İraqdakı Çoxmillətli Qüvvələr (İngiliscə: The Multi-National Force – Iraq (MNF–I)) İraq müharibəsindən sonra İraqın işğalında iştirak etmiş olan və ABŞ tərəfindən idarə olunmuş silahlı qüvvələrdirlər. Qüvvələr 15 may 2004-cü ildə Kombinasiyalı Müştərək İşçi Qüvvəsi 7 (Combined Joint Task Force 7) adlanan strukturdan ölkənin işğalına nəzarəti təhvil almış və 2010-cu il yanvarın 1-də ABŞ Silahlı Qüvvələrinə təhvil vermişdir.
Təsviri
İraq müharibəsindən sonrakı dövrdə İraqda mövcud olan silahlı qüvvələrə, xüsusən də ABŞ əsgərlərinin böyük say üstünlüyünə görə, ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi koalisiya qüvvələri deyilmişdir. ABŞ-dan başqa digər bu işə köməklik etmiş olan ölkələrin əsgərlərinin İraqda davam edən şiddətli zorakılıqlar və müharibə əleyhinə öz dövlətlərindəki hərəkatların intensivliyinə görə yalnız hərbi düşərgələrdə xidmət etdikləri və İraq Müqavimətinə qarşı müharibədə fəal iştirak etmədikləri müşahidə edilmişdir.
Missiyaları
Çoxmillətli qüvvələrin missiyasının tərifini ABŞ-ın o zamankı dövlət katibi olmuş Kolin Pauel 2004-cü ilin iyununda Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasına göndərdiyi məktubunda belə izah etmişdir:
Vahid komanda heyətinə malik olacaq Çoxmillətli Qüvvələr İraqda təhlükəsizliyin təmin edilməsi, terrorun qarşısının alınması və dəf edilməsi, İraqın ərazi bütövlüyünün mühafizə edilməsi missiyasına xidmət etməyə davam edəcəkdir. Çoxmillətli Qüvvələrin əsas məqsədi siyasi keçid prosesini başa çatdırmaqda İraq xalqına dəstək vermək və İraqın yenidən yaradılması səylərində Birləşmiş Millətlər Təşkilatına və beynəlxalq ictimaiyyətə köməklik göstərməkdir.
Kolin Pauel
İşğal dövründə baş vermiş olan hadisələr
Çoxmillətli Qüvvələrin işğalı altında olan İraqda hazırlanmış olan yeni konstitusiyada fikir, ifadə, din və cəmləşmə azadlığı, mülkiyyət hüququ və qanun qarşısında hamının bərabərliyi tanınmışdır. İşğal İraqında birinci parlament seçkiləri 2005-ci ilin dekabr ayında keçirilmişdir.
2006-cı ilin noyabr ayında isə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurası Çoxmillətli Qüvvələrin İraqda qalma müddətinin 2007-ci ilin sonuna qədər uzadılması haqqında qərar qəbul etmişdir. Bu qərarın qəbul edilməsində İraq hökumətinin tələbi əsas kimi qəbul edilmiş və buna səbəb kimi İraq hökumətinin nəzarəti təmin etmək üçün hələ ki, kifayət qədər silahlı qüvvələrinin olmaması göstərilmişdir. 2007-ci ilin dekabr ayında qəbul edilmiş olan yeni qərarla onun səlahiyyət müddəti yenidən 2008-ci ilin sonuna qədər uzadılmışdır.
