Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Nəsirəddin şah Qacar (tam adı: Nasirəddin şah Məhəmməd şah oğlu Qovanlı-Qacar; 16 iyul 1831, Təbriz – 1 may 1896[…], Tehran) — İran şahı. 17 iyul 1831-ci ildə Təbriz yaxınlığındakı Kuhnemirdə anadan olmuşdur. Atası Qacar Xanədanının üçüncü hökmdarı Məhəmməd Mirzə Şah, anası yenə Qacar xanədanına mənsub Məlikcahan xanımdır. Beş yaşında vəliəhd təyin edilən Nəsirəddin şah 1847-ci ildə əmisinin yerinə Azərbaycan canişini oldu. Atasının vəfatından sonra Mirzə Tağı xanın dəstəyi ilə Təbrizdə hökmdar elan edildi. 1848-ci ilin oktyabr ayında Təbrizdən paytaxt Tehrana gedən Nəsirəddin şahın ilk icraatı Mirzə Tağı xanı Atabəyləri-i əzəm ünvanıyla sədarət mövqeyinə gətirmək oldu. Taki Xanın üsyan və qarışıqlıqlar içində çalxalanan ölkədə mərkəzi nüfuzu hakim qılmağı bacararaq Şahın gücünü artırdı, Digər tərəfdən Nasirəddin Şah Xivə və Buxara xanlığına reallaşdırdığı səfərlərdə qazandığı uğurlardan sonra Nəsrəddin şah özünü Nadir Şah, Napoleon və Böyük Pyotr kimi böyük hökmdarlarla eyni səviyyədə görməyə başladı. Ancaq Heratın ələ keçirilməsinə istiqamətli əsgəri hərəkatın, müstəmləkəsi Hindistan ilə İran və Rusiya arasında tampon bir ölkə yaratmaq istəyən İngiltərə tərəfindən maneə törədilməsi Nəsirəddin Şahı güc vəziyyətdə buraxdı. Şəhər İngilislərin əlindədir. Şah, İngiltərə ilə 4 mart 1857-ci ildə imzalanan Paris sülh müqaviləsinə əsasən Əfqanıstanı tanıdı və Herat üzərindəki haqqlarından imtina etdi.
Nasirəddin şah Qacar | |
---|---|
fars. ناصرالدین شاه قاجار | |
5 sentyabr 1848 – 1 may 1896 | |
Əvvəlki | Məhəmməd şah Qacar |
Sonrakı | Müzəffərəddin şah Qacar |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 16 iyul 1831 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1 may 1896[…](64 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | fotoqraf |
Atası | Məhəmməd şah Qacar |
Anası | Məlikcahan xanım |
Uşaqları | |
Ailəsi | Qacarlar |
Dini | şiəlik |
Hərbi xidmət | |
Mənsubiyyəti | marşal |
Rütbəsi | Marşal |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İslahatları
Şahın modernləşdirmə islahatlarının çoxu Baş nazir Əmir Kabir dövründə baş vermişdir. İran illərində (bölgələrində), xüsusilə Xorasanda müxtəlif üsyançıları məğlub edərək, vergi sisteminə islahatlar gətirərək büdcəni dengeledi, din adamlarının səlahiyyətlərini məhdudlaşdırdı, bəzi hərbi fabriklər qurdu, İngilislər və Rus nüfuzunu azaltmaq üçün digər qüvvələrlə əlaqələr inkişaf etdirildi. Tehran Bazarını tikdi, yerli tacirləri dəstəkləyirdi və ilk qəzet Vağaye-Ettefagihi və ən başlıcası İranlı bir çox ziyalı ziyalı ziyalı olan Darul-Funun adlı ilk İran Təhsil Məktəbini sərbəst buraxdı. Amma Kəbirin islahatları bəzi nüfuzlu şəxslər tərəfindən narahat idi və Nəsirəddin Şah onu ələ keçirdi və onu öldürdü. Şah, islahata olan marağını yavaş yavaş itirdi. Bununla birlikdə, teleqraf və poçt xidmətləri və yollar inşa etdirdi. Ayrıca əyalət ordusunun ölçüsünü artırdı və Rus zabitləri tərəfindən öyrədilmiş və silahlandırılmış Pers Kazak Bölüğü adlı yeni bir Bölük meydana gətirdi.
