Avrozona — Avropa Birliyinin rəsmi valyutası avro olan 19 dövləti birləşdirən valyuta birliyi. Bu dövlətlər avro və avro sentləri buraxmaq hüququna malikdirlər. Avrozona dövlətlərinin pul-kredit siyasətinə Avropa Mərkəzi Bankı cavabdehdir.
Üzvlər
Avro, Avropa Birliyi ölkələrinin iqtisadi və maliyyə birliyinin faktoru kimi ödənişsiz pul tədavülünə 1999-cu ildən buraxılıb. 1999-cu ildən AB-nin 15 üzvündən 11-i Maastrixt sazişinin tələblərinə uyğun olaraq avrozona yaratdılar və 1 yanvar 1999-cu ildən rəsmi tədavülə paralel ümumi valyuta kimi avropanı buraxdılar.
Avro və onun sentləri dövriyyəyə 1 yanvar 2002-ci ildən buraxılıb. Sloveniya avrozonaya 1 yanvar 2007-ci ildən, Kipr və Malta 1 yanvar 2008-ci ildən, Slovakiya 1 yanvar 2009-cu ildən, Estoniya — 1 yanvar 2011-ci ildən, Latviya — 1 yanvar 2014-cü ildən daxil olub.
Hal-hazırda Avrozonanın tərkibinə 325 milyon əhalisi olan 19 ölkə daxildir.
Avrozonaya qatılma tarixi | Dövlətin adı | Avrodan əvvəlki milli valyuta | İstisnalar |
---|---|---|---|
1 Yanvar 1999 | Almaniya | Alman markı Avstriya şillinqi Belçika franqı Fin markkası Fransız franqı İrland paundu İspan pesetası İtalyan lirası Lüksemburq franqı Niderland quldeni Portuqal eskudosu | Fransaya bağlı olan:
|
1 Yanvar 2001 | Yunanıstan | Yunan draxması | - |
1 Yanvar 2007 | Sloveniya | Sloven toları | - |
1 Yanvar 2008 | Kipr | Kipr paundu Malta lirası | Kiprin bir hissəsi olan: |
1 Yanvar 2009 | Slovakiya | Slovak korunası | - |
1 Yanvar 2011 | Estoniya | Estoniya kronu | - |
1 Yanvar 2014 | Latviya | Latış latısı | - |
1 Yanvar 2015 | Litva | Litva litası | - |
Avropa İttifaqı üzvü olan lakin, Avrodan istifadə etməyən dövlətlər
Avropa Birliyinin üzvü olan lakin, rəsmi olaraq Avrodan istifadə etməyən bir neçə dövlətlər vardır.
Danimarka, Maastrixt sazişində qeyd edilən imtiyazlara əsaslanaraq Avrodan istifadə etməyən Avropa İttifaqının üzvüdür. Danimarka höküməti, referendumun nəticəsində qərar qəbul etmədiyi müddətcə, Avropa İttifaqı tərəfindən hüquqi təzyiqlə qarşılaşmaz. 28 Sentyabr 2000-ci ildə Danimarkada keçirilən referendumun nəticəsinə görə səs verənlərin 53.2%-i Avroya keçməyə qarşı çıxmışdır.
İsveçin Avro məsələsində imtiyaza sahib olmamasına qarşı, bu ölkədə keçirilən referendumlar, Avroya keçməyə maneə yaradır. 14 Sentyabr 2003-cü ildəki referendumun nəticəsinə görə, səs verənlərin 56.1%-i Avroya 'Yox' demişdir.
Avropa İttifaqına daxil olan lakin, Avrodan istifadə etmək üçün, müəyyən kriteriyalara hələki cavab verə bilməyən bir neçə dövlətlər vardır. Bolqarıstan, Çexiya, Xorvatiya, Macarıstan, Polşa və Rumıniya müəyyən kriteriyaları qarşıladıqdan sonra Avroya keçmək məcburiyyətindədirlər.
