Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İbrahim Əbdürrəhmanoviç Daxkilqov (14 avqust 1937, Orconikidze – 15 mart 2014) — professor, məşhur inquş yazıçısı, folklorşünas, Çax Axriyev adına İnquş Elmi-Tədqiqat Humanitar Elmlər İnstitutunun direktoru, İnquşetiya bayrağının müəllifi.
| İbrahim Daxkilqov | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 14 avqust 1937 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 15 mart 2014 (76 yaşında) |
| Milliyyəti | inquş |
| Elm sahələri | folklorşünaslıq, folklor, filologiya |
| Elmi adı | |
| İş yerləri | İnquş Dövlət Universiteti; Çax Axriyev adına İnquş Elmi-Tədqiqat Humanitar Elmlər İnstitutu |
| Alma-mater | Çeçen-İnquş Dövlət Pedaqoji İnstitutu (1962) |
| Təhsili |
|
| Tanınır | İnquş folklorşünası, İnquşetiya bayrağının müəllifi |
| Mükafatları |  |
Həyatı
Daxkilqov İbrahim Abduraxmanoviç 1937-ci il avqustun 14-də Orconikidze (Vladiqafqaz) şəhərində anadan olmuşdur. Onun ulu babası Kaytuko Anquştadan inquşların qədim ata-baba yurdu Nana-Nasareni kəşf edən ilk mühacirlərdən biri idi. İbrahim Daxkilqovun əcdadları Rusiya-Türkiyə və Birinci Dünya müharibələrinin iştirakçıları olmuş, atası Əbdürrəhman isə Böyük Vətən müharibəsində döyüşmüşdür.
İbrahim Daxkilqovun uşaqlığının ilk vaxtları Terekin sahilindəki Balta kəndində keçib. 1944-cü ildə çeçenlərin və inquşların deportasiyasından sonra ailəsi ilə birgə Qazaxıstana sürgün edildi. Qazaxıstanda İbrahim orta məktəbi bitirib və Almatıda "Emalposuda" zavodunda ştamp operatoru işləyib. 1957-ci ildə Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası bərpa edildikdən sonra Daxkilqovlar ailəsi Qafqaza qayıtdı. İ. A. Daxkilqov Çeçen-İnquş Dövlət Pedaqoji İnstitutuna daxil olub, onu 1962-ci ildə fərqlənmə diplomu ilə bitirib. Həmin ildən ölümünə qədər o, davamlı olaraq ali məktəbdə, əvvəlcə Çeçenistan-İnquş Dövlət Universitetində, 1994-cü ildən İnquş Dövlət Universitetində çalışmış, sonra Çax Axriyev adına İnquş Elmi-Tədqiqat Humanitar Elmlər İnstitutuna rəhbərlik etmişdir. Universitetdə o, mühazirələrlə yanaşı, konfranslar, seminarlar, müxtəlif tədbirlər də keçirmişdir.
İ. A. Daxkilqov bir neçə yüksək adlara layiq görülüb: "Çeçenistan-İnquşetiyanın əməkdar elm xadimi" (1987), "İnquşetiya Respublikasının əməkdar təhsil işçisi" (1997), "Rusiya Federasiyasının ali peşə təhsilinin fəxri işçisi" (2001). 1991-ci ildən İ. A. Daxkilqov Rusiya Yazıçılar İttifaqının üzvü, 1999-cu ildən isə İctimai Elmlər Akademiyasının akademikidir.
Professor İbrahim Abduraxmanoviç Daxilqov 2014-cü il martın 15-də 77 yaşında vəfat etmişdir.
Elmi fəaliyyəti
İ. A. Daxkilqov uzun illər inquş ədəbiyyatşünaslığını və folklorşünaslığını öyrənmiş, tədris ədəbiyyatını tərtib etmiş, rus və inquş dillərində bədii əsərlər yazmışdır. O, həm də inquş yazıçılarının (Z. K. Malsaqov, H. B. Mütəliyev) yaradıcılığına dair bir sıra kitabların tərtibçisi, müxtəlif müəlliflərin əsərlərinin elmi redaktorudur.
