Barselona — İspaniyanın şimal-şərqində yerləşən . Kataloniya əyalətinin sayılır. Barselona adı qədim yunan dilindən götürülmüşdür: "Βαρκινών", "Barcino", "Barcelo", "Barceno". İspaniyanın ikinci ən böyük şəhəri olan Barselona həmçinin Kataloniya əyalətinin paytaxtıdır. Əməvi fəthləri zamanı bu şəhər Bərşəlunə (برشلونة) adı ilə tanınırdı.
Şəhər | |||||
Barselona | |||||
---|---|---|---|---|---|
kat. və isp. Barcelona | |||||
| |||||
Ölkə | İspaniya | ||||
Muxtar birlik | [[Kataloniya]] | ||||
Ada Kolau Ballano | |||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Sahəsi | 100.4 km² | ||||
Mərkəzin hündürlüyü | 12 m | ||||
Saat qurşağı | , yayda | ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi | 1 608 680 nəfər (2016) | ||||
Sıxlığı | 16 095 nəf./km² | ||||
Aqlomerasiya | 3 186 461 | ||||
Rəsmi dili | ispan dili | ||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
Telefon kodu | +34 93 | ||||
Poçt indeksi | 08001–08042 | ||||
Nəqliyyat kodu | B | ||||
Digər | |||||
barcelona.cat | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Orta əsrlərdə şəhər "Barchinona", "Barçalona", "Barchelona" və "Barchenona" adları ilə tanınmışdır.
Ümumi məlumat
Əhalisi 1,57 milyon (2005) nəfər olan şəhər Beqos və Lyübreqant çayları arasındakı ərazidə yerləşir. Şəhərin əsası bizim eradan əvvəl II əsrdə Karfagendən gələnlər tərəfindən qoyulub. II əsrdə romalılar buranı işğal edərək, şəhərə Barsina (Barsilo) adını veriblər. 713-cü ildə ərəblər, ardınca 801-ci ildə franklar bu şəhərə sahib çıxıblar. 877-ci ildə isə şəhər Barselona qraflığının paytaxtına çevrilib. 1479-cu ildə isə Barselona şəhəri Birləşmiş İspaniya Krallığının tərkibinə daxil olub.
XIII-XV əsrlərdə Barselona Aralıq dənizində mühüm ticarət-kommersiya rolunu oynayıb. 1932-ci ildən isə Kataloniya Muxtar Vilayətinin paytaxtıdır.
Tarixi
Ölkədə vətəndaş müharibəsi gedən zaman (iyul,1936-mart,1939) Barselona İspaniyanın müvəqqəti paytaxtı sayılırdı. Kosmopolit şəhər olan Barselona bir çox dövrlərin və xalqların mədəniyyət nümunələrini özündə qoruyub-saxlaya bilib.
Nəqliyyatı
Şəhər Aralıq dənizində ən iri nəqliyyat qovşağıdır. Beynəlxalq təyyarə limanına malik olan Barselona ildə 20 milyon ton yük dövriyyəsinə malikdir.
İqtisadiyyatı
Ölkənin vacib iqtisadi və mədəni mərkəzidir. Burada sənayenin maşınqayırma, gəmiqayırma, elektrotexnika, radioelektronika, toxuculuq, kimya, poliqrafiya, dəri məmulatları və ərzaq məhsulları hazırlayan müəssisələr işləyir. Həmçinin bu şəhər ilin ən təmiz 2 ci (Reykyavikdən sonra) və ilin ən nizamlı 1ci şəhəri seçilib.
Mədəniyyət və idman
1888 və 1929-cu illərdə burada Ümumdünya sərgisi keçirilib. 1992-ci ildə isə Barselona möhtəşəm Olimpiya oyunlarına ev sahibliyi etmişdi.
