İnsan qurbanı və ya ayin qətli — bir növ qurbanlıq: ən yüksək dəyər — insanın həyatı — tanrıya qurban (hədiyyə) olaraq təqdim olunan qurban. Müasir hüquq sistemlərində insan qurbanlığı cinayət sayılır və xüsusi bir qətl növü — ritual qətl kimi qəbul edilir .
Ümumi hökmlər |
Beynəlxalq cinayətlər |
Kütləvi qətl İnsan alveri Soyqırım Müharibə İmmiqrant qaçaqçılığı Terrorizm |
Şəxsə qarşı törədilən cinayətlər |
Qətl Sifarişli qətl Adamöldürmə Ata qətli Ehtiyatsızlıqdan qətl Linç mühakiməsi Namus qətli Ayin qətli İntihar Duel İşgəncə Uşaqların cinsi istismarı Şantaj Təhlükə Təhqir Oğurluq Təhrik Dələduzluq |
Qatil |
Muzdlu qatil Seriyalı qatil Kamikadze • Assasin |
Kriminal olmayan qətl |
Ölüm hökmü Evtanaziya • Abort |
Millətə və dövlətə qarşı cinayətlər |
Rüşvət Vəzifədən sui-istifadə Böhtan Vətənə xəyanət |
Ayin qətlinin kult funksiyası mədəniyyətdən mədəniyyətə görə fərqlənir — Tanrıya yaxınlaşma vasitəsi, günahların kəffarəsi üsulu, hərbi qələbələrə görə minnətdarlıq (son halda hərbi əsirlər çox vaxt qurban olurdu).
Yaranması
İnsan qurbanlığı praktikasının ortaya çıxması qanın müqəddəsliyinin insan həyat gücünün təcəssümü kimi tanınması ilə əlaqələndirilir. Bu səbəbdən ölümə səbəb olan qansız formalar (boğulma, asfiksiya) nadir hallarda dini və kult bir məzmunda istifadə olunurdu.
İnsan qurbanları torpaq məhsuldarlığı kultu ilə əlaqələndirilir və buna görə də ovçular və köçərilərdən daha çox əkinçilik xalqları üçün tipikdir. Ən qədim insan qurbanı Anadolu Çayönüda qeyd olunur. İbtidai əkinçilik cəmiyyətlərində qurban yerin bitki gücünü təcəssüm etdirən və məhsuldarlıq tanrısı ilə eyniləşdirilən kral rahib idi. Bəzən qurban vermədən əvvəl onun yerinə bir adi adam əkilirdi və müəyyən bir müddətdən sonra həqiqi kral kimi qurban verirdilər.
Amerikalı tədqiqatçı , insanları qurban vermək adətinin on minilliklər yaşı olduğunu və təbiət baxımından praktik olduğunu düşünür. Beləliklə, Daş dövründə insanlar çox zəif ov bacarıqlarına sahib idilər və aslan kimi yırtıcılara qarşı təsirli bir şəkildə özlərini qoruya bilmirdilər. Üstəlik, daş dövründən bir insan qəbilə quruluşu və köçəri həyat tərzi ilə xarakterizə olunur. Kiçik insanlar qrupları müntəzəm olaraq savanada gəzərək sürü yırtıcıları ilə qarşılaşa bilirdi. Erenreyx "Blood Rites: Origins and History of the Passions of War (1997)" kitabında Erenreyx, aclığı təmin etmək üçün yırtıcıların minimum sayda insanı öldürməklə məhdudlaşdığını, bundan sonra paketin qalan hissəsinə hücum etmədiklərini vurğuladı. Beləliklə, müəllif təklif edir ki, bir qrup insan yırtıcılarla qarşılaşdıqda, qrupun qalan hissəsinin təhlükəsizliyi üçün yaşlı və ya xəstə birini öldürə bilər.
Tarixdə
Ötən əsrin qurbanları
Dünyanın heç bir ölkəsində insanın qurbanın kəsilməsini leqal şəkildə icrasına icazə yoxdur. Amma ayrı-ayrı ölkələrdə yenə də belə faktlar var. Afrikada yerləşən Qanadakı bir tayfada qəbilə başçısının dəfnində uşaq qurban kəsilməsi ayini yenə var. 1979-cu ildə bu məqsədlə dörd yaşlı uşaq oğurlanıb, amma polis cinayətin qarşısını ala bilmişdi.
