Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əli Əkbər Bəhmən və ya Mirzə Əli Əkbər xan (1880 – 1956) — Qacar və Pəhləvi sülalələri dövründə xarici işlər nazirliyinin əməkdaşı kimi xidmət etmiş diplomat. Qacarların Şuşa şəhərində mərkəzləşən qolu olan Bəhməni ailəsinə mənsub olan Əli Əkbər Bəhmən həm Qacarlar, həm də Pəhləvilər dövründə səfir və nazir kimi vəzifələrdə çalışmışdır.
| Əli Əkbər Bəhmən | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1880 |
| Vəfat tarixi | 1956 |
| Fəaliyyəti | diplomat, siyasətçi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Fəaliyyəti
Zadəgan ailəsindən olduğuna və anasının şahzadə olmasına grə gənc Əli Əkbər erkən yaşdan sarayda çalışmağa başladı. O, bu zaman inzibati xidmət sahəsində çalışırdı. Onun ögəy atası mütləqiyyətin qətiyyətli eleyhdarı və islahat tərəfdarı idi. Belə ki, o, 1906-cı il Məşrutə hərəkatını dəstəkləyirdi. Onun dostu, sol meyilli konstutision siyasətçi, İran məktəb sisteminin islahatçısı Yəhya Dövlətabadi Əli Əkbəri 1907-ci ildə Rusiya Azərbaycanına Səadət məktəbində fars dilini tədris etməyə göndərdi. Burada onun ana tərəfdən bir çox qohumu yaşamaqda idi.
Rusiya inqilabı və Birinci Dünya müharibəsindən sonra bir çox iranlı Qırmızı Ordunun əlindən İrana qaçmağa çalışdı. Azərbaycandakı və İrandakı əlaqələri və qohumları hesabına Əli Əkbər bir çox iranlıya sərhədi keçməyə yardım etdi. 1919-cu ilin 26 avqustunda Qacarların Buxarestdəki fövqəladə və səlahiyyətli elçisi kimi səfər etmiş, 1921-ci ildə isə Qacarların Belçikadakı səfiri oldu. 1934–1935-ci illərdə İranın Əfqanıstandakı səfiri kimi çalışdı. 1935-ci ildə Sistan-Zabulıstan bölgəsindəki ərazi dəyişiklikləri məsələsi ilə məşğul olan Atabəy Arbitrasiyasına təyin edildi. 1935-ci ildə isə nəqliyyat naziri təyin edildi. 1939–1943-cü illər arasında isə İranın Misirdəki səfiri kimi fəaliyyət göstərdi. Burada səfir kimi fəaliyyət göstərərkən, o, o dövrdə İranın vəliəhd şahzadəsi olan Məhəmməd Rza Pəhləvi ilə Misir kralı Fuadın qızı, Kral Faruqun bacısı şahzadəsi Fövziyyənin evliliyini təşkil etdi. Toy 1939-cu ilin 16 martında Qahirənin Abdin sarayında baş tutdu.
1943-cü ildə İranı Qahirə konfransında da təmsil etdikdən sonra Əli Əkbər İrana geri döndü və 1944–1946-cı illərdə ticarət naziri kimi fəaliyyət göstərdi.
Tehranda yaşayarkən buradakı möhtəşəm Gövhərşah sarayını və şəhərin şimalındakı ərazidə, Əlburz dağlarının yamacındakı Bağ-e Mustafi adlanan yerdən bağını aldı. 1967-cı ildə vəfat edən Əli Əkbər Bəhmən Tehranda Şah Əbdüləzim Məqbərəsində, anasının məzarının yanında dəfn edildi.
