Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ənuşirəvan mirzə Qovanlı-Qacar (d. 1833, Ərdəbil, Qacar imperiyası - ö. 1899, Təbriz, Qacar imperiyası) — Qacar şahzadəsi, diviziya generalı. Ziya əd-Dövlə və Əmir Tuman titullarına sahib olan Ənuşirəvan Mirzə həm siyasətçi olmuş, həm də qubernator vəzifələrində çalışmışdır.
| Ənuşirəvan mirzə Qovanlı-Qacar | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1833 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat yeri | |
| Uşağı | Sultan Məcid mirzə Qovanlı-Qacar |
| Atası | Bəhmən mirzə Qovanlı-Qacar |
| Anası | Mələk Sultаn хаnım Məhəmmədtаğı mirzə qızı |
Ənuşirəvan Mirzə Qacar imperiyasının vəliəhdi olmuş Abbas Mirzənin nəvəsi, Bəhmən Mirzənin oğlu olmuşdur. Digər qardaşlarından fərqli olaraq, Azərbaycanda və ya Rusiya imperiyasında yox, Qacar torpaqlarında fəaliyyət göstərmişdir.
Həyatı
Ənuşirəvan Mirzə 19 avqust 1833-cü il tarixində Ərdəbil bölgəsində dünyaya gəlmişdir. O, 23 oktyabr 1899-cu ildə Təbriz şəhərində apopleksiya və iflic xəstəlikləri nəticəsində vəfat etmişdir. Ənuşirəvan Abbas Mirzənin nəvəsi və şahzadə Bəhmən Mirzənin birinci oğludur. Bəhmən Mirzə Qacar Məhəmməd şah Qacar dövründə Azərbaycan vilayətinin valisi olmuşdur. Anası isə Bəhmən Mirzənin əsas arvadı və şahzadə Məhəmməd Tağı Mirzə Hassam əs-Səltənin qızı Malek Soltan Xanım idi. Bəhmən Mirzə Tehran sarayının gözündən düşməsindən sonra 1848-ci ildə Rusiya hakimiyyəti altında olan Qarabağa gəldi. Onun ardınca da Qacar torpaqlarındakı övladları və arvadları da onun yanına gəldi. Lakin bundan qısa müddət sonra, 1850-ci ildə Ənuşirəvan Mirzə Təbrizə geri döndü. Tehrandakı rus səfirlərindən olan Knyaz Dolqorukov 1851-ci ildə Qafqaz canişini Knyaz Vorontsova yazırdı ki, Nəsirəddin şahın anası onu öz qzlarından biri ilə evləndirmək fikrindədir. Şahın anasının bunda məqsədi oğlu ilə əmisi oğlunu barışdırmaq idi və Ənuşirəvan bunu sevinclə qarşılayırdı. 1852-ci ilin sentyabrında Şuşaya atasının yanına gəlmiş və gəldiyi zaman atasının Təbrizdə qalmış ailə üzvlərini də özü ilə gətirmişdi. Bir müddət keçdikdən sonra Bəhmən Mirzə onu yenidən Təbrizə yola saldı. 1854-cü ildə bəlli oldu ki, Ənuşirəvan Mirzəni şah ailəsindən nişanlısı ilə evləndirmək fikirləri yoxdur. Buna etiraz olaraq Tehrana gedən Ənuşirəvan Mirzə bəstə oturmuş, lakin sonda saray məmurlarının təlqinləri nəticəsində aldadılaraq bəsti sonlandırmışdır. Saray məmurları onu aldadaraq rus səfiriliyinə təhvil vermiş, onlar da Tiflisə yola salmışdılar. Tiflisə gələn Ənuşirəvan Mirzənin sərgərdan dolandığını eşidən atası digər oğlu Rzaqulu Mirzəni göndərib onu yanına gətirtdi. Bəhmən Mirzə onu hədələmişdi ki, əgər gəlməsə illik 2 min gümüş pulluq təqaüdünə son veriləcək. 