Ayində qurban kəsmək üçün cəhdlərdən birinin qarşısını almaq isə mümkün olmayıb. Liberiyada bu işin işitirakçılardan biri ölkənin daxili işlər naziri imiş. 1989-cu ildə qurban mərasimi ilə bağlı həmin nazir məhkum edilib. Məlum olub ki, həmin ayində qurbanın başını kəsib, ürəyini isə çıxarıblar. İndinin özündə hər il satanistlərin İblisə qurban etmək üçün uşaqları oğurladıqları haqda çoxsaylı məlumatlar var. İntorpola istinadən verilən məlumatlara görə, 1989-cu ildə və 1990-cı ilin ilk aylarında Qərbi Avropa, ABŞ və Kanadada satanist sektalarda yüzdən artıq insan qurban verilib.
İslamda
İslam insan qurbanını qadağan edir. Amma bizdə də bu cinayət olub Özü də yaxın keçmişdə. Dünyada analoqu çox az olan bir vəhşət. Pişəvəri hökuməti qan içində boğulandan sonra İranı şahı Azərbaycana gələndə Ərdəbildə bir soydaşımız şahın ayağı altında öz doğma oğlunu qurban kəsib.
Səbəbləri
Epidemiyadan müdafiə
Etdikləri hərəkətləri müqabilində alacaqları cəzadan təşvişə düşdüklərindən, ehtimal olan bəlaları dəf etmək, xəstəliklərdən qorunma, fövqəlgüclərin razılığına nail olma düşüncəsiylə bəşər tarixində çox tükürpədici cinayətlər olub. "Cinayətkar Rusiya" adlı kitabda verilən məlumata görə, 1855-ci ildə vəba xəstəliyi zamanı Novoqrud uyezdinin kəndliləri "epidemiyanı dəf etmək üçün" (qeyd edək ki, xristianlıqda xəstəliklərin ilahi cəza olması inancı var, təsadüfi deyil ki, birinci minilliyin əvvəllərində xristianlıq təzəcə dövlət dini olanda xəstələri müalicəyə icazə verilmrdi) feldşer Kozakeviçin məsləhəti ilə qoca qarı Lusiya Mankovanı əvvəl qəbiristanlığa aparıblar sonra itələyib hazır qəbirə salıb, diri-diri üstünü torpaqlayıblar.
Ticari qurbanlar
Qədim xalqlarda xüsusən uşaqların qurban kəsilməsi (verilməsi) faktları çox olub. Kiçik yaşlı uşaqların həyatına qəsd etməklə batil inanc sahibləri öz "allah"ları ilə, əslində, ticarət edərdilər. Əvəzində bolluq, müharibədə uğur, fəlakətlərdən qorunma kimi istənclər dururdu. Görünür, zaman-zaman valideynlik duyuğuları üstün gələndə bu ənənə bir qədər dəyişib, sadəcə, istənilən insanı qurbanı kəsməklə işi yola verməyin mümkünlüyünə inanılıb.
Məsələn, qədim yunanlar bir vaxtlar əsasən, cinayətkarları və əsirləri qurban kəsərdilər. Bu praktika şimali Avropada da yayğın olub. Vaxtilə bu coğrafiyada həmin ehtiyacı ödəmək üçün qurbanlıq insan ticarəti ilə məşğul olan xidmətlər də formalaşırdı.
Hiylənin kompensasiyası
Mənbələr məlumat verir ki, qədim karfagenlilərlə Qədim Roma arasında əvvəlcə Siciliyada, sonra Aralıq dənizinin bütün qərb sahəsində hökmranlıq uğrunda gedən işğalçılıq müharibələrində — bu müharibələr tarixdə Pun müharibələri adlanır – uğursuzluğa düçar olanda karfagenlilər məğlubiyyətlərini "allah"larının qəzəbi ilə motivasiya ediblər. Əvvəllər onlar öz "allahlar"ı Kronosa xalqın seçmə uşaqlarını qurban kəsərmişlər. Sonralar isə bunun üçün qıraqdan uşaq alıb böyüdər və qurban veriblər. Müharibədə uğursuzluğa düçar olanda qənaətə gəliblər ki, ilahları onlardan qisas alır.
