Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Adıge-Xabl rayonu (abq. Адыгьа-ХӀабльа район, kab.-çərk. Адыгэ-Хьэблэ район / Адыгэ-Хьэблэ куей, qaraç.-balk. Адыге-Хабль район, noq. Адыге-Хабль район) — Rusiya Federasiyası, Qaraçay-Çerkesiya Respublikasının tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Adıge-Xabl auludur.
| Adıge-Xabl rayonu | |
|---|---|
 | |
|
| |
| Ölkə | |
| İnzibati mərkəz | Adıge-Xabl |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Yaradılıb | 1957 |
| Sahəsi |
|
| Hündürlük | 645 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | 87870 |
| Rəsmi sayt | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Coğrafiyası
Adıge-Xabl rayonu Qaraçay-Çərkəz Respublikasının şimal-qərb hissəsində yerləşir. Rayonun ümumi sahəsi 323,37 km²-dir.
Aşağıdakı ərazilərlə həmsərhəddir:cənubda Xabez və Abazin rayonları, qərbdə Krasnodar diyarının Otradnenski rayonu, şimalda Stavropol diyarının Koçubeevski rayonu, şərqdə Prikuban rayonu, həmçinin Noqay rayonu. Noqay rayonu Adıge-Xabl rayonunu iki hissəyə bölür. Zonalı rayonlaşdırmaya görə ərazisi şimaldan cənuba doğru 2 zonaya bölünür - düzənlik və dağətəyi. Düzənliklər üstünlük təşkil edir. Rayonda orta yüksəklik dəniz səviyyəsindən 400 ilə 700 metr arasında dəyişir.
Ərazisindən axan ən iri çaylar: Kuban, Böyük Zelençuk, kiçik Zelenşuk, Böyük Şeblenok və Kiçik Şeblonok.
Tarixi
1935-ci ildən 1956-cı ilə qədər İkon-Xalq rayonu Çərkəz Muxtar Vilayətinin bir hissəsi olaraq mövcud idi. O zamanlar rayon mərkəzi əvvəlcə İkon-Xalq kəndi, 1936-cı ilin sonundan isə Adıge-Xabl kəndi olmuşdur. 1935-1953-cü illərdə mərkəzi Ersakon kəndində olan Kuvinski rayonu 1953-cü ildə İkon-Xalq rayonuna birləşdirilir. 1956-cı ildə İkon-Xalq rayonu ləğv edilir. 1957-ci ildə Qaraçay-Çərkəz Muxtar Vilayəti Çərkəz Muxtar Dairəsi əsasında yenidən quruldu. 15 yanvar 1957-ci ildə Adıye-Xabl rayonu yenidən təşkil olunur və tərkibinə 5 kənd şurası daxil edilir: Adıge-Xabl, Apsuanski, Staro-Kuvinski, Erkin-Yurt və Ersakon.
1 fevral 1963-cü ildə mövcud olan 6 kənd rayonlarının yerində təşkil edilir: Adıge-Xabl (mərkəzi Adıge-Xabl auılu), Zelençuk (mərkəzi Zelençuk aulu), Qaraçaevsk (mərkəzi Qaraçevsk şəhəri), Maloqaraçaevsk (mərkəzi Üçkeken aulu); Prikubanski (mərkəzi Ust-Çequtinski aulu), Xabez (mərkəzi Xabez aulu).
29 oktyabr 1993-cü ildə rayonun bütün kənd sovetlikləri kənd icra nümayəndəliyinə çevrilir.
2008-ci ildə Noqay rayonu Adıge-Xabl rayonundan ayrılır. Bu zaman 5 kənd yaşayış məntəqəsi yeni qayona verilir (Adil-Xalq, İkon-Xalq, Erken-Xalq, Erken-Şaxar və Erken-Yurt).