31 martda Şuşaya gəlmiş, burada bir müdət qaldıqdan sonra yenidən Təbrizə yola salınmışdır. Ənuşirəvan Mirzənin əmisinin oğlu Nəsrəddin şah Qacar 1872-ci ildə Bəhmən Mirzəni əhv etdikdən sonra Ənuşirəvan Mirzəyə də yüksək vəzifələr verilməsinə başlanıldı. Ənuşirəvan Mirzə 1873-cü ildə Turşizin, 1878-ci ildə Talışın, 1881-1882-ci və 1884-1886-cı illərdə Təbrizin, 1898-1899-cu illərdə də Semnanın, Damğanın və Şadrudun hakimi vəzifələrini yerinə yetirdi. O, 1888-1889-cu illərdə Bürucird və Luristanın hakimi olmuş, 1891-ci ildə qüdrətli qubernator və dövrünün baş komandanı Həsən Əli Xan Qarrousinin “Əmir Nezam” adından Kirmanşah vilayətinin vəziri olmuşdur. O, bundan başqa Nəsrəddin şah tərəfindən Ziya əd-Dövlə titulunu qəbul etmiş, bir müddət keçdikdən sonra isə müasir mənasında general anlamına gələn Əmir Tümən rutbəsinə yüksəldilmişdir.
Tomas Stevens 1887-ci ildə öz səyahət gündəliyi olan Around the World on a Bicycle da yazmışdı:
İndi Simnan, Damğan və Şahrudun hakimi olan Şahzadə Ənuşirəvan Mirzə şahın əmisinin oğlu, şahın əmisi və Təbrizin keçmiş hakimi Bəhmən Mirzənin oğludur. Bəhmən Mirzənin ruslarla gizli planlar hazırladığı üzə çıxdıqdan sonra o, şahın intiqamından qorxaraq ölkəsindən qaçmış və ruslar arasında sığınacaq tapmışdır. O, indi əgər ölməyibsə, haradasa Qafqazda sürgündə yaşamaqdadır. Lakin atanın rüsvayçılığı şahın onun oğullarına qarşı yanaşmasına xələl gətirmədi, şahzadə Ənuşirvan və onun oğulları öz ölkələrinin dostunu və düşmənini ayırd etməyi, buna uyğun davranmağı bacaran adamlar kimi şah tərəfindən hörmət və etimad göstərmişdirlər. Hakimin sarayı şəhərin şimal qapısından o qədər də uzaqda deyil. İranda onsuz heç bir şeyin edilməyəcəyi adət edilmiş çay və qəlyan mərasimindən sonra, o, mənim ən yaxşı formada irəliləməyimi görmək üçün əsasıyla gözəl bir yola doğru yeridi. İran israfçılığının bir nümunəsi olaraq - çox yumşaq desək - hər yerdə olduğu kimi burada da qeyd etmək olar ki, Qubernator Şahrudda onun müavini vəzifəsini icra edən oğluna şəhərdən kənarda mənimlə bir neçə mil yol getdiyini teleqraf etdi!). Axşam saatlarında valinin oğullarından biri, Şahzadə Sultan Məcid Mirzə bir neçə qabaqcıl adamla bir saat söhbət etmək və siqaret çəkmək üçün içəri girdi. Bu gənc şahzadə ölkədə tanış olduğum ən ağıllı iranlılardan biri olduğunu sübut edir; O, əyalət iranlıları üçün çox məlumatlı olmaqla yanaşı, parlaq və çevikdir...
Ailəsi
Ənuşirəvan Mirzə 1850-ci ildə ilk evliliyini etmişdir. Onun birinci və əsas arvadı (o dövrün adlandırması ilə Gəlin Xanım) Badiye ül-Camal Xanım Məhəmmədhəsən xan İrəvaninin qızı idi. Anası olan Maxrusar Xanım Fəxr üd-Dövlə isə Ənuşirəvanın atası Bəhmən Mirzənin doğma bacısı idi. Ənuşirəvan Mirzə ikinci evliliyini Şahzadə Məhəmməd Tağı Mirzə Hessam əs-Səltənənin nəvəsi, Əmir Teymur Mirzə Hesaminin qızı ilə həyata keçirmişdir. Onun iki oğlu və iki qızı olmuşdur:
- 1. Şahzadə Sultan Əhməd Mirzə. Onun övladı olmuşdur:
- 1.1. Şahzadə Bənazir Xanım.