Qərara gəlinir ki, bu hiyləni kompensasiya etsinlər. Ən əsilli ailələrdən iki yüz uşaq ayırıblar. O vaxt qurban ayini belə icra olunurdu. Qurbanlığı gətirib Kronosun mis heykəlinin qucağına qoyardılar. Onun əlləri elə düzəldilmişdi ki, ora qoyulan qurbanlıq sürüşüb içində yanar od olan quyuya düşür və yanırdı.
insan qurbanının "ilah"ların insan ətindən ləzzət alması düşüncəsi ilə yanaşı, onun qəzəbini azaltmaq üçün vasitə olması, qurbanın itaət göstəricisi olması inancı da vardı. Bir sıra xalqlarda qəbilə başçısı və ya hökmdarın o dünyaya onunla birlikdə yol yoldaşlığı etmək üçün insanların öldürülüb birgə dəfni faktları var.
Cənub və qərb slavyanları böyük adamların dəfn edən zaman onunla bərabər at öldürər, bəzənsə kölə və ya ölənin qadını da o dünyaya müşayiətçi olmalı olurdu . Ərəb müəllifi ibn-Fədlanın 10-cu əsrin əvvəllərində bir əsilzadə rusun dəfnində toyuq, it, inək, atla yanaşı onun kənizinin də qurban verilməsi barədə məlumat verir. Başqa orta əsr müəllifləri də ruslarda və slavyanlarda dəfn zamanı kəniz və ya dul arvadın qurban verilməsi barədə məlumatlar var.
Gertruda kilsəsi
Riqa şəhər arxivində tapılmış bir əlyazmasında deyilir: "1455-ci ildə Riqa monastırına Henrix adında şəhərdə saleh əməlləriilə tanınan bir şəxs gəldi. O öz həyatını elə başa vurmaq istəyirdi ki, bu dünyada və axirətdə yaxşılar sırasında olsun. İstəyir ki, onu diri-diri divara hörsünlar. Bu xahişi fransisk monastırına çatdırırlar. Magistrat yazılı şəkildə arxiyepiskopa müraciət edir". Ayrı-ayrı tikililərin tarixi ilə bağlı da çeşidli əfsanələr var. Latviyada bir kilsənin tikintisi ilə bağlı rəvayətdə deyilir ki, tikinti heç cür baş tutmurmuş. Belə ki, gün ərzində nə qədər daş hörürlərsə, gecə sökülürmüş. Başa düşürlər ki, kilsəni insan qurban vermədən tikmək mümkün olmaycaq.
Rəvayətda deyilir ki, Gertruda adında bir qız öz istəyini bildirir və onu diri-diri kilsənin künclərindən birində divara hörüblər. Bundan sonra kilsə gecələr sökülməyib və o kilsə indi Gertruda kilsəsi adlanır. Ümumiyyətlə, Avropada tikintiləri araşdırarkən arxeoloqlar özüldə və ya divarda dizi üstə, ayaqüstə, oturmuş vəziyyətdə qurban verilmiş çoxlu insan cəsədi tapıblar .
İstinadlar
- "Boys 'used for human sacrifice'". BBC News. 2005-06-16. 2011-05-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-05-25.
- "Kenyan arrests for 'witch' deaths". BBC News. 2008-05-22. 2012-06-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-05-25.
- Michael Rudolph. Ritual Performances as Authenticating Practices. LIT Verlag Münster. 2008. səh. 78. ISBN .
- Jacques Kinnaer. ""Human Sacrifice", retrieved 12 May 2007". Ancient-egypt.org. 2019-11-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-05-25.
- Stannard, David E.; American Holocaust; Cambridge University Press
- ""Strabo Geography", Book IV Chapter 4:5, published in Vol. II of the Loeb Classical Library edition, 1923". Penelope.uchicago.edu. 2023-06-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-02-03.
- . National Geographic. April 2005. 2007-05-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 12, 2007.
- Asthana, N. C.; Nirmal, Anjali. Urban Terrorism: Myths and Realities. Pointer Publishers. 2009-01-01. ISBN . 2022-06-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-25.
- "Commentaries of 2 Kings 3:27". Bible Hub. 31 January 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 2 June 2020.
- . "Child Sacrifice: Returning God's Gift". . June 1993. 2016-10-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-25.
