Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Prikuban rayonu (abq. Прикубань район, kab.-çərk. Прикубан район / Прикубан куе, qaraç.-balk. Къобан район, noq. Прикубан район) — Rusiya Federasiyası, Qaraçay-Çerkesiya Respublikasının tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Qafqaz qəsəbəsidir.
| Prikuban rayonu | |
|---|---|
 | |
|
| |
| Ölkə | |
| İnzibati mərkəz | Qafqaz (Qaraçay-Çərkəz) |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Yaradılıb | 1936 |
| Sahəsi |
|
| Saat qurşağı |
|
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi sayt | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Coğrafiyası
Prikuban rayonu Qaraçay-Çərkəz Respublikasının şimal-şərq hissəsində yerləşir. Rayonun ümumi sahəsi 946,29 km²-dir. Aşağıdakı ərazilərlə həmsərhəddir:cənubda Ust-Cequtinski rayonu, qərbdə Abazin, Adıge-Xabl rayonları və Çerkessk şəhər dairəsi, şərqdə və şimalda Stavropol diyarı. Kuban çayı boyunca yerləşən Drujba kənd yaşayış məntəqəsi rayonun əsas hissəsindən ayrılır.
Tarixi
20 mart 1936-cı ildə Sulimovski rayonu (mərkəz Sulimov şəhəri) adı ilə təsis edilmişdir. 10 avqust 1937-ci ildə Yejovo-Çerkessk rayonu adlandırıldı (mərkəzi Yejovo-Cherkessk şəhəridir). 2 sentyabr 1939-cu ildə Çerkessk rayonu olaraq adlandırılır (mərkəzi Çerkessk şəhəridir). 20 avqust 1953-cü ildə rayon ləğv edilir. 15 sentyabr 1957-ci ildə isə yenidən bərpa edilir. 30 sentyabr 1958-ci ildə Prikuban rayonu olaraq adlandırılir.
1 fevral 1963-cü ildə mövcud olan 6 kənd rayonlarının yerində təşkil edilir: Adıge-Xabl (mərkəzi Adıge-Xabl auılu), Zelençuk (mərkəzi Zelençuk aulu), Qaraçaevsk (mərkəzi Qaraçevsk şəhəri), Maloqaraçaevsk (mərkəzi Üçkeken aulu); Prikubanski (mərkəzi Ust-Çequtinski aulu), Xabez (mərkəzi Xabez aulu).
12 yanvar 1965-ci ildə Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikası Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti qərara alır:
- Urup rayonunu təşkil edilsin - mərkəzi Pregradnaya auludur;
- Qaraçay-Çərkəz Muxtar Vilayətinin Urup sənaye rayonu ləğv edilsin;
- Qaraçay-Çərkəz Muxtar Vilayətinin Adıge-Xabl, Zelençuk, Qaraçay, Maloqaraçaevsk, Prikuban və Xabez kənd rayonları inzibati rayonlara çevrilsin.
31 mart 1977-ci ildə rayon mərkəzi Qafqaz qəsəbəsi olur.
Əhali
- Urbanizasiya
Şəhər şəraitində rayon əhalisinin 3,12 % yaşayır.
- Milli tərkib
| Xalq | 2010 | 2002 |
|---|---|---|
| qaraçaylılar | 19 983 (56,2 %) | 22 094 (75,69 %) |
| ruslar | 6 576 (18,5 %) | 5 172 (17,72 %) |
| türklər | 185 (0,5 %) | 243 (0,83 %) |
| ermənilər | 260 (0,7 %) | 224 (0,77 %) |
| abazinlər | 6 124 (17,2 %) | 186 (0,64 %) |
| çərkəzlər | 783 (2,2 %) | 183 (0,63 %) |
| noqaylar | 209 (0,6 %) | 135 (0,46 %) |
| çeçenlər | 248 (0,7 %) | 125 (0,43 %) |
| ukraynalılar | 183 (0,5 %) | 113 (0,39 %) |
| digər millətlər | 996 (2,8 %) | 716 (2,45 %) |
- Cins tərkibi
2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasına olan məlumat:
| Yaş | Kişilər, nəf. | Qadınlar, yaş. | Ümumi say. | ümumi əhaliyə olan nisbət, % |
|---|---|---|---|---|
| 0 — 14 yaş | 2 952 | 2 840 | 5 792 | 19,74 % |
| 15 — 59 yaş | 9 539 | 10 087 | 19 626 | 66,88 % |
| 60 yaşdan yuxarı | 1 477 | 2 448 | 3 925 | 13,38 % |
| ümumi | 13 968 | 15 375 | 29 343 | 100,0 % |
Kişilər — 13 968 nəf. (47,6 %). Qadınlar — 15 375 nəf. (52,4 %).