- 2. Şahzadə Sultan Məcid Mirzə "Dar ul-Mülk".
- 3. Şahzadə Malekzadə Xanım. O, Şahzadə Mirzə Bəhrami Sana əd-Dövlə ilə evlənmişdir. Onların bu övladı olmuşdur:
- 3.1. Şahzadə Münəvvəreh Xanım. Onun övladı olmuşdur:
- 3.2. Şahzadə Münirə Xanım.
- 4. Şahzadəm Malekə Afaq Xanım Bəhmən, (d. 1864, Təbriz, ö. 26 oktyabr 1917, Tehran), 1880-ci illərdə Mirzə Hüseyn Bəhmən ilə evlənmiş; 1898-ci ildə ikinci dəfə Əmənulla Xan Ziya əs-Solton (ö. 1931-ci ildə Hamburqda ölmüşdür). Əmənulla xan özü Xoy xanları nəslindən gəlməklə birlikdə Dünbili tayfasına mənsub idi. Onların bu evlilikdən üç oğlu və bir qızları olmuşdur:
- 4.1. Şahzadə Əli Əkbət Bəhmən Shahzadeh (1880-1964). Övladları bunlardır:
- 4.1.1. Mehr-e Cahan Xanım Bəhmən.
- 4.2. Əli Əsgər Bəhmən. Övladları bunlardır::
- 4.2.1. Kir Bəhmən.
- 4.2.2. Talieh ül-Afaq Xanım Bəhmən.
- 4.2.3. Badie ul-Camal Xanım II Bəhmən. Zarrinnaal ailəsindən bir nəfərlə evlənmişdir.
- 4.3. Nüsrət ül-Mülk Xanım Bəhmən (1899-1972). Zarrinnaal ailəsindən bir nəfərlə evlənmiş və övladları olmuşdur:
- 4.3.1. Zərrin Rux Zarrinkafş-Bəhmən.
- 4.3.2. Əli Zərrinpur Zarrinkafş-Bəhmən.
- 4.3.3. Əbdülhsüseyn Əmir Keyvan Zarrinkafş-Bəhmən.
- 4.3.4. Əbülrza II Ənuşirəvan (ö. 1939).
- 4.4. Əbülqasım Bəhmən (1902-1956).
- 4.1. Şahzadə Əli Əkbət Bəhmən Shahzadeh (1880-1964). Övladları bunlardır:
Həmçinin Bax
İstinadlar
- Stevens, 2004. səh. 172
- Doorn və Bayani, 2004. səh. 172
- Kadjar, 2001. səh. 94
- "The Bahman Family". www.zarrinkafsch-bahman.org. 2024-02-08 tarixində . İstifadə tarixi: 8 fevral 2024.
- Çingizoğlu, 2008. səh. 334
- Bamdad, 1999. səh. 197
- Stevens, 1888
- "صفحه نخست » صفحه اصلی خدمات پیوسته » جستجوی کتابشناسی » جستجو پيشرفته » ليست مدارک يافت شده » نمايش کامل". www.opac.nlai.ir. 2017-04-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-04-12.
- "The Line of Bahman Mirza". www.zarrinkafsch-bahman.org. 2024-02-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-02-07.
- "The Line of Bahman Mirza". www.zarrinkafsch-bahman.org. 2024-02-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-02-07.
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu. Qacarlar və Qacar kəndi. Bakı: Şuşa. 2008.
- Bahmani-Ghajar. Neveshtar-e Bahman Mirza. Tehran. 1998.
- Bamdad, Mehdi. Sharh-e hal-e Rejal-e Iran. I. Tehran: Zavvar. 1999.
