Ust-Cequtinski rayonu (abq. Усть-Джьгваты район, kab.-çərk. Усть-Жэгуэтэ район / Усть-Жэгуэтэ куей, qaraç.-balk. Джёгетей Аягъы район, noq. Усть-Джегута район) — Rusiya Federasiyası, Qaraçay-Çerkesiya Respublikasının tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Ust-Cequta şəhəridir.
Ust-Cequtinski rayonu | |
---|---|
| |
Ölkə | |
İnzibati mərkəz | Cökətəy Ayağı |
Tarixi və coğrafiyası | |
Yaradılıb | 1957 |
Sahəsi |
|
Saat qurşağı |
|
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Telefon kodu | 87875 |
Poçt indeksi | 369300-304, 314, 316, 317, 319-321, 323, 324, 328, 329 |
Rəsmi sayt | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiyası
Qaraçay rayonu Qaraçay-Çərkəz Respublikasının şimal-şərq hissəsində yerləşir. Aşağıdakı ərazilərlə həmsərhəddir:qərbdə Abazin rayonu, cənubda Qaraçay rayonu, şərqdə Maloqaraçayevsk rayonu, şimal-şərqdə Stavropol diyarı, cənub-qərbdə Xabez rayonu, şimalda Prikuban rayonu. Rayonun ərazisi 890,15 km²-dir (2010-cu ildən bəri).
Tarixi
Ust-Cequtinski rayonu 23 yanvar 1935-ci il tarixli Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin qərarı ilə təşkil edilir. 1943-cü ildə Qaraçay Muxtar Vilayətinin ləğvi və qaraçayların sürgün edilməsi ilə əlaqədar Ust-Cequtinski rayonu, bütün yaşayış məntəqələri ilə birlikdə Stavropol diyarına birləşdirilir.
12 yanvar 1957-ci ildə Çərkəz Muxtar Vilayəti Stavropol diyarının bir hissəsi olaraq Qaraçay-Çərkəz Muxtar Vilayətinə çevrildi. Bu zaman Stavropol diyarının Zelençuk, Qaraçay və Ust-Cequtinski rayonları muxtar vilayətə birləşdiridi.
1 fevral 1963-cü ildə Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikası Ali Şurası Rəyasət Heyətinin qərarı ilə Ust-Cequtinski rayonu ləğv edildi.
RSFSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin 1 fevral 1963-cü il tarixli qərarı ilə Stavropol diyarının Qaraçay-Çərkəz Muxtar Vilayətində Prikubanski kənd rayonu yaradıldı. 1 fevral 1963-cü ildən etibarən Prikubanski kənd rayonunun mərkəzi Ust-Cequtinski aulu olmuşdur. Ləğv edilmiş Ust-Cequtinski rayonunun Cequtinski və Ust-Cequtinski kənd sovetlikləri Prikubanski kənd rayonuna verilir.
23 mart 1977-ci ildə RSFSR Ali Şurası Rəyasət Heyətinin Fərmanı ilə mərkəzi Ust-Cequta şəhəri olan Ust-Cequtinski rayonu yenidən təsis edilmişdir.
Əhali
Rusiya Federasiyasının İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin proqnozuna görə əhalinin sayı belə olacaqdır:
- 2024 — 52,1 min nəf.
- — 52,41 min nəf.
- Urbanizasiya
Şəhər şəraitində (Ust-Cequta şəhəri) rayon əhalisinin 60,75 % yaşayır.
