarici ticarət sayəsində əldə edildi. 734 milyard Avroluq ixracat həcmiylə (2004) Almaniya, dünyanın mal ixracatında ən yüksək rəqəmlərə çataraq "dünya ixracat çempionu" oldu. Bu yüksək ixracat performansının dinamikası ixrac edilən malların 84%-ni (2004) təmin edən sənaye sektoru oldu. Bu rəqəmlər, Almaniyanın günümüzün iqtisadi reallığı olan qlobal ticarətə özünü digər bütün ölkələrdən daha sıx bir şəkildə hazırladığını göstərir. Ölkənin ən əhəmiyyətli iqtisadi mərkəzləri (keçmişin ağır sənaye bölgəsi olan, daha sonra zamanın şərtlərinə uyğunlaşaraq irəli texnologiya və xidmət sektoru mərkəzlərinə çevrilmə müvəffəqiyyəti göstərən) Rur Bölgəsinin yanında, Münhen və Ştuttqart metropolunun bölgələri (yüksək texnologiya, avtomobil), (maliyyə), Köln, (liman, Airbus təsisləri, media) və . Beynəlxalq müqayisəyə görə, Almaniyanın həyat standartları çox yüksəkdir. Ödənişli bir işçinin aylıq ortalama gəliri 2500 Avro, maaşlı çalışanlarınsa 3400 Avro səviyyəsindədir. Almaniya, qiymət sabitliyiylə də tanınmışdır — 2004 ili inflyasiyası 1,7% səviyyəsində qalmışdır. Alman iqtisadiyyatı indiki vaxtda xüsusilə məşğulluq bazarı və ictimai təhlükəsizlik sistemindəki strukturca problemləri həll etməyə çalışmaqdadır. İşsizlik nisbəti 2005-ci il sonunda Qərbdə 9,4% və beş Şərq əyalətində 17% səviyyəsində oldu. Bunun yanında Almaniyanın yenidən birləşməsi də illik 80 milyard Avroya çatan transfer xərcləmələriylə iqtisadiyyata çox böyük bir yük gətirməkdədir. Buna görə də keçdiyimiz illərdə iqtisadiyyatın böyümə həcmi ildə 1% ətrafında olmuşdur.
İxracat
Almaniyanın rəqabət gücünün açıq bir göstəricisi, 1991-ci ildən bəri, istehsal içindəki ixracat payında görülən davamlı artımdır. Yalnız maşın sənayesinin reallaşdırdığı ixracat 1991–2001 illəri arasında cəmi maşın istehsalının 52%-dən təxminən 69%-ə çıxmış, 50%-dən 70%-ə, avtomobil istehsalında 43%-dən 69%-ə, elektrotexnikada isə 31%-dən 42%-ə yüksəlmişdir. Cəmi sənaye istehsalındakı ixracatın payı 33%-dür. Almaniyanın payı isə 10% ətrafındadır.
İnvestisiyalar
Almaniya, xarici sərmayəçilər baxımından yalnız texnoloji inkişafından ötəri deyil, eyni zamanda mərkəzi coğrafi mövqesi, son dərəcə inkişaf etmiş infrastrukturu, hüquq sisteminin etibarlı olması və səriştəli işçi bazarı səbəbiylə də həmişə cazibədar bir mərkəzdir. 2000-ci ildə edilən vergi islahatının ardından həm şirkətlər, həm də fərdi təşəbbüskarlar üçün vergi yükü əhəmiyyətli bir nisbətdə azalmış və beynəlxalq miqyasda rəqabət edə bilər hala gəlmişdir. Almaniyanın vergi yükü baxımından, beynəlxalq səviyyədə müqayisə etmələrdəki mövqesini daha da yaxşılaşdırıla bilməsi üçün 1 yanvar 2008-də şirkətlər vergi hüququnda yeni islahatların dövrəyə girməsi hədəflənməkdədir. 1994-cü və 2003-cü illəri arasında Almaniya, aralarında ya da AMD kimi dünya lideri şirkətlərin də olduğu qruplardan gələn böyük sərmayələr olmaq üzrə cəmi 387 milyard ABŞ Dolları qədər birbaşa sərmayə qoyulmuşdur. Sərmayə qərarı alınmasında ən böyük müsbət olaraq xüsusiyyətli iş qüvvəsi ön plana çıxmışdır. Çalışanların 81%-i bir peşə təhsili sahibiykən bunların 17%-i bir universitet ya da yüksək məktəb məzunudur. Bu yüksək nisbətlərə çatmada, təhsildə "ikili sistem" əhəmiyyətli bir rol oynamışdır. Bu sistemlə cəmiyyətin təhsil keyfiyyətində yüksək və xaricdə də təqdir edilən bir səviyyəyə çatmaq mümkün olmuşdur.
Almaniya, xüsusilə də yüksək texnologiya sahəsində, xarici sərmayəçilərin marağını çəkən bir mərkəzdir: 2004–2005-in böyük xarici sərmayəçiləri arasında, Drezdendə 2,5 milyard Avro dəyərində ikinci bir mikroçip fabriki inşa edən Kaliforniyalı mikroçip istehsalçısı Advanced Micro Devices (AMD), dərman sektorunda da və Drezdendə böyük sərmayələr edən Pfizer və (GSK) sayıla bilər. Dünyanın ən böyük texnologiya şirkəti olan (GE), 500 milyon Avro xərcləmə edərək qlobal araşdırma mərkəzini Münhen yaxınlarındakı açmışdır. Xarici firmalar Alman bazarının güclü yönlərinin fərqindədirlər: Almaniyada, 500ü dünyanın ən böyüklərindən olan təxminən 22 000 beynəlxalq firma fəaliyyətdədir.
İqtisadi regionlar
Bu altbaşlığı genişləndirmək lazımdır. |
Təbii ehtiyatlar
Almaniya torpağı təbii ehtiyatlarla nisbətən kasad sayılır. Böyük həcmdə rast gəlinən ehtiyatlara yalnız və duz ehtiyatları aiddir. Neft, təbii qaz və digər vacib xammal məhsulları Almaniyaya digər ölkələrdən idxal olunur.