- Higgins, Andrew. . Post-gazette.com. 2005-05-26. September 18, 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-05-25.
- Stager, Lawrence E.; Wolff, Samuel R. "Child Sacrifice at Carthage – Religious Rite or Population Control?". Biblical Archaeology Review. Jan–Feb 1984. 2016-10-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-25.
- "Relics of Carthage Show Brutality Amid the Good Life 2022-06-01 at the Wayback Machine". The New York Times. September 1, 1987.
- Perpetua's Passion: The Death and Memory of a Young Roman Woman. Routledge. 1997. səh. 228.
- Parker-Pearson, Mike. "The Practice of Human Sacrifice". BBC. 2012-11-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-25.
- Strassberg, Richard E. (2002). A Chinese Bestiary: Strange Creatures from the Guideways Through Mountains and Seas. Berkeley: University of California Press. Page 202.
- "Mysterious carvings and evidence of human sacrifice uncovered in ancient city". History (ingilis). 2020-08-06. 2020-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-07.
- . Chinaculture.org. 2003-09-24. March 3, 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-05-25.
Mənbə
- Kitablar
- David Carrasco, City of Sacrifice: The Aztec Empire and the Role of Violence in Civilization, Moughton Mifflin, 2000, ISBN
- Inga Clendinnen, Aztecs: An Interpretation, Cambridge University Press, 1995, ISBN
- Clemency Coggins and Orrin C. Shane III Cenote of Sacrifices; 1984 The university of Texas Press; ISBN
- René Girard, Violence and the Sacred, translated by P. Gregory; Johns Hopkins University Press, 1979, ISBN
- René Girard, I See Satan Fall Like Lightning, translated by James G. Williams; Orbis Books; 2001, ISBN
- Miranda Aldhouse-Green, Dying for the Gods; Trafalgar Square; 2001, ISBN
- Dennis D. Hughes, Human Sacrifice in Ancient Greece 1991 Routledge ISBN
- Derek Hughes, Culture and Sacrifice: Ritual Death in Literature and Opera, 2007, Cambridge University Press, ISBN
- Ronald Hutton, The Pagan Religions of the Ancient British Isles: Their Nature and Legacy, 1991, ISBN
- Larry Kahaner, Cults That Kill; Warner Books; 1994, ISBN
- Valerio Valeri, Kingship and Sacrifice: Ritual and Society in Ancient Hawaii, 1985, University of Chicago Press, ISBN
- Adolf E. Jensen, Myth and Cult among Primitive Peoples, University of Chicago Press, 1963
- Jurnal məqalələri
- Michael Winkelman, Aztec Human Sacrifice: Cross-Cultural Assessments of the Ecological Hypothesis, Ethnology, Vol. 37, No. 3. (Summer, 1998), pp. 285–298.
- R. H. Sales, Human Sacrifice in Biblical Thought, Journal of Bible and Religion, Vol. 25, No. 2. (Apr., 1957), pp. 112–117.
- Brian K. Smith; Wendy Doniger, Sacrifice and Substitution: Ritual Mystification and Mythical Demystification, Numen, Vol. 36, Fasc. 2. (Dec., 1989), pp. 189–224.
- Brian K. Smith, Capital Punishment and Human Sacrifice, Journal of the American Academy of Religion 2000 68(1):3–26.
- Robin Law, Human Sacrifice in Pre-Colonial West Africa, African Affairs, Vol. 84, No. 334. (Jan., 1985), pp. 53–87.
- Th. P. van Baaren, Theoretical Speculations on Sacrifice, Numen, Vol. 11, Fasc. 1. (Jan., 1964), pp. 1–12.
- Heinsohn, Gunnar: "The Rise of Blood Sacrifice and Priest Kingship in Mesopotamia: A Cosmic Decree? 2009-06-05 at the Wayback Machine" (also published in Religion, Vol. 22, 1992)
- J. Rives, Human Sacrifice among Pagans and Christians, The Journal of Roman Studies, Vol. 85. (1995), pp. 65–85.
- Clifford Williams, : Human Sacrifice or Capital Punishment? An Assessment of the Period 1807–1874, The International Journal of African Historical Studies, Vol. 21, No. 3. (1988), pp. 433–441.