Dövlətin adı | Milli valyutası | Avrozonaya daxil olmamasının səbəbi |
---|---|---|
Bolqarıstan | Bolqar levi | Avrozonaya qatılmaq üçün, müəyyən kriteriyalara cavab vermir |
Çexiya | Çex kronu | Avrozonaya qatılmaq üçün, müəyyən kriteriyalara cavab vermir |
Danimarka | Danimarka kronu | Maastrixt sazişində qeyd edilən imtiyazlara əsaslanaraq avrodan istifadə etmir |
Xorvatiya | Xorvatiya kunası | Avrozonaya qatılmaq üçün, müəyyən kriteriyalara cavab vermir |
İsveç | İsveç kronu | 14 Sentyabr 2003-cü ildəki referendumun nəticəsinə görə Avroya keçilməkdən imtina edilmişdir |
Macarıstan | Macarıstan forinti | Avrozonaya qatılmaq üçün, müəyyən kriteriyalara cavab vermir |
Polşa | Polşa zlotı | Avrozonaya qatılmaq üçün, müəyyən kriteriyalara cavab vermir |
Rumıniya | Rumıniya leyi | Avrozonaya qatılmaq üçün, müəyyən kriteriyalara cavab vermir |
Avropa İttifaqı üzvü olmayan lakin, Avro istifadə edən dövlətlər
Dörd ədəd cırtdan dövlətlər, Andorra, Monako, San Marino və Vatikan Avropa İttifaqının üzvü olmasalarda, edilən müqavilələr çərçivəsində avrodan istifadə etməkdədirlər.
Monteneqro və Kosovo isə Avropa İttifaqı ilə hər hansısa müqavilə imzalamadan avrodan istifadə etməkdədirlər.
Mənbələr
- European Central Bank
- Central Bank Rates, ECB Key Rate, chart and data
- European Commission – Economic and Financial Affairs – Eurozone
İstinadlar
- . 2014-01-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-01-01.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Avrozona Avropa Birliyinin resmi valyutasi avro olan 19 dovleti birlesdiren valyuta birliyi Bu dovletler avro ve avro sentleri buraxmaq huququna malikdirler Avrozona dovletlerinin pul kredit siyasetine Avropa Merkezi Banki cavabdehdir UzvlerAvro Avropa Birliyi olkelerinin iqtisadi ve maliyye birliyinin faktoru kimi odenissiz pul tedavulune 1999 cu ilden buraxilib 1999 cu ilden AB nin 15 uzvunden 11 i Maastrixt sazisinin teleblerine uygun olaraq avrozona yaratdilar ve 1 yanvar 1999 cu ilden resmi tedavule paralel umumi valyuta kimi avropani buraxdilar Avro ve onun sentleri dovriyyeye 1 yanvar 2002 ci ilden buraxilib Sloveniya avrozonaya 1 yanvar 2007 ci ilden Kipr ve Malta 1 yanvar 2008 ci ilden Slovakiya 1 yanvar 2009 cu ilden Estoniya 1 yanvar 2011 ci ilden Latviya 1 yanvar 2014 cu ilden daxil olub Hal hazirda Avrozonanin terkibine 325 milyon ehalisi olan 19 olke daxildir Avrozonaya daxil olan valyutasi Avro olan dovletler Avrozonaya qatilma tarixi Dovletin adi Avrodan evvelki milli valyuta Istisnalar1 Yanvar 1999 Almaniya Avstriya Belcika Finlandiya Fransa Irlandiya Ispaniya Italiya Luksemburq Niderland Portuqaliya Alman marki Avstriya sillinqi Belcika franqi Fin markkasi Fransiz franqi Irland paundu Ispan pesetasi Italyan lirasi Luksemburq franqi Niderland quldeni Portuqal eskudosu Fransaya bagli olan Fransa Polineziyasi Uollis ve Futuna Yeni Kaledoniya Niderlanda bagli