Almaniyanın duz ehtiyatları 250 milyon il əvvəl formalaşmış süxurlarda tapılır. Əsasən ölkənin şimal hissəsində hasil olunur. Ölkənin daş kömür ehtiyatları isə 300 milyon il əvvəl mövcud olmuş bataqlıqların ərazilərində formalaşıb. Həmin ərazilər müasir dövrdə Polşaya qədər uzanır. Almaniyada daha çox tapılan qonur kömür ehtiyatları da eyni proses nəticəsində formalaşıb, lakin onların formalaşması daha gec, təxminən 65 milyon il əvvəl başlayıb. Bu qonur kömürdə olan ağac hissələri tam olaraq çürümədiyindən qonur kömürün yanarkən verdiyi istilik daş kömürün verdiyi istilikdən daha azdır. Qonur kömür istehsalına görə Almaniya dünyada birinci yeri tutur. Əsas qonur kömür ehtiyatları ölkənin ucqar şərq və qərb bölgələrində istehsal olunur. Qonur kömürün başqa yerə nəql olunması iqtisadi cəhətdən sərfəli olmadığından hasilat rayonlarının yaxınlığında qonur kömürlə işləyən İstilik Elektrik stansiyaları tikilmişdir. Hasil olunan məhsul həmin stansiyalarda elektrik istehsal olunması üçün sərf olunur.
İqtisadiyyatın sahələri
Bütün sənaye ölkələrində olduğu kimi Almaniyanın sənayesi də illərdir strukturca bir dəyişiklik keçirməkdədir. Sənayenin əhəmiyyəti köhnəyə nisbətlə azalarkən xidmət sektoru sənayenin yerini almaqdadır. Yenə də sənaye, Alman iqtisadiyyatının ən əhəmiyyətli sektoru olmağı davam etdirməkdə və Böyük Britaniya ya da ABŞ kimi böyük sənaye ölkələrinə görə daha geniş bir təməl üzərində yüksəlməkdədir — necə ki Almaniyada çalışanların səkkiz milyonu sənayedə çalışmaqdadır. Ən əhəmiyyətli sənaye alt sektorları, sırasıyla avtomobil (227 milyard Avro satış həcmi, 777000 çalışan), elektrotexnika (152 milyard Avro satış həcmi, 799000 çalışan), maşın sənayesi (142 milyard Avro satış həcmi, 868000 çalışan) və kimya sənayesidir (113 milyard Avro satış həcmi, 429000 çalışan). Ənənəvi sənaye mövqeləri arasında iştirak edən tekstil ya da dəmir-çelik sənayesi kimi sahələrdə son vaxtlarda bazarların kiçilməsi və aşağı ödəniş tətbiq olunan ölkələrin rəqabəti üzündən böyük geriləmələr olmuşdur. Buna paralel olaraq məsələn dərman sənayesində olduğu kimi Alman mənşəli firmaların xarici firmalarla etdikləri anlaşmalarla və ya firmanın xaricilər tərəfindən satın alınmasıyla mülkiyyət qismən və ya tamamilə xarici firmalara keçmişdir. Alman iqtisadiyyatının beynəlxalq rəqabət gücünü, yalnız Siemens kimi böyük quruluşlar deyil, bunlardan daha da əhəmiyyətlisi on minlərlə kiçik və orta ölçülü müəssisələr (500 çalışana qədər) təmin etməkdədir. Xüsusilə maşın sənayesi və yan sənayedə olduğu kimi gələcək vəd edən və firma çoxluqlaşması (cluster) deyilən quruluşda (eyni sektorda fəaliyyətlərdə olan firmaların və digər quruluşların eyni mərkəzdə sıxlaşması formasında) mütəşəkkil olan nanotexnoloji və biyotexnoloji kimi sahələrdə də orta ölçülü müəssisələr ön plana çıxmaqdadır. Orta ölçülü müəssisələr 20 milyondan çox adamı işlədərək açıq arayla ən böyük işə götürən mövqesindədir. Sənayenin "admiral gəmisi" xüsusiyyəti qazanmış olan maşın sənayesində firmaların əksəriyyəti 200dən az çalışanla işləməsinə qarşılıq, Alman maşın sənayesi, dünyanın ehtiyac duyduğu maşın təchizatlarını ən yüksək keyfiyyətdə çıxarmaqdadır. Bu bazar sahəsində Almaniya, dünya ticarətindəki 19,3%-lik payla dünya lideridir.
Kənd təsərrüfatı
Almaniyanın kənd təsərrüfatı yüksək intensiv istehsalatdır. Burada hər hektara İngiltərədən, Fransadan və ABŞ-dən çox gübrə səpilir. Ölkənin buğda istehsalı tələbatın 80 faizini, şəkər istehsalı 85 faizini, ət istehsalı 90 faizini, südə olan tələbatını 100 faiz ödəyir. Xüsusilə heyvandarlıq inkişaf etmişdir, o bütün kənd təsərrüfatı məhsullarının 80 faizini təşkil edir. Hər yerdə donuzçuluq yayılmışdır, donuzların sayına görə ölkə Avropada birinci yeri tutur. Bitkiçilik heyvandarlığın yardımçı sahəsidir, burada çovdar, yulaf, kartof, yem bitkiləri becərilir, biçənəklərin və otlaqların payına isə bütün kənd təsərrüfatı sahələrinin 40 faizi düşür. Şəhərətrafı zonalarda tərəvəzçilik inkişaf etmişdir, cənubda və cənub- qərbdə çoxlu sayda meyvə bağları salınmışdır. Almaniyanın kənd təsərrüfatının fəal inkişafına baxmayaraq, burada da problemlər az deyil. Almaniyada təsərrüfatların orta torpaq sahəsi cəmi 15 hektardır. "Ümumi bazar"ın ekspertləri isə hesab edirlər ki, yalnız torpaq sahəsi 80 hektar, 40 inəyi və 10 min quşu olan iri müasir təsərrüfatlar rəqabətli mübarizə apara bilər. Əsasən daha çox orta torpaq sahəsi 5 – 6 hektar olan, cənub-qərbin dağlıq rayonlarının təsərrüfatları zərər çəkir. Buna görə də, Avropa İttifaqı tərəfindən taxıla, donuz ətinə, mal ətinə, quş ətinə vahid qiymətlərin tətbiq edilməsindən sonra, Almaniya hökuməti fermer təsərrüfatlarının sayının azaldılması siyasətini həyata keçirməyə başlamışdır. Almaniyanın yeni torpaqlarında kənd təsərrüfatı da yetəri qədər yaxşı inkişaf etmişdir. Şəkər, cənub meyvələri, tezyetişən tərəvəzlər və çörək taxılının bəzi hissəsi istisna olmaqla, əhalinin əsas qida məhsulları ilə təminatı daxili kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalı hesabına təmin edilir. Əhalini təzə tez xarab olan məhsullarla (meyvə, tərəvəz, süd, ət) təmin etmək məqsədilə iri şəhərlərin ətrafında bostan-bağ qurşaqları formalaşdırılmışdır, məhsuldarlığı gündə 500 min yumurta təşkil edən şəhərətrafı quşçuluq fermaları, 20 min iribuynuzlu mal-qaranın və donuzların yerləşdirilməsinə hesablanmış fermalar inşa edilmişdir Südün, donuz ətinin və quş ətinin istehsalı heyvandarlığın əsas sahələridir. Bitkiçiliyin strukturunda yem bitkilərinin payı artır, silos üçün qarğıdalı, kökümeyvəlilər, yemlik arpa, kartof, yulaf becərilir. Əsas dənli bitki buğdadır. Almaniya kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı üzrə Fransadan sonra Avropada ikinci yeri tutur. Heyvandarlıq əmtəə məhsullarının 80 faizini istehsal edir, onun ehtiyacları üçün bitkiçilik inkişaf etdirilmişdir, əkin sahələrinin ərzaq bitkiləri üçün ayrılmış hissəsindən daha böyük hissəsi yemlik bitkilər üçün ayrılmışdır. Lakin, buna baxmayaraq yem taxılı xeyli miqdarda idxal edilir, xüsusilə də qarğıdalı.
