Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şapurun Xosrovun yanına qayıtması — I Şah Təhmasibin sifarişi ilə 1539–1543-cü illərdə hazırlanmış və Təbriz miniatür məktəbinin sənətkarları tərəfindən çəkilmiş rəsmlərlə bəzədilmiş Nizami Gəncəvinin "Xəmsə" əlyazmasına daxil olan, Ağa Mirək Mirzə Qiyas tərəfindən çəkilmiş rəsm əsəridir. Miniatürün daxil olduğu əlyazma hazırda Britaniya Milli Kitabxanasında (MS Or. 2265) saxlanılır.
| Şapurun Xosrovun yanına qayıtması | ||
|---|---|---|
| ||
| Rəssam | Ağa Mirək Mirzə Qiyas | |
| Tarixi | 1539-1543 | |
| Üslubu | Təbriz miniatür məktəbi | |
| Sifarişçi | I Şah Təhmasib | |
| Saxlanıldığı yer | Britaniya Milli Kitabxanası | |
Mövzu
Nizaminin "Xosrov və Şirin" poemasında, Şapur Xosrovun şəkli vasitəsilə Şirində ona qarşı eşq oyatdıqdan sonra, Xosrova müjdə vermək üçün onun yanına qayıdır. Nizami poemada bu epizodu belə təsvir edir:
 | Şah sərxoş, saqinin əlində bir cam, Cəng səsi tutmuşdu hər yanı tamam. Xosrovun sərf tək gözəllərindən Biri gəldi ora, sevincək və şən. Dedi: “Şapur gəlib, rüsxət istəyir. |  |
Təsvir
Açıq çəmənlikdə zəngin bəzədilmiş çadır qarşısında saray əyanları və musiqiçilər əyləşmişlər. Təbiətin qoynunda, dağ döşündə kef məclisi qurulmuşdur. Qonaqlara naxışlı qablarda, üzəri sərpuşlarla örtülmüş yemək gətirilmişdir. Saqi qədəhlərə şərab süzür. Nimçələrdə meyvə və müxtəlif yeməklər görünür. Bəzəkli çadırda, qonaqların əhatəsində gənc Xosrov əyləşmişdir. Onun solunda dayanmış üç xidmətçi yemək paylayır. Qarşı planda digər xidmtçi manqalda kabab bişirir. Aşağıda, sol küncdə müğənni və onu müşayət edən arfa çalan görünür. Sağ tərəfdə daha iki musiqiçi vardır. Onların biri kamança, digəri müasir fleytanı xatırladan ney çalır.
Tədqiqi
Şapurun qayıtdığını Xosrova xəbər verən şıq geyinmiş gənc məclisi bir alığa xələldar edir. Ağa Mirək müjdəçini gənc oğlan kimi təsvir etmişdir. N. Zamanovun fikrincə, həmin gəncin Şapur olmasını iddia etmək düzgün olmazdı. Çünki, qısa saqqallı olan Şapurun üzü I Şah Təhmasibin sifarişi ilə hazırlanmış "Xəmsə" əlyazmasına daxil olan digər miniatürlərdə başqa cür təsvir olunmuşdur. Zamanovun fikrincə, rəssam öz təfsirində müasir mövqedən çıxış edərək dövrün adət-ənənəsini nəzərə almış və buna görə də, şairin mətni xilafına müjdəçi qızı, oğlanla əvəz etmişdir.
Miniatürün yuxarı planında, tənə arxasından yarıyadək görünən bir qrup atlı arasında ağ qızılbaş çalmalı Şapur görünür. Yenicə atdan düşmüş Şapur qayalıqdan enərək çadıra doğru irəliləyir. Buradakı Şapur surəti başqa rəssamların miniatürlərində, məsələn Mirzə Əlinin "Şapurun Xosrovun rəsmini Şirinə göstərməsi" əsərində verilən eyni qiyafə, libas və sifatdə təsvir edilmişdir. Kompozisiyanın yuxarı və aşağı hissələrində düzbucaqlar içərisində Nizami poemasından alınan kiçik mətnlər yazılmışdır.
İstinadlar
- "Khamsah of Nizami". bl.uk. Britaniya Milli Kitabxanası. 2016-10-29 tarixində . İstifadə tarixi: 8 avqust 2017.
- Gəncəvi, Nizami. Xosrov və Şirin. Bakı. 1962. 74.