Missiyalarının başa çatması və İraqı tərk etmələri
2008-ci ilin dekabr ayında İraq və ABŞ hökumətləri arasında aparılmış olan danışıqların nəticəsində 2011-ci ilin sonuna qədər yalnız ABŞ əsgərlərinin ölkədə qalmasına icazə verilmişdir. Bundan başqa, 2008-ci ilin dekabr ayından etibarən İraq hökuməti özünün hava məkanı üzərində suverenliyini yenidən bərpa etmiş və cinayət törətmiş ABŞ hərbi və ya mülki personalı və eyni zamanda da xüsusi təhlükəsizlik qüvvələri İraq məhkəmələrində mühakimə olunmağa başlamışdırlar. ABŞ silahlı qüvvələri 31 iyul 2009-cu il tarixindən etibarən İraq şəhərlərindən geri çəkilməyə başlamışdırlar. Bu qanunu təsdiq etməyən İraq parlamenti buna səbəb kimi problemin qanunla deyil, müvafiq dövlətlərlə və eyni zamanda da beynəlxalq müqavilələrlə həll edilməli olduğunu bildirmiş və bu istiqamətdə öz iradəsini nümayiş etdirmişdir. Çoxmillətli Qüvvələr 2009-cu ilin əvvəlindən etibarən öz vəzifələrini ABŞ Silahlı Qüvvələrinə buraxmış və ləğv edilmişdir.
Ölkələrinə görə əsgərlərin sayı
Ölkə | Maksimum əsgər sayı | Gəlmə tarixi | Getmə tarixi |
---|---|---|---|
ABŞ (işğalda iştirak edib) | 150.000–250.000 | Mart 2003 | İraqda hələ də qalanların sayı təxmini olaraq 40,000–140,000 arasındadır. |
İngiltərə (işğalda iştirak edib) | 46.000 | Mart 2003 | İyul 2009 |
Polşa (işğalda iştirak edib) | 2500 | Mart 2003 | Oktyabr 2008 |
Avstraliya (işğalda iştirak edib) | 2000 | Mart 2003 | İyul 2009 |
Cənubi Koreya | 3600 | May 2003 | Dekabr 2008 |
İtaliya | 3200 | İyul 2003 | Noyabr 2006 |
Gürcüstan | 2000 | Avqust 2003 | Avqust 2008 |
Ukrayna | 1650 | Avqust 2003 | Dekabr 2008 |
Niderland | 1,345 | İyul 2003 | Mart 2005 |
İspaniya | 1300 | Aprel 2003 | Aprel 2004 |
Rumıniya | 730 | İyul 2003 | İyul 2009 |
Yaponiya | 600 | Yanvar 2004 | Dekabr 2008 |
Danimarka | 545 | Aprel 2003 | Dekabr 2008 |
Bolqarıstan | 485 | May 2003 | Dekabr 2008 |
Tailand | 423 | Avqust 2003 | Avqust 2004 |
Salvador | 380 | Avqust 2003 | Yanvar 2009 |
Honduras | 368 | Avqust 2003 | May 2004 |
Dominikan Respublikası | 302 | Avqust 2003 | May 2004 |
Macarıstan | 300 | Avqust 2003 | Mart 2005 |
Çexiya | 300 | Dekabr 2003 | Dekabr 2008 |
Azərbaycan | 250 | Avqust 2003 | Dekabr 2008 |
Albaniya | 240 | Aprel 2003 | Dekabr 2008 |
Nikaraqua | 230 | Sentyabr 2003 | Fevral 2004 |
Monqolustan | 180 | Avqust 2003 | Sentyabr 2008 |
Sinqapur | 175 | Dekabr 2003 | Dekabr 2008 |
Norveç | 150 | İyul 2003 | Avqust 2006 |
Latviya | 136 | May 2003 | Noyabr 2008 |
Portuqaliya | 128 | Noyabr 2003 | Fevral 2005 |
Litva | 120 | İyun 2003 | Avqust 2007 |
Slovakiya | 110 | Avqust 2003 | Dekabr 2007 |
Bosniya və Herseqovina | 85 | İyun 2005 | Noyabr 2008 |
Şimali Makedoniya | 77 | İyul 2003 | Noyabr 2008 |
Yeni Zelandiya | Sentyabr 2003 | Sentyabr 2004 | |
Tonqa | 55 | İyul 2004 | Dekabr 2008 |
Filippin | 51 | İyul 2003 | İyul 2004 |
Ermənistan | 46 | Yanvar 2005 | Oktyabr 2008 |
Estoniya | 40 | İyun 2005 | Yanvar 2009 |
Qazaxıstan | 29 | Sentyabr 2003 | Oktyabr 2008 |
Moldova | 24 | Sentyabr 2003 | Dekabr 2008 |
İslandiya | 2 | May 2003 | Məlum deyildir |
İtkilər
2010-cu ilin iyul ayına olan məlumatlara əsasən, çoxmillətli qüvvələrin 4731 əsgəri İraqda həyatını itirmişdir. Həmçinin həmin saytda yer almış digər məlumata görə 2010-cu ilin iyul ayına qədər bu koalisiyanın tərkibində iştirak edən 31.882 ABŞ əsgəri yaralanmışdır.