Energetika
2002-ci ilə görə Almaniya ABŞ, Çin, Hindistan və Yaponiyanın ardından ən çox enerji istehlak edən beşinci ölkədir. Bu istehlakın 2/3 hissəsi idxalatla qarşılanmaqdadır. Həmin il Almaniya 512.9 milyard saat elektrik istehlakı ilə bu göstəriciyə görə Avropada birinci yeri tutub. Almaniya hökuməti geotermal, külək enerjisi kimi bərpa olunan enerji qaynaqlarının istifadəsinin yayılmasına çalışır. Enerjinin effektiv istifadə edilməsi məqsədiylə inkişaf etdirilən layihələr lazımi nəticəni verib. 1970-ci ildən etibarən enerji məhsuldarlığı artmışdır. Hökumət 2050-ci ildə ölkənin enerji ehtiyacının yarıdan çoxunu bərpa olunan enerji qaynaqlardan qarşılama hədəfini qoymuşdur.
İnfastruktur
Almaniyanın infrastrukturu xüsusilə güclüdür. Ölkədə 12000 kilometr şose olan 230 000 kilometrlik quru yolu şəbəkəsi və 36000 kilometr dəmiryolu şəbəkəsi, Almaniyanı qitə Avropasındakı nəqliyyatın əhəmiyyətli bir qovşağı halına gətirmişdir. Qitə Avropasındakı ən böyük havalimanı olan Frankfurt Hava Limanı və ölkənin dörd bir yanından iştirak edən digər əhəmiyyətli havalimanları beynəlxalq nəqliyyatı asanlaşdırmaqdadır. Ayrıca 4,3 milyard Avroluq bir sərmayə paketinin 2009-cu ilə qədər infrastrukturu daha da gücləndirməsi hədəflənməkdədir.
İllər üzrə iqtisadi göstəricilər
Aşağıdakı cədvəllərdə 1980–2018-ci illər aralığında Almaniya iqtisadiyyatının əsas göstəriciləri verilib. İnflyasiyanın 2%-dən aşağı olduğu illər yaşıl rənglə göstərilib.
1980–1995
İl | 1980 | 1981 | 1982 | 1983 | 1984 | 1985 | 1986 | 1987 | 1988 | 1989 | 1990 | 1991 | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ÜDM (milyard avro) | 789.1 | ▲823.8 | ▲856.3 | ▲897.9 | ▲942.0 | ▲983.4 | ▲1,040.0 | ▲1,074.0 | ▲1,130.8 | ▲1,202.7 | ▲1,312.4 | ▲1,579.8 | ▲1,695.3 | ▲1,748.6 | ▲1,830.2 | ▲1,898.9 |
Adam başına ÜDM (avro ilə) | 10,270 | ▲10,700 | ▲11,131 | ▲11,712 | ▲12,337 | ▲12,912 | ▲13,644 | ▲14,089 | ▲14,745 | ▲15,526 | ▲16,624 | ▲19,754 | ▲21,060 | ▲21,602 | ▲22,555 | ▲23,354 |
ÜDM-də artım (real) | ▲1.3 % | ▲0.1 % | ▼0.8 % | ▲1.6 % | ▲2.8 % | ▲2.2 % | ▲2,4 % | ▲1,5 % | ▲3.7 % | ▲3.9 % | ▲5.7 % | ▲5.0 % | ▲1.5 % | ▼1.0 % | ▲2.5 % | ▲1.8 % |
İnflyasiya dərəcəsi (faizlə) | 5.4 % | 6.3 % | 5.3 % | 3.3 % | 2.4 % | ▲2.0 % | ▲0.1 % | ▲0.2 % | ▲1.3 % | 2.8 % | 2.7 % | 3.4 % | 5.0 % | 4.5 % | 2.7 % | ▲1.7 % |
İşsizlik faizi (faizlə) | 3.4 % | 4.8 % | 6.7 % | 8.0 % | 8.1 % | ▬8.1 % | 7.8 % | ▬7.8 % | 7.7 % | 6.8 % | 6.2 % | 5.5 % | 6.6 % | 7.8 % | 8.4 % | 8.2 % |
Büdcə balansı (ÜDM-yə nisbəti) | … | … | … | … | … | … | … | … | … | … | … | ▼3.2 % | ▼2.6 % | ▼3.1 % | ▼2.5 % | ▼9.4 % |
1996–2010
İl | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ÜDM (milyard avro) | ▲1,926.3 | ▲1,967.1 | ▲2,018.2 | ▲2,064.9 | ▲2,116.4 | ▲2,179.8 | ▲2,209.2 | ▲2,220.0 | ▲2,270.6 | ▲2,300.8 | ▲2,393.3 | ▲2,513.2 | ▲2,561.7 | ▼2,460.2 | ▲2,580.1 |
Adam başına ÜDM (avro ilə) | ▲23,646 | ▲24,133 | ▲24,780 | ▲25,360 | ▲25,983 | ▲26,741 | ▲27,082 | ▲27,224 | ▲27,875 | ▲28,288 | ▲29,483 | ▲31,030 | ▲31,719 | ▼30,568 | ▲32,136 |
ÜDM-də artım (real) | ▲0.9 % | ▲1.9 % | ▲1.8 % | ▲1.9 % | ▲3.2 % | ▲1.8 % | ▬0 % | ▼0.7 % | ▲0.7 % | ▲0.9 % | ▲3.9 % | ▲3.4 % | ▲0.8 % | ▼5.6 % | ▲3.9 % |
İnflyasiya dərəcəsi (faizlə) | ▲1.2 % | ▲1.5 % | ▲0.6 % | ▲0.6 % | ▲1.4 % | ▲1.9 % | ▲1.4 % | ▲1.0 % | ▲1.8 % | ▲1.9 % | ▲1.8 % | 2.3 % | 2.7 % | ▲0.2 % | ▲1.2 % |
İşsizlik faizi (faizlə) | 8.9 % | 9.7 % | 9.4 % | 8.6 % | 8.0 % | 7.8 % | 8.6 % | 9.7 % | 10.3 % | 11.0 % | 10.0 % | 8.6 % | 7.4 % | 7.7 % | 6.9 % |
Büdcə balansı (ÜDM-yə nisbəti) | ▼3.5 % | ▼2.9 % | ▼2.5 % | ▼1.7 % | ▲0.8 % | ▼3.1 % | ▼3.9 % | ▼4.2 % | ▼3.7 % | ▼3.4 % | ▼1.7 % | ▲0.2 % | ▼0.2 % | ▼3.2 % | ▼4.2 % |
2011–2018
İl | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ÜDM (milyard avro) | ▲2,703.1 | ▲2,758.2 | ▲2,826.2 | ▲2,938.6 | ▲3,048.9 | ▲3,159.8 | ▲3,277.3 | ▲3,386.0 |
Adam başına ÜDM (avro ilə) | ▲33,673 | ▲34,296 | ▲35,045 | ▲36,286 | ▲37,323 | ▲38,370 | ▲39,650 | ▲40,852 |
ÜDM-də artım (real) | ▲3.7 % | ▲0.7 % | ▲0.6 % | ▲2.2 % | ▲1.5 % | ▲2.2 % | ▲2.5 % | ▲1.5 % |
İnflyasiya dərəcəsi (faizlə) | 2.5 % | 2.1 % | ▲1.6 % | ▲0.8 % | ▲0.1 % | ▲0.4 % | ▲1.7 % | ▲1.9 % |
İşsizlik faizi (faizlə) | 5.9 % | 5.4 % | 5.2 % | 5.0 % | 4.6 % | 4.2 % | 3.8 % | 3.4 % |
Büdcə balansı (ÜDM-yə nisbəti) | ▼1.0 % | ▬0 % | ▼0.1 % | ▲0.3 % | ▲0.6 % | ▲0.8 % | ▲1.1 % | ▲1.7 % |
İstinadlar
- "World Economic Outlook Database, April 2019". IMF.org. . 17 June 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 29 September 2019.
- "World Bank Country and Lending Groups". datahelpdesk.worldbank.org. . 28 October 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 29 September 2019.
- "World Economic Outlook Database, October 2020". IMF.org. . 20 October 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 19 October 2020.