Ailəsi
Əli Əkbər məşhur Qacar-Bəhməni ailəsinə mənsubdur. 1883-cü ildə Tehranda Mirzə Əli Əkbər xan adı ilə dünyaya gəlmiş və 1967-ci ildə elə orada vəfat etmişdir. 1804–1813 və 1826–1828-ci illərdə olmuş Rus-Qacar müharibələrinin qəhrəmanı Abbas Mirzənin oğlu Bəhmən Mirzə Qacarın soyundan gəlir. Bəhmən Mirzə (1810–1884) Azərbaycanın qubernatoru və xəstə qardaşı Məhəmməd şahla, körpə vəliəhd şahzadə Nəsrəddinin regenti olmuşdur. Bəhmən Mirzə sarayda nüfuzunu itirdikdən sonra Rusiyanın tabeliyində olan Qafqaza mühacirət etmişdir. Onun böyük oğlu Ənuşirəvan Mirzə (1833–1899) Qacar imperiyasına geri dönmüş və orada Məleykə Afaq xanım(1863–1917 26 oktyabr) adlanan qızı olmuşdur. Bu qız Əli Əkbərin anasıdır. Onun atası Mirzə Hüseyn Bəhnam Təbrizin zadəgan ailələrindən birinə mənsub olmuş və bu ailənin üzvləri Fətəli şah Qacarın dövründən etibarən şah sarayında xidmət etmişdirlər. Atasının erkən ölümündən sonra anası ikinci dəfə Dünbüli ailəsindən olan Ziyaülsəltənət Əmənulla xan ilə ailə həyatı qurmuşdur. Əli Əkbərin İran Məşrutə hərəkatı dövünün siyasətçisi olan ögəy atası onu siyasi karyerasındakı ilk addımlarını atmaqda təşviq etmiş, Yəhya Dövlətabadi kimi siyasətçilərlə tanış etmişdir. 1931-ci ildə İranda soyadları qoyularkən Əli Əkbər və qardaşı Əli Əsgər, bacısı Nüsrətülmülk xanım soyad olaraq Bəhmən sözünü qəbul etmişdirlər. Bu soyadını babaları Bəhmən Mirzənin şərəfinə seçmişdirlər.
Əli Əkbər Bəhmən Azərbaycanın şimalından olan Züleyxa xanım Hacıyeva ilə ailə həyatı qurmuş və bu evlilikdən Mehr-e Cahan Xanım Bəhmən adlı bir qızı olmuşdur.
İstinadlar
- Baqer 'Aqeli: "Ali Akbar Bahman", in: Sharh-e hal-e rejal, Vol. I, pp. 325–26, Tehran 2001.
- Ali Akbar Khan Bahman
- Bianca Devos/Christoph Werner: "Culture and Cultural Politics under Reza Shah", p. 165, New York 2014.
- Mohammad Ali Bahmani-Ghajar: Nevesteh-e Bahman Mirza, p. 4, Tehran 2012.
- Gilbert Clayton: An Arabian Dictionary, p. 110, n. 12, Los Angeles 1969.
- Ahmad Kasravi: Tarikh-e Mashruteh-ye Iran (History of the Constitutional Revolution in Iran), Vol 1, Tehran, 2537 imperial calendar, p. 661
- Soltan Ali Mirza Kadjar: "Mohammad Ali Shah: The Man and the King", in: Qajar Studies, Vol VII, 2007, pp. 177–195, p. 185.
- Asadollah Behnam: Khandan-e Behnam, Tehran 1962, p. 4
- "Stammbaum - Zarrinkafsch-Bahman Family Tree - MyHeritage". www.myheritage.de. 2021-10-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-03.
- . 2013-04-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-05.
Ədəbiyyat
- 'Aqeli, Baqer: "Ali Akbar Batman, in: Sharhe-e hal-e rejal-e siyassi va nezami-ye mo'asser-e Iran (Biography of the contemporary dignitaries of policy and military in Iran) , Vol. I, Nashr-e goftar, Tehran 2001, pp. 325–326.
- Clayton, Sir Gilbert: An Arabian Dictionary, edit. by Robert O. Collins, University of California Press, Berkeley and Los Angeles 1969.
- Devos, Bianca; Werner, Christoph. Culture and Cultural Politics under Reza Shah: The Pahlavi State, New Bourgeoisie and the Creation of a Modern Society in Iran. Iranian Studies, Routledge, New York 2014.
- Kadjar, Soltan Ali Mirza: "Mohammad Ali Shah: The Man and the King", in: Qajar Studies, Vol VII, Barjesteh van Waalwijk van Doorn, Rotterdam 2007, pp. 177–195.
