Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədə heç bir məlumatın mənbəsi . |
Pəhləvi sülaləsi — 1925-ci ildən 1979-cu ilə qədər İranda hakim sülalə. 400 il davam edən Azərbaycan monarxiyasının devrilməsi və İran inqilabı nəticəsində ləğv olunmuşdur. Xanədan 1925-ci ildə Rza Şah Pəhləvi tərəfindən qurulmuşdur. Onun oğlu Məhəmməd Rza Şah Pəhləvi İranın son şahı idi. Qacar sülaləsinin son hökmdarı Əhməd Şah Qacar hakimiyyətdə olduğu, İran hökumətinə Britaniya və Sovet hücumlarını dayandırmaq iqtidarında olmadığı, hərbi zərbə ilə çox zəiflədiyi və parlamentdən hakimiyyətdən çıxarıldığı dövrdə Pəhləvilər hakimiyyətə gəldi. 12 dekabr 1925-ci ildə təsis yığıncağı olaraq çağırılan Məclis olaraq bilinən Milli Məclis gənc Əhməd Şah Qacarı hakimiyyətdən devirdi və Fars imperatorluğunun yeni hökmdarı Rza Şahı elan etdi. 1935-ci ildə Rza Şah xarici nümayəndələrdən endonim İrandan rəsmi yazışmalarda istifadə etməsini və İranın İmperatorluğunun rəsmi adı qəbul olunmasını istədi. 1953-cü ildə Birləşmiş Krallıq və ABŞ tərəfindən dəstəklənən dövlət çevrilişindən sonra Məhəmməd Rza Şah Pəhləvi hakimiyyəti daha otokratik olub və Sovet İttifaqı dövründə Qərb bloku ilə bərabər olmuşdur. 1978-ci ildən etibarən artan ictimai narazılıq və xalq üsyanı ilə qarşı-qarşıya gələn Pəhləvi 1979-cu ilin yanvarında ailəsi ilə sürgün olundu və bir çox hadisələrə səbəb oldu və 11 fevral 1979-cu ildə dövlətin ləğvi ilə nəticələndi. 27 iyul 1980-ci ildə Məhəmməd Rza Şah Pəhləvinin ölümündən sonra oğlu Rza Pəhləvi Pəhləvi xanədanlığının rəhbəri oldu.
| Pəhləvilər | |
|---|---|
| کشور شاهنشاهی ایران | |
 | |
| Ölkə | İran |
| Banisi | Rza şah Pəhləvi |
| Sonuncu hökmdar | Məhəmməd Rza Pəhləvi |
| Hazırkı rəhbər | Rza Pəhləvi |
| Əsası qoyulub | 12 dekabr 1925 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İkinci Dünya müharibəsi
13 sentyabr 1943-cü ildə Müttəfiqlər İranlılara bütün xarici əsgərlərin ölkəni 2 mart 1946-cı ilədək tərk edəcəyini əmin etdi. O vaxtdan etibarən nüfuzlu və parlament təmsilçiliyinə malik kommunist partiyası İran Tudə Partiyası, ölkədə xüsusən də Şimalda getdikcə cəngavər olmuşdu. Bu, İranın Silahlı Qüvvələrinin Şimal əyalətində səylərini bərpa etməyə cəhdləri də daxil olmaqla hökumət tərəfinin hərəkətlərini təbliğ etdi. Tehrandakı Tudə qərargahı işğal olundu və İsfahan şöbəsi əzildi, ölkənin şimal hissəsində olan sovet qoşunları İran qüvvələrinin girilməsinə mane oldu. Beləliklə, 1945-ci ilin noyabrına kimi Azərbaycan Tudə tərəfinin kömək etdiyi muxtar dövlət olmuşdur. Sovet İttifaqının bu kukla hökuməti yalnız 1946-cı ilin noyabrına qədər davam etdi.