Əhali
- Milli tərkib
| Xalq | 2002 | 2010 |
|---|---|---|
| çərkəzlər | 6 323 (39,1 %) | 5 364 (18,9 %) |
| abazinlər | 4 827 (29,8 %) | 3 766 (13,2 %) |
| ruslar | 1 602 (9,9 %) | 4 158 (14,6 %) |
| qaraçaylılar | 989 (6,1 %) | 1 111 (3,9 %) |
| noqaylar | 738 (4,6 %) | 11 621 (40,9 %) |
| türklər | 431 (2,7 %) | 322 (1,1 %) |
| yunanlar | 421 (2,6 %) | 363 (1,3 %) |
| tatarlar | 159 (1,0 %) | 409 (1,4 %) |
| digərləri | 574 (3,5 %) | 1 312 (4,6 %) |
| digər millətlər | 122 (0,8 %) | ... |
| ümumi | 16 186 (100,0 %) | 28 426 (100,0 %) |
- Cins tərkibi
2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasına olan məlumat:
| Yaş | Kişilər, nəf. | Qadınlar, yaş. | Ümumi say. | ümumi əhaliyə olan nisbət, % |
|---|---|---|---|---|
| 0 — 14 yaş | 1 695 | 1 636 | 3 331 | 20,58 % |
| 15 — 59 yaş | 5 137 | 5 495 | 10 632 | 65,69 % |
| 60 yaşdan yuxarı | 803 | 1 419 | 2 222 | 13,73 % |
| bildirməyənlər | 0 | 1 | 1 | 0,01 % |
| ümumi | 7 635 | 8 551 | 16 186 | 100,0 % |
Kişilər — 7 635 nəf. (47,2 %). Qadınlar — 8 551 nəf (52,8 %).
Əhalinin orta yaşı — 35,0 yaş. Kişilərin orta yaşı — 33,4 yaş. Qadınların orta yaşı — 36,5 yaş.
Mənbə
- Официальный сайт Адыге-Хабльского муниципального района
- Адыге-Хабльский район на официальном сайте Карачаево-Черкесской Республики
- Административно-территориальное деление КЧР
- Справочник почтовых индексов / кодов ОКАТО / налоговых инспекций ФНС / адресов
İstinadlar
- "Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.)" (rus). 2023-08-18. İstifadə tarixi: 2023-08-23..
- Данные Всероссийской переписи населения 2002 года: таблица 02c. М.: Федеральная служба государственной статистики, 2004. (2002zip 2014-10-06 at the Wayback Machine, см. прим. 2016-03-05 at the Wayback Machine)
- . 2017-12-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-17.
- "Том 1. Таблица 2.2 Население КБР по возрастным группам и полу". 2018-10-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-05-09.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Adige Xabl rayonu abq Adyga HӀabla rajon kab cerk Adyge Heble rajon Adyge Heble kuej qarac balk Adyge Habl rajon noq Adyge Habl rajon Rusiya Federasiyasi Qaracay Cerkesiya Respublikasinin terkibinde inzibati erazi vahidi Inzibati merkezi Adige Xabl auludur Adige Xabl rayonu50 sm e 38 s u Olke RusiyaInzibati merkez Adige XablTarixi ve cografiyasiYaradilib 1957Sahesi 325 9 km Hundurluk 645 mSaat qursagi UTC 03 00EhalisiEhalisi 16 419 nef 2023 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 87870Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiAdige Xabl rayonu Qaracay Cerkez Respublikasinin simal qerb hissesinde yerlesir Rayonun umumi sahesi 323 37 km dir Asagidaki erazilerle hemserheddir cenubda Xabez ve Abazin rayonlari qerbde Krasnodar diyarinin Otradnenski rayonu simalda Stavropol diyarinin Kocubeevski rayonu serqde Prikuban rayonu hemcinin Noqay rayonu Noqay rayonu Adige Xabl rayonunu iki hisseye bolur Zonali rayonlasdirmaya gore erazisi simaldan cenuba dogru 