- "Europe :: Germany". The World Factbook. . 9 January 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 15 June 2019.
- "People at risk of poverty or social exclusion". ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. 11 November 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 October 2020.
- "Gini coefficient of equivalised disposable income - EU-SILC survey". ec.europa.eu/eurostat. . 25 October 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 10 October 2020.
- "Human Development Index (HDI)". hdr.undp.org. . 15 December 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 11 December 2019.
- "Inequality-adjusted HDI (IHDI)". hdr.undp.org. . 25 June 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 22 May 2020.
- . destatis.de. . 8 October 2020 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 October 2020.
- "Ease of Doing Business in Germany". Doingbusiness.org. 17 October 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-21.
- "Germany - WTO Statistics Database". . 3 September 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 1 mart 2017.
- "Deutsche Bundesbank" (PDF). 28 April 2018 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2017-07-09.
- "Euro area and EU27 government deficit both at 0.6% of GDP" (PDF). ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. 4 June 2020 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 28 April 2020.
- "Development aid rises again in 2016 but flows to poorest countries dip". . 2017-04-11. 18 September 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-25.
- "Sovereigns rating list". Standard & Poor's. 28 September 2011 tarixində . İstifadə tarixi: 26 May 2011.
- Rogers, Simon; Sedghi, Ami. "How Fitch, Moody's and S&P rate each country's credit rating". The Guardian. London. 15 April 2011. 1 avqust 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 31 May 2011.
- "Scope affirms Germany's credit rating of AAA with Sabit Outlook". 2019-02-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-02.
- . 2012-03-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-01-16.
- "Report for Selected Countries and Subjects". imf.org. 2021-02-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-12.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Almaniya iqtisadiyyati Avropada en boyuk 2008 ci ilde Umumi Daxili Mehsula gore dunyada dorduncu en boyuk iqtisadiyyatdir Almaniya 2009 cu ilde Avrozona olkeleri daxil olmaqla ixrac edilen 1 120 trilyon mehsul ile dunyanin boyukluyune gore ikinci ixracatcisidir Ixracatlar milli hasilatin ucde birine beraberdir 2009 cu il melumatlarina gore Almaniyanin xarici valyuta ehtiyatlari 185 milyard xarici borcu ise 5 2 trilyon ABS dollaridir Almaniya iqtisadiyyatiAlmaniyanin maliyye merkezi FrankfurtValyuta Avro EUR Budce ili 1 yanvar 31 dekabrTicaret teskilatlari Avropa Birliyi UTT ve IEITOlke qrupu Yuksek inkisaf etmisStatistikaUDM 3 8 trilyard nominal 2020 4 5 trilyard AQP 2020 UDM siralamasi 4 cu nominal 2020 5 ci AQP 2020 Adambasina dusen UDM 45 466 nominal 2020 53 571 AQP 2020 Adambasina dusen UDM siralamasi 15 ci nominal 2020 15 ci AQP 2020 Sektorlarina gore UDM kend teserrufati 0 7 30 7 68 6 2017 texm Komponentlerine gore UDM Ev istehlaki 53 1 Hokumet istehlaki 19 5 Sabit kapitala investisiya 20 4 Inventarlarda investisiya 0 5 Mal ve xidmetlerin ixraci 47 3 Mal ve xidmetlerin idxali 39 7 2017 texm Inflyasiya IQI 0 5 2020 texm 0 5 2019 2 0 2018 Yoxsulluq heddinden asagi olan ehali 17 4 AROPE 2019 Cini indeksi 29 7 asagi 2019 Avrostat Insan Inkisafi Indeksi 0 947 cox yuksek 2019 6 ci 0 869 cox yuksek 2019 Isci quvvesi 42 3 milyon avqust 2020 68 3 mesgulluq derecesi avqust 2020 Mesgulluga gore isci quvvesi kend teserrufati 1 4 24 2 74 3 2016 Issizlik seviyyesi 4 4 avqust 2020 5 8 genc issizlik avqust 2020 2 0 milyon issiz avqust 2020 Orta ayliq gelir 2019 Orta ayliq menfeet 2019 Biznesin qurulma asanligi indeksi Xarici ticaretIxrac 1 810 trilyard 2019 texm Ixrac mehsullari minik masinlar mexaniki avadanliq kimyevi mehsullar komputer ve elektronika mehsullari elektrik avadanliqlari derman vasiteleri metals transport equipment qida mallari tekstil rezin ve plastik mehsullarIxrac terefdaslari 50 3 ABS 8 8 Boyuk Britaniya 7 7 CXR 6 4 Isvecre 4 1 Turkiye 1 9 Diger 20 8 Idxal 1 236 trilyard 2019 texm Idxal mehsullari mexaniki avadanliq data isleme avadanliqlari masinlar kimyevi mehsullar neft ve qaz metallar elektrik avadanliqlari derman vasiteleri qida mallari kend teserrufati mallariIdxal terefdaslari 52 CXR 9 9 ABS 6 2 Boyuk Britaniya 5 4 Isvecre 4 7 Rusiya 2 8 Diger 18 8 BXI indeksi 1 653 trilyard 31 dekabr 2017 texm Xaricde 2 298 trilyard 31 dekabr 2017 texm Cari hesab 291 milyard 2017 texm Xarici borc 5 084 trilyard 31 mart 2017 Dovlet maliyyesiIctimai borc UDM nin 59 8 i 2019 2 053 trilyard 2019 