Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əziz Səncər (türk. Aziz Sancar; 8 sentyabr 1946) — Türk həkim akademik, biokimyaçı, molekulyar bioloq və elm adamı.
| Əziz Səncər | |
|---|---|
| türk. Aziz Sancar | |
 | |
| Doğum tarixi | 8 sentyabr 1946(77 yaş) |
| Elm sahələri | DNT təmiri, Sirkad ritmi, biokimya, Molekulyar biologiya, dezoksiribonuklein turşusu |
| İş yeri | |
| Təhsili |
|
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |  |
| sancar.org | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1997-ci ildən bu yana ABŞ-dakı Çapel-Hill Şimali Karolina Universitetində Biokimya və Biofizika proqramı üzrə çalışan Səncər, son 20 ildə DNT təmirinin bir çox hissəsini müəyyənləşdirmək üçün istifadə etdiyi ilk biokimyəvi yanaşmaları ilə tanınır. Mehmed Özdoğanla birlikdə ABŞ Milli Elmlər Akademiyasına seçilən ilk Amerikalı türk olaraq tanınır. DNT təmiri sahəsindəki araşdırmaları və bioloji saatın tənzimlənməsi sahəsində 6 vacib kəşfinə görə Kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülüb.
Texas Universitetində məşhur alim Klaud Rupertin laboratoriyasında molekulyar biologiya üzrə doktorantura təhsili alan Əziz Səncərin ixtira etdiyi və adlandırdığı "Maxicell" üsulu ilə "excinuclease/excision nuclease" ferment terminləri, Oksford Universitetinin Oksford Biokimya və Molekulyar Biologiya lüğətinə daxil olub.
Həyatı və elmi fəaliyyəti
Əziz Səncər 1946-cı ildə Mardinin Savur ilində orta gəlirli fermer ailəsinin səkkiz uşağından yeddincisi olaraq dünyaya gəlib. Xalqların Demokratik Partiyasından (türk. Halkların Demokratik Partisi,HDP) millət vəkili olan qohumu Mithat Səncərin ifadəsinə görə, Əziz Sancərin ana dili ərəb dili idi, ailədə ərəbcə danışılırdı. Əziz Səncər,ərəb dilində valideynləri ilə, lakin bacı-qardaşları ilə türk dilində danışdığını söyləyib. Səncər, hər reportajında ərəb kimi göstərilməsindən narahat olduğunu bildirir və türk olduğunu vurğulayır. Qardaşı Tahir Səncərın ifadəsinə görə, ailəsi Xorasandan Mardinə köç etmiş Oğuz türklərinin Xas qolundan idi. Əziz Səncər ilk və orta təhsilini Mardində alıb. Orta məktəb illərində futbolla maraqlanan Səncər, məktəbi bitirənə yaxın futbolçu olmaqdan imtina edərək ali təhsilini davam etdirmək üçün İstanbula gedib.
1963-cü ildə daxil olduğu İstanbul Universiteti tibb fakültəsini 1969-cu ildə birinciliklə bitirib. İki il Savurdakı sağlamlıq mərkəzində həkim olaraq çalışdıqdan sonra NATO-Türkiyə Elmi və Texnoloji Tədqiqat Şurası (türk. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, TÜBİTAK) təqaüdü xətti ilə Cons Hopkins Universitetində, daha sonra Dallasdakı Texas Universitetində təhsilini davam etdirdi. sonra isə Texas Universitetində məşhur alim Klaud Rupertin laboratoriyasında molekulyar biologiya proqramı üzrə doktorantura təhsili alır. Bu laboratoriyada Səncər məsləhətçisi Klaud Rupert ilə fotoliaz adlı geni klonlayaraq, gen mühəndisliyi ilə bakteriyalarda çox yüksək nisbətdə çoxaltmışdır. Bu gen tərəfindən şifrələnmiş ferment ultrabənövşəyi süalar tərəfindən zədələnmiş DNT-ni bərpa edirdi.
