Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əbülməyamin Mustafa Əfəndi (1552, Konstantinopol – 1606, Konstantinopol) — Osmanlı dövlət xadimi, şair, müdərris, qazı və şeyxülislam.
| Əbülməyamin Mustafa Əfəndi | |
|---|---|
| Əvvəlki | Hacı Mustafa Sunullah Əfəndi |
| Sonrakı | Hacı Mustafa Sunullah Əfəndi |
| 26 iyul 1606 – 23 noyabr 1606 | |
| Əvvəlki | Hacı Mustafa Sunullah Əfəndi |
| Sonrakı | Hacı Mustafa Sunullah Əfəndi |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | İstanbul, Osmanlı imperiyası, |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | qazı |
Həyatı
1546-cı ildə dünyaya gəlmişdir. İlk təhsilini aldıqdan sonra Bursada Kaplıca mədrəsəsinin müdərrisi Sarıgözzadədən, Zəkəriya Əfəndidən və Əbdülqani Əfəndidən mədrəsə təhsili aldı. Daha sonra Əbussuud Əfəndi tərəfindən 1570-ci ildə məzun edildi.
Müdərrisliyə isə keçmiş Nişançı mədrəsəsində başladı. Daha sonra Kestel, Pərviz Əfəndi, Kürkçübaşı mədrəsələrində fəaliyyət göstərdi. 1586-cı ildə Sənan Paşa, 1590-cı ildə Zal Paşa, 1591-ci ildə Sahn-ı səman, 1593-cü ildə Şahzadəbaşı, 1594-cü ildə Süleymaniyə, 1596-cı ildə Süleymaniyə darülhədisi, 1597-ci ildə Hakaniyə mədrəsəsinə təyin edilmişdir. 1598-ci ildə qurulan Validə Safiyə Sultan mədrəsəsinin100 axca maaşla ilk müdərrisi oldu.
Mədrəsələrdəki tədrisat illərindən sonra 1600-cü ildə Ədirnə qazısı təyin edildi və Dimetoka qəzası iqta olaraq hədiyyə edildi. Vəzifəsi 1601-ci ilin avqustunda İstanbul qazılığına keçirildi. 1603-cü ilin yanvarında Anadolu başqazılığına yüksəldi və Yemişçi Həsən Paşa məsələsindən sonra vəzifədən alınan Hacı Sunullah Əfəndinin yerinə şeyxülislam oldu (7 fevral 1603). Şeyxülislamlığı əsnasında Sultan Əhmədin müəllimi Mustafa Safi Əfəndi ilə münasibətlərinin pis olması və sədarət naibi Qasım Paşa ilə ittifaq qurması bəhanə edilərək 600 axcalıq maaşla təqaüdə ayrıldı (8 iyun 1604). Hacı Sunullah Əfəndi ilə apardığı rəqabət nəticəsində 28 iyul 1606-cı ildə ikinci dəfə şeyxülislam olsa da, 4 ay sonra 23 noyabrda vəfat etmişdir. Cənazəsi Fateh məscidində qılınmış və yaxınlıqdakı evinin həyətinə dəfn edilmişdir. Tarixi mənbələrdə ölüm səbəbi olaraq qulunc xəstəliyi və ya həddindən çox tütün çəkməsi göstərilir.