Həyatı
Nasirəddin mirzə Məhəmməd şah oğlu 16 iyul 1831-ci ildə Təbriz şəhərində anadan olmuşdu. Mükəmməl saray təlim-tərbiyəsi, təhsili almışdı. Nasirəddin mirzə 1848-ci ildə taxt-taca əyləşmişdi. Nasirəddin şah səyahəti sevirdi. Bir çox ölkələri gəzmişdi. Yazıçılığı və şairliyi vardı. Nasirəddin şah may ayının biri 1896-cı ildə Tehranda "Şah Əbdüləzim" məscidində namaz qılarkən Mirzə Rza Kirmani tərəfindən öldürüldü. Şəhid şah kimi anılırdı.
Övladları
Oğulları:
- Şahzadə Sultan Məhmüd mirzə (1847–1849)
- Şahzadə Sultan Moinəddin mirzə(1849–1856)
- Şahzadə Sultan Məsud mirzə Qovanlı-Qacar (1847–1918)
- Şahzadə Məhəmmədqasım mirzə (1850–1858)
- Şahzadə Sultan Hüseyn mirzə (1852–1868)
- Şahzadə Müzəffərəddin şah (1853–1907)
- Şahzadə Kamran mirzə Qovanlı-Qacar (1856–1927)
- Şahzadə (1882–1954)
- Şahzadə (1883–1951)
- Şahzadə Hüseynəli mirzə Qovanlı-Qacar (1890–1952)
- Şahzadə (1891–1939)
Qızları:
- Şahzadə Fəxrülmülk xanım (1848- ?)
- Şahzadə İftixarəddövlə (1849-?)
- Şahzadə (1855–1906)
- Şahzadə Ziaüssəltənə xanım (1856–1898)
- Şahzadə (1859–1891)
- Şahzadə Furüğəddövlə xanım (1862–1916)
- Şahzadə (1880–1941)
- Şahzadə Fərəhəssəltənə xanım (1882–1899)
- Şahzadə Tacəssəltənə xanım (1883–1935)
- Şahzadə (1888–1982)
Qalereya
- Nasirəddin şah
- Nasirəddin şah
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu. Qacarlar və Qacar kəndi. Bakı: "Şuşa", 2008, 334 səh.
- {{cite news |title=Nəsrəddin şahın özünün, oğlunun və nəvəsinin əksi olan orijinal şüşə neqativlər Şəkidən tapıldı! |author= |url=http://sites.google.com/site/ipekchi/99/225 |publisher=İpəkçi qəzeti |date=2010-04-29 |accessdate=2015-01-20 |language= (az.) |archiveurl= |archivedate=2015-01-20 |url-status=live }
İstinadlar
- Nasir al-Din Shah // Luminous-Lint (ing.). 2005.
- Naser al-Din Shah // Encyclopædia Britannica (ing.).
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun meqalenin muzakire sehifesine diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Nesireddin sah Qacar tam adi Nasireddin sah Mehemmed sah oglu Qovanli Qacar 16 iyul 1831 Tebriz 1 may 1896 Tehran Iran sahi 17 iyul 1831 ci ilde Tebriz yaxinligindaki Kuhnemirde anadan olmusdur Atasi Qacar Xanedaninin ucuncu hokmdari Mehemmed Mirze Sah anasi yene Qacar xanedanina mensub Melikcahan xanimdir Bes yasinda veliehd teyin edilen Nesireddin sah 1847 ci ilde emisinin yerine Azerbaycan canisini oldu Atasinin vefatindan sonra Mirze Tagi xanin desteyi ile Tebrizde hokmdar elan edildi 1848 ci ilin oktyabr ayinda Tebrizden paytaxt Tehrana geden Nesireddin sahin ilk icraati Mirze Tagi xani Atabeyleri i ezem unvaniyla sedaret movqeyine getirmek oldu Taki Xanin usyan ve qarisiqliqlar icinde calxalanan olkede merkezi nufuzu hakim qilmagi bacararaq Sahin gucunu artirdi Diger terefden Nasireddin Sah Xive ve Buxara xanligina reallasdirdigi seferlerde qazandigi ugurlardan sonra Nesreddin sah ozunu Nadir Sah Napoleon ve Boyuk Pyotr kimi boyuk hokmdarlarla eyni seviyyede gormeye basladi Ancaq Heratin ele kecirilmesine istiqametli esgeri herekatin mustemlekesi Hindistan ile Iran ve Rusiya arasinda tampon bir olke yaratmaq isteyen Ingiltere terefinden manee toredilmesi Nesireddin Sahi guc veziyyetde buraxdi Seher Ingilislerin elindedir Sah Ingiltere ile 4 mart 1857 ci ilde imzalanan Paris sulh muqavilesine esasen Efqanistani tanidi ve Herat uzerindeki haqqlarindan imtina