Onun rəhbərliyi ilə inquş və rus dillərində 10 cildlik "İnquş folkloru antologiyası" layihəsi həyata keçirilib. Buraya XIX əsrdə toplanmış və qeydə alınmış əvəzsiz çöl materialları, müasirlərin çöl materialları daxildir. Hazırda "İnquşetiya tarixi" fundamental əsəri əsasında respublikanın orta məktəbləri üçün İnquşetiya tarixinə dair dərsliklər yaradılmışdır. Onun xeyli sayda elmi məqalə və əsərləri də vardır.
Mükafatları
- Çeçen-İnquşetiyanın əməkdar elm xadimi (1987)
- İnquşetiya Respublikasının əməkdar təhsil işçisi (1997)
- Rusiya Federasiyasının ali peşə təhsilinin fəxri işçisi (2001).
İstinadlar
- "Памяти Ибрагима Дахкильгова К 80-летию ученого и патриота". «Ингушетия» — интернет-газета (rus). 2017-08-15. 2018-07-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-07-07.
- Зейнеп Дзарахова. "Личность. «Любовь к Отечеству – это не просто слова, это - дела»". Интернет-газета "Ингушетия". 2014-09-03. 2020-10-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-07-07.
- М.А. Матиев. "Ибрагим Дахкильгов и ингушеведение". БезФормата.RU. 2018-07-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-07-07.
- "Дахкильгов Ибрагим Абдурахманович". krkrub.kubannet.ru. 2018-07-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-07-07.
- "Глава Ингушетии выразил соболезнование родным и близким Ибрагима Абдурахмановича Дахкильгова". Новости Ингушетии Бакъдар. 2014-03-15. 2018-07-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-31.
- "Памяти ученого Ибрагим Дахкильгов — ученый, гражданин, патриот". «Ингушетия» — интернет-газета (rus). 2017-10-26. 2018-07-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-07-07.
Ədəbiyyat
- Мальсагов Ахмет. Что рассказывали вайнахи о своих богах и героях. (О книге "Мифы и легенды вайнахов"). — "Грозненский рабочий", 1992, 5 мая.
- Рамазанова М. Золотая ветвь. (О книге "Мифы и легенды вайнахов"). — "Республика", 1992, 28 марта.
- Газгиреева А. О времени и о себе. — "Ингушетия", 1995, 19 сентября.
- Чахкиев С. Один из первых. — "Сердало", 1997, 30 августа.
- Гешаев, Муса Баутдинович. Знаменитые ингуши. 1 (2000 nüs.). Турин: STIG. 2003. 586–589.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ibrahim Ebdurrehmanovic Daxkilqov 14 avqust 1937 Orconikidze 15 mart 2014 professor meshur inqus yazicisi folklorsunas Cax Axriyev adina Inqus Elmi Tedqiqat Humanitar Elmler Institutunun direktoru Inqusetiya bayraginin muellifi Ibrahim DaxkilqovDogum tarixi 14 avqust 1937 1937 08 14 Dogum yeri Orconikidze Simali Osetiya MSSR RSFSR SSRIVefat tarixi 15 mart 2014 2014 03 15 76 yasinda Milliyyeti inqusElm saheleri folklorsunasliq folklor filologiyaElmi adi professorIs yerleri Inqus Dovlet Universiteti Cax Axriyev adina Inqus Elmi Tedqiqat Humanitar Elmler InstitutuAlma mater Cecen Inqus Dovlet Pedaqoji Institutu 1962 Tehsili Cecen Dovlet Pedaqoji Institutu d Taninir Inqus folklorsunasi Inqusetiya bayraginin muellifiMukafatlariHeyatiIbrahim Daxkilqovun muellifi oldugu Inqusetiya bayragi Daxkilqov Ibrahim Abduraxmanovic 1937 ci il avqustun 14 de Orconikidze Vladiqafqaz seherinde anadan olmusdur Onun ulu babasi Kaytuko Anqustadan inquslarin qedim ata baba yurdu Nana Nasareni kesf eden ilk muhacirlerden biri idi Ibrahim Daxkilqovun ecdadlari Rusiya Turkiye ve Birinci Dunya muharibelerinin istirakcilari olmus atasi Ebdurrehman ise Boyuk Veten muharibesinde doyusmusdur Ibrahim Daxkilqovun usaqliginin ilk vaxtlari Terekin sahilindeki Balta kendinde kecib 1944 