Adolfo Peres Eskivel (isp. Adolfo Pérez Esquivel — (26 noyabr 1931 -ci il təvəllüdlü) argentinalı fəal, ictimai təşkilatçı, rəssam, yazıçı və heykəltaraşdır. Argentinanın son sivil-hərbi diktaturasına (1976–1983) qarşı çıxdığı üçün 1980-ci il Nobel sülh mükafatına layiq görüldü, bu müddət ərzində 14 ay həbsxanada yatdı, işgəncə gördü və mühakimə olunmadı; bu müddətdə həmçinin, məsafədən XXIII Papa İoann Sülh memorialını aldı.
Adolfo Peres Eskivel | |
---|---|
isp. Adolfo Pérez Esquivel | |
| |
Doğum tarixi | 26 noyabr 1931[…](92 yaş) |
Doğum yeri | |
Vətəndaşlığı | Argentina |
Milliyyəti | argentinalı |
Təhsili | La Plata Milli Universiteti |
Fəaliyyəti | rəssam, heykəltaraş, yazıçı, ictimai fəal |
Mükafatları | Nobel sülh mükafatı (1980-cu il) Pacem Terris Sülh və Azadlıq mükafatı (1999) |
adolfoperezesquivel.org | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Yaradıcılıq yolunun başlanğıcı
Qalisiyalı ispan mühacir balıqçı ailəsində anadan olmuşdur. Anası Perezs Eskivel üç yaşında olanda ölür. Uşaqlığı və gəncliyi Katolik kilsəsi, eləcə də Mahatma Qandi, Avqustin Avreli, Tomas Merton və digər mütəfəkkirlərin kitablarını oxumaqla keçib.
Buenos Ayresdəki Manuel Belqrano adına sənət məktəbini bitirib. Sonra La Plata Milli Universitetində təhsil alıb. 1956 -cı ildə üç övladı olan pianoçu Amanda Pereslə evlənirlər. Sonrakı illərdə, Peres Eskivel, əsərində Kolumbiyaya qədərki Amerikanın motivlərindən istifadə edən və alma-mater təhsili də daxil olmaqla Argentinanın müxtəlif təhsil müəssisələrində memarlıq fənlərindən dərs deyən məşhur heykəltaraş oldu. Nüfuzlu Milli İncəsənət mükafatını alır.
Sosial fəaliyyəti
1960-cı ildən başlayaraq xristian pasifist qruplarına qatıldı, 1970-ci ildə siyasi terrora etiraz olaraq demək olar ki, iki aylıq aclıq aksiyası keçirdi. 1968 -ci ildə Argentinadakı vəziyyəti yaxşılaşdırmaq yollarının nəzərdən keçirildiyi Montevideoda (Uruqvay) Argentinalı kilsə, universitet və ictimai təşkilatların konfransına qatıldı. 1971 -ci ildə keçirilən növbəti konfransda, katolik keşişlərin və kilisələrin yoxsullara kömək etmək səylərini birləşdirmək üçün hazırlanan Sülh və Ədalət Xidmətinin ("Servicio Paz y Justicia") qurulmasında iştirak etdi. 1972 -ci ildə aylıq "Sülh və Ədalət" (Paz u lusticia) jurnalını təsis etdi.
1974-cü ildə Latın Amerikası icmaları şəbəkəsinin koordinatoru seçildi - qərargah yalnız Montevideodan Buenos-Ayresə köçürüldü. Argentinalı işçilərə kömək etməklə yanaşı, öz torpaqlarını təcavüzdən müdafiə edən Ekvador və Paraqvay hindularına da kömək etdi. 1975 -ci ildə Braziliya hərbi polisi tərəfindən saxlanıldı və 1976 -cı ildə Ekvadorda həbs edildi.
2011 -ci ildə Liviya Vətəndaş müharibəsinə Avropanın müdaxiləsinə qarşı çıxdı və Suriya Vətən müharibəsinə müdaxilə edilməməsi barədə xəbərdarlıq etdi. Prezident Barak Obamaya ABŞ -ı Üsama bin Ladeni mühakimə etməkdənsə öldürməyi təklif edən məktub göndərdi, çünki 11 sentyabr hadisələri ilə bağlı narahatlıq doğuran məlumatları ortaya çıxara bilərdi. O, "Bilirsiniz ki, 11 sentyabr 2001 -ci il faciəli hadisələri araşdıran insanlar var və bunun özbaşına çevriliş olduğuna dair sübutlar olduğunu iddia edirlər". Daha sonra, "bu hadisə Əfqanıstan və İraqa, indi isə Liviyaya qarşı müharibə başlatmaq üçün mükəmməl bir bəhanə idi" deyə əlavə etdi və ABŞ-ni "bəla oxu" adlandırdı.