Ölkə | Ölənlərin sayı | İstinad(lar) |
---|---|---|
ABŞ | 4,486 | |
Böyük Britaniya | 179 | |
İtaliya | 33 | |
Polşa | 23 | |
Ukrayna | 18 | |
Bolqarıstan | 13 | |
İspaniya | 11 | |
Danimarka | 7 | |
Salvador | 5 | |
Gürcüstan | 5 | |
Slovakiya | 4 | |
Latviya | 3 | |
Rumıniya | 3 | |
Estoniya | 2 | |
Tailand | 2 | |
Avstraliya | 2 | |
Niderland | 2 | |
Qazaxıstan | 1 | |
Cənubi Koreya | 1 | |
Macarıstan | 1 | |
Çexiya | 1 | |
Azərbaycan | 1 |
Reaksiyalar
İspaniya
İraq müharibəsindən əvvəl və sonra ABŞ prezidenti Corc Buşun ən böyük dəstəkçilərindən biri olan İspaniyanın baş naziri Xose Mariya Aznar rəqibi, İspaniya Sosialist Fəhlə Partiyası PSOE-nin namizədi Xose Luis Rodriges Zapateroya 2004-cü ildə keçirilmiş olan ümumi seçkilərdə uduzmuşdur. Yeni baş nazir seçki vədini yerinə yetirmiş və ispan qoşunlarını İraqdan çıxarmışdır. İspaniyanın hər yerində keçirilmiş olan gərgin anti-müharibə nümayişləri sol mərkəzçi PSOE-nin bu hərəkətinə böyük təsir göstərmişdir.
Yaponiya
Baş nazir Junichiro Koizumi tərəfindən konstitusiyaya dəyişiklik edilərək qəbul edilmiş olan və xüsusilə Yapon ictimaiyyətində böyük əks-səda yaratmış bu qərar, hökumətin yapon əsgərlərinin yalnız yenidənqurma prosesində iştirak edəcəyi yönündə izahat verməsinə səbəb olmuşdur. Ölkələrinə qayıtmaq üçün İraq müqaviməti tərəfindən xüsusi təzyiqlərə məruz qalmış yapon əsgərləri 2006-cı ildə İraqdan geri çəkilmişdirlər.
Fransa-Almaniya-Rusiya
İkinci Dünya Müharibəsindən sonra silahlı qüvvələrinə ciddi məhdudiyyətlər qoymuş olan Almaniya Sovet İttifaqının dağılması ilə ərazi bütövlüyünü bərpa etmiş və bundan sonra müxtəlif beynəlxalq missiyalar üçün xaricə əsgər göndərməyə başlamışdır. Lakin buna baxmayaraq Almaniya, İraqın işğalına qarşı çıxmışdır. Fransa və Rusiya da işğal cəhdlərini pisləmiş və Almaniya ilə birlikdə bir bəyannamə vermişdirlər.
Polşa-Avstraliya-Gürcüstan
Xüsusilə Buş administrasiyasına yaxınlığı ilə seçilmiş Polşa prezidenti Lex Kaçinski və Avstraliyanın baş naziri Con Hovard öz qərarları ilə İraqa edilən ilk hücumlarda iştirak etmişdirlər. ABŞ-ın dəstəklədiyi müxalifət hərəkatı ilə hakimiyyət başına gəlmiş olan Gürcüstan prezidenti Mixail Saakaşvili isə İraqın işğalını əhəmiyyətli bir qüvvə ilə dəstəkləmişdir. Bu ölkələrin xarici siyasət kursunda ABŞ tərəfdarı olmaları onların İraq müharibəsində iştirakında həlledici rol oynamışdır. Polşa bütün qoşunlarını 2008-ci ildə, Avstraliya 2009-cu ildə, Gürcüstan isə 2008-ci ildəki Cənubi Osetiya müharibəsinə görə qoşunlarının hamısını İraqdan çıxarmalı olmuşdur.