Budce balansi 49 8 milyard izafi 2019 UDM nin 1 4 i 2019 Gelirler UDM nin 46 8 i 2019 Xercler UDM nin 45 4 i 2019 Iqtisadi yardim donor 24 67 milyard 2016 Kredit siralamasi AAA Umumi Sabit Aaa Umumi Sabit AAA Umumi Sabit Scope AAA Umumi SabitXarici ehtiyatlar 24 67 milyard 2016 Eksi qeyd olunmayibsa butun melumatlar ABS dollari iledir Almaniyanin iqtisadi tarixiAvropa iqtisadiyyatinin suretli inkisafina sebeb olan Senaye inqilabi Almaniyaya inqilabin birinci basladigi Boyuk Britaniyadan xeyli sonra gelib catib Buna konfederasiyada olan alman dovletlerinin senaye muessiselerinin yaradilmasi ucun boyuk tesebbus gostermesi yaxud artiq movcud olan senaye muessiselerine subsidiyalar sebeb olmusdur Prussiya ve diger alman dovletlerinin guclu desteyi neticesinde 19 cu esrde yeni yaranan alman senayesi suretle inkisaf etmeye basladi yerlesen alman dovletleri cenubdakilara nisbeten iqtisadi resurslarla daha zengin idiler Qerbde Slezviq Holsteynde serqde ise Prussiyada yerlesen munbit torpaqlar kend teserrufatinin inkisafi ucun elverisli serait yaradirdi Hemcinin yerlesen zengin ve das komur yataqlari da simal erazilerde idi Simali Almaniyadan ferqli olaraq cenubda yerlesen alman dovletleri tebii servetlerle zengin deyildiler ve iqtisadi inkisaf cehetden daha geride qalirdilar esasen yungul senaye ve kicik muessiseler inkisaf edirdi Lakin Almaniya iqtisadiyyatinin inkisafinda baslica rolu alman banklari oynayirdilar Almaniyadaki banklar effektiv islemekle beraber hem de karteller seklinde birleserek oz guclerini artirirdilar Almaniya Imperiyasinin yaranmasi ile Almaniya torpaqlarinda daha suretli iqtisadi inkisaf prosesi baslandi Alman aristokratlari bankirleri mulkedarlari ve muessise sahibleri hemin dovrde ilk iqtisadi alman mocuzesini heyata kecirdiler Almaniyada Ikinci Senaye Inqilabi bas verdi Otto fon Bismarkin hakimiyyeti dovrunde Almaniya imperiyasinin iqtisadi inkisafi sosial yonumlu idi Almaniyada orta sinif guclenmeye baslayirdi bu tebeqeye aid olan insanlar merkezi hakimiyyeti ve onun ambisiyalarini destekleyirdiler Lakin imperator I Vilhelmin dovrunde Almaniya onun ucun felaketli neticeler doguran Birinci dunya muharibesine qosuldu Bu muharibe neinki Almaniya imperiyasinin iqtisadiyyatini hemcinin onun varisi olan Veymar Respublikasinin iqtisadiyyatini da dagitdi Almaniya boyuk borclanmaya girdi 1918 ci ilde 1 ABS dollari 8 9 alman markasi deyerinde idise 1923 cu ilde 1 ABS dollari 4 2 trilyon alman markasina beraber olmusdu Veymar Respublikasi dovrunde alman iqtisadiyyatinin tenezzulde olmasi onun dagilmasina getirib cixardi Olkede issizlik seviyyesi 30 civarinda idi Lakin 1933 cu ilde Hitlerin hakimiyyete gelmesi neticesinde Almaniya iqtisadiyyati suretle dircelmeye basladi Hitler dovrunde Almaniya hokumeti olkeni herbi cehetden guclendire bilen ve Almaniyanin diger olkelerden iqtisadi asililigini azaldan senaye sahelerine subsidiyalar ayirmaqla onlarin guclenmesine calisirdi Bu dovrde Almaniya iqtisadiyyati yeniden Avropada en guclu iqtisadiyyat adini aldi Lakin Ikinci dunya muharibesi almanlar ucun daha felaketli oldu Almaniyanin demek olar ki butun iqtisadiyyati dagidildi Makroiqtisadi gostericilerAlmaniya UDM boyukluyune gore dunyada 4 cu yeri tutur BVF 2010 En inkisaf etmis senaye xalqlarindan biri olan Almaniya bu gun ABS Cin ve Yaponiyadan sonra en boyuk milli iqtisadiyyat movqesindedir 82 5 milyonluq ehalisiyle de Avropa Birliyinin en boyuk ve en ehemiyyetli bazari movqesindedir 2004 cu ilde Almaniya 2 216 milyard Avroluq Umum Milli Mehsul reqemine cataraq adam basina dusen milli gelir 26 856 Avronu tapdi Iqtisadiyyatdaki bu performans xususile xarici ticaret sayesinde elde edildi 734 milyard Avroluq ixracat hecmiyle 2004 Almaniya dunyanin mal ixracatinda en yuksek reqemlere cataraq dunya ixracat cempionu oldu Bu yuksek ixracat performansinin dinamikasi ixrac edilen mallarin 84 ni 2004 temin eden senaye sektoru oldu Bu reqemler Almaniyanin gunumuzun iqtisadi realligi olan qlobal ticarete ozunu diger butun olkelerden daha six bir sekilde hazirladigini gosterir Olkenin en ehemiyyetli iqtisadi merkezleri kecmisin agir senaye bolgesi olan daha sonra zamanin sertlerine uygunlasaraq ireli texnologiya ve xidmet sektoru merkezlerine cevrilme muveffeqiyyeti gosteren Rur Bolgesinin yaninda Munhen ve Stuttqart metropolunun bolgeleri yuksek texnologiya avtomobil maliyye Koln liman Airbus tesisleri media ve Beynelxalq muqayiseye gore Almaniyanin heyat standartlari cox yuksekdir Odenisli bir iscinin ayliq ortalama geliri 2500 Avro maasli calisanlarinsa 3400 Avro seviyyesindedir Almaniya qiymet sabitliyiyle de taninmisdir 2004 ili inflyasiyasi 1 7 seviyyesinde qalmisdir Alman iqtisadiyyati indiki vaxtda xususile mesgulluq bazari ve ictimai tehlukesizlik sistemindeki strukturca problemleri hell etmeye