- Sheehan, Jonathan, The Altars of the Idols: Religion, Sacrifice, and the Early Modern Polity, Journal of the History of Ideas 67.4 (2006), pp. 649–674. ("Project MUSE - Journal of the History of Ideas - The Altars of the Idols: Religion, Sacrifice, and the Early Modern Polity". Muse.jhu.edu. İstifadə tarixi: 2010-05-25.)
- Harco Willems, Crime, Cult and Capital Punishment (Mo'alla Inscription 8), The Journal of Egyptian Archaeology, Vol. 76, (1990), pp. 27–54.
Xarici keçidlər
- D. L. Ashliman's Human Sacrifice in Legends and Myths
- Well ceremony in Silla. Claire Lee (2012–03-20). "National Museum to showcase Silla relics". The Korea Herald.
- Collection: "Human Sacrifice" from the University of Michigan Museum of Art
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Insan qurbani ve ya ayin qetli bir nov qurbanliq en yuksek deyer insanin heyati tanriya qurban hediyye olaraq teqdim olunan qurban Muasir huquq sistemlerinde insan qurbanligi cinayet sayilir ve xususi bir qetl novu ritual qetl kimi qebul edilir Umumi hokmler Beynelxalq cinayetlerKutlevi qetl Insan alveri Soyqirim Muharibe Immiqrant qacaqciligi TerrorizmSexse qarsi toredilen cinayetlerQetl Sifarisli qetl Adamoldurme Ata qetli Ehtiyatsizliqdan qetl Linc muhakimesi Namus qetli Ayin qetli Intihar Duel Isgence Usaqlarin cinsi istismari Santaj Tehluke Tehqir Ogurluq Tehrik DeleduzluqQatilMuzdlu qatil Seriyali qatil Kamikadze AssasinKriminal olmayan qetlOlum hokmu Evtanaziya AbortMillete ve dovlete qarsi cinayetlerRusvet Vezifeden sui istifade Bohtan Vetene xeyanetbrAsteklerde ayin qetli Ayin qetlinin kult funksiyasi medeniyyetden medeniyyete gore ferqlenir Tanriya yaxinlasma vasitesi gunahlarin keffaresi usulu herbi qelebelere gore minnetdarliq son halda herbi esirler cox vaxt qurban olurdu YaranmasiInsan qurbanligi praktikasinin ortaya cixmasi qanin muqeddesliyinin insan heyat gucunun tecessumu kimi taninmasi ile elaqelendirilir Bu sebebden olume sebeb olan qansiz formalar bogulma asfiksiya nadir hallarda dini ve kult bir mezmunda istifade olunurdu Insan qurbanlari torpaq mehsuldarligi kultu ile elaqelendirilir ve buna gore de ovcular ve kocerilerden daha cox ekincilik xalqlari ucun tipikdir En qedim insan qurbani Anadolu Cayonuda qeyd olunur Ibtidai ekincilik cemiyyetlerinde qurban yerin bitki gucunu tecessum etdiren ve mehsuldarliq tanrisi ile eynilesdirilen kral rahib idi Bezen qurban vermeden evvel onun yerine bir adi adam ekilirdi ve mueyyen bir muddetden sonra heqiqi kral kimi qurban verirdiler Amerikali tedqiqatci insanlari qurban vermek adetinin on minillikler yasi oldugunu ve tebiet baximindan praktik oldugunu dusunur Belelikle Das dovrunde insanlar cox zeif ov bacariqlarina sahib idiler ve aslan kimi yirticilara qarsi tesirli bir sekilde ozlerini qoruya bilmirdiler Ustelik das dovrunden bir insan qebile qurulusu ve koceri heyat terzi ile xarakterize olunur Kicik insanlar qruplari muntezem olaraq savanada gezerek suru yirticilari ile qarsilasa bilirdi Erenreyx Blood Rites Origins and History of the Passions of War 1997 kitabinda Erenreyx acligi temin etmek ucun yirticilarin minimum sayda insani oldurmekle mehdudlasdigini bundan sonra paketin qalan hissesine hucum etmediklerini vurguladi Belelikle muellif teklif edir ki bir qrup insan yirticilarla qarsilasdiqda qrupun qalan hissesinin tehlukesizliyi ucun yasli ve ya xeste birini oldure biler TarixdeOten esrin qurbanlari Dunyanin hec bir olkesinde insanin qurbanin kesilmesini leqal sekilde icrasina icaze yoxdur Amma ayri ayri olkelerde yene de bele faktlar