İstinadlar
- . U.S. Army The Institute of Heraldry. 2017-02-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-02-13.
- United States Department of Defense. . United States Department of Defense. December 19, 2009. November 28, 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- "MMP: Kata'ib Hezbollah". 2018-05-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-06-28.
- "Deadly Iraq war ends with exit of last U.S. troops – CNN.com". CNN. dekabr 18, 2011. dekabr 19, 2011 tarixində . İstifadə tarixi: dekabr 19, 2011.
- Partlow, Joshua. "List of 'Willing' U.S. Allies Shrinks Steadily in Iraq". The Washington Post. 8 dekabr 2007. 30 yanvar 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 26 dekabr 2014.
- Powell, Colin. (PDF). United Nations. June 2004. 2012-09-17 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-22.
- iCasualties. "United States". iCasualties. yanvar 16, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "United Kingdom". iCasualties. fevral 1, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "Italy". iCasualties. fevral 14, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "Poland". iCasualties. fevral 14, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "Ukraine". iCasualties. fevral 14, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "Bulgaria". iCasualties. fevral 1, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "Spain". iCasualties. fevral 14, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "Denmark". iCasualties. fevral 14, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "El Salvador". iCasualties. fevral 14, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "Georgia". iCasualties. fevral 14, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "Slovakia". iCasualties. fevral 14, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "Latvia". iCasualties. fevral 14, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "Romania". iCasualties. fevral 1, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "Estonia". iCasualties. fevral 14, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "Thailand". iCasualties. fevral 14, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "Australia". iCasualties. fevral 14, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "Netherlands". iCasualties. fevral 14, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "Kazakhstan". iCasualties. fevral 14, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "South Korea". iCasualties. fevral 14, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "Hungary". iCasualties. fevral 14, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "Czech Republic". iCasualties. fevral 14, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- iCasualties. "Azerbaijan". iCasualties. fevral 14, 2014 tarixində . İstifadə tarixi: fevral 14, 2014.
- Gürcü birlikler ABD Hava Kuvvetleri tarafından ülkelerine götürülmüştür ABD Hava Kuvvetleri haberi (ing.), 22 iyul 2010 tarixində arxivlənmişdir
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iraqdaki Coxmilletli Quvveler Ingilisce The Multi National Force Iraq MNF I Iraq muharibesinden sonra Iraqin isgalinda istirak etmis olan ve ABS terefinden idare olunmus silahli quvvelerdirler Quvveler 15 may 2004 cu ilde Kombinasiyali Musterek Isci Quvvesi 7 Combined Joint Task Force 7 adlanan strukturdan olkenin isgalina nezareti tehvil almis ve 2010 cu il yanvarin 1 de ABS Silahli Quvvelerine tehvil vermisdir Iraqdaki Coxmilletli Quvvelerin missiya gerbi TesviriIraq muharibesinden sonraki