calismaqdadir Issizlik nisbeti 2005 ci il sonunda Qerbde 9 4 ve bes Serq eyaletinde 17 seviyyesinde oldu Bunun yaninda Almaniyanin yeniden birlesmesi de illik 80 milyard Avroya catan transfer xerclemeleriyle iqtisadiyyata cox boyuk bir yuk getirmekdedir Buna gore de kecdiyimiz illerde iqtisadiyyatin boyume hecmi ilde 1 etrafinda olmusdur Ixracat Almaniyanin reqabet gucunun aciq bir gostericisi 1991 ci ilden beri istehsal icindeki ixracat payinda gorulen davamli artimdir Yalniz masin senayesinin reallasdirdigi ixracat 1991 2001 illeri arasinda cemi masin istehsalinin 52 den texminen 69 e cixmis 50 den 70 e avtomobil istehsalinda 43 den 69 e elektrotexnikada ise 31 den 42 e yukselmisdir Cemi senaye istehsalindaki ixracatin payi 33 dur Almaniyanin payi ise 10 etrafindadir InvestisiyalarAlmaniya xarici sermayeciler baximindan yalniz texnoloji inkisafindan oteri deyil eyni zamanda merkezi cografi movqesi son derece inkisaf etmis infrastrukturu huquq sisteminin etibarli olmasi ve seristeli isci bazari sebebiyle de hemise cazibedar bir merkezdir 2000 ci ilde edilen vergi islahatinin ardindan hem sirketler hem de ferdi tesebbuskarlar ucun vergi yuku ehemiyyetli bir nisbetde azalmis ve beynelxalq miqyasda reqabet ede biler hala gelmisdir Almaniyanin vergi yuku baximindan beynelxalq seviyyede muqayise etmelerdeki movqesini daha da yaxsilasdirila bilmesi ucun 1 yanvar 2008 de sirketler vergi huququnda yeni islahatlarin dovreye girmesi hedeflenmekdedir 1994 cu ve 2003 cu illeri arasinda Almaniya aralarinda ya da AMD kimi dunya lideri sirketlerin de oldugu qruplardan gelen boyuk sermayeler olmaq uzre cemi 387 milyard ABS Dollari qeder birbasa sermaye qoyulmusdur Sermaye qerari alinmasinda en boyuk musbet olaraq xususiyyetli is quvvesi on plana cixmisdir Calisanlarin 81 i bir pese tehsili sahibiyken bunlarin 17 i bir universitet ya da yuksek mekteb mezunudur Bu yuksek nisbetlere catmada tehsilde ikili sistem ehemiyyetli bir rol oynamisdir Bu sistemle cemiyyetin tehsil keyfiyyetinde yuksek ve xaricde de teqdir edilen bir seviyyeye catmaq mumkun olmusdur Almaniya xususile de yuksek texnologiya sahesinde xarici sermayecilerin maragini ceken bir merkezdir 2004 2005 in boyuk xarici sermayecileri arasinda Drezdende 2 5 milyard Avro deyerinde ikinci bir mikrocip fabriki insa eden Kaliforniyali mikrocip istehsalcisi Advanced Micro Devices AMD derman sektorunda da ve Drezdende boyuk sermayeler eden Pfizer ve GSK sayila biler Dunyanin en boyuk texnologiya sirketi olan GE 500 milyon Avro xercleme ederek qlobal arasdirma merkezini Munhen yaxinlarindaki acmisdir Xarici firmalar Alman bazarinin guclu yonlerinin ferqindedirler Almaniyada 500u dunyanin en boyuklerinden olan texminen 22 000 beynelxalq firma fealiyyetdedir Iqtisadi regionlarBu altbasligi genislendirmek lazimdir Tebii ehtiyatlarAlmaniya torpagi tebii ehtiyatlarla nisbeten kasad sayilir Boyuk hecmde rast gelinen ehtiyatlara yalniz ve duz ehtiyatlari aiddir Neft tebii qaz ve diger vacib xammal mehsullari Almaniyaya diger olkelerden idxal olunur Almaniyanin duz ehtiyatlari 250 milyon il evvel formalasmis suxurlarda tapilir Esasen olkenin simal hissesinde hasil olunur Olkenin das komur ehtiyatlari ise 300 milyon il evvel movcud olmus bataqliqlarin erazilerinde formalasib Hemin eraziler muasir dovrde Polsaya qeder uzanir Almaniyada daha cox tapilan qonur komur ehtiyatlari da eyni proses neticesinde formalasib lakin onlarin formalasmasi daha gec texminen 65 milyon il evvel baslayib Bu qonur komurde olan agac hisseleri tam olaraq curumediyinden qonur komurun yanarken verdiyi istilik das komurun verdiyi istilikden daha azdir Qonur komur istehsalina gore Almaniya dunyada birinci yeri tutur Esas qonur komur ehtiyatlari olkenin ucqar serq ve qerb bolgelerinde istehsal olunur Qonur komurun basqa yere neql olunmasi iqtisadi cehetden serfeli olmadigindan hasilat rayonlarinin yaxinliginda qonur komurle isleyen Istilik Elektrik stansiyalari tikilmisdir Hasil olunan mehsul hemin stansiyalarda elektrik istehsal olunmasi ucun serf olunur Iqtisadiyyatin saheleriAlmaniyada yerlesen dunyadaki en boyuk kaskad kimya zavodu kompleksi Butun senaye olkelerinde oldugu kimi Almaniyanin senayesi de illerdir strukturca bir deyisiklik kecirmekdedir Senayenin ehemiyyeti kohneye nisbetle azalarken xidmet sektoru senayenin yerini almaqdadir Yene de senaye Alman iqtisadiyyatinin en ehemiyyetli sektoru olmagi davam etdirmekde ve Boyuk Britaniya ya da ABS kimi boyuk senaye olkelerine gore daha genis bir temel uzerinde yukselmekdedir nece ki Almaniyada calisanlarin sekkiz milyonu senayede calismaqdadir En ehemiyyetli senaye alt sektorlari sirasiyla avtomobil 227 milyard Avro satis hecmi 777000 calisan elektrotexnika 152 milyard Avro satis hecmi 799000 calisan masin senayesi 142 milyard Avro satis hecmi 868000 