- Kasravi, Ahmad: Tarikh-e Mashruteh-ye Iran (History of the Constitutional Revolution in Iran), Vol. I, Amir Kabir, Tehran 2537 imperial calendar.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eli Ekber Behmen ve ya Mirze Eli Ekber xan 1880 1956 Qacar ve Pehlevi sulaleleri dovrunde xarici isler nazirliyinin emekdasi kimi xidmet etmis diplomat Qacarlarin Susa seherinde merkezlesen qolu olan Behmeni ailesine mensub olan Eli Ekber Behmen hem Qacarlar hem de Pehleviler dovrunde sefir ve nazir kimi vezifelerde calismisdir Eli Ekber BehmenSexsi melumatlarDogum tarixi 1880Vefat tarixi 1956Fealiyyeti diplomat siyasetci Vikianbarda elaqeli mediafayllarEli Ekber Behmen heyat yoldasi ve qizi 1919 da Buxareste elci kimi gederken Iranin Belcikadaki sefiri teyin edilen Eli Ekber Behmen etimad mektubunu teqdim etmek ucun Brusselde Kraliyyet sarayinin qarsisinda general Albert Baron de Roy de Bilquy ile birlikde gozleyerken 1921 Misirde sefir kimi calisarken Iranin veliehd sahzadesi Mehemmed Rza Pehlevi ve onun nisanlisi Fovziyye bint Fuadla birlikde 1939 mart Eli Ekber Behmen 1943 cu ilde Qahire konfransinda FealiyyetiZadegan ailesinden olduguna ve anasinin sahzade olmasina gre genc Eli Ekber erken yasdan sarayda calismaga basladi O bu zaman inzibati xidmet sahesinde calisirdi Onun ogey atasi mutleqiyyetin qetiyyetli eleyhdari ve islahat terefdari idi Bele ki o 1906 ci il Mesrute herekatini destekleyirdi Onun dostu sol meyilli konstutision siyasetci Iran mekteb sisteminin islahatcisi Yehya Dovletabadi Eli Ekberi 1907 ci ilde Rusiya Azerbaycanina Seadet mektebinde fars dilini tedris etmeye gonderdi Burada onun ana terefden bir cox qohumu yasamaqda idi Rusiya inqilabi ve Birinci Dunya muharibesinden sonra bir cox iranli Qirmizi Ordunun elinden Irana qacmaga calisdi Azerbaycandaki ve Irandaki elaqeleri ve qohumlari hesabina Eli Ekber bir cox iranliya serhedi kecmeye yardim etdi 1919 cu ilin 26 avqustunda Qacarlarin Buxarestdeki fovqelade ve selahiyyetli elcisi kimi sefer etmis 1921 ci ilde ise Qacarlarin Belcikadaki sefiri oldu 1934 1935 ci illerde Iranin Efqanistandaki sefiri kimi calisdi 1935 ci ilde Sistan Zabulistan bolgesindeki erazi deyisiklikleri meselesi ile mesgul olan Atabey Arbitrasiyasina teyin edildi 1935 ci ilde ise neqliyyat naziri teyin edildi 1939 1943 cu iller arasinda ise Iranin Misirdeki sefiri kimi fealiyyet gosterdi Burada sefir kimi fealiyyet gostererken o o dovrde Iranin veliehd sahzadesi olan Mehemmed Rza Pehlevi ile Misir krali Fuadin qizi Kral Faruqun bacisi sahzadesi Fovziyyenin evliliyini teskil etdi Toy 1939 cu ilin 16 martinda Qahirenin Abdin sarayinda bas tutdu 1943 cu ilde Irani Qahire konfransinda da temsil etdikden sonra Eli Ekber Irana geri dondu ve 1944 1946 ci illerde ticaret naziri kimi fealiyyet gosterdi Tehranda yasayarken buradaki mohtesem Govhersah sarayini ve seherin simalindaki erazide Elburz daglarinin yamacindaki Bag e Mustafi adlanan yerden bagini aldi 1967 ci ilde vefat eden Eli Ekber Behmen Tehranda Sah Ebdulezim Meqberesinde anasinin mezarinin yaninda defn edildi AilesiEli Ekber meshur Qacar Behmeni ailesine mensubdur 1883 cu ilde Tehranda