Çayönü (türk. Çayönü) — e.ə. 7250–6600-cü illərdə Türkiyənin cənub-şərqindəki Neolitik yaşayış məskəni. ətəklərində, Erqani ila (vilayət) Diyarbəkir bölgəsində; lil mərkəzindən — Diyarbəkir şəhərindən 40 km şimal-qərbdə yerləşir.
Çayönü | |
---|---|
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Saat qurşağı | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Genetik əlaqələr
Çayönü qəsəbəsi Göbekli Təpə məbəd kompleksi ilə əlaqələndirildi. Onlardan əvvəl Neolit dövrünə aid Hallan-Çemi yaşayış məskəni gəlmişdir. Balkan Neolitikasının "köprüsü" olan Çafer Hoyuk, , , və Hacılar da genetik olaraq Çayönü ilə əlaqəli idilər. Çayönü mədəniyyətinin sonrakı Sesklo (materik Yunanıstan) və Xalaf (Orta Şərq) mədəniyyətləri ilə ardıcıl əlaqələri izlənilir.
Arxeologiya
Çayönüda ilk qazıntılar 1964–1978-ci illərdə Robert Breydvud tərəfindən həyata keçirilmişdir. Qazıntılar 1985–1991-ci illərdə davam etdirildi.
Yaxın Şərq arxeologiyasında qəbul edilmiş dövrləşdirməyə uyğun olaraq, qazıntıların ilkin mərhələsinin nəticələri Chaionu yaşayış yerinin keramika öncəsi Neolit dövrünə aid edilməsinə imkan verdi. Bu qazıntılar zamanı e.ə 7250–6750-ci illərdən qalma 5 arxeoloji təbəqəni və buna görə yaşayış yerinin inkişaf mərhələlərini müəyyən etmək mümkün olmuşdur. Qazıntıların nəticələri geniş tanıdı və beş qatlı Chaionu-Tepesi yaşayış məskəni Qərbi Asiyanın ilk əkinçilik mədəniyyətinin klassik abidəsi kimi qəbul edilməyə başladı.
Sonrakı qazıntılar zamanı Dulusçuluqdan əvvəlki neolit A və Seramik Neolitik ilə əlaqəli təbəqələr də aşkar edilmişdir.
İstinadlar
- Braidwood R. J., , Lawrence B., Redman C. L., Stewart R. B. . Beginnings of Village-Farming Communities in Southeastern Turkey — 1972 (PDF) // Proc. Nat. Acad. Sci. USA, 1974, 71 (2). — P. 568–572.
- Braidwood R. J., Cambel H., Lawrence B., Redman C. L., Stewart R. B. . Beginnings of Village-Farming Communities in Southeastern Turkey — 1972 (PDF) // Proc. Nat. Acad. Sci. USA, 1974, 71 (2). — P. 568–572.
- Матюшин, 1996
- Мартынов А. И. . Археология. М.: Высшая школа. 1996. ISBN . — С. 86–87.
Ədəbiyyat
Xarici keçidlər
- Социальная революция в эпоху неолита: от Чаёню к Чатал-Гююку
- Çayönü Təpəsi (Cayonu Tepesi)
- Çayönü from About.com
- Çayönü from Ancient Near East
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cayonu turk Cayonu e e 7250 6600 cu illerde Turkiyenin cenub serqindeki Neolitik yasayis meskeni eteklerinde Erqani ila vilayet Diyarbekir bolgesinde lil merkezinden Diyarbekir seherinden 40 km simal qerbde yerlesir Cayonu38 12 57 sm e 39 43 30 s u Olke TurkiyeTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 03 00Xeriteni goster gizle Cayonu Vikianbarda elaqeli mediafayllarCayonuGenetik elaqelerCayonu qesebesi Gobekli Tepe mebed kompleksi ile elaqelendirildi Onlardan evvel Neolit dovrune aid Hallan Cemi yasayis meskeni gelmisdir Balkan Neolitikasinin koprusu olan Cafer Hoyuk ve Hacilar da genetik olaraq Cayonu ile elaqeli idiler Cayonu medeniyyetinin sonraki Sesklo materik Yunanistan ve Xalaf Orta Serq medeniyyetleri ile ardicil elaqeleri izlenilir ArxeologiyaCayonuda ilk qazintilar 1964 1978 ci illerde Robert Breydvud terefinden heyata kecirilmisdir Qazintilar 1985 1991 ci illerde davam etdirildi Yaxin Serq arxeologiyasinda qebul edilmis dovrlesdirmeye uygun olaraq qazintilarin ilkin merhelesinin neticeleri Chaionu yasayis yerinin keramika oncesi Neolit dovrune aid edilmesine imkan verdi Bu qazintilar zamani e e 7250 6750 ci illerden qalma 5 arxeoloji tebeqeni ve buna gore yasayis yerinin inkisaf merhelelerini mueyyen etmek mumkun olmusdur Qazintilarin neticeleri genis tanidi ve bes qatli Chaionu Tepesi yasayis meskeni Qerbi Asiyanin ilk ekincilik medeniyyetinin klassik abidesi kimi qebul edilmeye basladi Sonraki qazintilar zamani Dulusculuqdan evvelki neolit A ve Seramik Neolitik ile elaqeli tebeqeler de askar edilmisdir IstinadlarBraidwood R J Lawrence B Redman C L Stewart R B Beginnings of Village Farming Communities in Southeastern Turkey 1972 PDF Proc Nat Acad Sci USA 1974 71 2 P 568 572 Braidwood R J Cambel H Lawrence B Redman C L Stewart R B Beginnings of Village Farming Communities in Southeastern Turkey 1972 PDF Proc Nat Acad Sci USA 1974 71 2 P 568 572 Matyushin 1996 Martynov A I Arheologiya M Vysshaya shkola 1996 ISBN 5 06 002825 5 S 86 87 EdebiyyatMatyushin G N Arheologicheskij slovar M Prosveshenie 1996 ISBN 5 09 004958 0 Lamberg Karlovski K Sablov Dzh Drevnie civilizacii Blizhnij Vostok i Mezoamerika M Nauka 1992 ISBN 5 02 017104 2 Xarici kecidlerSocialnaya revolyuciya v epohu neolita ot Chayonyu k Chatal Gyuyuku Cayonu Tepesi Cayonu Tepesi Cayonu from About com Cayonu from Ancient Near East