calisan ve kimya senayesidir 113 milyard Avro satis hecmi 429000 calisan Enenevi senaye movqeleri arasinda istirak eden tekstil ya da demir celik senayesi kimi sahelerde son vaxtlarda bazarlarin kicilmesi ve asagi odenis tetbiq olunan olkelerin reqabeti uzunden boyuk gerilemeler olmusdur Buna paralel olaraq meselen derman senayesinde oldugu kimi Alman menseli firmalarin xarici firmalarla etdikleri anlasmalarla ve ya firmanin xariciler terefinden satin alinmasiyla mulkiyyet qismen ve ya tamamile xarici firmalara kecmisdir Alman iqtisadiyyatinin beynelxalq reqabet gucunu yalniz Siemens kimi boyuk quruluslar deyil bunlardan daha da ehemiyyetlisi on minlerle kicik ve orta olculu muessiseler 500 calisana qeder temin etmekdedir Xususile masin senayesi ve yan senayede oldugu kimi gelecek ved eden ve firma coxluqlasmasi cluster deyilen qurulusda eyni sektorda fealiyyetlerde olan firmalarin ve diger quruluslarin eyni merkezde sixlasmasi formasinda mutesekkil olan nanotexnoloji ve biyotexnoloji kimi sahelerde de orta olculu muessiseler on plana cixmaqdadir Orta olculu muessiseler 20 milyondan cox adami islederek aciq arayla en boyuk ise goturen movqesindedir Senayenin admiral gemisi xususiyyeti qazanmis olan masin senayesinde firmalarin ekseriyyeti 200den az calisanla islemesine qarsiliq Alman masin senayesi dunyanin ehtiyac duydugu masin techizatlarini en yuksek keyfiyyetde cixarmaqdadir Bu bazar sahesinde Almaniya dunya ticaretindeki 19 3 lik payla dunya lideridir Kend teserrufatiAlmaniyanin kend teserrufati yuksek intensiv istehsalatdir Burada her hektara Ingiltereden Fransadan ve ABS den cox gubre sepilir Olkenin bugda istehsali telebatin 80 faizini seker istehsali 85 faizini et istehsali 90 faizini sude olan telebatini 100 faiz odeyir Xususile heyvandarliq inkisaf etmisdir o butun kend teserrufati mehsullarinin 80 faizini teskil edir Her yerde donuzculuq yayilmisdir donuzlarin sayina gore olke Avropada birinci yeri tutur Bitkicilik heyvandarligin yardimci sahesidir burada covdar yulaf kartof yem bitkileri becerilir biceneklerin ve otlaqlarin payina ise butun kend teserrufati sahelerinin 40 faizi dusur Seheretrafi zonalarda terevezcilik inkisaf etmisdir cenubda ve cenub qerbde coxlu sayda meyve baglari salinmisdir Almaniyanin kend teserrufatinin feal inkisafina baxmayaraq burada da problemler az deyil Almaniyada teserrufatlarin orta torpaq sahesi cemi 15 hektardir Umumi bazar in ekspertleri ise hesab edirler ki yalniz torpaq sahesi 80 hektar 40 ineyi ve 10 min qusu olan iri muasir teserrufatlar reqabetli mubarize apara biler Esasen daha cox orta torpaq sahesi 5 6 hektar olan cenub qerbin dagliq rayonlarinin teserrufatlari zerer cekir Buna gore de Avropa Ittifaqi terefinden taxila donuz etine mal etine qus etine vahid qiymetlerin tetbiq edilmesinden sonra Almaniya hokumeti fermer teserrufatlarinin sayinin azaldilmasi siyasetini heyata kecirmeye baslamisdir Almaniyanin yeni torpaqlarinda kend teserrufati da yeteri qeder yaxsi inkisaf etmisdir Seker cenub meyveleri tezyetisen terevezler ve corek taxilinin bezi hissesi istisna olmaqla ehalinin esas qida mehsullari ile teminati daxili kend teserrufati mehsullari istehsali hesabina temin edilir Ehalini teze tez xarab olan mehsullarla meyve terevez sud et temin etmek meqsedile iri seherlerin etrafinda bostan bag qursaqlari formalasdirilmisdir mehsuldarligi gunde 500 min yumurta teskil eden seheretrafi qusculuq fermalari 20 min iribuynuzlu mal qaranin ve donuzlarin yerlesdirilmesine hesablanmis fermalar insa edilmisdir Sudun donuz etinin ve qus etinin istehsali heyvandarligin esas saheleridir Bitkiciliyin strukturunda yem bitkilerinin payi artir silos ucun qargidali kokumeyveliler yemlik arpa kartof yulaf becerilir Esas denli bitki bugdadir Almaniya kend teserrufati mehsullarinin istehsali uzre Fransadan sonra Avropada ikinci yeri tutur Heyvandarliq emtee mehsullarinin 80 faizini istehsal edir onun ehtiyaclari ucun bitkicilik inkisaf etdirilmisdir ekin sahelerinin erzaq bitkileri ucun ayrilmis hissesinden daha boyuk hissesi yemlik bitkiler ucun ayrilmisdir Lakin buna baxmayaraq yem taxili xeyli miqdarda idxal edilir xususile de qargidali Energetika2002 ci ile gore Almaniya ABS Cin Hindistan ve Yaponiyanin ardindan en cox enerji istehlak eden besinci olkedir Bu istehlakin 2 3 hissesi idxalatla qarsilanmaqdadir Hemin il Almaniya 512 9 milyard saat elektrik istehlaki ile bu gostericiye gore Avropada birinci yeri tutub Almaniya hokumeti geotermal kulek enerjisi kimi berpa olunan enerji qaynaqlarinin istifadesinin yayilmasina calisir Enerjinin effektiv istifade edilmesi meqsediyle inkisaf etdirilen layiheler lazimi neticeni verib 1970 ci ilden etibaren enerji mehsuldarligi artmisdir Hokumet 2050 ci ilde olkenin enerji ehtiyacinin yaridan coxunu berpa olunan enerji