Soyuq müharibə
Məhəmməd Rza Pəhləvi 1941-ci il sentyabrın 16-da hakimiyyətə gəldi. O, atasının islahat siyasətini davam etdirmək istədi, ancaq hakimiyyətin nəzarətində olan bir müsabiqə tezliklə özü ilə yaşlı bir peşəkar siyasətçi, millətçi Məhəmməd Müsəddiq arasında toqquşub.1951-ci ildə Məclis (İran Parlamenti) Məhəmməd Müsəddiq'i 79-12 saylı səsvermə yolu ilə yeni Baş Nazir təyin etdi və Britaniyadakı neft sənayesini milliləşdirdi. Müsəddiq Qərbin iqtisadi böhranı ilə tərk etdiyi neft embarqosundan qorxaraq Şahın əleyhinə çıxdı. Şah İrandan qaçır. Amma Birləşmiş Krallıq və ABŞ-nin Müsəddiqə qarşı 1953-cü ilin avqustunda zərbə vurduqda qayıtdı. Müsəddiq daha sonra Şah ordusunun qüvvələri tərəfindən tutuldu. İranın infrastrukturunun qurulmasına dair böyük planlar həyata keçirildi, yeni orta sinif çiçəkləndi və 20 ildən az müddətdə İran Yaxın Şərqin ən böyük iqtisadi və hərbi gücünə çevrildi.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqalede hec bir melumatin menbesi gosterilmemisdir Lutfen etibarli menbeler elave etmekle meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Qerez yaradan menbesiz hisseler muzakiresiz siline biler Pehlevi sulalesi 1925 ci ilden 1979 cu ile qeder Iranda hakim sulale 400 il davam eden Azerbaycan monarxiyasinin devrilmesi ve Iran inqilabi neticesinde legv olunmusdur Xanedan 1925 ci ilde Rza Sah Pehlevi terefinden qurulmusdur Onun oglu Mehemmed Rza Sah Pehlevi Iranin son sahi idi Qacar sulalesinin son hokmdari Ehmed Sah Qacar hakimiyyetde oldugu Iran hokumetine Britaniya ve Sovet hucumlarini dayandirmaq iqtidarinda olmadigi herbi zerbe ile cox zeiflediyi ve parlamentden hakimiyyetden cixarildigi dovrde Pehleviler hakimiyyete geldi 12 dekabr 1925 ci ilde tesis yigincagi olaraq cagirilan Meclis olaraq bilinen Milli Meclis genc Ehmed Sah Qacari hakimiyyetden devirdi ve Fars imperatorlugunun yeni hokmdari Rza Sahi elan etdi 1935 ci ilde Rza Sah xarici numayendelerden endonim Irandan resmi yazismalarda istifade etmesini ve Iranin Imperatorlugunun resmi adi qebul olunmasini istedi 1953 cu ilde Birlesmis Kralliq ve ABS terefinden desteklenen dovlet cevrilisinden sonra Mehemmed Rza Sah Pehlevi hakimiyyeti daha otokratik olub ve Sovet Ittifaqi dovrunde Qerb bloku ile beraber olmusdur 1978 ci ilden etibaren artan ictimai naraziliq ve xalq usyani ile qarsi qarsiya gelen Pehlevi 1979 cu ilin yanvarinda ailesi ile surgun olundu ve bir cox hadiselere sebeb oldu ve 11 fevral 1979 cu ilde dovletin legvi ile neticelendi 27 iyul 1980 ci ilde Mehemmed Rza Sah Pehlevinin olumunden sonra oglu Rza Pehlevi Pehlevi xanedanliginin rehberi oldu Pehlevilerکشور شاهنشاهی ایرانOlke IranBanisi Rza sah PehleviSonuncu hokmdar Mehemmed Rza PehleviHazirki rehber Rza PehleviEsasi qoyulub 12 dekabr 1925 Vikianbarda elaqeli mediafayllarMehemmed Rza Pehlevinin tac qoyma merasimi 1967 ilPahlavi IranIkinci Dunya muharibesi13 sentyabr 1943 cu ilde Muttefiqler Iranlilara butun xarici esgerlerin olkeni 2 mart 1946 ci iledek terk edeceyini emin etdi O vaxtdan etibaren nufuzlu ve parlament temsilciliyine malik kommunist partiyasi Iran Tude Partiyasi olkede xususen de Simalda getdikce cengaver olmusdu Bu Iranin Silahli Quvvelerinin Simal eyaletinde seylerini berpa etmeye cehdleri de daxil olmaqla hokumet terefinin hereketlerini teblig etdi Tehrandaki Tude qerargahi isgal olundu ve Isfahan sobesi ezildi olkenin simal hissesinde olan sovet qosunlari Iran quvvelerinin girilmesine mane oldu Belelikle 1945 ci ilin noyabrina kimi Azerbaycan Tude terefinin komek etdiyi muxtar dovlet olmusdur Sovet Ittifaqinin bu kukla hokumeti yalniz 1946 ci ilin noyabrina qeder davam etdi Soyuq muharibeMehemmed Rza Pehlevi 1941 ci il sentyabrin 16 da hakimiyyete geldi O atasinin islahat siyasetini davam etdirmek istedi ancaq hakimiyyetin nezaretinde olan bir musabiqe tezlikle ozu ile yasli bir pesekar siyasetci milletci Mehemmed Museddiq arasinda toqqusub 1951 ci ilde Meclis Iran Parlamenti Mehemmed Museddiq i 79 12 sayli sesverme yolu ile yeni Bas Nazir teyin etdi ve Britaniyadaki neft senayesini millilesdirdi Museddiq Qerbin iqtisadi bohrani ile terk etdiyi neft embarqosundan qorxaraq Sahin eleyhine cixdi Sah Irandan qacir Amma Birlesmis Kralliq ve ABS nin Museddiqe qarsi 1953 cu ilin avqustunda zerbe vurduqda qayitdi Museddiq daha sonra Sah ordusunun quvveleri terefinden tutuldu Iranin infrastrukturunun qurulmasina dair boyuk planlar heyata kecirildi yeni orta sinif ciceklendi ve 20 ilden az muddetde Iran Yaxin Serqin en boyuk iqtisadi ve herbi gucune cevrildi Vikianbarda Pehleviler ile elaqeli mediafayllar var