dovrde Iraqda movcud olan silahli quvvelere xususen de ABS esgerlerinin boyuk say ustunluyune gore ABS in rehberlik etdiyi koalisiya quvveleri deyilmisdir ABS dan basqa diger bu ise komeklik etmis olan olkelerin esgerlerinin Iraqda davam eden siddetli zorakiliqlar ve muharibe eleyhine oz dovletlerindeki herekatlarin intensivliyine gore yalniz herbi dusergelerde xidmet etdikleri ve Iraq Muqavimetine qarsi muharibede feal istirak etmedikleri musahide edilmisdir MissiyalariCoxmilletli quvvelerin missiyasinin terifini ABS in o zamanki dovlet katibi olmus Kolin Pauel 2004 cu ilin iyununda Birlesmis Milletler Teskilatinin Tehlukesizlik Surasina gonderdiyi mektubunda bele izah etmisdir Vahid komanda heyetine malik olacaq Coxmilletli Quvveler Iraqda tehlukesizliyin temin edilmesi terrorun qarsisinin alinmasi ve def edilmesi Iraqin erazi butovluyunun muhafize edilmesi missiyasina xidmet etmeye davam edecekdir Coxmilletli Quvvelerin esas meqsedi siyasi kecid prosesini basa catdirmaqda Iraq xalqina destek vermek ve Iraqin yeniden yaradilmasi seylerinde Birlesmis Milletler Teskilatina ve beynelxalq ictimaiyyete komeklik gostermekdir Kolin Pauel Isgal dovrunde bas vermis olan hadiseler Coxmilletli Quvvelerin isgali altinda olan Iraqda hazirlanmis olan yeni konstitusiyada fikir ifade din ve cemlesme azadligi mulkiyyet huququ ve qanun qarsisinda haminin beraberliyi taninmisdir Isgal Iraqinda birinci parlament seckileri 2005 ci ilin dekabr ayinda kecirilmisdir 2006 ci ilin noyabr ayinda ise Birlesmis Milletler Teskilatinin Tehlukesizlik Surasi Coxmilletli Quvvelerin Iraqda qalma muddetinin 2007 ci ilin sonuna qeder uzadilmasi haqqinda qerar qebul etmisdir Bu qerarin qebul edilmesinde Iraq hokumetinin telebi esas kimi qebul edilmis ve buna sebeb kimi Iraq hokumetinin nezareti temin etmek ucun hele ki kifayet qeder silahli quvvelerinin olmamasi gosterilmisdir 2007 ci ilin dekabr ayinda qebul edilmis olan yeni qerarla onun selahiyyet muddeti yeniden 2008 ci ilin sonuna qeder uzadilmisdir Missiyalarinin basa catmasi ve Iraqi terk etmeleri2008 ci ilin dekabr ayinda Iraq ve ABS hokumetleri arasinda aparilmis olan danisiqlarin neticesinde 2011 ci ilin sonuna qeder yalniz ABS esgerlerinin olkede qalmasina icaze verilmisdir Bundan basqa 2008 ci ilin dekabr ayindan etibaren Iraq hokumeti ozunun hava mekani uzerinde suverenliyini yeniden berpa etmis ve cinayet toretmis ABS herbi ve ya mulki personali ve eyni zamanda da xususi tehlukesizlik quvveleri Iraq mehkemelerinde muhakime olunmaga baslamisdirlar ABS silahli quvveleri 31 iyul 2009 cu il tarixinden etibaren Iraq seherlerinden geri cekilmeye baslamisdirlar Bu qanunu tesdiq etmeyen Iraq parlamenti buna sebeb kimi problemin qanunla deyil muvafiq dovletlerle ve eyni zamanda da beynelxalq muqavilelerle hell edilmeli oldugunu bildirmis ve bu istiqametde oz iradesini numayis etdirmisdir Coxmilletli Quvveler 2009 cu ilin evvelinden etibaren oz vezifelerini ABS Silahli Quvvelerine buraxmis ve legv edilmisdir Olkelerine gore esgerlerin sayiBagdadda Gurcustanin Milli Musteqillik Gununu qeyd eden gurcu esgerleri 26 may 2006 ci il Olke Maksimum esger sayi Gelme tarixi Getme tarixi ABS isgalda istirak edib 150 000 250 000 Mart 2003 Iraqda hele de qalanlarin sayi texmini olaraq 40 000 140 000 arasindadir Ingiltere isgalda istirak edib 46 000 Mart 2003 Iyul 2009 Polsa isgalda istirak edib 2500 Mart 2003 Oktyabr 2008 Avstraliya isgalda istirak edib 2000 Mart 2003 Iyul 2009 Cenubi Koreya 3600 May 2003 Dekabr 2008 Italiya 3200 Iyul 2003 Noyabr 2006 