- Barjesteh van Waalwijk van Doorn (Khosrovani)/ Bahman Bayani, L.A. Ferydoun. The Fath Ali Shah Project. in: Qajar Studies. Journal of the International Qajar Studies Association, Volume IV. Rotterdam: Barjesteh van Waalwijk van Doorn. 2004.
- Ismayilov, Eldar. A Persian Prince of the Qajar Royal House in the Russian Empire. Moskva. 200.
- Çingiz Qacar. Qacarlar. Bakı. 2001.
- Stevens, Thomas. Around the World on a Bicycle. London. 1888.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Enusirevan mirze Qovanli Qacar d 1833 Erdebil Qacar imperiyasi o 1899 Tebriz Qacar imperiyasi Qacar sahzadesi diviziya generali Ziya ed Dovle ve Emir Tuman titullarina sahib olan Enusirevan Mirze hem siyasetci olmus hem de qubernator vezifelerinde calismisdir Enusirevan mirze Qovanli QacarSexsi melumatlarDogum tarixi 1833Dogum yeri Tebriz Tebriz sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranVefat yeri Tebriz Tebriz sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranUsagi Sultan Mecid mirze Qovanli QacarAtasi Behmen mirze Qovanli QacarAnasi Melek Sultan hanim Mehemmedtagi mirze qiziSani el Mulk terefinden cekilmis Enusirevan Mirze portretinin yaxindan gorunusu Enusirevan Mirze Qacar imperiyasinin veliehdi olmus Abbas Mirzenin nevesi Behmen Mirzenin oglu olmusdur Diger qardaslarindan ferqli olaraq Azerbaycanda ve ya Rusiya imperiyasinda yox Qacar torpaqlarinda fealiyyet gostermisdir HeyatiEnusirevan mirze Qacar dovru zadeganlari ile birlikde Enusirevan Mirze 19 avqust 1833 cu il tarixinde Erdebil bolgesinde dunyaya gelmisdir O 23 oktyabr 1899 cu ilde Tebriz seherinde apopleksiya ve iflic xestelikleri neticesinde vefat etmisdir Enusirevan Abbas Mirzenin nevesi ve sahzade Behmen Mirzenin birinci ogludur Behmen Mirze Qacar Mehemmed sah Qacar dovrunde Azerbaycan vilayetinin valisi olmusdur Anasi ise Behmen Mirzenin esas arvadi ve sahzade Mehemmed Tagi Mirze Hassam es Seltenin qizi Malek Soltan Xanim idi Behmen Mirze Tehran sarayinin gozunden dusmesinden sonra 1848 ci ilde Rusiya hakimiyyeti altinda olan Qarabaga geldi Onun ardinca da Qacar torpaqlarindaki ovladlari ve arvadlari da onun yanina geldi Lakin bundan qisa muddet sonra 1850 ci ilde Enusirevan Mirze Tebrize geri dondu Tehrandaki rus sefirlerinden olan Knyaz Dolqorukov 1851 ci ilde Qafqaz canisini Knyaz Vorontsova yazirdi ki Nesireddin sahin anasi onu oz qzlarindan biri ile evlendirmek fikrindedir Sahin anasinin bunda meqsedi oglu ile emisi oglunu barisdirmaq idi ve Enusirevan bunu sevincle qarsilayirdi 1852 ci ilin sentyabrinda Susaya atasinin yanina gelmis ve geldiyi zaman atasinin Tebrizde qalmis aile uzvlerini de ozu ile getirmisdi Bir muddet kecdikden sonra Behmen Mirze onu yeniden Tebrize yola saldi 1854 cu ilde belli oldu ki Enusirevan Mirzeni sah ailesinden nisanlisi ile evlendirmek fikirleri yoxdur Buna etiraz olaraq Tehrana geden Enusirevan Mirze beste oturmus lakin sonda saray memurlarinin telqinleri