Səncər 1977–1982-ci illər arasında Yel Universitetinin tibb fakültəsində dərs deyib. Bu dövrdə fotoliaz fermenti işlərinə ara verən Səncər nükleotid parçalanma təmir işlərinə başlayıb. DNT təmiri sahəsində dosentlik tezisini tamamlayan Səncər 1997-ci ildən bəri, ABŞ-nin Şimali Karolina ştatındakı Çapel-Hill Şimali Karolina Universitetində biokimya və biofizika bölməsində araşdırmalarını davam etdirir.
DNT bərpa, hüceyrə sıralaması, xərçəngin müalicəsi və bioloji saatla əlaqədar işlərinə davam edən Səncər, 415 elmi məqalə və 33 kitab nəşr etdirib. Sancar, sirkad saatını xərçəngin müalicəsində istifadəsinə görə mükafatlar alıb. 2001-ci ildə Amerika Kimya Cəmiyyəti tərəfindən verilən Şimali Karolina Seçilmiş Kimyaçı mükafatına layiq görülən Sancar,2005-ci ildə elmi dünyasının ən prestijli mərkəzlərindən biri olan ABŞ Milli Elmlər Akademiyasına seçilib. və bu akademiyaya seçilən ilk Amerikalı türk oldu. Bu mükafatı aldıqdan sonra, ABŞ-də təhsil alan Türk tələbələrə kömək etmək və Türk-Amerika əlaqələrini inkişaf etdirmək üçün həyat yoldaşı ilə birlikdə Əziz & Qven Səncər Vəqfini quraraq, ABŞ-nin Şimali Karolina əyalətində "Karolina Türk Evi"ni yaradır. 2006-cı ildə Türkiyə Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü seçilib.
Səncər, 2015-ci ildə Kimya üzrə Nobel mükafatına Amerikalı Pol Modriç və İsveçli Tomas Lindal ilə birlikdə DNT-nin bərpası işinə görə layiq görülüb. Bu üç tədqiqatçı 30 ildən çox müstəqil olaraq, əsasən bakteriya hüceyrələri üzərində işləyiblər. Səncər nükleotid kəsikli təmir sahəsində ixtiralar edib, Tomas Lindal və Pol Modriç isə kəsiklərin və uyğunsuzluqların düzəldilməsi kimi digər DNT təmiri mexanizmlərini kəşf ediblər. Onların işıqlandırdıqları əsas mexanizmlər daha sonra insanlar da daxil olmaqla kompleks orqanizmlərdə nümayiş olunub. Məsələn, nükleotid kəsikli təmir qüsurları ilə dəri xərçəngləri arasında birbaşa səbəb əlaqəsi aşkar edilib. Səncər,İsveç Kral Elmlər Akademiyası tərəfindən Alfred Nobelin ölüm ildönümündə 10 dekabr tarixində təşkil edilən bir mərasimdə Kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Mükafat, İsveç Kralı XVI Karl Qustav tərəfindən təqdim edilmişdir. Sancar: "Məni mükafatlara aparan Atatürk və Türkiyə Cümhuriyyətinin elmdəki inqilabıdır. Beləliklə, bu mükafatın sahibi Türkiyə Cümhuriyyətini təmsil edən Atatürkün Anıtqəbir muzeyidir." deyərək Nobel mükafatı, medal və sertifikatı Anıtqəbirə bağışlayır. Mükafat, Anıtqəbirdə ayrılmış xüsusi yerdə Atatürk və Qurtuluş müharibəsi muzeyində nümayiş olunur.
Açıqlamaların birində Əziz Səncər 5 TL-dən yuxarı olan DNT metodunun səhv olduğunu və bunu Mərkəzi banka çatdırdığını, ancaq xəbərdarlıqlarına baxmayaraq düzəlmədiyini söylədi.
Əziz Sancarın adı Türkiyə Təhsil Nazirliyi tərəfindən İstanbulda 2018-ci ildə məktəb layihəsi olaraq açılan Əziz Sancar Anadolu liseyinə verildi.