var Afrikada yerlesen Qanadaki bir tayfada qebile bascisinin defninde usaq qurban kesilmesi ayini yene var 1979 cu ilde bu meqsedle dord yasli usaq ogurlanib amma polis cinayetin qarsisini ala bilmisdi Ayinde qurban kesmek ucun cehdlerden birinin qarsisini almaq ise mumkun olmayib Liberiyada bu isin isitirakcilardan biri olkenin daxili isler naziri imis 1989 cu ilde qurban merasimi ile bagli hemin nazir mehkum edilib Melum olub ki hemin ayinde qurbanin basini kesib ureyini ise cixariblar Indinin ozunde her il satanistlerin Iblise qurban etmek ucun usaqlari ogurladiqlari haqda coxsayli melumatlar var Intorpola istinaden verilen melumatlara gore 1989 cu ilde ve 1990 ci ilin ilk aylarinda Qerbi Avropa ABS ve Kanadada satanist sektalarda yuzden artiq insan qurban verilib Islamda Islam insan qurbanini qadagan edir Amma bizde de bu cinayet olub Ozu de yaxin kecmisde Dunyada analoqu cox az olan bir vehset Piseveri hokumeti qan icinde bogulandan sonra Irani sahi Azerbaycana gelende Erdebilde bir soydasimiz sahin ayagi altinda oz dogma oglunu qurban kesib SebebleriEpidemiyadan mudafie Etdikleri hereketleri muqabilinde alacaqlari cezadan tesvise dusduklerinden ehtimal olan belalari def etmek xesteliklerden qorunma fovqelguclerin raziligina nail olma dusuncesiyle beser tarixinde cox tukurpedici cinayetler olub Cinayetkar Rusiya adli kitabda verilen melumata gore 1855 ci ilde veba xesteliyi zamani Novoqrud uyezdinin kendlileri epidemiyani def etmek ucun qeyd edek ki xristianliqda xesteliklerin ilahi ceza olmasi inanci var tesadufi deyil ki birinci minilliyin evvellerinde xristianliq tezece dovlet dini olanda xesteleri mualiceye icaze verilmrdi feldser Kozakevicin mesleheti ile qoca qari Lusiya Mankovani evvel qebiristanliga apariblar sonra iteleyib hazir qebire salib diri diri ustunu torpaqlayiblar Ticari qurbanlar Qedim xalqlarda xususen usaqlarin qurban kesilmesi verilmesi faktlari cox olub Kicik yasli usaqlarin heyatina qesd etmekle batil inanc sahibleri oz allah lari ile eslinde ticaret ederdiler Evezinde bolluq muharibede ugur felaketlerden qorunma kimi istencler dururdu Gorunur zaman zaman valideynlik duyugulari ustun gelende bu enene bir qeder deyisib sadece istenilen insani qurbani kesmekle isi yola vermeyin mumkunluyune inanilib Meselen qedim yunanlar bir vaxtlar esasen cinayetkarlari ve esirleri qurban keserdiler Bu praktika simali Avropada da yaygin olub Vaxtile bu cografiyada hemin ehtiyaci odemek ucun qurbanliq insan ticareti ile mesgul olan xidmetler de formalasirdi Mexiko seherinde kutlevi mezarliqHiylenin kompensasiyasi Menbeler melumat verir ki qedim karfagenlilerle Qedim Roma arasinda evvelce Siciliyada sonra Araliq denizinin butun qerb sahesinde hokmranliq ugrunda geden isgalciliq muharibelerinde bu muharibeler tarixde Pun muharibeleri adlanir ugursuzluga ducar olanda karfagenliler meglubiyyetlerini allah larinin qezebi ile motivasiya edibler Evveller onlar oz allahlar i Kronosa xalqin secme usaqlarini qurban kesermisler Sonralar ise bunun ucun qiraqdan usaq alib boyuder ve qurban veribler Muharibede ugursuzluga ducar olanda qenaete gelibler ki ilahlari onlardan qisas alir Qerara gelinir ki bu hiyleni kompensasiya etsinler En esilli ailelerden iki yuz usaq ayiriblar O vaxt qurban ayini bele icra olunurdu Qurbanligi getirib Kronosun mis heykelinin qucagina qoyardilar Onun elleri ele duzeldilmisdi ki ora qoyulan qurbanliq surusub icinde yanar od olan quyuya dusur ve yanirdi insan qurbaninin ilah larin insan etinden lezzet almasi dusuncesi ile yanasi onun qezebini