Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ələkbər Süheyli (doğum adı: Ələkbər Fərəc oğlu Əliyev; 1879 – 26 fevral 1927) — aktyor, teatr təşkilatçısı.
| Ələkbər Süheyli | |
|---|---|
| Ələkbər Fərəculla oğlu Əliyev | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Bakı, Bakı qəzası, Bakı quberniyası, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ |
| Fəaliyyəti | Aktyor |
Həyatı
"Süheyli" Ələkbər Əliyevin səhnə təxəllüsüdür. Bu sözün ərəbcə mənası "cənubda görünən ulduz" deməkdir. Yaradıcılığı realist səpkili rolların ifası ilə səciyyəvi olan aktyor həmçinin rejissorluq sahəsində də çalışıb. Ələkbər Süheyli 1879-cu ildə Bakıda doğulub. Atası tacir olub və elmə, mədəniyyətə maraq göstərib. Buna görə də Ələkbərə 7 yaşından xüsusi müəllimlər tutaraq ona ana dilindən əlavə, fars, rus, ərəb dillərini tədris elətdirib. Atası və atasının yaxın dostları olan tacirlər Rusiya, ərəb ölkələri və İranla ticari yazışma əlaqələrini məhz Ələkbər Süheylinin vasitəsilə həyata keçiriblər. O, xüsusi tapşırıqlarla, müqavilələr bağlamaq məqsədilə tez-tez xarici öikələrə səfər edib.
Bakıda olanda boş vaxtlarında "Müsəlman dram artistləri cəmiyyəti"nin tamaşalarında epizod rollarda səhnəyə çıxıb. 1906-cı ildə yaranan "Nicat" mədəni-maarif cəmiyyətinin teatr truppasına ilk üzv götürülənlərdən biri də Ələkbər Süheyli olub. Sonralar "Səfa", "Müdiriyyət", "Müsəlman artistləri ittifaqı"nın teatr truppalarında çalışıb. 1919-cu ildə bugünkü MDT-nin truppasına götürülüb və dörd il bu sənət ocağında işləyib. 1923-cü ildə Azad Tənqid və Təbliğ Teatrının truppasına dəvət alıb və vəfat etdiyi günə kimi burada aktyor və rejissor kimi çalışıb.
Müxtəlif truppalarda və MDT-da ifa etdiyi əsas rolların qısa siyahısı belədir: Adolf ("Qatili Kərimə", Hacı İbrahim Qasımov), Məhiz ("Tariq ibn Ziyad", Əbdülhəq Həmid), Səlim bəy, Vəli bəy, Çoban ("Dağılan tifaq", "Millət dostları" və "Pəri cadu", Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev), Paşa ("Bakı müharibəsi", Cəfər Cabbarlı), Svistinov ("Müfəttiş", Nikolay Qoqol), Lodoviqo ("Otello", Vilyam Şekspir), Müəllim Mirzə Həsən ("Ölülər", Cəlil Məmmədquluzadə), Bəkir ("Keçmişdə qaçaqlar", Nəcəf bəy Vəzirov), Xacə Məsud, Ohan yüzbaşı ("Lənkəran xanının vəziri" və "Hacı Qara", Mirzə Fətəli Axundzadə), Şah Ömər ("Əmir Əbül Üla", Hüseyn Bədrəddin və Məhəmməd Rüfət), Xaço ("Qaçaq Kərəm", Vano Mçedaşvili), Şeyx Mərvan ("Şeyx Sənan", Hüseyn Cavid), Veys ("Yezid ibn Müaviyyə", Mehdi bəy Hacınski), Qubad ("Dəmirçi Gavə", Şəmsəddin Sami), Məmmədbağır ("Axşam səbri xeyir olar", Sultanməcid Qənizadə), Süleyman paşa ("Akif bəy", Namiq Kamal), Allahqulu ("Molla Cəbi", Mirmahmud Kazımovski).
Milli aktrisalarımızın olmadığı dövrdə Ələkbər Süheyli xeyli qadın rolları ifa edib. Onların arasında Cahan xala ("Arşın mal alan", Üzeyir bəy Hacıbəyov), Sona, Hafizə xanım ("Dağılan tifaq" və "Pəri cadu", Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev), Hürzad ("Evliykən subay", Zülfüqar bəy Hacıbəyov), Çərkəz xanım ("Kəndxuda", Mirmahmud Kazımovski), Tuba ("Zorən təbib", Jan Batist Molyer) obrazlarının səhnə ifası aktyorun yaradıcılıq uğurları sayılır. Xüsusilə Hafizə rolunun uzun illər və ondan artıq quruluşda ən yaxşı ifaçısı Ələkbər Süheyli sayılıb.
Aktyor Tənqid və Təbliğ Teatrında Məşədi Ramazan ("Arşın malı", Əhməd Qəmərli), Tacir ("Tufan", Vladimir Bill-Beloserkovski), Komarov ("1881-ci ildə", Nikolay Şapovalenko), Hacı Həsən ağa ("Ölülər", Cəlil Məmmədquluzadə), Pastor ("Şöhrət silahları", Yurin) rollarını oynayıb.