2019-cu ildə Əziz Səncər,Əhməd Davudoğlunun xahişi ilə qatıldığı və 4 il rəhbərlik etdiyi İstanbul Şəhər Universitetinin Mütəvəlli heyəti üzvlüyündən istefa verdiyini açıqladı.
2017-ci ildə UNEC rektoru professor Ədalət Muradovun dəvəti ilə Azərbaycanda qonaq olan Əziz Səncər UNEC-də tələbələrlə görüş keçirib. Əziz Səncər 2017-ci ildən UNEC-in Fəxri doktorudur. "Türk dünyasının birliyini görmək istəyirəm. Bu uşaqlığımdan bəri mənim arzum olub" fikirlərini səsləndirən Əziz Səncər 2020-ci il, noyabr ayında Azərbaycan Vətən müharibəsini yaxından izləyib. Ermənilərin Gəncəyə atdığı raket nəticəsində hər iki valideyinini itirən körpə Xədicəyə yardım edir. Onun gələcəkdə təhsili üçün bank hesabına böyük miqdarda pul köçürür.
Şəxsi həyatı
Əziz Səncər, Dallas doktorantura təhsili zamanı tanış olduğu Qven Bouls Səncər ilə 1978-ci ildə evlənib. Nobel mükafatına layiq görüldükdən dərhal sonra sosial şəbəkələrdə etnik mənsubiyyəti soruşulan Səncər "bəzi suallardan, xüsusən də etnik mənşəyinə dair suallardan narahat olduğunu" vurğulamışdır.
BBC-nin "türk və ya yarı ərəb" olub-olmadığı barədə soruşduqda, Əziz Səncər cavabında: "Mən onlara nə ərəbcə, nə də kürdcə danışmadığımı və türk olduğumu söylədim." "Mən türkəm, budur." Əziz Səncərin qardaşı Tahir bir müsahibəsində ailələrinin bir zamanlar Orta Asiyadan köçmüş Oğuz türklərindən olduqlarını və qardaşının aldığı Nobel mükafatının kürdlər də daxil olmaqla bütün Türkiyə üçün bir qürur olduğunu söyləmişdi. Bir müsahibəsində Səncər gəncliyində millətçi olduğunu, ancaq fəaliyyətlərə qatılmadığını da bildirib.
 | Nobel mükafatını, bütün elmi uğurlarımı Türkiyədə sülh üçün verərdim. |  |
İş tərzi
Əziz Səncər müsahibələrinin birində 40 yaşına qədər gündə 17 saat işlədiyini, sonra isə bu vaxtı 12 saata endirdiyini bildirib.
Mükafatları
- ABŞ Milli Elm Fondu (National Science Foundation) Gənç Araşdırmacı mükafatı (1984)
- Amerika Fotobioloji Birliyi (American Society for Photobiology) mükafatı (1990)
- ABŞ Milli Səhiyyə İnstitutu (National Institutes of Health) mükafatı (1995)
- Türkiyə Elmi və Texnoloji Tədqiqat Şurası TUBİTAK Elm mükafatı (1997)
- ABŞ Elm və Sosial Elmlər Akademiyası (American Academy of Arts and Sciences) mükafatı (2004)
- ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının üzvü (2005)
- TÜBA (Türkiyə Elmlər Akademiyası) üzvü (2006)
- Vehbi Koç mükafatı (2007)
- Kimya üzrə Nobel mükafatı (2015)
- Nizami Gəncəvi adına Qızıl medal (2021)
- "" medalı
- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu (2021)
İstinadlar
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Aziz Sancar // Munzinger Personen (alm.).
- "Biochemistry and Biophysics: Aziz Sancar". The University of North Carolina School of Medicine. Archived from the original on 2015-10-08. İstifadə tarixi: 8 oktyabr 2015.. (ing.)
- . Hürriyet. Archived from the original on 2015-10-07. İstifadə tarixi: 7 oktyabr 2015.. (türk.)
- (PDF). Bizden Haberler dergisi, Koç Holding, Haziran 2007. 2015-10-15 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-07.
- "Nobeli alan Prof. Aziz Sancar konuştu". cnnturk.com. 11 Kasım 2015. 2019-07-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-05.