- Milli tərkib
Xalq | 2002 | 2010 |
---|---|---|
qaraçaylılar | 31 697 (60,7 %) | 34 938 (69,31 %) |
ruslar | 12 804 (24,5 %) | 11 047 (21,92 %) |
abazinlər | 4 666 (8,9 %) | 2 252 (4,47 %) |
Çərkəzlər | 669 (1,3 %) | 438 (0,87 %) |
qaraçılar | 281 (0,5 %) | 340 (0,67 %) |
tatarlar | 326 (0,6 %) | 235 (0,47 %) |
ukraynalılar | 241 (0,5 %) | 121 (0,24 %) |
türklər | 57 (0,1 %) | 98 (0,19 %) |
noqaylar | 116 (0,2 %) | 76 (0,15 %) |
osetinlər | 95 (0,2 %) | 74 (0,15 %) |
ləzgilər | 126 (0,2 %) | 74 (0,15 %) |
ermənilər | 107 (0,2 %) | 71 (0,14 %) |
gürcülər | 86 (0,2 %) | 70 (0,14 %) |
azərbaycanlılar | 100 (0,2 %) | 61 (0,12 %) |
çeçenlər | 167 (0,3 %) | 58 (0,12 %) |
milliyyətini bildirməyənlər | 658 (1,3 %) | 454 (0,90 %) |
1959-cu il siyahıyaalınmasına görə Qaraçay-Çərkəz Muxtar Vilayətinin Ust-Cequtinski rayonunda qaraçaylılar 46.9 %, ruslar - 41.8 %, abazinlər - 7.5 % təşkil etmişdir
Mənbə
- Официальный сайт администрации Усть-Джегутинского муниципального района
- Официальный сайт Карачаево-Черкесской Республики
- Административно-территориальное деление КЧР
- Справочник почтовых индексов / кодов ОКАТО / налоговых инспекций ФНС / адресов
İstinadlar
- GEOnet Names Server. 2018.
- "Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.)" (rus). 2023-08-18. İstifadə tarixi: 2023-08-23..
- "База данных показателей муниципальных образований Федеральной службы государственной статистики. Карачаево-Черкесская Республика". 2018-01-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-24.
- "Сборник «Промышленность Ставропольского края в архивных документах (1945—1991 гг.)" (PDF). 2016-03-04 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2019-10-24.
- "Стратегия пространственного развития Российской Федерации на период до 2025 года (проект)" (PDF). 2018-12-18 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2019-10-24.
- Данные Всероссийской переписи населения 2002 года: таблица 02c. М.: Федеральная служба государственной статистики, 2004. (2002zip 2014-10-06 at the Wayback Machine, см. прим. 2016-03-05 at the Wayback Machine)
- . 2017-12-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-02.
- "Этнокавказ. Национальный состав населения КЧР по переписям 1926—2010 годов". 2018-01-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-24.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ust Cequtinski rayonu abq Ust Dzhgvaty rajon kab cerk Ust Zheguete rajon Ust Zheguete kuej qarac balk Dzhyogetej Ayagy rajon noq Ust Dzheguta rajon Rusiya Federasiyasi Qaracay Cerkesiya Respublikasinin terkibinde inzibati erazi vahidi Inzibati merkezi Ust Cequta seheridir Ust Cequtinski rayonu44 17 sm e 42 02 s u Olke RusiyaInzibati merkez Coketey AyagiTarixi ve cografiyasiYaradilib 1957Sahesi 992 km Saat qursagi Moskva vaxti d UTC 03 00EhalisiEhalisi 50 777 nef 2023 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 87875Poct indeksi 369300 304 314 316 317 319 321 323 324 328 329Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiQaracay rayonu Qaracay Cerkez Respublikasinin simal serq hissesinde yerlesir Asagidaki erazilerle hemserheddir qerbde Abazin rayonu cenubda Qaracay rayonu serqde Maloqaracayevsk rayonu simal serqde Stavropol diyari cenub qerbde Xabez rayonu simalda Prikuban rayonu Rayonun erazisi 890 15 km dir 2010 cu ilden beri TarixiUst Cequtinski rayonu 23 yanvar 1935 ci il tarixli