Şəhərdə saysız-hesabsız muzeylər, teatrlar, müxtəlif əyləncə mərkəzləri, bahalı mağaza və restoranlar var. Müasir və işgüzar şəhərdə tarixi qotik üslubda tikilmiş qədim binalar qorunur. Burada memarlıq abidələrindən 82 kilsə, 18 qadın monastırı, 18 kişi monastırı saxlanılır. Barselonanın rəmzini isə əlbəttə ki, Qaudinin layihəsi üzrə ucaldılan möhtəşəm Müqəddəs Ailə qəsrini göstərmək lazımdır. Qəsrin xarici görünüşü nəhəng Evangeliya ensiklopediyasını xatırladır – süjet və obrazlar toplusu binanın fasadı üzərində həkk olunub. Antonio Qaudi memarlıq formalarını fantastik şəkildə birləşdirərək, təkcə uzun ömürlü, təzə estetik modalı əşya yox, eyni zamanda çox fərqli yaşayış məkanını kəşf etmiş olub.
Tanınmış sənədli filmlər rejissoru Tofiq Şahverdiyev məşhur ispan memarının həyat və yaradıcılığından bəhs edən "Antonio Qaudinin xatirəsinə" adlı bir sənədli film (2002) çəkib. Mütəxəssislərin fikrincə, film dahi kataloniyalının ucaltdığı binalar kimi fantasmaqorik təsir bağışlayır. T.Şahverdiyev foto və videokameraları ilə Qaudinin yaratdığı parkları, binaları, kino və konsert zallarını addım-addım gəzərək, gördüklərini lentə köçürüb.
Modernizmin dahisi sayılan Qaudi çox maraqlı və orijinal layihələrin müəllifidir. Onun şəxsiyyəti heç bir təsnifata sığışmır. Layihələrinin unikallığı və sənətkarlığının qəribəliyi Qaudini müasirlərindən xeyli fərqləndirir.
Antonio Qaudi 1852-ci ildə Tarraqona əyalətinin Reus şəhərində misgər ailəsində doğulub. Atasının gördüyü işlərlə daim maraqlanması gələcək memarın yaradıcılıq istedadına öz təsirini göstərmişdi. Qaudinin işləri təkcə müəllifin sərhədbilməyən zəkasının yox, həmçinin yaradıcılıq axtarışlarının və müxtəlif materiallarla apardığı eksperimentlərin məhsuludur. Məhz buna görə Qaudiyə, o vaxta qədər heç kimə məlum olmayan inşaat strukturlarını və heykəltəraşlıq formalarını yaratmaq müyəssər olub.
Antonio Qaudu 1926-cı ildə Barselonada ilk dəfə işləməyə başlayan tramvayın çarxları altında qalaraq, faciəli surətdə həlak olub. Deyirlər, sənətkar yolun ortasında dayanıb, özünün layihələşdirdiyi məbədə baxarkən yavaş sürətlə hərəkət edən tramvayın altına düşüb. Sonra faciələrin sayı çoxalmasın deyə, həmin tramvay xəttini ləğv ediblər. Dünyanın müxtəlif ölkələrindən Barselonaya gələn çoxsaylı turistlər hər gün məbədin ətrafına toplaşaraq başlarını qaldırıb, təəccüblə məbədə baxırlar.
Artıq Qaudini Barselonasız, eyni ilə də Barselonanı Qaudisiz təsəvvür etmək çətindir. Dahi memarın 1884-cü ildə inşasına başladığı, Saqrada Familia kilsəsinin tikintisi onun ölümündən sonra könüllü olaraq Kataloniya vətəndaşlarının maliyyə yardımı ilə davam etdirilir. Tikintinin 2030-cu ildə başa çatdırılması nəzərdə tutulub.