azaltmaq ucun vasite olmasi qurbanin itaet gostericisi olmasi inanci da vardi Bir sira xalqlarda qebile bascisi ve ya hokmdarin o dunyaya onunla birlikde yol yoldasligi etmek ucun insanlarin oldurulub birge defni faktlari var Cenub ve qerb slavyanlari boyuk adamlarin defn eden zaman onunla beraber at oldurer bezense kole ve ya olenin qadini da o dunyaya musayietci olmali olurdu Ereb muellifi ibn Fedlanin 10 cu esrin evvellerinde bir esilzade rusun defninde toyuq it inek atla yanasi onun kenizinin de qurban verilmesi barede melumat verir Basqa orta esr muellifleri de ruslarda ve slavyanlarda defn zamani keniz ve ya dul arvadin qurban verilmesi barede melumatlar var Gertruda kilsesiRiqa seher arxivinde tapilmis bir elyazmasinda deyilir 1455 ci ilde Riqa monastirina Henrix adinda seherde saleh emelleriile taninan bir sexs geldi O oz heyatini ele basa vurmaq isteyirdi ki bu dunyada ve axiretde yaxsilar sirasinda olsun Isteyir ki onu diri diri divara horsunlar Bu xahisi fransisk monastirina catdirirlar Magistrat yazili sekilde arxiyepiskopa muraciet edir Ayri ayri tikililerin tarixi ile bagli da cesidli efsaneler var Latviyada bir kilsenin tikintisi ile bagli revayetde deyilir ki tikinti hec cur bas tutmurmus Bele ki gun erzinde ne qeder das horurlerse gece sokulurmus Basa dusurler ki kilseni insan qurban vermeden tikmek mumkun olmaycaq Revayetda deyilir ki Gertruda adinda bir qiz oz isteyini bildirir ve onu diri diri kilsenin kunclerinden birinde divara horubler Bundan sonra kilse geceler sokulmeyib ve o kilse indi Gertruda kilsesi adlanir Umumiyyetle Avropada tikintileri arasdirarken arxeoloqlar ozulde ve ya divarda dizi uste ayaquste oturmus veziyyetde qurban verilmis coxlu insan cesedi tapiblar Istinadlar Boys used for human sacrifice BBC News 2005 06 16 2011 05 14 tarixinde Istifade tarixi 2010 05 25 Kenyan arrests for witch deaths BBC News 2008 05 22 2012 06 14 tarixinde Istifade tarixi 2010 05 25 Michael Rudolph Ritual Performances as Authenticating Practices LIT Verlag Munster 2008 seh 78 ISBN 978 3825809522 Jacques Kinnaer Human Sacrifice retrieved 12 May 2007 Ancient egypt org 2019 11 12 tarixinde Istifade tarixi 2010 05 25 Stannard David E American Holocaust Cambridge University Press Strabo Geography Book IV Chapter 4 5 published in Vol II of the Loeb Classical Library edition 1923 Penelope uchicago edu 2023 06 28 tarixinde Istifade tarixi 2014 02 03 National Geographic April 2005 2007 05 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi May 12 2007 Asthana N C Nirmal Anjali Urban Terrorism Myths and Realities Pointer Publishers 2009 01 01 ISBN 978 8171325986 2022 06 01 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 25 Commentaries of 2 Kings 3 27 Bible Hub 31 January 2014 tarixinde Istifade tarixi 2 June 2020 Child Sacrifice Returning God s Gift June 1993 2016 10 22 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 25 Higgins Andrew Post gazette com 2005 05 26 September 18 2009 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 05 25 Stager Lawrence E Wolff Samuel R Child Sacrifice at Carthage Religious Rite or Population Control Biblical Archaeology Review Jan Feb 1984 2016 10 22 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 25 Relics of Carthage Show Brutality Amid the Good Life 2022 06 01 at the Wayback Machine The New York Times September 1 1987 Perpetua s Passion The Death and Memory of a Young Roman Woman Routledge 1997 seh 228 Parker Pearson Mike The Practice of Human Sacrifice BBC 2012 11 05 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 