- "Aziz Sancar'a BBC'den şoke eden soru!". sabah.com.tr. 8 Kasım 2015. 2019-07-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-05.
- "Nobel'e değer görülen Aziz Sancar, HDP'li Mithat Sancar'ın akrabası". hurriyet. 7 Kasım 2015. 2019-07-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-07.
- "Aziz Sancar'dan ders!". yenicaggazetesi.com.tr. 15 Ekim 2015. 2019-07-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-07.
- "Aziz Sancar'ın doğduğu ilçenin etnik yapısı". nisanyanmap.com. 2019-08-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-07.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-04-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-07.
- "Aziz Sancar Nobel Ödülü Aldı". Bilkent Üniversitesi web sitesi. 2015-12-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-07.
- "Nobel kazanan Sancar, kanser hastalarına umut veren çalışmasını anlattı". 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 7 Ekim 2015.
- . 7 Ekim 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-08.
- "Chapell Hill Üniversitesi Aziz Sancar Profili". 2014-11-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-10-08.
- . CnnTurk.com sitesi 5 Mayıs 2005. 2016-08-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 Ağustos 2016.
- "The Nobel Prize in Chemistry 2015" (İngilizce). 2015-10-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-08.
- . . 2015-10-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-08. (#apostrophe_markup)
- "Sancar Ata'nın huzurunda". 2016-08-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-07.
- "Atatürk'e vefa borcumu ödedim". 2016-05-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-07.
- "DNA molekülü hatalı". NTV. 21 Mayıs 2016. 2020-07-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-07.
- http://asal.meb.k12.tr/ (#bare_url_missing_title). 2020-03-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-07.
- "Aziz Sancar istifa etti". Milli Gazete. 19 Aralık 2019. 2019-12-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-07.
- "For Aziz Sancar, long hours in lab lead to triumph". The News and Observer. 25 December 2015. 12 July 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 9 March 2016.
- "Aziz Sancar receives 2009 Distinguished Alumni Award from University of Texas, Dallas". UNC School of Medicine. İstifadə tarixi: 16 May 2016.
- Arango, Tim. "Deadly Ankara Attack Not Enough to Unify a Polarized Turkey". The New York Times. 12 October 2015. 12 October 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 23 November 2015.
- Esra Kaymak; Erkan Avci. "Turkish Nobel Prize winner happy most for his country". . 8 October 2015. 4 December 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 23 November 2015.
- "Nobel'li Prof. Aziz Sancar: Lise yıllarında ülkücüydüm; sinema ve tiyatroya hiç gitmedim". T24. 11 October 2015. 9 October 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 8 December 2020.
- "Aziz Sancar - Ropörtaj". Hürriyet. 10 October 2015. 10 February 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 13 January 2016.
- "Ödül Alanlar: Prof. Dr. Aziz Sancar - 2007". . 2015-10-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-08. (#apostrophe_markup)
- (PDF). . 2015-10-15 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-07. (#apostrophe_markup)
- "Profile of Aziz Sancar" (İngilizce). 2020-05-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-08.
- "AR-nın Prezidenti İlham Əliyevin tövsiyəsi əsasında və "Nizami Gəncəvi İli" ilə bağlı AMEA-nın prezidenti, akademik Ramiz Mehdiyev və Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı, dünya şöhrətli alim Əziz Səncər "Azərbaycan Respublikasının Nizami Gəncəvi adına Qızıl medalı" ilə təltif ediliblər". 2022-08-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-12-24.
- "Aziz Sancara "Diaspor fəaliyyətində xidmətə görə" medalı təqdim edilib - FOTO". Oxu.Az (az.). 2023-07-30. 2023-07-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-30.
Xarici keçidlər
- Nobel mükafatçısı Aziz Sancar Bakıda
- Elm sahəsində Nobel mükafatı alan ilk türk — Əziz Sancar
- Yasin Kərimli. "Nobel mükafatı laureatı Əziz Sancar - O, bizim fəxrimizdir" (az.). https://fraza.az. 04 avqust 2022. 22.05.2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 may 2024.