Burada Sidqi Ruhullanın, David Qutmanın, Yevgeni Muromskinin quruluşlarında hazırlanan tamaşalarda rejissorluq edib.
Ələkbər Süheyli yaradıcılığının kamilləşdiyi dövrdə, 26 fevral 1927-ci ildə Bakıda vəfat edib.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Elekber Suheyli dogum adi Elekber Ferec oglu Eliyev 1879 26 fevral 1927 aktyor teatr teskilatcisi Elekber SuheyliElekber Fereculla oglu EliyevDogum tarixi 1879Dogum yeri Baki Baki qezasi Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 26 fevral 1927Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIFealiyyeti AktyorHeyati Suheyli Elekber Eliyevin sehne texellusudur Bu sozun erebce menasi cenubda gorunen ulduz demekdir Yaradiciligi realist sepkili rollarin ifasi ile seciyyevi olan aktyor hemcinin rejissorluq sahesinde de calisib Elekber Suheyli 1879 cu ilde Bakida dogulub Atasi tacir olub ve elme medeniyyete maraq gosterib Buna gore de Elekbere 7 yasindan xususi muellimler tutaraq ona ana dilinden elave fars rus ereb dillerini tedris eletdirib Atasi ve atasinin yaxin dostlari olan tacirler Rusiya ereb olkeleri ve Iranla ticari yazisma elaqelerini mehz Elekber Suheylinin vasitesile heyata keciribler O xususi tapsiriqlarla muqavileler baglamaq meqsedile tez tez xarici oikelere sefer edib Bakida olanda bos vaxtlarinda Muselman dram artistleri cemiyyeti nin tamasalarinda epizod rollarda sehneye cixib 1906 ci ilde yaranan Nicat medeni maarif cemiyyetinin teatr truppasina ilk uzv goturulenlerden biri de Elekber Suheyli olub Sonralar Sefa Mudiriyyet Muselman artistleri ittifaqi nin teatr truppalarinda calisib 1919 cu ilde bugunku MDT nin truppasina goturulub ve dord il bu senet ocaginda isleyib 1923 cu ilde Azad Tenqid ve Teblig Teatrinin truppasina devet alib ve vefat etdiyi gune kimi burada aktyor ve rejissor kimi calisib Muxtelif truppalarda ve MDT da ifa etdiyi esas rollarin qisa siyahisi beledir Adolf Qatili Kerime Haci Ibrahim Qasimov Mehiz Tariq ibn Ziyad Ebdulheq Hemid Selim bey Veli bey Coban Dagilan tifaq Millet dostlari ve Peri cadu Ebdurrehim bey Haqverdiyev Pasa Baki muharibesi Cefer Cabbarli Svistinov Mufettis Nikolay Qoqol Lodoviqo Otello Vilyam Sekspir Muellim Mirze Hesen Oluler Celil Memmedquluzade Bekir Kecmisde qacaqlar Necef bey Vezirov Xace Mesud Ohan yuzbasi Lenkeran xaninin veziri ve Haci Qara Mirze Feteli Axundzade Sah Omer Emir Ebul Ula Huseyn Bedreddin ve Mehemmed Rufet Xaco Qacaq Kerem Vano Mcedasvili Seyx Mervan Seyx Senan Huseyn Cavid Veys Yezid ibn Muaviyye Mehdi bey Hacinski Qubad Demirci Gave Semseddin Sami Memmedbagir Axsam sebri xeyir olar Sultanmecid Qenizade Suleyman pasa Akif bey Namiq Kamal Allahqulu Molla Cebi Mirmahmud Kazimovski Milli aktrisalarimizin olmadigi dovrde Elekber Suheyli xeyli qadin rollari ifa edib Onlarin arasinda Cahan xala Arsin mal alan Uzeyir bey Hacibeyov Sona Hafize xanim Dagilan tifaq ve Peri cadu Ebdurrehim bey Haqverdiyev Hurzad Evliyken subay Zulfuqar bey Hacibeyov Cerkez xanim Kendxuda Mirmahmud Kazimovski Tuba Zoren tebib Jan Batist Molyer obrazlarinin sehne ifasi aktyorun yaradiciliq ugurlari sayilir Xususile Hafize rolunun uzun iller ve ondan artiq qurulusda en yaxsi ifacisi Elekber Suheyli sayilib Aktyor Tenqid ve Teblig Teatrinda Mesedi Ramazan Arsin mali Ehmed Qemerli Tacir Tufan Vladimir Bill Beloserkovski Komarov 1881 ci ilde Nikolay Sapovalenko Haci Hesen aga Oluler Celil Memmedquluzade Pastor Sohret silahlari Yurin rollarini oynayib Burada Sidqi Ruhullanin David Qutmanin Yevgeni Muromskinin quruluslarinda hazirlanan tamasalarda rejissorluq edib Elekber Suheyli yaradiciliginin kamillesdiyi dovrde 26 fevral 1927 ci ilde Bakida vefat edib Istinadlar