Əhalinin orta yaşı — 35,3 yaş. Kişilərin orta yaşı — 33,7 yaş. Qadınların orta yaşı — 36,9 yaş.
1959-cu il siyahıyaalınmasına görə Qaraçay-Çərkəz Muxtar Vilayətinin Prikuban rayonunda ruslar əhalinin 45,6 %, qaraçaylar - 32 %, abazinlər - 14.6 % təşkil etmişdir.
Təhsil
2006-cı il tarixinə qədər Prikuban rayonunun təhsil sisteminə 20 orta ümumtəhdil məktəbi, 1 əsas orta ümumtəhsil məktəbi, 2 məktəbəqədər təhsil müəssisəsi daxil idi. Bu dövrdə təhsil müəssisələrində 4256 uşaq təhsil alırdı.
Mənbə
- Официальный сайт Карачаево-Черкесской Республики
- Административно-территориальное деление КЧР
- Справочник почтовых индексов / кодов ОКАТО / налоговых инспекций ФНС / адресов
İstinadlar
- OKTMO (rus.).
- "Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.)" (rus). 2023-08-18. İstifadə tarixi: 2023-08-23..
- "Об изменениях в административно-территориальном делении Ставропольского края". 2014-08-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-12-26.
- . 2017-12-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-26.
- Данные Всероссийской переписи населения 2002 года: таблица 02c. М.: Федеральная служба государственной статистики, 2004. (2002zip 2014-10-06 at the Wayback Machine, см. прим. 2016-03-05 at the Wayback Machine)
- "Том 1. Таблица 2.2 Население КБР по возрастным группам и полу". 2018-10-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-05-09.
- "Этнокавказ. Национальный состав населения КЧР по переписям 1926—2010 годов". 2018-01-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-26.
- "Муниципальная целевая программа духовно-нравственного развития детей, учащихся и молодёжи Прикубанского муниципального района на 2007—2011 годы". 2019-10-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-26.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Prikuban rayonu abq Prikuban rajon kab cerk Prikuban rajon Prikuban kue qarac balk Koban rajon noq Prikuban rajon Rusiya Federasiyasi Qaracay Cerkesiya Respublikasinin terkibinde inzibati erazi vahidi Inzibati merkezi Qafqaz qesebesidir Prikuban rayonu44 16 05 sm e 42 13 55 s u Olke RusiyaInzibati merkez Qafqaz Qaracay Cerkez Tarixi ve cografiyasiYaradilib 1936Sahesi 960 km Saat qursagi Moskva vaxti d UTC 03 00EhalisiEhalisi 29 951 nef 2023 Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiPrikuban rayonu Qaracay Cerkez Respublikasinin simal serq hissesinde yerlesir Rayonun umumi sahesi 946 29 km dir Asagidaki erazilerle hemserheddir cenubda Ust Cequtinski rayonu qerbde Abazin Adige Xabl rayonlari ve Cerkessk seher dairesi serqde ve simalda Stavropol diyari Kuban cayi boyunca yerlesen Drujba kend yasayis menteqesi rayonun esas hissesinden ayrilir Tarixi20 mart 1936 ci ilde Sulimovski rayonu merkez Sulimov seheri adi ile tesis edilmisdir 10 avqust 1937 ci ilde Yejovo Cerkessk rayonu adlandirildi merkezi Yejovo Cherkessk seheridir 2 sentyabr 1939 cu ilde Cerkessk rayonu olaraq adlandirilir merkezi Cerkessk seheridir 20 avqust 1953 cu ilde rayon legv edilir 15 sentyabr 1957 ci ilde ise yeniden berpa edilir 30 sentyabr 1958 ci ilde Prikuban rayonu olaraq adlandirilir 1 fevral 1963 