İki min illik tarixi, özünəməxsus mədəniyyəti və Kataloniya dili olan Barselona şəhəri son illər dünyada yüksək səviyyəli turizm məkanı kimi şöhrət qazanıb. İlboyu mülayim iqlimi (havanın hərarəti il ərzində orta hesabla +17 dərəcə C), zəngin memarlıq və sənət irsi, inkişaf edən iqtisadiyyat və mədəni tərəqqisi ildə üç milyondan artıq turistin bu qədim şəhərə gəlməsinə səbəb olur. Barselona modernizmin paytaxtı sayılır. YUNESKO-nun qərarı ilə memarlıq şedevrləri hesab olunan şəhərin beş binası bəşəriyyətin sərvəti sayılır: Quel sarayı, Quel parkı, Kaza Mila (Pedrera) binası, Kataloniya Musiqi sarayı, Santa Kreu və San Pau xəstəxanası. Barselonaya təşrif buyuran qonaqlara istirahətlərini şən və mənalı keçirmək üçün hər cürə xidmət göstərilir. Burada gəzməli və görməli yerlər olduqca çoxdur; muzey və meydanlar, tarixi binalar və abidələr. Şəhərə gələnlər Antonio Qaudinin yaradıcılıq fantaziyasının məhsulu olan binaları görəndə özlərini sanki nağıllar aləmində hiss edirlər. Bütün bunları görüb, zövq almaq üçün isə şəhəri piyada gəzməyi məsləhət edirlər.
Nou de la Rambla küçəsində 1886-88-ci illərdə tikilən möhtəşəm Quel sarayı ucalır. Qaudinin ilk şedevrlərindən olan bu saray qraf Eusebio Quelin sifarişi ilə inşa edilib. "Trenkadis" texnikası ilə tikilən bu saray memarın sonrakı iş üslubunun davamı olacaq. Sarayın inşasında sütun və arkalar, günbəzlər qurulub. Bunun üçün isə müxtəlif materiallardan istifadə edilib. Hazırda dövlət mülkiyyəti sayılan bu saray həmişə yerli və xarici turistlər üçün açıq olur.
Quel parkı başlanğıcda yaşayış üçün ingilis üslubunda tikiləcək şəhər-bağ olmalı idi. Lakin bu ideya uğursuz nəticələnib. Buna baxmayaraq, nümunə üçün bir neçə ev tikilib. Qaudinin yaşadığı bina buna misal ola bilər. İndi bu tikili memarın ev-muzeyi kimi fəaliyyət göstərir. Bütövlükdə Quel parkı bələdiyyənin nəzdindədir. Memarlıq elementləri ilə canlı təbiətin birləşməsi seyrçilərdə xoş əhvali-ruhiyyə yaradır.
Müqəddəs Ailə kilsəsi (Saqrada Familia) yuxarıda deyildiyi kimi, dünyada unikal tikili hesab edilir. Qaudi həyatının 40 ilini, 1883-cü ildən başlayaraq ömrünün sonuna qədər bu kilsənin tikintisinə həsr edib. Tikinti indiyə kimi davam etsə də, artıq kilsə şəhərin parlaq simvoluna çevrilib. Memar özü bu barədə demişdi: "Barselonanı bu kilsə ilə tanıyacaqlar".
Səyahət həvəskarlarını müxtəlif növ əyləncələrlə zəngin olan Attraksionlar Parkı çox təəccübləndirəcək. Ənənəvi və ən yeni əyləncə obyektlərinin sayı parkda ildən-ilə çoxalır. Əbəs yerə bu istirahət mərkəzini "Hisslər parkı" adlandırmırlar.
Domenik və Muntanerin zəkasının canlı abidəsi olan Kataloniya Musiqi sarayı modernizmin xəzinəsi hesab edilir. Burada ildə 300-ə qədər simfonik musiqidən tutmuş pop musiqisinə kimi müxtəlif konsertlər verilir. Sarayda janrından asılı olmayaraq, rəngarəng musiqi və digər ədəbi bədii tədbirlər keçirilir.
Santa Mariya de Pedrolbes monastırı sanki zamanın dayandığı bir vahədə, canlılardan uzaq bir məkanda qotik üslubda tikilmiş, öz füsunkarlığı və qeyri-adi gözəlliyi ilə hamını valeh edir. Kraliça Elisenda de Monkadanın təşəbbüsü və sifarişi ilə 1326-cı ildə böyük daş karxanasının yerində ucaldılan monastırın inşasında yonulmuş ağ daşlardan istifadə edilib. Pedrelbes rayonunun adı da buradan yaranıb.
Barselonadakı muzeylərin sayı o qədər çoxdur ki, onlar haqqında ayrıca qəzet səhifəsi hazırlamaq olar.