Umumrusiya Merkezi Icraiyye Komitesinin qerari ile teskil edilir 1943 cu ilde Qaracay Muxtar Vilayetinin legvi ve qaracaylarin surgun edilmesi ile elaqedar Ust Cequtinski rayonu butun yasayis menteqeleri ile birlikde Stavropol diyarina birlesdirilir 12 yanvar 1957 ci ilde Cerkez Muxtar Vilayeti Stavropol diyarinin bir hissesi olaraq Qaracay Cerkez Muxtar Vilayetine cevrildi Bu zaman Stavropol diyarinin Zelencuk Qaracay ve Ust Cequtinski rayonlari muxtar vilayete birlesdiridi 1 fevral 1963 cu ilde Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasi Ali Surasi Reyaset Heyetinin qerari ile Ust Cequtinski rayonu legv edildi RSFSR Ali Sovetinin Reyaset Heyetinin 1 fevral 1963 cu il tarixli qerari ile Stavropol diyarinin Qaracay Cerkez Muxtar Vilayetinde Prikubanski kend rayonu yaradildi 1 fevral 1963 cu ilden etibaren Prikubanski kend rayonunun merkezi Ust Cequtinski aulu olmusdur Legv edilmis Ust Cequtinski rayonunun Cequtinski ve Ust Cequtinski kend sovetlikleri Prikubanski kend rayonuna verilir 23 mart 1977 ci ilde RSFSR Ali Surasi Reyaset Heyetinin Fermani ile merkezi Ust Cequta seheri olan Ust Cequtinski rayonu yeniden tesis edilmisdir EhaliRusiya Federasiyasinin Iqtisadi Inkisaf Nazirliyinin proqnozuna gore ehalinin sayi bele olacaqdir 2024 52 1 min nef 52 41 min nef Urbanizasiya Seher seraitinde Ust Cequta seheri rayon ehalisinin 60 75 yasayir Milli terkibXalq 2002 2010qaracaylilar 31 697 60 7 34 938 69 31 ruslar 12 804 24 5 11 047 21 92 abazinler 4 666 8 9 2 252 4 47 Cerkezler 669 1 3 438 0 87 qaracilar 281 0 5 340 0 67 tatarlar 326 0 6 235 0 47 ukraynalilar 241 0 5 121 0 24 turkler 57 0 1 98 0 19 noqaylar 116 0 2 76 0 15 osetinler 95 0 2 74 0 15 lezgiler 126 0 2 74 0 15 ermeniler 107 0 2 71 0 14 gurculer 86 0 2 70 0 14 azerbaycanlilar 100 0 2 61 0 12 cecenler 167 0 3 58 0 12 milliyyetini bildirmeyenler 658 1 3 454 0 90 1959 cu il siyahiyaalinmasina gore Qaracay Cerkez Muxtar Vilayetinin Ust Cequtinski rayonunda qaracaylilar 46 9 ruslar 41 8 abazinler 7 5 teskil etmisdirMenbeOficialnyj sajt administracii Ust Dzhegutinskogo municipalnogo rajona Oficialnyj sajt Karachaevo Cherkesskoj Respubliki Administrativno territorialnoe delenie KChR Spravochnik pochtovyh indeksov kodov OKATO nalogovyh inspekcij FNS adresovIstinadlarGEOnet Names Server 2018 Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2023 goda s uchyotom itogov Vserossijskoj perepisi naseleniya 2020 g rus 2023 08 18 Istifade tarixi 2023 08 23 Baza dannyh pokazatelej municipalnyh obrazovanij Federalnoj sluzhby gosudarstvennoj statistiki Karachaevo Cherkesskaya Respublika 2018 01 20 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 24 Sbornik Promyshlennost Stavropolskogo kraya v arhivnyh dokumentah 1945 1991 gg PDF 2016 03 04 tarixinde PDF Istifade tarixi 2019 10 24 Strategiya prostranstvennogo razvitiya Rossijskoj Federacii na period do 2025 goda proekt PDF 2018 12 18 tarixinde PDF Istifade tarixi 2019 10 24 Dannye Vserossijskoj perepisi naseleniya 2002 goda tablica 02c M Federalnaya sluzhba gosudarstvennoj statistiki 2004 2002zip 2014 10 06 at the Wayback Machine sm prim 2016 03 05 at the Wayback Machine 2017 12 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 01 02 Etnokavkaz Nacionalnyj sostav naseleniya KChR po perepisyam 1926 2010 godov 2018 01 01 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 24