etdi Nasireddin sah Qacarfars ناصرالدین شاه قاجار Iran sahi5 sentyabr 1848 1 may 1896EvvelkiMehemmed sah QacarSonrakiMuzeffereddin sah QacarSexsi melumatlarDogum tarixi 16 iyul 1831 1831 07 16 Dogum yeri Tebriz Tebriz sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranVefat tarixi 1 may 1896 1896 05 01 64 yasinda Vefat yeri Tehran Tehran sehristani Tehran ostani IranDefn yeri Sah Ebdulezim turbesiFealiyyeti fotoqrafAtasi Mehemmed sah QacarAnasi Melikcahan xanimUsaqlari Muzeffereddin sah Qacar Kamran mirze Qovanli Qacar Sultan Mesud mirze Qovanli Qacar Tacesseltene Turan Aga xanim Qovanli QacarAilesi QacarlarDini sielikHerbi xidmetMensubiyyeti marsalRutbesi Marsal Vikianbarda elaqeli mediafayllarIslahatlariSahin modernlesdirme islahatlarinin coxu Bas nazir Emir Kabir dovrunde bas vermisdir Iran illerinde bolgelerinde xususile Xorasanda muxtelif usyancilari meglub ederek vergi sistemine islahatlar getirerek budceni dengeledi din adamlarinin selahiyyetlerini mehdudlasdirdi bezi herbi fabrikler qurdu Ingilisler ve Rus nufuzunu azaltmaq ucun diger quvvelerle elaqeler inkisaf etdirildi Tehran Bazarini tikdi yerli tacirleri destekleyirdi ve ilk qezet Vagaye Ettefagihi ve en baslicasi Iranli bir cox ziyali ziyali ziyali olan Darul Funun adli ilk Iran Tehsil Mektebini serbest buraxdi Amma Kebirin islahatlari bezi nufuzlu sexsler terefinden narahat idi ve Nesireddin Sah onu ele kecirdi ve onu oldurdu Sah islahata olan maragini yavas yavas itirdi Bununla birlikde teleqraf ve poct xidmetleri ve yollar insa etdirdi Ayrica eyalet ordusunun olcusunu artirdi ve Rus zabitleri terefinden oyredilmis ve silahlandirilmis Pers Kazak Bolugu adli yeni bir Boluk meydana getirdi HeyatiNasireddin sah Nasireddin mirze Mehemmed sah oglu 16 iyul 1831 ci ilde Tebriz seherinde anadan olmusdu Mukemmel saray telim terbiyesi tehsili almisdi Nasireddin mirze 1848 ci ilde taxt taca eylesmisdi Nasireddin sah seyaheti sevirdi Bir cox olkeleri gezmisdi Yaziciligi ve sairliyi vardi Nasireddin sah may ayinin biri 1896 ci ilde Tehranda Sah Ebdulezim mescidinde namaz qilarken Mirze Rza Kirmani terefinden olduruldu Sehid sah kimi anilirdi OvladlariOgullari Sahzade Sultan Mehmud mirze 1847 1849 Sahzade Sultan Moineddin mirze 1849 1856 Sahzade Sultan Mesud mirze Qovanli Qacar 1847 1918 Sahzade Mehemmedqasim mirze 1850 1858 Sahzade Sultan Huseyn mirze 1852 1868 Sahzade Muzeffereddin sah 1853 1907 Sahzade Kamran mirze Qovanli Qacar 1856 1927 Sahzade 1882 1954 Sahzade 1883 1951 Sahzade Huseyneli mirze Qovanli Qacar 1890 1952 Sahzade 1891 1939 Qizlari Sahzade Fexrulmulk xanim 1848 Sahzade Iftixareddovle 1849 Sahzade 1855 1906 Sahzade Ziausseltene xanim 1856 1898 Sahzade 1859 1891 Sahzade Furugeddovle xanim 1862 1916 Sahzade 1880 1941 Sahzade Ferehesseltene xanim 1882 1899 Sahzade Tacesseltene xanim 1883 1935 Sahzade 1888 1982 QalereyaNasireddin sah Nasireddin sahMenbeEnver Cingizoglu Qacarlar ve Qacar kendi Baki Susa 2008 334 seh cite news title Nesreddin sahin ozunun oglunun ve nevesinin eksi olan orijinal suse neqativler Sekiden tapildi author url http sites google com site ipekchi 99 225 publisher Ipekci qezeti date 2010 04 29 accessdate 2015 01 20 language az archiveurl archivedate 2015 01 20 url status live Istinadlar Nasir al Din Shah Luminous Lint ing 2005 Naser al Din Shah Encyclopaedia Britannica ing Hemcinin baxQacarlar