Şəhərin ən uca nöqtəsindən Barselonanın panoramasına və limanına baxıb, zövq almaq istəyənlər isə Xristofor Kolumbun heykəlinin içində quraşdırılmış liftdən istifadə etməlidirlər.
Sənət nəzəriyyəçiləri yazırlar: "İspaniya ifratçılığı qəbul etmir. Həm dahi sənətkarlar, həm də az istedadlılar bu prinsipi əsas tuturlar" yaradırıq, sonda baxarıq, nə alınacaq".
İstinadlar
- https://islamansiklopedisi.org.tr/berselune 2022-04-07 at the Wayback Machine Araplar Romalılar’ın kullandıkları Barsinona adını önceleri Berşinüne, daha sonra da Berşilûne şeklinde telaffuz etmişlerdir.
- Möcüzələr şəhəri[ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Barselona Ispaniyanin simal serqinde yerlesen Kataloniya eyaletinin sayilir Barselona adi qedim yunan dilinden goturulmusdur Barkinwn Barcino Barcelo Barceno Ispaniyanin ikinci en boyuk seheri olan Barselona hemcinin Kataloniya eyaletinin paytaxtidir Emevi fethleri zamani bu seher Berselune برشلونة adi ile taninirdi SeherBarselonakat ve isp BarcelonaBayraq d Gerb d 41 23 sm e 2 11 s u Olke IspaniyaMuxtar birlik Kataloniya Ada Kolau BallanoTarixi ve cografiyasiSahesi 100 4 km Merkezin hundurluyu 12 mSaat qursagi UTC 1 yayda UTC 2EhalisiEhalisi 1 608 680 nefer 2016 Sixligi 16 095 nef km Aqlomerasiya 3 186 461Resmi dili ispan diliReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 34 93Poct indeksi 08001 08042Neqliyyat kodu BDigerbarcelona catBarselona Vikianbarda elaqeli mediafayllar Orta esrlerde seher Barchinona Barcalona Barchelona ve Barchenona adlari ile taninmisdir Umumi melumatEhalisi 1 57 milyon 2005 nefer olan seher Beqos ve Lyubreqant caylari arasindaki erazide yerlesir Seherin esasi bizim eradan evvel II esrde Karfagenden gelenler terefinden qoyulub II esrde romalilar burani isgal ederek sehere Barsina Barsilo adini veribler 713 cu ilde erebler ardinca 801 ci ilde franklar bu sehere sahib cixiblar 877 ci ilde ise seher Barselona qrafliginin paytaxtina cevrilib 1479 cu ilde ise Barselona seheri Birlesmis Ispaniya Kralliginin terkibine daxil olub XIII XV esrlerde Barselona Araliq denizinde muhum ticaret kommersiya rolunu oynayib 1932 ci ilden ise Kataloniya Muxtar Vilayetinin paytaxtidir TarixiOlkede vetendas muharibesi geden zaman iyul 1936 mart 1939 Barselona Ispaniyanin muveqqeti paytaxti sayilirdi Kosmopolit seher olan Barselona bir cox dovrlerin ve xalqlarin medeniyyet numunelerini ozunde qoruyub saxlaya bilib NeqliyyatiSeher Araliq denizinde en iri neqliyyat qovsagidir Beynelxalq teyyare limanina malik olan Barselona ilde 20 milyon ton yuk dovriyyesine malikdir IqtisadiyyatiOlkenin vacib iqtisadi ve medeni merkezidir Burada senayenin masinqayirma gemiqayirma elektrotexnika radioelektronika toxuculuq kimya poliqrafiya deri memulatlari ve erzaq mehsullari hazirlayan muessiseler isleyir Hemcinin bu seher ilin en temiz 2 ci Reykyavikden sonra ve ilin en nizamli 1ci seheri secilib Medeniyyet ve idman1888 ve 1929 cu illerde burada Umumdunya sergisi kecirilib 1992 ci ilde ise Barselona mohtesem Olimpiya oyunlarina ev sahibliyi etmisdi Seherde saysiz hesabsiz muzeyler teatrlar muxtelif eylence merkezleri bahali magaza ve restoranlar var Muasir ve isguzar seherde tarixi qotik