olan Aruba Karib Niderlandi Kurasao Sint Marten1 Yanvar 2001 Yunanistan Yunan draxmasi 1 Yanvar 2007 Sloveniya Sloven tolari 1 Yanvar 2008 Kipr Malta Kipr paundu Malta lirasi Kiprin bir hissesi olan Simali Kipr Turk Respublikasi1 Yanvar 2009 Slovakiya Slovak korunasi 1 Yanvar 2011 Estoniya Estoniya kronu 1 Yanvar 2014 Latviya Latis latisi 1 Yanvar 2015 Litva Litva litasi Avropa Ittifaqi uzvu olan lakin Avrodan istifade etmeyen dovletler Avropa Birliyinin uzvu olan lakin resmi olaraq Avrodan istifade etmeyen bir nece dovletler vardir Danimarka Maastrixt sazisinde qeyd edilen imtiyazlara esaslanaraq Avrodan istifade etmeyen Avropa Ittifaqinin uzvudur Danimarka hokumeti referendumun neticesinde qerar qebul etmediyi muddetce Avropa Ittifaqi terefinden huquqi tezyiqle qarsilasmaz 28 Sentyabr 2000 ci ilde Danimarkada kecirilen referendumun neticesine gore ses verenlerin 53 2 i Avroya kecmeye qarsi cixmisdir Isvecin Avro meselesinde imtiyaza sahib olmamasina qarsi bu olkede kecirilen referendumlar Avroya kecmeye manee yaradir 14 Sentyabr 2003 cu ildeki referendumun neticesine gore ses verenlerin 56 1 i Avroya Yox demisdir Avropa Ittifaqina daxil olan lakin Avrodan istifade etmek ucun mueyyen kriteriyalara heleki cavab vere bilmeyen bir nece dovletler vardir Bolqaristan Cexiya Xorvatiya Macaristan Polsa ve Ruminiya mueyyen kriteriyalari qarsiladiqdan sonra Avroya kecmek mecburiyyetindedirler Avropa Ittifaqina daxil olan lakin Avrozonaya daxil olmayan Avrodan istifade etmeyen dovletler Dovletin adi Milli valyutasi Avrozonaya daxil olmamasinin sebebiBolqaristan Bolqar levi Avrozonaya qatilmaq ucun mueyyen kriteriyalara cavab vermirCexiya Cex kronu Avrozonaya qatilmaq ucun mueyyen kriteriyalara cavab vermirDanimarka Danimarka kronu Maastrixt sazisinde qeyd edilen imtiyazlara esaslanaraq avrodan istifade etmirXorvatiya Xorvatiya kunasi Avrozonaya qatilmaq ucun mueyyen kriteriyalara cavab vermirIsvec Isvec kronu 14 Sentyabr 2003 cu ildeki referendumun neticesine gore Avroya kecilmekden imtina edilmisdirMacaristan Macaristan forinti Avrozonaya qatilmaq ucun mueyyen kriteriyalara cavab vermirPolsa Polsa zloti Avrozonaya qatilmaq ucun mueyyen kriteriyalara cavab vermirRuminiya Ruminiya leyi Avrozonaya qatilmaq ucun mueyyen kriteriyalara cavab vermirAvropa Ittifaqi uzvu olmayan lakin Avro istifade eden dovletler Andorra Kosovo Monako Monteneqro San Marino Vatikan Dord eded cirtdan dovletler Andorra Monako San Marino ve Vatikan Avropa Ittifaqinin uzvu olmasalarda edilen muqavileler cercivesinde avrodan istifade etmekdedirler Monteneqro ve Kosovo ise Avropa Ittifaqi ile her hansisa muqavile imzalamadan avrodan istifade etmekdedirler MenbelerEuropean Central Bank Central Bank Rates ECB Key Rate chart and data European Commission Economic and Financial Affairs EurozoneIstinadlar 2014 01 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 01 01