neticesinde aldadilaraq besti sonlandirmisdir Saray memurlari onu aldadaraq rus sefiriliyine tehvil vermis onlar da Tiflise yola salmisdilar Tiflise gelen Enusirevan Mirzenin sergerdan dolandigini esiden atasi diger oglu Rzaqulu Mirzeni gonderib onu yanina getirtdi Behmen Mirze onu hedelemisdi ki eger gelmese illik 2 min gumus pulluq teqaudune son verilecek 31 martda Susaya gelmis burada bir mudet qaldiqdan sonra yeniden Tebrize yola salinmisdir Enusirevan Mirzenin emisinin oglu Nesreddin sah Qacar 1872 ci ilde Behmen Mirzeni ehv etdikden sonra Enusirevan Mirzeye de yuksek vezifeler verilmesine baslanildi Enusirevan Mirze 1873 cu ilde Tursizin 1878 ci ilde Talisin 1881 1882 ci ve 1884 1886 ci illerde Tebrizin 1898 1899 cu illerde de Semnanin Damganin ve Sadrudun hakimi vezifelerini yerine yetirdi O 1888 1889 cu illerde Burucird ve Luristanin hakimi olmus 1891 ci ilde qudretli qubernator ve dovrunun bas komandani Hesen Eli Xan Qarrousinin Emir Nezam adindan Kirmansah vilayetinin veziri olmusdur O bundan basqa Nesreddin sah terefinden Ziya ed Dovle titulunu qebul etmis bir muddet kecdikden sonra ise muasir menasinda general anlamina gelen Emir Tumen rutbesine yukseldilmisdir Tomas Stevens 1887 ci ilde oz seyahet gundeliyi olan Around the World on a Bicycle da yazmisdi Indi Simnan Damgan ve Sahrudun hakimi olan Sahzade Enusirevan Mirze sahin emisinin oglu sahin emisi ve Tebrizin kecmis hakimi Behmen Mirzenin ogludur Behmen Mirzenin ruslarla gizli planlar hazirladigi uze cixdiqdan sonra o sahin intiqamindan qorxaraq olkesinden qacmis ve ruslar arasinda siginacaq tapmisdir O indi eger olmeyibse haradasa Qafqazda surgunde yasamaqdadir Lakin atanin rusvayciligi sahin onun ogullarina qarsi yanasmasina xelel getirmedi sahzade Enusirvan ve onun ogullari oz olkelerinin dostunu ve dusmenini ayird etmeyi buna uygun davranmagi bacaran adamlar kimi sah terefinden hormet ve etimad gostermisdirler Hakimin sarayi seherin simal qapisindan o qeder de uzaqda deyil Iranda onsuz hec bir seyin edilmeyeceyi adet edilmis cay ve qelyan merasiminden sonra o menim en yaxsi formada irelilemeyimi gormek ucun esasiyla gozel bir yola dogru yeridi Iran israfciliginin bir numunesi olaraq cox yumsaq desek her yerde oldugu kimi burada da qeyd etmek olar ki Qubernator Sahrudda onun muavini vezifesini icra eden ogluna seherden kenarda menimle bir nece mil yol getdiyini teleqraf etdi Axsam saatlarinda valinin ogullarindan biri Sahzade Sultan Mecid Mirze bir nece qabaqcil adamla bir saat sohbet etmek ve siqaret cekmek ucun iceri girdi Bu genc sahzade olkede tanis oldugum en agilli iranlilardan biri oldugunu subut edir O eyalet iranlilari ucun cox melumatli olmaqla yanasi parlaq ve cevikdir Enusirevan mirze zabitlerleAilesiEnusirevan mirzenin ovladlari Sahzade Malekeh Afaq xanim ve Sahzade Sultan Mecid Mirza Tiblis ca 1870 fotosuSahzade Melek Afaq xanim 1900 cu ilde foto Enusirevan Mirze 1850 ci