uslubda tikilmis qedim binalar qorunur Burada memarliq abidelerinden 82 kilse 18 qadin monastiri 18 kisi monastiri saxlanilir Barselonanin remzini ise elbette ki Qaudinin layihesi uzre ucaldilan mohtesem Muqeddes Aile qesrini gostermek lazimdir Qesrin xarici gorunusu neheng Evangeliya ensiklopediyasini xatirladir sujet ve obrazlar toplusu binanin fasadi uzerinde hekk olunub Antonio Qaudi memarliq formalarini fantastik sekilde birlesdirerek tekce uzun omurlu teze estetik modali esya yox eyni zamanda cox ferqli yasayis mekanini kesf etmis olub Taninmis senedli filmler rejissoru Tofiq Sahverdiyev meshur ispan memarinin heyat ve yaradiciligindan behs eden Antonio Qaudinin xatiresine adli bir senedli film 2002 cekib Mutexessislerin fikrince film dahi kataloniyalinin ucaltdigi binalar kimi fantasmaqorik tesir bagislayir T Sahverdiyev foto ve videokameralari ile Qaudinin yaratdigi parklari binalari kino ve konsert zallarini addim addim gezerek gorduklerini lente kocurub Modernizmin dahisi sayilan Qaudi cox maraqli ve orijinal layihelerin muellifidir Onun sexsiyyeti hec bir tesnifata sigismir Layihelerinin unikalligi ve senetkarliginin qeribeliyi Qaudini muasirlerinden xeyli ferqlendirir Antonio Qaudi 1852 ci ilde Tarraqona eyaletinin Reus seherinde misger ailesinde dogulub Atasinin gorduyu islerle daim maraqlanmasi gelecek memarin yaradiciliq istedadina oz tesirini gostermisdi Qaudinin isleri tekce muellifin serhedbilmeyen zekasinin yox hemcinin yaradiciliq axtarislarinin ve muxtelif materiallarla apardigi eksperimentlerin mehsuludur Mehz buna gore Qaudiye o vaxta qeder hec kime melum olmayan insaat strukturlarini ve heykelterasliq formalarini yaratmaq muyesser olub Antonio Qaudu 1926 ci ilde Barselonada ilk defe islemeye baslayan tramvayin carxlari altinda qalaraq facieli suretde helak olub Deyirler senetkar yolun ortasinda dayanib ozunun layihelesdirdiyi mebede baxarken yavas suretle hereket eden tramvayin altina dusub Sonra facielerin sayi coxalmasin deye hemin tramvay xettini legv edibler Dunyanin muxtelif olkelerinden Barselonaya gelen coxsayli turistler her gun mebedin etrafina toplasaraq baslarini qaldirib teeccuble mebede baxirlar Artiq Qaudini Barselonasiz eyni ile de Barselonani Qaudisiz tesevvur etmek cetindir Dahi memarin 1884 cu ilde insasina basladigi Saqrada Familia kilsesinin tikintisi onun olumunden sonra konullu olaraq Kataloniya vetendaslarinin maliyye yardimi ile davam etdirilir Tikintinin 2030 cu ilde basa catdirilmasi nezerde tutulub Iki min illik tarixi ozunemexsus medeniyyeti ve Kataloniya dili olan Barselona seheri son iller dunyada yuksek seviyyeli turizm mekani kimi sohret qazanib Ilboyu mulayim iqlimi havanin herareti il erzinde orta hesabla 17 derece C zengin memarliq ve senet irsi inkisaf eden iqtisadiyyat ve medeni tereqqisi ilde uc milyondan artiq turistin bu qedim sehere gelmesine sebeb olur Barselona modernizmin paytaxti sayilir YUNESKO nun qerari ile memarliq sedevrleri hesab olunan seherin bes binasi beseriyyetin serveti sayilir Quel sarayi Quel parki Kaza Mila Pedrera binasi Kataloniya Musiqi sarayi Santa Kreu ve San Pau xestexanasi Barselonaya tesrif buyuran qonaqlara istirahetlerini sen ve