Mənbə
- Ebülmeyâmin Mustafa Efendi, Risâle fi’l-istiâre, Süleymaniye Ktp., Kasidecizâde, nr. 675/29, vr. 119–129;
- a.mlf., En‘âm Sûresine Ta‘lîkat, Süleymaniye Ktp., Damad İbrahim Paşa, nr. 161/1, vr. 1–32;
- Selânikî, Târih, s. 241, 361, 724;
- Atâî, Zeyl-i Şekāik, s. 511–513;
- Muhibbî, Hulâsatü’l-eser, IV, 394–395;
- Kâtib Çelebi, Fezleke, I, 285–286;
- Naîmâ, Târih, I, 307, 316, 450;
- Devhatü’l-meşâyih, s. 44;
- Sarı Abdullah Efendi, Cevheretü’l-bidâye ve dürretü’n-nihâye, Millet Ktp., Ali Emîrî, nr. 858, vr. 134ª;
- Müstakimzâde, Risâle-i Melâmiyye, İÜ Ktp., İbnülemin, nr. 3357, vr. 79b-81ª;
- Sicill-i Osmânî, IV, 382;
- İlmiyye Salnâmesi, s. 431–436 (fetvalarından dokuz örnek verilmiştir);
- Tanışık, İstanbul Çeşmeleri, I, 60;
- Danişmend, Kronoloji2, V, 120;
- Uzunçarşılı, İlmiye Teşkilâtı, s. 56, 66, 188, 203.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebulmeyamin Mustafa Efendi 1552 Konstantinopol 1606 Konstantinopol Osmanli dovlet xadimi sair muderris qazi ve seyxulislam Ebulmeyamin Mustafa Efendi27 Osmanli seyxulislamiEvvelkiHaci Mustafa Sunullah EfendiSonrakiHaci Mustafa Sunullah Efendi26 iyul 1606 23 noyabr 1606EvvelkiHaci Mustafa Sunullah EfendiSonrakiHaci Mustafa Sunullah EfendiSexsi melumatlarDogum tarixi 1546Dogum yeri Istanbul Osmanli imperiyasi Vefat tarixi 23 noyabr 1606Vefat yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiFealiyyeti qaziHeyati1546 ci ilde dunyaya gelmisdir Ilk tehsilini aldiqdan sonra Bursada Kaplica medresesinin muderrisi Sarigozzadeden Zekeriya Efendiden ve Ebdulqani Efendiden medrese tehsili aldi Daha sonra Ebussuud Efendi terefinden 1570 ci ilde mezun edildi Muderrisliye ise kecmis Nisanci medresesinde basladi Daha sonra Kestel Perviz Efendi Kurkcubasi medreselerinde fealiyyet gosterdi 1586 ci ilde Senan Pasa 1590 ci ilde Zal Pasa 1591 ci ilde Sahn i seman 1593 cu ilde Sahzadebasi 1594 cu ilde Suleymaniye 1596 ci ilde Suleymaniye darulhedisi 1597 ci ilde Hakaniye medresesine teyin edilmisdir 1598 ci ilde qurulan Valide Safiye Sultan medresesinin100 axca maasla ilk muderrisi oldu Medreselerdeki tedrisat illerinden sonra 1600 cu ilde Edirne qazisi teyin edildi ve Dimetoka qezasi iqta olaraq hediyye edildi Vezifesi 1601 ci ilin avqustunda Istanbul qaziligina kecirildi 1603 cu ilin yanvarinda Anadolu basqaziligina yukseldi ve Yemisci Hesen Pasa meselesinden sonra vezifeden alinan Haci Sunullah Efendinin yerine seyxulislam oldu 7 fevral 1603 Seyxulislamligi esnasinda Sultan Ehmedin muellimi Mustafa Safi Efendi ile munasibetlerinin pis olmasi ve sedaret naibi Qasim Pasa ile ittifaq qurmasi behane edilerek 600 axcaliq maasla teqaude ayrildi 8 iyun 1604 Haci Sunullah Efendi ile apardigi reqabet neticesinde 28 iyul 1606 ci ilde ikinci defe seyxulislam olsa da 4 ay sonra 23 noyabrda vefat etmisdir Cenazesi Fateh mescidinde qilinmis ve yaxinliqdaki evinin heyetine defn edilmisdir Tarixi menbelerde olum sebebi olaraq qulunc xesteliyi ve ya heddinden cox tutun cekmesi gosterilir MenbeEbulmeyamin Mustafa Efendi Risale fi l istiare Suleymaniye Ktp Kasidecizade nr 675 29 vr 119 129 a mlf En am Suresine Ta likat Suleymaniye Ktp Damad Ibrahim Pasa nr 161 1 vr 1 32 Selaniki Tarih s 241 361 724 Atai Zeyl i Sekaik s 511 513 Muhibbi Hulasatu l eser IV 394 395 Katib Celebi Fezleke I 285 286 Naima Tarih I 307 316 450 Devhatu l mesayih s 44 Sari Abdullah Efendi Cevheretu l bidaye ve durretu n nihaye Millet Ktp Ali Emiri nr 858 vr 134ª Mustakimzade Risale i Melamiyye IU Ktp Ibnulemin nr 3357 vr 79b 81ª Sicill i Osmani IV 382 Ilmiyye Salnamesi s 431 436 fetvalarindan dokuz ornek verilmistir Tanisik Istanbul Cesmeleri I 60 Danismend Kronoloji2 V 120 Uzuncarsili Ilmiye Teskilati s 56 66 188 203