cu ilde cecenlerin ve inquslarin deportasiyasindan sonra ailesi ile birge Qazaxistana surgun edildi Qazaxistanda Ibrahim orta mektebi bitirib ve Almatida Emalposuda zavodunda stamp operatoru isleyib 1957 ci ilde Cecen Inqus Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi berpa edildikden sonra Daxkilqovlar ailesi Qafqaza qayitdi I A Daxkilqov Cecen Inqus Dovlet Pedaqoji Institutuna daxil olub onu 1962 ci ilde ferqlenme diplomu ile bitirib Hemin ilden olumune qeder o davamli olaraq ali mektebde evvelce Cecenistan Inqus Dovlet Universitetinde 1994 cu ilden Inqus Dovlet Universitetinde calismis sonra Cax Axriyev adina Inqus Elmi Tedqiqat Humanitar Elmler Institutuna rehberlik etmisdir Universitetde o muhazirelerle yanasi konfranslar seminarlar muxtelif tedbirler de kecirmisdir I A Daxkilqov bir nece yuksek adlara layiq gorulub Cecenistan Inqusetiyanin emekdar elm xadimi 1987 Inqusetiya Respublikasinin emekdar tehsil iscisi 1997 Rusiya Federasiyasinin ali pese tehsilinin fexri iscisi 2001 1991 ci ilden I A Daxkilqov Rusiya Yazicilar Ittifaqinin uzvu 1999 cu ilden ise Ictimai Elmler Akademiyasinin akademikidir Professor Ibrahim Abduraxmanovic Daxilqov 2014 cu il martin 15 de 77 yasinda vefat etmisdir Elmi fealiyyetiI A Daxkilqov uzun iller inqus edebiyyatsunasligini ve folklorsunasligini oyrenmis tedris edebiyyatini tertib etmis rus ve inqus dillerinde bedii eserler yazmisdir O hem de inqus yazicilarinin Z K Malsaqov H B Muteliyev yaradiciligina dair bir sira kitablarin tertibcisi muxtelif muelliflerin eserlerinin elmi redaktorudur Onun rehberliyi ile inqus ve rus dillerinde 10 cildlik Inqus folkloru antologiyasi layihesi heyata kecirilib Buraya XIX esrde toplanmis ve qeyde alinmis evezsiz col materiallari muasirlerin col materiallari daxildir Hazirda Inqusetiya tarixi fundamental eseri esasinda respublikanin orta mektebleri ucun Inqusetiya tarixine dair derslikler yaradilmisdir Onun xeyli sayda elmi meqale ve eserleri de vardir MukafatlariCecen Inqusetiyanin emekdar elm xadimi 1987 Inqusetiya Respublikasinin emekdar tehsil iscisi 1997 Rusiya Federasiyasinin ali pese tehsilinin fexri iscisi 2001 Istinadlar Pamyati Ibragima Dahkilgova K 80 letiyu uchenogo i patriota Ingushetiya internet gazeta rus 2017 08 15 2018 07 08 tarixinde Istifade tarixi 2018 07 07 Zejnep Dzarahova Lichnost Lyubov k Otechestvu eto ne prosto slova eto dela Internet gazeta Ingushetiya 2014 09 03 2020 10 23 tarixinde Istifade tarixi 2018 07 07 M A Matiev Ibragim Dahkilgov i ingushevedenie BezFormata RU 2018 07 08 tarixinde Istifade tarixi 2018 07 07 Dahkilgov Ibragim Abdurahmanovich krkrub kubannet ru 2018 07 08 tarixinde Istifade tarixi 2018 07 07 Glava Ingushetii vyrazil soboleznovanie rodnym i blizkim Ibragima Abdurahmanovicha Dahkilgova Novosti Ingushetii Bakdar 2014 03 15 2018 07 08 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 31 Pamyati uchenogo Ibragim Dahkilgov uchenyj grazhdanin patriot Ingushetiya internet gazeta rus 2017 10 26 2018 07 08 tarixinde Istifade tarixi 2018 07 07 EdebiyyatMalsagov Ahmet Chto rasskazyvali vajnahi o svoih bogah i geroyah O knige Mify i legendy vajnahov Groznenskij rabochij 1992 5 maya Ramazanova M Zolotaya vetv O knige Mify i legendy vajnahov Respublika 1992 28 marta Gazgireeva A O vremeni i o sebe Ingushetiya 1995 19 sentyabrya Chahkiev S Odin iz pervyh Serdalo 1997 30 avgusta Geshaev Musa Bautdinovich Znamenitye ingushi 1 2000 nus Turin STIG 2003 586 589