menali kecirmek ucun her cure xidmet gosterilir Burada gezmeli ve gormeli yerler olduqca coxdur muzey ve meydanlar tarixi binalar ve abideler Sehere gelenler Antonio Qaudinin yaradiciliq fantaziyasinin mehsulu olan binalari gorende ozlerini sanki nagillar aleminde hiss edirler Butun bunlari gorub zovq almaq ucun ise seheri piyada gezmeyi meslehet edirler Nou de la Rambla kucesinde 1886 88 ci illerde tikilen mohtesem Quel sarayi ucalir Qaudinin ilk sedevrlerinden olan bu saray qraf Eusebio Quelin sifarisi ile insa edilib Trenkadis texnikasi ile tikilen bu saray memarin sonraki is uslubunun davami olacaq Sarayin insasinda sutun ve arkalar gunbezler qurulub Bunun ucun ise muxtelif materiallardan istifade edilib Hazirda dovlet mulkiyyeti sayilan bu saray hemise yerli ve xarici turistler ucun aciq olur Quel parki baslangicda yasayis ucun ingilis uslubunda tikilecek seher bag olmali idi Lakin bu ideya ugursuz neticelenib Buna baxmayaraq numune ucun bir nece ev tikilib Qaudinin yasadigi bina buna misal ola biler Indi bu tikili memarin ev muzeyi kimi fealiyyet gosterir Butovlukde Quel parki belediyyenin nezdindedir Memarliq elementleri ile canli tebietin birlesmesi seyrcilerde xos ehvali ruhiyye yaradir Muqeddes Aile kilsesi Saqrada Familia yuxarida deyildiyi kimi dunyada unikal tikili hesab edilir Qaudi heyatinin 40 ilini 1883 cu ilden baslayaraq omrunun sonuna qeder bu kilsenin tikintisine hesr edib Tikinti indiye kimi davam etse de artiq kilse seherin parlaq simvoluna cevrilib Memar ozu bu barede demisdi Barselonani bu kilse ile taniyacaqlar Seyahet heveskarlarini muxtelif nov eylencelerle zengin olan Attraksionlar Parki cox teeccublendirecek Enenevi ve en yeni eylence obyektlerinin sayi parkda ilden ile coxalir Ebes yere bu istirahet merkezini Hissler parki adlandirmirlar Domenik ve Muntanerin zekasinin canli abidesi olan Kataloniya Musiqi sarayi modernizmin xezinesi hesab edilir Burada ilde 300 e qeder simfonik musiqiden tutmus pop musiqisine kimi muxtelif konsertler verilir Sarayda janrindan asili olmayaraq rengareng musiqi ve diger edebi bedii tedbirler kecirilir Santa Mariya de Pedrolbes monastiri sanki zamanin dayandigi bir vahede canlilardan uzaq bir mekanda qotik uslubda tikilmis oz fusunkarligi ve qeyri adi gozelliyi ile hamini valeh edir Kralica Elisenda de Monkadanin tesebbusu ve sifarisi ile 1326 ci ilde boyuk das karxanasinin yerinde ucaldilan monastirin insasinda yonulmus ag daslardan istifade edilib Pedrelbes rayonunun adi da buradan yaranib Barselonadaki muzeylerin sayi o qeder coxdur ki onlar haqqinda ayrica qezet sehifesi hazirlamaq olar Seherin en uca noqtesinden Barselonanin panoramasina ve limanina baxib zovq almaq isteyenler ise Xristofor Kolumbun heykelinin icinde qurasdirilmis liftden istifade etmelidirler Senet nezeriyyecileri yazirlar Ispaniya ifratciligi qebul etmir Hem dahi senetkarlar hem de az istedadlilar bu prinsipi esas tuturlar yaradiriq sonda baxariq ne alinacaq Istinadlarhttps islamansiklopedisi org tr berselune 2022 04 07 at the Wayback Machine Araplar Romalilar in kullandiklari Barsinona adini onceleri Bersinune daha sonra da Bersilune seklinde telaffuz etmislerdir Mocuzeler seheri olu kecid