Çörək ağacı (lat. Artocarpus altilis) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin tutkimilər fəsiləsinin artokarpus cinsinə aid bitki növü. Malayziya, İndoneziyavə Papua Yeni Qvineyada bitir.
Çörək ağacı | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Triba: Cins: Növ: Çörək ağacı | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Vətəni Malay arxipelaqıdır. Cənubi Asiyada daha çox becərilir və əhalinin qidasında mühüm əhəmiyyətə malikdir.
Meyvəsi
Çörək ağacı diametri 15-30 sm olan dairəvi formada mürəkkəb meyvə əmələ gətirir. Qabığı yaşıl, sarımtıl-yaşıl və ya qəhvəyi rəngdədir. Ətliyi xəmirəoxşar sarımtıl kütlədən ibarətdir. Daxilində 2-3 ədəd şabalıd boyda iri toxumu olur. Meyvəsinin iyi xoşagəlməzdir. Meyvəsi kulinariyada tərəvəz kimi, bişirilmiş halda istifadə olunur.
Bəzən onu torpağa basdırıb pendir kimi fermentləşdirdikdən sonra yeyirlər.
Artma
Çörək meyvəsi əsasən toxumla çoxalır, baxmayaraq ki, toxumsuz çörək meyvəsi ağacın səth köklərindən böyüyən əmzikləri köçürməklə yayıla bilər. Köklər məqsədyönlü şəkildə zədələnə bilər ki, əmziklərin böyüməsini stimullaşdırsınlar, sonra kökdən ayrılaraq qazana əkilir və ya birbaşa yerə köçürülür. Budama həm də əmziklərin böyüməsinə səbəb olur. Sorma şlamları içərisində torpaq, torf və qum qarışığı olan plastik torbalara qoyulur və maye gübrə ilə nəmləndirilərək kölgədə saxlanılır. Köklər inkişaf etdikdə, transplant bağçada əkilməsi vaxtına qədər tam günəşə qoyulur.
Kəmiyyətcə çoxalmaq üçün təxminən 10 santimetr (2 düym) qalınlıq və 20 santimetr (9 düym) uzunluğunda seqmentlərdən istifadə edərək kök şlamlarına üstünlük verilir. Köklənmənin inkişafı 5 aya qədər çəkə bilər, gənc ağaclar 60 santimetr (2 fut) hündürlükdə olduqda əkməyə hazırdır.
İstinadlar
- "Əhmədov Ə-C.İ., Əliyev N.T. Meyvə və tərəvəzin əmtəəşünaslığı. Ali məktəb tələbələri üçün dərslik. Bakı, ADIU-nin nəşriyyatı, 2009" (PDF). 2022-03-21 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2011-06-21.
- Morton, Julia F. . NewCROP, the New Crop Resource Online Program, Center for New Crops and Plant Products, Department of Horticulture and Landscape Architecture, Purdue University, West Lafayette, IN. 1987. 50–58. 5 January 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 January 2017.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Corek agaci lat Artocarpus altilis bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin tutkimiler fesilesinin artokarpus cinsine aid bitki novu Malayziya Indoneziyave Papua Yeni Qvineyada bitir Corek agaciElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste GulciceklilerFesile TutkimilerTriba Cins ArtokarpusNov Corek agaciBeynelxalq elmi adiArtocarpus altilis Fosberg 1941Sekil axtarisiITIS 184181NCBI 194251EOL 594952 Veteni Malay arxipelaqidir Cenubi Asiyada daha cox becerilir ve ehalinin qidasinda muhum ehemiyyete malikdir MeyvesiCorek agaci diametri 15 30 sm olan dairevi formada murekkeb meyve emele getirir Qabigi yasil sarimtil yasil ve ya qehveyi rengdedir Etliyi xemireoxsar sarimtil kutleden ibaretdir Daxilinde 2 3 eded sabalid boyda iri toxumu olur Meyvesinin iyi xosagelmezdir Meyvesi kulinariyada terevez kimi bisirilmis halda istifade olunur Bezen onu torpaga basdirib pendir kimi fermentlesdirdikden sonra yeyirler ArtmaCorek meyvesi esasen toxumla coxalir baxmayaraq ki toxumsuz corek meyvesi agacin seth koklerinden boyuyen emzikleri kocurmekle yayila biler Kokler meqsedyonlu sekilde zedelene biler ki emziklerin boyumesini stimullasdirsinlar sonra kokden ayrilaraq qazana ekilir ve ya birbasa yere kocurulur Budama hem de emziklerin boyumesine sebeb olur Sorma slamlari icerisinde torpaq torf ve qum qarisigi olan plastik torbalara qoyulur ve maye gubre ile nemlendirilerek kolgede saxlanilir Kokler inkisaf etdikde transplant bagcada ekilmesi vaxtina qeder tam gunese qoyulur Kemiyyetce coxalmaq ucun texminen 10 santimetr 2 duym qalinliq ve 20 santimetr 9 duym uzunlugunda seqmentlerden istifade ederek kok slamlarina ustunluk verilir Koklenmenin inkisafi 5 aya qeder ceke biler genc agaclar 60 santimetr 2 fut hundurlukde olduqda ekmeye hazirdir Istinadlar Ehmedov E C I Eliyev N T Meyve ve terevezin emteesunasligi Ali mekteb telebeleri ucun derslik Baki ADIU nin nesriyyati 2009 PDF 2022 03 21 tarixinde PDF Istifade tarixi 2011 06 21 Morton Julia F NewCROP the New Crop Resource Online Program Center for New Crops and Plant Products Department of Horticulture and Landscape Architecture Purdue University West Lafayette IN 1987 50 58 5 January 2015 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 January 2017 Hemcinin bax