qaynaqlardan qarsilama hedefini qoymusdur InfastrukturAlmaniyanin infrastrukturu xususile gucludur Olkede 12000 kilometr sose olan 230 000 kilometrlik quru yolu sebekesi ve 36000 kilometr demiryolu sebekesi Almaniyani qite Avropasindaki neqliyyatin ehemiyyetli bir qovsagi halina getirmisdir Qite Avropasindaki en boyuk havalimani olan Frankfurt Hava Limani ve olkenin dord bir yanindan istirak eden diger ehemiyyetli havalimanlari beynelxalq neqliyyati asanlasdirmaqdadir Ayrica 4 3 milyard Avroluq bir sermaye paketinin 2009 cu ile qeder infrastrukturu daha da guclendirmesi hedeflenmekdedir Iller uzre iqtisadi gostericilerAsagidaki cedvellerde 1980 2018 ci iller araliginda Almaniya iqtisadiyyatinin esas gostericileri verilib Inflyasiyanin 2 den asagi oldugu iller yasil rengle gosterilib 1980 1995 Il 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995UDM milyard avro 789 1 823 8 856 3 897 9 942 0 983 4 1 040 0 1 074 0 1 130 8 1 202 7 1 312 4 1 579 8 1 695 3 1 748 6 1 830 2 1 898 9Adam basina UDM avro ile 10 270 10 700 11 131 11 712 12 337 12 912 13 644 14 089 14 745 15 526 16 624 19 754 21 060 21 602 22 555 23 354UDM de artim real 1 3 0 1 0 8 1 6 2 8 2 2 2 4 1 5 3 7 3 9 5 7 5 0 1 5 1 0 2 5 1 8 Inflyasiya derecesi faizle 5 4 6 3 5 3 3 3 2 4 2 0 0 1 0 2 1 3 2 8 2 7 3 4 5 0 4 5 2 7 1 7 Issizlik faizi faizle 3 4 4 8 6 7 8 0 8 1 8 1 7 8 7 8 7 7 6 8 6 2 5 5 6 6 7 8 8 4 8 2 Budce balansi UDM ye nisbeti 3 2 2 6 3 1 2 5 9 4 1996 2010 Il 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010UDM milyard avro 1 926 3 1 967 1 2 018 2 2 064 9 2 116 4 2 179 8 2 209 2 2 220 0 2 270 6 2 300 8 2 393 3 2 513 2 2 561 7 2 460 2 2 580 1Adam basina UDM avro ile 23 646 24 133 24 780 25 360 25 983 26 741 27 082 27 224 27 875 28 288 29 483 31 030 31 719 30 568 32 136UDM de artim real 0 9 1 9 1 8 1 9 3 2 1 8 0 0 7 0 7 0 9 3 9 3 4 0 8 5 6 3 9 Inflyasiya derecesi faizle 1 2 1 5 0 6 0 6 1 4 1 9 1 4 1 0 1 8 1 9 1 8 2 3 2 7 0 2 1 2 Issizlik faizi faizle 8 9 9 7 9 4 8 6 8 0 7 8 8 6 9 7 10 3 11 0 10 0 8 6 7 4 7 7 6 9 Budce balansi UDM ye nisbeti 3 5 2 9 2 5 1 7 0 8 3 1 3 9 4 2 3 7 3 4 1 7 0 2 0 2 3 2 4 2 2011 2018 Il 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018UDM milyard avro 2 703 1 2 758 2 2 826 2 2 938 6 3 048 9 3 159 8 3 277 3 3 386 0Adam basina UDM avro ile 33 673 34 296 35 045 36 286 37 323 38 370 39 650 40 852UDM de artim real 3 7 0 7 0 6 2 2 1 5 2 2 2 5 1 5 Inflyasiya derecesi faizle 2 5 2 1 1 6 0 8 0 1 0 4 1 7 1 9 Issizlik faizi faizle 5 9 5 4 5 2 5 0 4 6 4 2 3 8 3 4 Budce balansi UDM ye nisbeti 1 0 0 0 1 0 3 0 6 0 8 1 1 1 7 Istinadlar World Economic Outlook Database April 2019 IMF org 17 June 2019 tarixinde Istifade tarixi 29 September 2019 World Bank Country and Lending Groups datahelpdesk worldbank org 28 October 2019 tarixinde Istifade tarixi 29 September 2019 World Economic Outlook Database October 2020 IMF org 20 October 2020 tarixinde Istifade tarixi 19 October 2020 Europe Germany The World Factbook 9 January 2021 tarixinde Istifade tarixi 15 June 2019 People at risk of poverty or social exclusion ec europa eu eurostat Eurostat 11 November 2020 tarixinde Istifade tarixi 10 October 2020 Gini coefficient of equivalised disposable income EU SILC survey ec europa eu eurostat 25 October 2019 tarixinde Istifade tarixi 10 October 2020 Human Development Index HDI hdr undp org 15 December 2019 tarixinde Istifade tarixi 11 December 2019 Inequality adjusted HDI IHDI hdr undp org 25 June 2016 tarixinde Istifade tarixi 22 May 2020 destatis de 8 October 2020 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 October 2020 Ease of Doing Business in Germany Doingbusiness org 17 October 2017 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 21 Germany WTO Statistics Database 3 September 2017 tarixinde Istifade tarixi 1 mart 2017 Deutsche Bundesbank PDF 28 April 2018 tarixinde PDF Istifade tarixi 2017 07 09 Euro area and EU27 government deficit both at 0 6 of GDP PDF ec europa eu eurostat Eurostat 4 June 2020 tarixinde PDF Istifade tarixi 28 April 2020 Development aid rises again in 2016 but flows to poorest countries dip 2017 04 11 18 September 2017 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 25 Sovereigns rating list Standard amp Poor s 28 September 2011 tarixinde Istifade tarixi 26 May 2011 Rogers Simon Sedghi Ami How Fitch Moody s and S amp P rate each country s credit rating The Guardian London 15 April 2011 1 avqust 2013 tarixinde Istifade tarixi 31 May 2011 Scope affirms Germany s credit rating of AAA with Sabit Outlook 2019 02 16 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 02 2012 03 21 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 01 16 Report for Selected Countries and Subjects imf org 2021 02 03 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 12 Hemcinin baxFrankfurt fond birjasi