2 zonaya bolunur duzenlik ve dageteyi Duzenlikler ustunluk teskil edir Rayonda orta yukseklik deniz seviyyesinden 400 ile 700 metr arasinda deyisir Erazisinden axan en iri caylar Kuban Boyuk Zelencuk kicik Zelensuk Boyuk Seblenok ve Kicik Seblonok Tarixi1935 ci ilden 1956 ci ile qeder Ikon Xalq rayonu Cerkez Muxtar Vilayetinin bir hissesi olaraq movcud idi O zamanlar rayon merkezi evvelce Ikon Xalq kendi 1936 ci ilin sonundan ise Adige Xabl kendi olmusdur 1935 1953 cu illerde merkezi Ersakon kendinde olan Kuvinski rayonu 1953 cu ilde Ikon Xalq rayonuna birlesdirilir 1956 ci ilde Ikon Xalq rayonu legv edilir 1957 ci ilde Qaracay Cerkez Muxtar Vilayeti Cerkez Muxtar Dairesi esasinda yeniden quruldu 15 yanvar 1957 ci ilde Adiye Xabl rayonu yeniden teskil olunur ve terkibine 5 kend surasi daxil edilir Adige Xabl Apsuanski Staro Kuvinski Erkin Yurt ve Ersakon 1 fevral 1963 cu ilde movcud olan 6 kend rayonlarinin yerinde teskil edilir Adige Xabl merkezi Adige Xabl auilu Zelencuk merkezi Zelencuk aulu Qaracaevsk merkezi Qaracevsk seheri Maloqaracaevsk merkezi Uckeken aulu Prikubanski merkezi Ust Cequtinski aulu Xabez merkezi Xabez aulu 29 oktyabr 1993 cu ilde rayonun butun kend sovetlikleri kend icra numayendeliyine cevrilir 2008 ci ilde Noqay rayonu Adige Xabl rayonundan ayrilir Bu zaman 5 kend yasayis menteqesi yeni qayona verilir Adil Xalq Ikon Xalq Erken Xalq Erken Saxar ve Erken Yurt EhaliMilli terkibXalq 2002 2010cerkezler 6 323 39 1 5 364 18 9 abazinler 4 827 29 8 3 766 13 2 ruslar 1 602 9 9 4 158 14 6 qaracaylilar 989 6 1 1 111 3 9 noqaylar 738 4 6 11 621 40 9 turkler 431 2 7 322 1 1 yunanlar 421 2 6 363 1 3 tatarlar 159 1 0 409 1 4 digerleri 574 3 5 1 312 4 6 diger milletler 122 0 8 umumi 16 186 100 0 28 426 100 0 Cins terkibi 2010 cu il Umumrusiya siyahiya alinmasina olan melumat Yas Kisiler nef Qadinlar yas Umumi say umumi ehaliye olan nisbet 0 14 yas 1 695 1 636 3 331 20 58 15 59 yas 5 137 5 495 10 632 65 69 60 yasdan yuxari 803 1 419 2 222 13 73 bildirmeyenler 0 1 1 0 01 umumi 7 635 8 551 16 186 100 0 Kisiler 7 635 nef 47 2 Qadinlar 8 551 nef 52 8 Ehalinin orta yasi 35 0 yas Kisilerin orta yasi 33 4 yas Qadinlarin orta yasi 36 5 yas MenbeOficialnyj sajt Adyge Hablskogo municipalnogo rajona Adyge Hablskij rajon na oficialnom sajte Karachaevo Cherkesskoj Respubliki Administrativno territorialnoe delenie KChR Spravochnik pochtovyh indeksov kodov OKATO nalogovyh inspekcij FNS adresovIstinadlar Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2023 goda s uchyotom itogov Vserossijskoj perepisi naseleniya 2020 g rus 2023 08 18 Istifade tarixi 2023 08 23 Dannye Vserossijskoj perepisi naseleniya 2002 goda tablica 02c M Federalnaya sluzhba gosudarstvennoj statistiki 2004 2002zip 2014 10 06 at the Wayback Machine sm prim 2016 03 05 at the Wayback Machine 2017 12 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 01 17 Tom 1 Tablica 2 2 Naselenie KBR po vozrastnym gruppam i polu 2018 10 01 tarixinde Istifade tarixi 2019 05 09