- "Azərbaycanın ən əziz qonağı - Əziz Sancar" (az.). https://www.yeniazerbaycan.com. 07.12.2021. 23.05.2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 may 2024.
portalı portalı |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eziz Sencer turk Aziz Sancar 8 sentyabr 1946 Turk hekim akademik biokimyaci molekulyar bioloq ve elm adami Eziz Sencerturk Aziz SancarDogum tarixi 8 sentyabr 1946 1946 09 08 77 yas Elm saheleri DNT temiri Sirkad ritmi biokimya Molekulyar biologiya dezoksiribonuklein tursusuIs yeri Capel Hill Simali Karolina UniversitetiTehsili Istanbul Universiteti Tibb fakultesi d 1969 ITU Istanbul UniversitetiUzvluyu ABS Milli Elmler Akademiyasi Amerika Incesenet ve Elmler AkademiyasiMukafatlarisancar org Vikianbarda elaqeli mediafayllar 1997 ci ilden bu yana ABS daki Capel Hill Simali Karolina Universitetinde Biokimya ve Biofizika proqrami uzre calisan Sencer son 20 ilde DNT temirinin bir cox hissesini mueyyenlesdirmek ucun istifade etdiyi ilk biokimyevi yanasmalari ile taninir Mehmed Ozdoganla birlikde ABS Milli Elmler Akademiyasina secilen ilk Amerikali turk olaraq taninir DNT temiri sahesindeki arasdirmalari ve bioloji saatin tenzimlenmesi sahesinde 6 vacib kesfine gore Kimya uzre Nobel mukafatina layiq gorulub Texas Universitetinde meshur alim Klaud Rupertin laboratoriyasinda molekulyar biologiya uzre doktorantura tehsili alan Eziz Sencerin ixtira etdiyi ve adlandirdigi Maxicell usulu ile excinuclease excision nuclease ferment terminleri Oksford Universitetinin Oksford Biokimya ve Molekulyar Biologiya lugetine daxil olub Heyati ve elmi fealiyyetiEziz Sencer 1946 ci ilde Mardinin Savur ilinde orta gelirli fermer ailesinin sekkiz usagindan yeddincisi olaraq dunyaya gelib Xalqlarin Demokratik Partiyasindan turk Halklarin Demokratik Partisi HDP millet vekili olan qohumu Mithat Sencerin ifadesine gore Eziz Sancerin ana dili ereb dili idi ailede erebce danisilirdi Eziz Sencer ereb dilinde valideynleri ile lakin baci qardaslari ile turk dilinde danisdigini soyleyib Sencer her reportajinda ereb kimi gosterilmesinden narahat oldugunu bildirir ve turk oldugunu vurgulayir Qardasi Tahir Sencerin ifadesine gore ailesi Xorasandan Mardine koc etmis Oguz turklerinin Xas qolundan idi Eziz Sencer ilk ve orta tehsilini Mardinde alib Orta mekteb illerinde futbolla maraqlanan Sencer mektebi bitirene yaxin futbolcu olmaqdan imtina ederek ali tehsilini davam etdirmek ucun Istanbula gedib 1963 cu ilde daxil oldugu Istanbul Universiteti tibb fakultesini 1969 cu ilde birincilikle bitirib Iki il Savurdaki saglamliq merkezinde hekim olaraq calisdiqdan sonra NATO Turkiye Elmi ve Texnoloji Tedqiqat Surasi turk Turkiye Bilimsel ve Teknolojik Arastirma Kurumu TUBITAK teqaudu xetti ile Cons Hopkins Universitetinde daha sonra Dallasdaki Texas Universitetinde tehsilini davam etdirdi sonra ise Texas Universitetinde meshur alim Klaud Rupertin laboratoriyasinda molekulyar biologiya proqrami uzre doktorantura tehsili alir Bu laboratoriyada Sencer meslehetcisi Klaud Rupert ile fotoliaz adli geni klonlayaraq gen muhendisliyi ile bakteriyalarda cox yuksek nisbetde coxaltmisdir Bu gen terefinden sifrelenmis ferment ultrabenovseyi sualar terefinden zedelenmis DNT ni berpa edirdi Sencer 1977 1982 ci iller arasinda Yel Universitetinin tibb fakultesinde ders deyib Bu dovrde fotoliaz fermenti islerine ara veren Sencer