cu ilde movcud olan 6 kend rayonlarinin yerinde teskil edilir Adige Xabl merkezi Adige Xabl auilu Zelencuk merkezi Zelencuk aulu Qaracaevsk merkezi Qaracevsk seheri Maloqaracaevsk merkezi Uckeken aulu Prikubanski merkezi Ust Cequtinski aulu Xabez merkezi Xabez aulu 12 yanvar 1965 ci ilde Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasi Ali Sovetinin Reyaset Heyeti qerara alir Urup rayonunu teskil edilsin merkezi Pregradnaya auludur Qaracay Cerkez Muxtar Vilayetinin Urup senaye rayonu legv edilsin Qaracay Cerkez Muxtar Vilayetinin Adige Xabl Zelencuk Qaracay Maloqaracaevsk Prikuban ve Xabez kend rayonlari inzibati rayonlara cevrilsin 31 mart 1977 ci ilde rayon merkezi Qafqaz qesebesi olur EhaliUrbanizasiya Seher seraitinde rayon ehalisinin 3 12 yasayir Milli terkibXalq 2010 2002qaracaylilar 19 983 56 2 22 094 75 69 ruslar 6 576 18 5 5 172 17 72 turkler 185 0 5 243 0 83 ermeniler 260 0 7 224 0 77 abazinler 6 124 17 2 186 0 64 cerkezler 783 2 2 183 0 63 noqaylar 209 0 6 135 0 46 cecenler 248 0 7 125 0 43 ukraynalilar 183 0 5 113 0 39 diger milletler 996 2 8 716 2 45 Cins terkibi 2010 cu il Umumrusiya siyahiya alinmasina olan melumat Yas Kisiler nef Qadinlar yas Umumi say umumi ehaliye olan nisbet 0 14 yas 2 952 2 840 5 792 19 74 15 59 yas 9 539 10 087 19 626 66 88 60 yasdan yuxari 1 477 2 448 3 925 13 38 umumi 13 968 15 375 29 343 100 0 Kisiler 13 968 nef 47 6 Qadinlar 15 375 nef 52 4 Ehalinin orta yasi 35 3 yas Kisilerin orta yasi 33 7 yas Qadinlarin orta yasi 36 9 yas 1959 cu il siyahiyaalinmasina gore Qaracay Cerkez Muxtar Vilayetinin Prikuban rayonunda ruslar ehalinin 45 6 qaracaylar 32 abazinler 14 6 teskil etmisdir Tehsil2006 ci il tarixine qeder Prikuban rayonunun tehsil sistemine 20 orta umumtehdil mektebi 1 esas orta umumtehsil mektebi 2 mektebeqeder tehsil muessisesi daxil idi Bu dovrde tehsil muessiselerinde 4256 usaq tehsil alirdi MenbeOficialnyj sajt Karachaevo Cherkesskoj Respubliki Administrativno territorialnoe delenie KChR Spravochnik pochtovyh indeksov kodov OKATO nalogovyh inspekcij FNS adresovIstinadlarOKTMO rus Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2023 goda s uchyotom itogov Vserossijskoj perepisi naseleniya 2020 g rus 2023 08 18 Istifade tarixi 2023 08 23 Ob izmeneniyah v administrativno territorialnom delenii Stavropolskogo kraya 2014 08 08 tarixinde Istifade tarixi 2014 12 26 2017 12 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 26 Dannye Vserossijskoj perepisi naseleniya 2002 goda tablica 02c M Federalnaya sluzhba gosudarstvennoj statistiki 2004 2002zip 2014 10 06 at the Wayback Machine sm prim 2016 03 05 at the Wayback Machine Tom 1 Tablica 2 2 Naselenie KBR po vozrastnym gruppam i polu 2018 10 01 tarixinde Istifade tarixi 2019 05 09 Etnokavkaz Nacionalnyj sostav naseleniya KChR po perepisyam 1926 2010 godov 2018 01 01 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 26 Municipalnaya celevaya programma duhovno nravstvennogo razvitiya detej uchashihsya i molodyozhi Prikubanskogo municipalnogo rajona na 2007 2011 gody 2019 10 26 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 26