2017 -ci ilin iyun ayında, Venesueladakı Nikolas Maduro hökumətini müdafiə edərək, ölkənin ABŞ tərəfindən təşkil edilən dövlət çevrilişinə cəhd edildiyini iddia etdi.
Diktatura dövründə insan hüquqları və təqiblər
1975 -ci ildə Argentina İnsan Haqları Assambleyasının qurucularından biri idi. 1976 -cı ilin martında hərbi çevrilişdən sonra sistematik repressiyalar zamanı, bu "Çirkli müharibə" əsnasında təşkilatı ilə hərbi diktaturanın qurbanlarına kömək etdi. Siyasi məhbuslara və ailələrinə kömək edən Ekumenik İnsan Haqları Hərəkatını da təşkil etdi.
Çevrilişdən dərhal sonra, hakimiyyət Sülh və Ədalət Xidmətinin qərargahını dağıtdı. Peres Eskivel özü 1977 -ci ilin aprelində və bir ildən çox (14 ay) ittiham olunmadan həbs edildi və işgəncələrə məruz qaldı. Həbsdə olduğu müddətdə XXIII Papa İoann Sülh mükafatına layiq görülmüşdür. Onun azad edilməsində Amnesty International fəal iştirak edib. Nəticədə ABŞ prezidenti Cimmi Karterin etirazı da daxil olmaqla beynəlxalq təzyiqlər öz təsirini göstərdi və Peres Eskivel daha 9 ay ev dustaqlığında saxlanılsa da həbsdən azad edildi.
Nobel sülh mükafatı və sonrakı illər
1976-cı il Nobel mükafatçıları Meyrid Korriqan və Betti Uillyams onu Nobel mükafatına namizəd göstərdilər. Norveç Nobel Komitəsi, 1980 -ci ildə 57 namizəd arasından Peres Eskiveli seçdi. Komitə sədri Con Sannes, Eskiveli "ictimai-siyasi azadlıqlar uğrunda mübarizədə zorakılıq etməmək prinsipinin yorulmaz bir müdafiəçisi" olaraq xarakterizə etdi: "Qaranlıqda sönməsinə icazə verilməyəcək bir işıq yandırdı." Sovet dissidenti Andrey Saxarov sürgündə olduğu Qorki şəhərindən laureata yazırdı: "Ədalət uğrunda məzlumlara dəstək üçün verdiyiniz enerjili mübarizəniz, başqa dünyada minlərlə kilometr uzaqda olan xalq tərəfindən yüksək qiymətləndirilir".
Nobel mükafatından əldə etdiyinin əhəmiyyətli hissəsini xeyriyyə təşkilatlarına bağışladı. Sonradan, Peres Eskivel aktiv ictimai fəaliyyətini dayandırmadı: "May Meydanı Anaları" hərəkatını, ətraf mühit aktivliyini, "qənaət siyasətinə" və Amerikanın Azad Ticarət Bölgəsinin neoliberal layihəsinə qarşı yerli xalqların hüquqları uğrunda mübarizəni dəstəklədi.
Sənət əsərləri
Eskivelin işlərini sərgilərdəki divar rəsmləri və abidələr təşkil edir. 1992 -ci ildə Amerikanın fəthinin 500 -cü ildönümünə həsr olunmuş "Yeni göy və yeni bir torpaq" adlı abidə, BMT QAK-ın İsveçrədəki Baş Qərargahındakı Qaçqınlar abidəsi; Monsiqnor Proano və yerli xalqlara həsr olunmuş Ekvadorun Riobamba kafedralindakı Latın Amerikası Xalqları Muralı və Barselonadakı Qandi Meydanında Mahatma Qandiyə həsr edilmiş bürünc heykəllər onun işləri sırasındadır.
İstinadlar
- Adolfo Perez Esquivel // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Adolfo Maria Pérez Esquivel // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Deutsche Nationalbibliothek Record #11416794X // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- . OAS. February 20, 2002 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- . Peace Jam. September 24, 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- Luis Fleishman, The Gaza Crisis and the Intellectual Left in Latin America: A Dark Picture 2021-09-13 at the Wayback Machine, The Americas Report: , December 6, 2012
- Adolfo Pérez Esquivel // Encyclopedia of World Biography. 2016-04-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-09-15.
- Carol Brennan. "Adolfo Pérez Esquivel". Contemporary Hispanic Biography. 2016-04-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-09-15.
- . InfoNews. March 14, 2013. July 12, 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 15, 2021.
- . . iyun 8, 2017. avqust 9, 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: iyun 9, 2017.
- Obra Artística 2021-09-15 at the Wayback Machine. Official website of Adolfo Pérez Esquivel (in Spanish)
Xarici keçidlər
- Официальный сайт 2006-10-12 at the Wayback Machine (isp.)