nukleotid parcalanma temir islerine baslayib DNT temiri sahesinde dosentlik tezisini tamamlayan Sencer 1997 ci ilden beri ABS nin Simali Karolina statindaki Capel Hill Simali Karolina Universitetinde biokimya ve biofizika bolmesinde arasdirmalarini davam etdirir Isvec Kral Elmler Akademiyasinda teskil edilen metbuat konfransinda Kimya uzre Nobel mukafati laureatlari Eziz Sencer solda Pol Modric ortada ve Tomas Lindal sagda 2015 dekabr DNT berpa huceyre siralamasi xercengin mualicesi ve bioloji saatla elaqedar islerine davam eden Sencer 415 elmi meqale ve 33 kitab nesr etdirib Sancar sirkad saatini xercengin mualicesinde istifadesine gore mukafatlar alib 2001 ci ilde Amerika Kimya Cemiyyeti terefinden verilen Simali Karolina Secilmis Kimyaci mukafatina layiq gorulen Sancar 2005 ci ilde elmi dunyasinin en prestijli merkezlerinden biri olan ABS Milli Elmler Akademiyasina secilib ve bu akademiyaya secilen ilk Amerikali turk oldu Bu mukafati aldiqdan sonra ABS de tehsil alan Turk telebelere komek etmek ve Turk Amerika elaqelerini inkisaf etdirmek ucun heyat yoldasi ile birlikde Eziz amp Qven Sencer Veqfini quraraq ABS nin Simali Karolina eyaletinde Karolina Turk Evi ni yaradir 2006 ci ilde Turkiye Elmler Akademiyasinin heqiqi uzvu secilib Sencer 2015 ci ilde Kimya uzre Nobel mukafatina Amerikali Pol Modric ve Isvecli Tomas Lindal ile birlikde DNT nin berpasi isine gore layiq gorulub Bu uc tedqiqatci 30 ilden cox musteqil olaraq esasen bakteriya huceyreleri uzerinde isleyibler Sencer nukleotid kesikli temir sahesinde ixtiralar edib Tomas Lindal ve Pol Modric ise kesiklerin ve uygunsuzluqlarin duzeldilmesi kimi diger DNT temiri mexanizmlerini kesf edibler Onlarin isiqlandirdiqlari esas mexanizmler daha sonra insanlar da daxil olmaqla kompleks orqanizmlerde numayis olunub Meselen nukleotid kesikli temir qusurlari ile deri xercengleri arasinda birbasa sebeb elaqesi askar edilib Sencer Isvec Kral Elmler Akademiyasi terefinden Alfred Nobelin olum ildonumunde 10 dekabr tarixinde teskil edilen bir merasimde Kimya uzre Nobel mukafatina layiq gorulmusdur Mukafat Isvec Krali XVI Karl Qustav terefinden teqdim edilmisdir Sancar Meni mukafatlara aparan Ataturk ve Turkiye Cumhuriyyetinin elmdeki inqilabidir Belelikle bu mukafatin sahibi Turkiye Cumhuriyyetini temsil eden Ataturkun Anitqebir muzeyidir deyerek Nobel mukafati medal ve sertifikati Anitqebire bagislayir Mukafat Anitqebirde ayrilmis xususi yerde Ataturk ve Qurtulus muharibesi muzeyinde numayis olunur Aciqlamalarin birinde Eziz Sencer 5 TL den yuxari olan DNT metodunun sehv oldugunu ve bunu Merkezi banka catdirdigini ancaq xeberdarliqlarina baxmayaraq duzelmediyini soyledi Turkiyenin Mardin rayonun Savur ili Eziz Sancarin adi Turkiye Tehsil Nazirliyi terefinden Istanbulda 2018 ci ilde mekteb layihesi olaraq acilan Eziz Sancar Anadolu liseyine verildi 2019 cu ilde Eziz Sencer Ehmed Davudoglunun xahisi ile qatildigi ve 4 il rehberlik etdiyi Istanbul Seher Universitetinin Mutevelli heyeti uzvluyunden istefa verdiyini aciqladi 2017 ci ilde UNEC rektoru professor Edalet Muradovun deveti ile Azerbaycanda qonaq olan Eziz Sencer UNEC de telebelerle gorus kecirib Eziz Sencer 2017 ci ilden UNEC in Fexri doktorudur Turk dunyasinin birliyini gormek isteyirem Bu usaqligimdan beri menim arzum olub fikirlerini seslendiren Eziz Sencer 2020 ci il noyabr ayinda Azerbaycan