Gurcustan 2000 Avqust 2003 Avqust 2008 Ukrayna 1650 Avqust 2003 Dekabr 2008 Niderland 1 345 Iyul 2003 Mart 2005 Ispaniya 1300 Aprel 2003 Aprel 2004 Ruminiya 730 Iyul 2003 Iyul 2009 Yaponiya 600 Yanvar 2004 Dekabr 2008 Danimarka 545 Aprel 2003 Dekabr 2008 Bolqaristan 485 May 2003 Dekabr 2008 Tailand 423 Avqust 2003 Avqust 2004 Salvador 380 Avqust 2003 Yanvar 2009 Honduras 368 Avqust 2003 May 2004 Dominikan Respublikasi 302 Avqust 2003 May 2004 Macaristan 300 Avqust 2003 Mart 2005 Cexiya 300 Dekabr 2003 Dekabr 2008 Azerbaycan 250 Avqust 2003 Dekabr 2008 Albaniya 240 Aprel 2003 Dekabr 2008 Nikaraqua 230 Sentyabr 2003 Fevral 2004 Monqolustan 180 Avqust 2003 Sentyabr 2008 Sinqapur 175 Dekabr 2003 Dekabr 2008 Norvec 150 Iyul 2003 Avqust 2006 Latviya 136 May 2003 Noyabr 2008 Portuqaliya 128 Noyabr 2003 Fevral 2005 Litva 120 Iyun 2003 Avqust 2007 Slovakiya 110 Avqust 2003 Dekabr 2007 Bosniya ve Herseqovina 85 Iyun 2005 Noyabr 2008 Simali Makedoniya 77 Iyul 2003 Noyabr 2008 Yeni Zelandiya Sentyabr 2003 Sentyabr 2004 Tonqa 55 Iyul 2004 Dekabr 2008 Filippin 51 Iyul 2003 Iyul 2004 Ermenistan 46 Yanvar 2005 Oktyabr 2008 Estoniya 40 Iyun 2005 Yanvar 2009 Qazaxistan 29 Sentyabr 2003 Oktyabr 2008 Moldova 24 Sentyabr 2003 Dekabr 2008 Islandiya 2 May 2003 Melum deyildirItkilerIraqda heyatini itirmis olan amerikali esgerler teyyare ile oz olkelerine getirilerken 2010 cu ilin iyul ayina olan melumatlara esasen coxmilletli quvvelerin 4731 esgeri Iraqda heyatini itirmisdir Hemcinin hemin saytda yer almis diger melumata gore 2010 cu ilin iyul ayina qeder bu koalisiyanin terkibinde istirak eden 31 882 ABS esgeri yaralanmisdir Koalisiyanin itkileri Olke Olenlerin sayi Istinad lar ABS 4 486 Boyuk Britaniya 179 Italiya 33 Polsa 23 Ukrayna 18 Bolqaristan 13 Ispaniya 11 Danimarka 7 Salvador 5 Gurcustan 5 Slovakiya 4 Latviya 3 Ruminiya 3 Estoniya 2 Tailand 2 Avstraliya 2 Niderland 2 Qazaxistan 1 Cenubi Koreya 1 Macaristan 1 Cexiya 1 Azerbaycan 1Reaksiyalar2002 ci ilin oktyabr ayinda Fransada teskil edilmis olan muharibe eleyhine numayis2003 cu ilin fevral ayinda Londonda teskil edilmis olan muharibe eleyhine yurusIspaniya Iraq muharibesinden evvel ve sonra ABS prezidenti Corc Busun en boyuk destekcilerinden biri olan Ispaniyanin bas naziri Xose Mariya Aznar reqibi Ispaniya Sosialist Fehle Partiyasi PSOE nin namizedi Xose Luis Rodriges Zapateroya 2004 cu ilde kecirilmis olan umumi seckilerde uduzmusdur Yeni bas nazir secki vedini yerine yetirmis ve ispan qosunlarini Iraqdan cixarmisdir Ispaniyanin her yerinde kecirilmis olan gergin anti muharibe numayisleri sol merkezci PSOE nin bu hereketine boyuk tesir gostermisdir Yaponiya Bas nazir Junichiro Koizumi terefinden konstitusiyaya deyisiklik edilerek qebul edilmis olan ve xususile Yapon ictimaiyyetinde boyuk eks seda yaratmis bu qerar hokumetin yapon esgerlerinin yalniz yenidenqurma prosesinde istirak edeceyi yonunde izahat vermesine sebeb olmusdur Olkelerine qayitmaq ucun Iraq muqavimeti terefinden xususi tezyiqlere meruz qalmis yapon esgerleri 2006 ci ilde Iraqdan geri cekilmisdirler Fransa Almaniya Rusiya Ikinci Dunya Muharibesinden sonra silahli quvvelerine ciddi mehdudiyyetler qoymus olan Almaniya Sovet Ittifaqinin dagilmasi ile erazi butovluyunu berpa etmis ve bundan sonra muxtelif beynelxalq missiyalar ucun xarice esger gondermeye baslamisdir Lakin buna baxmayaraq Almaniya Iraqin isgalina qarsi cixmisdir Fransa ve Rusiya da isgal cehdlerini pislemis ve Almaniya ile birlikde bir beyanname vermisdirler Polsa Avstraliya Gurcustan Xususile