- Nobel Komitəsinin saytından məlumat (ing.)
- Adolfo Peres Eskivel (Peres Esquivel) n-t.ru saytında (rus.)
- Adolfo Peres Eskivel krugosvet.ru saytında
- Словопедия: Adolfo Peres Eskivel (р. 1931)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Adolfo Peres Eskivel isp Adolfo Perez Esquivel 26 noyabr 1931 ci il tevelludlu argentinali feal ictimai teskilatci ressam yazici ve heykeltarasdir Argentinanin son sivil herbi diktaturasina 1976 1983 qarsi cixdigi ucun 1980 ci il Nobel sulh mukafatina layiq goruldu bu muddet erzinde 14 ay hebsxanada yatdi isgence gordu ve muhakime olunmadi bu muddetde hemcinin mesafeden XXIII Papa Ioann Sulh memorialini aldi Adolfo Peres Eskivelisp Adolfo Perez EsquivelAdolfo Peres Eskivel 2010 cu ildeDogum tarixi 26 noyabr 1931 1931 11 26 92 yas Dogum yeri Buenos Ayres ArgentinaVetendasligi ArgentinaMilliyyeti argentinaliTehsili La Plata Milli UniversitetiFealiyyeti ressam heykeltaras yazici ictimai fealMukafatlari Nobel sulh mukafati 1980 cu il Pacem Terris Sulh ve Azadliq mukafati 1999 adolfoperezesquivel org Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiYaradiciliq yolunun baslangici Qalisiyali ispan muhacir baliqci ailesinde anadan olmusdur Anasi Perezs Eskivel uc yasinda olanda olur Usaqligi ve gencliyi Katolik kilsesi elece de Mahatma Qandi Avqustin Avreli Tomas Merton ve diger mutefekkirlerin kitablarini oxumaqla kecib Buenos Ayresdeki Manuel Belqrano adina senet mektebini bitirib Sonra La Plata Milli Universitetinde tehsil alib 1956 ci ilde uc ovladi olan pianocu Amanda Peresle evlenirler Sonraki illerde Peres Eskivel eserinde Kolumbiyaya qederki Amerikanin motivlerinden istifade eden ve alma mater tehsili de daxil olmaqla Argentinanin muxtelif tehsil muessiselerinde memarliq fenlerinden ders deyen meshur heykeltaras oldu Nufuzlu Milli Incesenet mukafatini alir Sosial fealiyyeti 1960 ci ilden baslayaraq xristian pasifist qruplarina qatildi 1970 ci ilde siyasi terrora etiraz olaraq demek olar ki iki ayliq acliq aksiyasi kecirdi 1968 ci ilde Argentinadaki veziyyeti yaxsilasdirmaq yollarinin nezerden kecirildiyi Montevideoda Uruqvay Argentinali kilse universitet ve ictimai teskilatlarin konfransina qatildi 1971 ci ilde kecirilen novbeti konfransda katolik kesislerin ve kiliselerin yoxsullara komek etmek seylerini birlesdirmek ucun hazirlanan Sulh ve Edalet Xidmetinin Servicio Paz y Justicia qurulmasinda istirak etdi 1972 ci ilde ayliq Sulh ve Edalet Paz u lusticia jurnalini tesis etdi 1974 cu ilde Latin Amerikasi icmalari sebekesinin koordinatoru secildi qerargah yalniz Montevideodan Buenos Ayrese kocuruldu Argentinali iscilere komek etmekle yanasi oz torpaqlarini tecavuzden mudafie eden Ekvador ve Paraqvay hindularina da komek etdi 1975 ci ilde Braziliya herbi polisi terefinden saxlanildi ve 1976 ci ilde Ekvadorda hebs edildi 2011 ci ilde Liviya Vetendas muharibesine Avropanin mudaxilesine qarsi cixdi ve Suriya Veten muharibesine mudaxile edilmemesi barede xeberdarliq etdi Prezident Barak Obamaya ABS i Usama bin Ladeni muhakime etmekdense oldurmeyi teklif eden mektub gonderdi cunki 11 sentyabr hadiseleri ile bagli narahatliq doguran melumatlari ortaya cixara bilerdi O Bilirsiniz ki 11 sentyabr 2001 ci il facieli hadiseleri arasdiran insanlar var ve bunun ozbasina cevrilis olduguna dair subutlar oldugunu iddia edirler Daha sonra bu hadise Efqanistan ve Iraqa indi ise Liviyaya qarsi muharibe baslatmaq ucun mukemmel bir behane idi deye elave etdi ve ABS ni bela oxu adlandirdi 2017 ci ilin iyun ayinda Venesueladaki Nikolas Maduro hokumetini mudafie ederek olkenin ABS terefinden teskil edilen dovlet cevrilisine cehd edildiyini iddia etdi Diktatura dovrunde insan huquqlari ve teqibler Adolfo Peres Eskivel 1983 