Veten muharibesini yaxindan izleyib Ermenilerin Genceye atdigi raket neticesinde her iki valideyinini itiren korpe Xediceye yardim edir Onun gelecekde tehsili ucun bank hesabina boyuk miqdarda pul kocurur Sexsi heyatiEziz Sencer Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ilham Eliyevle 2 dekabr 2021 Eziz Sencer Dallas doktorantura tehsili zamani tanis oldugu Qven Bouls Sencer ile 1978 ci ilde evlenib Nobel mukafatina layiq goruldukden derhal sonra sosial sebekelerde etnik mensubiyyeti sorusulan Sencer bezi suallardan xususen de etnik menseyine dair suallardan narahat oldugunu vurgulamisdir BBC nin turk ve ya yari ereb olub olmadigi barede sorusduqda Eziz Sencer cavabinda Men onlara ne erebce ne de kurdce danismadigimi ve turk oldugumu soyledim Men turkem budur Eziz Sencerin qardasi Tahir bir musahibesinde ailelerinin bir zamanlar Orta Asiyadan kocmus Oguz turklerinden olduqlarini ve qardasinin aldigi Nobel mukafatinin kurdler de daxil olmaqla butun Turkiye ucun bir qurur oldugunu soylemisdi Bir musahibesinde Sencer gencliyinde milletci oldugunu ancaq fealiyyetlere qatilmadigini da bildirib Nobel mukafatini butun elmi ugurlarimi Turkiyede sulh ucun vererdim Eziz Sencer Naxcivan Dovlet Universitetinde telebelerle gorusdeIs terzi Eziz Sencer musahibelerinin birinde 40 yasina qeder gunde 17 saat islediyini sonra ise bu vaxti 12 saata endirdiyini bildirib MukafatlariABS Milli Elm Fondu National Science Foundation Genc Arasdirmaci mukafati 1984 Amerika Fotobioloji Birliyi American Society for Photobiology mukafati 1990 ABS Milli Sehiyye Institutu National Institutes of Health mukafati 1995 Turkiye Elmi ve Texnoloji Tedqiqat Surasi TUBITAK Elm mukafati 1997 ABS Elm ve Sosial Elmler Akademiyasi American Academy of Arts and Sciences mukafati 2004 ABS Milli Elmler Akademiyasinin uzvu 2005 TUBA Turkiye Elmler Akademiyasi uzvu 2006 Vehbi Koc mukafati 2007 Kimya uzre Nobel mukafati 2015 Nizami Gencevi adina Qizil medal 2021 Diaspor fealiyyetinde xidmete gore medali Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin fexri diplomu 2021 IstinadlarCex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Aziz Sancar Munzinger Personen alm Biochemistry and Biophysics Aziz Sancar The University of North Carolina School of Medicine Archived from the original on 2015 10 08 Istifade tarixi 8 oktyabr 2015 ing Hurriyet Archived from the original on 2015 10 07 Istifade tarixi 7 oktyabr 2015 turk PDF Bizden Haberler dergisi Koc Holding Haziran 2007 2015 10 15 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 12 07 Nobeli alan Prof Aziz Sancar konustu cnnturk com 11 Kasim 2015 2019 07 17 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 05 Aziz Sancar a BBC den soke eden soru sabah com tr 8 Kasim 2015 2019 07 17 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 05 Nobel e deger gorulen Aziz Sancar HDP li Mithat Sancar in akrabasi hurriyet 7 Kasim 2015 2019 07 17 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 07 Aziz Sancar dan ders yenicaggazetesi com tr 15 Ekim 2015 2019 07 17 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 07 Aziz Sancar in dogdugu ilcenin etnik yapisi nisanyanmap com 2019 08 12 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 07 Arxivlenmis suret 2018 04 29 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 07 Aziz Sancar Nobel Odulu Aldi Bilkent Universitesi