Mirze Eli Ekber xan adi ile dunyaya gelmis ve 1967 ci ilde ele orada vefat etmisdir 1804 1813 ve 1826 1828 ci illerde olmus Rus Qacar muharibelerinin qehremani Abbas Mirzenin oglu Behmen Mirze Qacarin soyundan gelir Behmen Mirze 1810 1884 Azerbaycanin qubernatoru ve xeste qardasi Mehemmed sahla korpe veliehd sahzade Nesreddinin regenti olmusdur Behmen Mirze sarayda nufuzunu itirdikden sonra Rusiyanin tabeliyinde olan Qafqaza muhaciret etmisdir Onun boyuk oglu Enusirevan Mirze 1833 1899 Qacar imperiyasina geri donmus ve orada Meleyke Afaq xanim 1863 1917 26 oktyabr adlanan qizi olmusdur Bu qiz Eli Ekberin anasidir Onun atasi Mirze Huseyn Behnam Tebrizin zadegan ailelerinden birine mensub olmus ve bu ailenin uzvleri Feteli sah Qacarin dovrunden etibaren sah sarayinda xidmet etmisdirler Atasinin erken olumunden sonra anasi ikinci defe Dunbuli ailesinden olan Ziyaulseltenet Emenulla xan ile aile heyati qurmusdur Eli Ekberin Iran Mesrute herekati dovunun siyasetcisi olan ogey atasi onu siyasi karyerasindaki ilk addimlarini atmaqda tesviq etmis Yehya Dovletabadi kimi siyasetcilerle tanis etmisdir 1931 ci ilde Iranda soyadlari qoyularken Eli Ekber ve qardasi Eli Esger bacisi Nusretulmulk xanim soyad olaraq Behmen sozunu qebul etmisdirler Bu soyadini babalari Behmen Mirzenin serefine secmisdirler Eli Ekber Behmen Azerbaycanin simalindan olan Zuleyxa xanim Haciyeva ile aile heyati qurmus ve bu evlilikden Mehr e Cahan Xanim Behmen adli bir qizi olmusdur IstinadlarBaqer Aqeli Ali Akbar Bahman in Sharh e hal e rejal Vol I pp 325 26 Tehran 2001 Ali Akbar Khan Bahman Bianca Devos Christoph Werner Culture and Cultural Politics under Reza Shah p 165 New York 2014 Mohammad Ali Bahmani Ghajar Nevesteh e Bahman Mirza p 4 Tehran 2012 Gilbert Clayton An Arabian Dictionary p 110 n 12 Los Angeles 1969 Ahmad Kasravi Tarikh e Mashruteh ye Iran History of the Constitutional Revolution in Iran Vol 1 Tehran 2537 imperial calendar p 661 Soltan Ali Mirza Kadjar Mohammad Ali Shah The Man and the King in Qajar Studies Vol VII 2007 pp 177 195 p 185 Asadollah Behnam Khandan e Behnam Tehran 1962 p 4 Stammbaum Zarrinkafsch Bahman Family Tree MyHeritage www myheritage de 2021 10 03 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 03 2013 04 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 04 05 Edebiyyat Aqeli Baqer Ali Akbar Batman in Sharhe e hal e rejal e siyassi va nezami ye mo asser e Iran Biography of the contemporary dignitaries of policy and military in Iran Vol I Nashr e goftar Tehran 2001 pp 325 326 Clayton Sir Gilbert An Arabian Dictionary edit by Robert O Collins University of California Press Berkeley and Los Angeles 1969 Devos Bianca Werner Christoph Culture and Cultural Politics under Reza Shah The Pahlavi State New Bourgeoisie and the Creation of a Modern Society in Iran Iranian Studies Routledge New York 2014 Kadjar Soltan Ali Mirza Mohammad Ali Shah The Man and the King in Qajar Studies Vol VII Barjesteh van Waalwijk van Doorn Rotterdam 2007 pp 177 195 Kasravi Ahmad Tarikh e Mashruteh ye Iran History of the Constitutional Revolution in Iran Vol I Amir Kabir Tehran 2537 imperial calendar