- Zamanov, 1981. səh. 36
- Zamanov, 1981. səh. 37
- Zamanov, 1981. səh. 38
Ədəbiyyat
- Zamanov, Nadir. Nizami poeziyası və təsviri sənət (Azərbaycan SSR EA Memarlıq və İncəsənət İnstitutu). Bakı: Elm. 1981. səh. 190.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sapurun Xosrovun yanina qayitmasi I Sah Tehmasibin sifarisi ile 1539 1543 cu illerde hazirlanmis ve Tebriz miniatur mektebinin senetkarlari terefinden cekilmis resmlerle bezedilmis Nizami Gencevinin Xemse elyazmasina daxil olan Aga Mirek Mirze Qiyas terefinden cekilmis resm eseridir Miniaturun daxil oldugu elyazma hazirda Britaniya Milli Kitabxanasinda MS Or 2265 saxlanilir Sapurun Xosrovun yanina qayitmasiRessam Aga Mirek Mirze QiyasTarixi 1539 1543Uslubu Tebriz miniatur mektebiSifarisci I Sah TehmasibSaxlanildigi yer Britaniya Milli KitabxanasiMovzuNizaminin Xosrov ve Sirin poemasinda Sapur Xosrovun sekli vasitesile Sirinde ona qarsi esq oyatdiqdan sonra Xosrova mujde vermek ucun onun yanina qayidir Nizami poemada bu epizodu bele tesvir edir Sah serxos saqinin elinde bir cam Ceng sesi tutmusdu her yani tamam Xosrovun serf tek gozellerinden Biri geldi ora sevincek ve sen Dedi Sapur gelib rusxet isteyir TesvirAciq cemenlikde zengin bezedilmis cadir qarsisinda saray eyanlari ve musiqiciler eylesmisler Tebietin qoynunda dag dosunde kef meclisi qurulmusdur Qonaqlara naxisli qablarda uzeri serpuslarla ortulmus yemek getirilmisdir Saqi qedehlere serab suzur Nimcelerde meyve ve muxtelif yemekler gorunur Bezekli cadirda qonaqlarin ehatesinde genc Xosrov eylesmisdir Onun solunda dayanmis uc xidmetci yemek paylayir Qarsi planda diger xidmtci manqalda kabab bisirir Asagida sol kuncde mugenni ve onu musayet eden arfa calan gorunur Sag terefde daha iki musiqici vardir Onlarin biri kamanca digeri muasir fleytani xatirladan ney calir TedqiqiSapurun qayitdigini Xosrova xeber veren siq geyinmis genc meclisi bir aliga xeleldar edir Aga Mirek mujdecini genc oglan kimi tesvir etmisdir N Zamanovun fikrince hemin gencin Sapur olmasini iddia etmek duzgun olmazdi Cunki qisa saqqalli olan Sapurun uzu I Sah Tehmasibin sifarisi ile hazirlanmis Xemse elyazmasina daxil olan diger miniaturlerde basqa cur tesvir olunmusdur Zamanovun fikrince ressam oz tefsirinde muasir movqeden cixis ederek dovrun adet enenesini nezere almis ve buna gore de sairin metni xilafina mujdeci qizi oglanla evez etmisdir Miniaturun yuxari planinda tene arxasindan yariyadek gorunen bir qrup atli arasinda ag qizilbas calmali Sapur gorunur Yenice atdan dusmus Sapur qayaliqdan enerek cadira dogru irelileyir Buradaki Sapur sureti basqa ressamlarin miniaturlerinde meselen Mirze Elinin Sapurun Xosrovun resmini Sirine gostermesi eserinde verilen eyni qiyafe libas ve sifatde tesvir edilmisdir Kompozisiyanin yuxari ve asagi hisselerinde duzbucaqlar icerisinde Nizami poemasindan alinan kicik metnler yazilmisdir Istinadlar Khamsah of Nizami bl uk Britaniya Milli Kitabxanasi 2016 10 29 tarixinde Istifade tarixi 8 avqust 2017 Gencevi Nizami Xosrov ve Sirin Baki 1962 74 Zamanov 1981 seh 36 Zamanov 1981 seh 37 Zamanov 1981 seh 38EdebiyyatZamanov Nadir Nizami poeziyasi ve tesviri senet Azerbaycan SSR EA Memarliq ve Incesenet Institutu Baki Elm 1981 seh 190