25 Strassberg Richard E 2002 A Chinese Bestiary Strange Creatures from the Guideways Through Mountains and Seas Berkeley University of California Press Page 202 Mysterious carvings and evidence of human sacrifice uncovered in ancient city History ingilis 2020 08 06 2020 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2020 08 07 Chinaculture org 2003 09 24 March 3 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 05 25 MenbeKitablarDavid Carrasco City of Sacrifice The Aztec Empire and the Role of Violence in Civilization Moughton Mifflin 2000 ISBN 0 8070 4643 4 Inga Clendinnen Aztecs An Interpretation Cambridge University Press 1995 ISBN 978 0 521 48585 2 Clemency Coggins and Orrin C Shane III Cenote of Sacrifices 1984 The university of Texas Press ISBN 0 292 71097 6 Rene Girard Violence and the Sacred translated by P Gregory Johns Hopkins University Press 1979 ISBN 0 8264 7718 6 Rene Girard I See Satan Fall Like Lightning translated by James G Williams Orbis Books 2001 ISBN 1 57075 319 9 Miranda Aldhouse Green Dying for the Gods Trafalgar Square 2001 ISBN 0 7524 1940 4 Dennis D Hughes Human Sacrifice in Ancient Greece 1991 Routledge ISBN 0 415 03483 3 Derek Hughes Culture and Sacrifice Ritual Death in Literature and Opera 2007 Cambridge University Press ISBN 978 0 521 86733 7 Ronald Hutton The Pagan Religions of the Ancient British Isles Their Nature and Legacy 1991 ISBN 0 631 18946 7 Larry Kahaner Cults That Kill Warner Books 1994 ISBN 978 0 446 35637 4 Valerio Valeri Kingship and Sacrifice Ritual and Society in Ancient Hawaii 1985 University of Chicago Press ISBN 0 226 84559 1 Adolf E Jensen Myth and Cult among Primitive Peoples University of Chicago Press 1963Jurnal meqaleleriMichael Winkelman Aztec Human Sacrifice Cross Cultural Assessments of the Ecological Hypothesis Ethnology Vol 37 No 3 Summer 1998 pp 285 298 R H Sales Human Sacrifice in Biblical Thought Journal of Bible and Religion Vol 25 No 2 Apr 1957 pp 112 117 Brian K Smith Wendy Doniger Sacrifice and Substitution Ritual Mystification and Mythical Demystification Numen Vol 36 Fasc 2 Dec 1989 pp 189 224 Brian K Smith Capital Punishment and Human Sacrifice Journal of the American Academy of Religion 2000 68 1 3 26 Robin Law Human Sacrifice in Pre Colonial West Africa African Affairs Vol 84 No 334 Jan 1985 pp 53 87 Th P van Baaren Theoretical Speculations on Sacrifice Numen Vol 11 Fasc 1 Jan 1964 pp 1 12 Heinsohn Gunnar The Rise of Blood Sacrifice and Priest Kingship in Mesopotamia A Cosmic Decree 2009 06 05 at the Wayback Machine also published in Religion Vol 22 1992 J Rives Human Sacrifice among Pagans and Christians The Journal of Roman Studies Vol 85 1995 pp 65 85 Clifford Williams Human Sacrifice or Capital Punishment An Assessment of the Period 1807 1874 The International Journal of African Historical Studies Vol 21 No 3 1988 pp 433 441 Sheehan Jonathan The Altars of the Idols Religion Sacrifice and the Early Modern Polity Journal of the History of Ideas 67 4 2006 pp 649 674 Project MUSE Journal of the History of Ideas The Altars of the Idols Religion Sacrifice and the Early Modern Polity Muse jhu edu Istifade tarixi 2010 05 25 Harco Willems Crime Cult and Capital Punishment Mo alla Inscription 8 The Journal of Egyptian Archaeology Vol 76 1990 pp 27 54 Xarici kecidlerD L Ashliman s Human Sacrifice in Legends and Myths Well ceremony in Silla Claire Lee 2012 03 20 National Museum to showcase Silla relics The Korea Herald Collection Human Sacrifice from the University of Michigan Museum of Art