web sitesi 2015 12 12 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 07 Nobel kazanan Sancar kanser hastalarina umut veren calismasini anlatti 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 7 Ekim 2015 7 Ekim 2015 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 12 08 Chapell Hill Universitesi Aziz Sancar Profili 2014 11 11 tarixinde Istifade tarixi 2015 10 08 CnnTurk com sitesi 5 Mayis 2005 2016 08 20 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 14 Agustos 2016 The Nobel Prize in Chemistry 2015 Ingilizce 2015 10 07 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 08 2015 10 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 12 08 apostrophe markup Sancar Ata nin huzurunda 2016 08 15 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 07 Ataturk e vefa borcumu odedim 2016 05 21 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 07 DNA molekulu hatali NTV 21 Mayis 2016 2020 07 11 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 07 http asal meb k12 tr bare url missing title 2020 03 22 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 07 Aziz Sancar istifa etti Milli Gazete 19 Aralik 2019 2019 12 16 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 07 For Aziz Sancar long hours in lab lead to triumph The News and Observer 25 December 2015 12 July 2021 tarixinde Istifade tarixi 9 March 2016 Aziz Sancar receives 2009 Distinguished Alumni Award from University of Texas Dallas UNC School of Medicine Istifade tarixi 16 May 2016 Arango Tim Deadly Ankara Attack Not Enough to Unify a Polarized Turkey The New York Times 12 October 2015 12 October 2015 tarixinde Istifade tarixi 23 November 2015 Esra Kaymak Erkan Avci Turkish Nobel Prize winner happy most for his country 8 October 2015 4 December 2021 tarixinde Istifade tarixi 23 November 2015 Nobel li Prof Aziz Sancar Lise yillarinda ulkucuydum sinema ve tiyatroya hic gitmedim T24 11 October 2015 9 October 2018 tarixinde Istifade tarixi 8 December 2020 Aziz Sancar Roportaj Hurriyet 10 October 2015 10 February 2018 tarixinde Istifade tarixi 13 January 2016 Odul Alanlar Prof Dr Aziz Sancar 2007 2015 10 15 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 08 apostrophe markup PDF 2015 10 15 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 12 07 apostrophe markup Profile of Aziz Sancar Ingilizce 2020 05 30 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 08 AR nin Prezidenti Ilham Eliyevin tovsiyesi esasinda ve Nizami Gencevi Ili ile bagli AMEA nin prezidenti akademik Ramiz Mehdiyev ve Kimya uzre Nobel mukafati laureati dunya sohretli alim Eziz Sencer Azerbaycan Respublikasinin Nizami Gencevi adina Qizil medali ile teltif edilibler 2022 08 26 tarixinde Istifade tarixi 2021 12 24 Aziz Sancara Diaspor fealiyyetinde xidmete gore medali teqdim edilib FOTO Oxu Az az 2023 07 30 2023 07 30 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 30 Xarici kecidlerNobel mukafatcisi Aziz Sancar Bakida Elm sahesinde Nobel mukafati alan ilk turk Eziz Sancar Yasin Kerimli Nobel mukafati laureati Eziz Sancar O bizim fexrimizdir az https fraza az 04 avqust 2022 22 05 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 may 2024 Azerbaycanin en eziz qonagi Eziz Sancar az https www yeniazerbaycan com 07 12 2021 23 05 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 may 2024 Biologiya portali Elm portali