ilde ilk evliliyini etmisdir Onun birinci ve esas arvadi o dovrun adlandirmasi ile Gelin Xanim Badiye ul Camal Xanim Mehemmedhesen xan Irevaninin qizi idi Anasi olan Maxrusar Xanim Fexr ud Dovle ise Enusirevanin atasi Behmen Mirzenin dogma bacisi idi Enusirevan Mirze ikinci evliliyini Sahzade Mehemmed Tagi Mirze Hessam es Seltenenin nevesi Emir Teymur Mirze Hesaminin qizi ile heyata kecirmisdir Onun iki oglu ve iki qizi olmusdur 1 Sahzade Sultan Ehmed Mirze Onun ovladi olmusdur 1 1 Sahzade Benazir Xanim 2 Sahzade Sultan Mecid Mirze Dar ul Mulk 3 Sahzade Malekzade Xanim O Sahzade Mirze Behrami Sana ed Dovle ile evlenmisdir Onlarin bu ovladi olmusdur 3 1 Sahzade Munevvereh Xanim Onun ovladi olmusdur 3 2 Sahzade Munire Xanim 4 Sahzadem Maleke Afaq Xanim Behmen d 1864 Tebriz o 26 oktyabr 1917 Tehran 1880 ci illerde Mirze Huseyn Behmen ile evlenmis 1898 ci ilde ikinci defe Emenulla Xan Ziya es Solton o 1931 ci ilde Hamburqda olmusdur Emenulla xan ozu Xoy xanlari neslinden gelmekle birlikde Dunbili tayfasina mensub idi Onlarin bu evlilikden uc oglu ve bir qizlari olmusdur 4 1 Sahzade Eli Ekbet Behmen Shahzadeh 1880 1964 Ovladlari bunlardir 4 1 1 Mehr e Cahan Xanim Behmen 4 2 Eli Esger Behmen Ovladlari bunlardir 4 2 1 Kir Behmen 4 2 2 Talieh ul Afaq Xanim Behmen 4 2 3 Badie ul Camal Xanim II Behmen Zarrinnaal ailesinden bir neferle evlenmisdir 4 3 Nusret ul Mulk Xanim Behmen 1899 1972 Zarrinnaal ailesinden bir neferle evlenmis ve ovladlari olmusdur 4 3 1 Zerrin Rux Zarrinkafs Behmen 4 3 2 Eli Zerrinpur Zarrinkafs Behmen 4 3 3 Ebdulhsuseyn Emir Keyvan Zarrinkafs Behmen 4 3 4 Ebulrza II Enusirevan o 1939 4 4 Ebulqasim Behmen 1902 1956 Hemcinin BaxFeteli sah Abbas mirze Qovanli Qacar Behmen mirze Qovanli Qacar QacarlarIstinadlarStevens 2004 seh 172 Doorn ve Bayani 2004 seh 172 Kadjar 2001 seh 94 The Bahman Family www zarrinkafsch bahman org 2024 02 08 tarixinde Istifade tarixi 8 fevral 2024 Cingizoglu 2008 seh 334 Bamdad 1999 seh 197 Stevens 1888 صفحه نخست صفحه اصلی خدمات پیوسته جستجوی کتابشناسی جستجو پيشرفته ليست مدارک يافت شده نمايش کامل www opac nlai ir 2017 04 12 tarixinde Istifade tarixi 2017 04 12 The Line of Bahman Mirza www zarrinkafsch bahman org 2024 02 07 tarixinde Istifade tarixi 2024 02 07 The Line of Bahman Mirza www zarrinkafsch bahman org 2024 02 07 tarixinde Istifade tarixi 2024 02 07 MenbeEnver Cingizoglu Qacarlar ve Qacar kendi Baki Susa 2008 Bahmani Ghajar Neveshtar e Bahman Mirza Tehran 1998 Bamdad Mehdi Sharh e hal e Rejal e Iran I Tehran Zavvar 1999 Barjesteh van Waalwijk van Doorn Khosrovani Bahman Bayani L A Ferydoun The Fath Ali Shah Project in Qajar Studies Journal of the International Qajar Studies Association Volume IV Rotterdam Barjesteh van Waalwijk van Doorn 2004 Ismayilov Eldar A Persian Prince of the Qajar Royal House in the Russian Empire Moskva 200 Cingiz Qacar Qacarlar Baki 2001 Stevens Thomas Around the World on a Bicycle London 1888