Bus administrasiyasina yaxinligi ile secilmis Polsa prezidenti Lex Kacinski ve Avstraliyanin bas naziri Con Hovard oz qerarlari ile Iraqa edilen ilk hucumlarda istirak etmisdirler ABS in desteklediyi muxalifet herekati ile hakimiyyet basina gelmis olan Gurcustan prezidenti Mixail Saakasvili ise Iraqin isgalini ehemiyyetli bir quvve ile desteklemisdir Bu olkelerin xarici siyaset kursunda ABS terefdari olmalari onlarin Iraq muharibesinde istirakinda helledici rol oynamisdir Polsa butun qosunlarini 2008 ci ilde Avstraliya 2009 cu ilde Gurcustan ise 2008 ci ildeki Cenubi Osetiya muharibesine gore qosunlarinin hamisini Iraqdan cixarmali olmusdur Istinadlar U S Army The Institute of Heraldry 2017 02 14 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 02 13 United States Department of Defense United States Department of Defense December 19 2009 November 28 2010 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib MMP Kata ib Hezbollah 2018 05 13 tarixinde Istifade tarixi 2018 06 28 Deadly Iraq war ends with exit of last U S troops CNN com CNN dekabr 18 2011 dekabr 19 2011 tarixinde Istifade tarixi dekabr 19 2011 Partlow Joshua List of Willing U S Allies Shrinks Steadily in Iraq The Washington Post 8 dekabr 2007 30 yanvar 2017 tarixinde Istifade tarixi 26 dekabr 2014 Powell Colin PDF United Nations June 2004 2012 09 17 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 07 22 iCasualties United States iCasualties yanvar 16 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties United Kingdom iCasualties fevral 1 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties Italy iCasualties fevral 14 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties Poland iCasualties fevral 14 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties Ukraine iCasualties fevral 14 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties Bulgaria iCasualties fevral 1 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties Spain iCasualties fevral 14 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties Denmark iCasualties fevral 14 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties El Salvador iCasualties fevral 14 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties Georgia iCasualties fevral 14 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties Slovakia iCasualties fevral 14 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties Latvia iCasualties fevral 14 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties Romania iCasualties fevral 1 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties Estonia iCasualties fevral 14 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties Thailand iCasualties fevral 14 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties Australia iCasualties fevral 14 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties Netherlands iCasualties fevral 14 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties Kazakhstan iCasualties fevral 14 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties South Korea iCasualties fevral 14 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties Hungary iCasualties fevral 14 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties Czech Republic iCasualties fevral 14 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 iCasualties Azerbaijan iCasualties fevral 14 2014 tarixinde Istifade tarixi fevral 14 2014 Gurcu birlikler ABD Hava Kuvvetleri tarafindan ulkelerine goturulmustur ABD Hava Kuvvetleri haberi ing 22 iyul 2010 tarixinde arxivlenmisdir