cu ilde 1975 ci ilde Argentina Insan Haqlari Assambleyasinin qurucularindan biri idi 1976 ci ilin martinda herbi cevrilisden sonra sistematik repressiyalar zamani bu Cirkli muharibe esnasinda teskilati ile herbi diktaturanin qurbanlarina komek etdi Siyasi mehbuslara ve ailelerine komek eden Ekumenik Insan Haqlari Herekatini da teskil etdi Cevrilisden derhal sonra hakimiyyet Sulh ve Edalet Xidmetinin qerargahini dagitdi Peres Eskivel ozu 1977 ci ilin aprelinde ve bir ilden cox 14 ay ittiham olunmadan hebs edildi ve isgencelere meruz qaldi Hebsde oldugu muddetde XXIII Papa Ioann Sulh mukafatina layiq gorulmusdur Onun azad edilmesinde Amnesty International feal istirak edib Neticede ABS prezidenti Cimmi Karterin etirazi da daxil olmaqla beynelxalq tezyiqler oz tesirini gosterdi ve Peres Eskivel daha 9 ay ev dustaqliginda saxlanilsa da hebsden azad edildi Nobel sulh mukafati ve sonraki iller1976 ci il Nobel mukafatcilari Meyrid Korriqan ve Betti Uillyams onu Nobel mukafatina namized gosterdiler Norvec Nobel Komitesi 1980 ci ilde 57 namized arasindan Peres Eskiveli secdi Komite sedri Con Sannes Eskiveli ictimai siyasi azadliqlar ugrunda mubarizede zorakiliq etmemek prinsipinin yorulmaz bir mudafiecisi olaraq xarakterize etdi Qaranliqda sonmesine icaze verilmeyecek bir isiq yandirdi Sovet dissidenti Andrey Saxarov surgunde oldugu Qorki seherinden laureata yazirdi Edalet ugrunda mezlumlara destek ucun verdiyiniz enerjili mubarizeniz basqa dunyada minlerle kilometr uzaqda olan xalq terefinden yuksek qiymetlendirilir Nobel mukafatindan elde etdiyinin ehemiyyetli hissesini xeyriyye teskilatlarina bagisladi Sonradan Peres Eskivel aktiv ictimai fealiyyetini dayandirmadi May Meydani Analari herekatini etraf muhit aktivliyini qenaet siyasetine ve Amerikanin Azad Ticaret Bolgesinin neoliberal layihesine qarsi yerli xalqlarin huquqlari ugrunda mubarizeni destekledi Senet eserleriEskivelin islerini sergilerdeki divar resmleri ve abideler teskil edir 1992 ci ilde Amerikanin fethinin 500 cu ildonumune hesr olunmus Yeni goy ve yeni bir torpaq adli abide BMT QAK in Isvecredeki Bas Qerargahindaki Qacqinlar abidesi Monsiqnor Proano ve yerli xalqlara hesr olunmus Ekvadorun Riobamba kafedralindaki Latin Amerikasi Xalqlari Murali ve Barselonadaki Qandi Meydaninda Mahatma Qandiye hesr edilmis burunc heykeller onun isleri sirasindadir IstinadlarAdolfo Perez Esquivel Encyclopaedia Britannica ing Adolfo Maria Perez Esquivel Brockhauz Ensiklopediyasi alm Deutsche Nationalbibliothek Record 11416794X Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 OAS February 20 2002 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Peace Jam September 24 2015 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Luis Fleishman The Gaza Crisis and the Intellectual Left in Latin America A Dark Picture 2021 09 13 at the Wayback Machine The Americas Report December 6 2012 Adolfo Perez Esquivel Encyclopedia of World Biography 2016 04 06 tarixinde Istifade tarixi 2021 09 15 Carol Brennan Adolfo Perez Esquivel Contemporary Hispanic Biography 2016 04 06 tarixinde Istifade tarixi 2021 09 15 InfoNews March 14 2013 July 12 2014 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi September 15 2021 iyun 8 2017 avqust 9 2017 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi iyun 9 2017 Obra Artistica 2021 09 15 at the Wayback Machine Official website of Adolfo Perez Esquivel in Spanish Xarici kecidlerVikianbarda Adolfo Peres Eskivel ile elaqeli mediafayllar var Oficialnyj sajt 2006 10 12 at the Wayback Machine isp Nobel Komitesinin saytindan melumat ing Adolfo Peres Eskivel Peres Esquivel n t ru saytinda rus Adolfo Peres Eskivel krugosvet ru saytinda Slovopediya Adolfo Peres Eskivel r 1931