Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çinin dövlət quruluşu - 1982-ci ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sistemi.
| Çin | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| 中华人民共和国 | |||||
| |||||
| Himn: 义勇军进行曲 | |||||
| Paytaxt | Pekin | ||||
| İdarəetmə forması | Respublika | ||||
| Sahəsi | Dünyada 3-cü | ||||
| • Ümumi | 9596960 km² | ||||
| • Su sahəsi (%) | 3,8 | ||||
| Əhalisi | |||||
| • Əhali | 1,341 milyard nəfər nəfər (1-ci) | ||||
| • Sıxlıq | 139,6 nəf./km² | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Dövlət quruluşu
Çin kommunist sisteminin idarəetmə üsuluna malik respublikadır. Milli bayram günü olan Çin Xalq Respublikasının yaradılmasının bəyan edilməsi (1949) 1 oktyabrda qeyd olunur. Ölkə Konstitusiyası 1982-ci il 4 dekabrda qəbul edilmişdir.
İnzibati ərazi bölgüsü
1982-ci il 4 dekabrda qəbul edilmiş və 1993-cü ildə düzəliş edilmiş dördüncü Konstitusiyaya əsasən Çin - ərazisinin miqyasına baxmayaraq unitar dövlətdir. Ölkə inzibati məqsədlə 22 əyalətə, Tibet də daxil olmaqla 5 muxtar vilayətə və dörd bələdiyyəyə bölünür. Hər bir əyalət yerli əhalinin seçkili Konqresinin və yerli Hökumətinin vasitəçiliyi ilə müəyyən sahələrdə öz siyasətini həyata keçirir.
Dövlət başçısı
Çin qanunvericiliyinə görə hakimiyyət xalqa məxsusdur. Xalq öz hakimiyyətini Ümumçin Xalq Nümayəndələri Yığıncağı və yerli Xalq Nümayəndələri Yığıncaqları vasitəsilə həyata keçirir. Dövlət hakimiyyətinin ali orqanı: Ümumçin Xalq Nümayəndələri Yığıncağı - dövlətin qanunvericiliyini həyata keçirir; ölkə həyatının mühüm sahələrinə dair qərarlar qəbul edir, dövlət aparatının yüksək vəzifələrinə namizədləri təsdiq edir və seçir, Ümumçin Xalq Nümayəndələri Yığıncağının Daimi Komitəsi üzvlərini seçir; Çin Xalq Respublikasının sədrini və onun müavinlərini seçir; Dövlət Şurasının sədrini və Şuranın digər üzvlərini təsdiq edir; Mərkəzi Hərbi Şuranın sədrini seçir və Mərkəzi Hərbi Şuranının digər üzvlərini təsdiq edir; Ali Xalq Məhkəməsinin sədrini seçir; Ali Xalq Prokurorluğunun Baş Prokurorunu seçir.
Ümumçin Xalq Nümayəndələri Yığıncağının hər çağırışının səlahiyyət müddəti 5 ildir, onun sessiyaları ildə bir dəfə çağırılır. Sessiyalar arasında olan müddət ərzində Ümumçin Xalq Nümayəndələri Yığıncağının funksiyalarını Ümumçin Xalq Nümayəndələri Yığıncağının Daimi Komitəsi həyata keçirir. Daimi Komitənin tərkibinə sədr, sədrin müavinləri, məsul katib və Daimi Komitənin üzvləri daxildir. Daimi Komitə Ümumçin Xalq Nümayəndələri Yığıncağının qanun layihələrini təsdiq edən və qətnamələr çıxaran altı funksional ixtisaslaşmış komitəsinin: maliyyə və iqtisadiyyat işləri üzrə; milli məsələlər; təhsil, elm, mədəniyyət və səhiyyə; xarici işlər və hüquqi işlər üzrə fəaliyyətini istiqamətləndirir. Komitə parlament prinsipi üzrə fəaliyyət göstərir: Konstitusiyanı və cari qanunları hərəkətə gətirir, dekretlər dərc edir, daha aşağı səviyyəli hökumət təşkilatlarının fəaliyyətinə nəzarət edir, nazirləri və vəzifəli şəxsləri təyin və azad edir.
İcraedici hakimiyyət
Çin Xalq Respublikası Dövlət Şurası – icra hakimiyyətinin ali orqanıdır. İnzibati-ərazi sisteminin bütün səviyyələrində xalq hökumətləri fəaliyyət göstərirlər. Dövlət Şurası və xalq hökumətləri müvafiq səviyyəli Xalq Nümayəndələri Yığıncaqları tərəfindən təsdiq edilir. Ümumçin Xalq Nümayəndələri Yığıncağı və Daimi Komitə qarşısında məsuliyyət daşıyan Dövlət Şurasının vəzifəsi: idarə və müəssisələrin, komissiyaların və yerli hakimiyyət orqanlarının fəaliyyətini istiqamətləndirməkdən və nəzarətdən ibarətdir; bundan əlavə normativ aktların qəbul edilməsi hüququna malik Şura inzibati təlimatlara sərəncam verilməsi, iqtisadi planların və illik büdcənin tərtib edilməsi və həyata keçirilməsi və nəhayət, layihələrin Ümumçin Xalq Nümayəndələri Yığıncağının daimi komitəsinə verilməsinə məsuliyyət daşıyır.
Baş nazirdən (15 mart 2013-cü ildən Li Kesyan bu posta sahibdir), onun dörd müavinindən və Dövlət şurasının beş üzvündən ibarət olan daxili kabinetdə gündəlik baş verən məsələlərin həlli üçün müntəzəm sessiyalar keçirilir. Bu qanunverici orqanda üzvlük iki beşillik müddətlə məhdudlaşır.
Çində bütün hakimiyyət 340 üzvü olan Kommunist partiyasının Mərkəzi Komitəsinə, Siyasi Büroya, Mərkəzi Komitə tərəfindən seçilən və hər həftə yığıncağı keçirilən, 12-25 nəfərdən ibarət nazirlik orqanına, həmçinin Mərkəzi Komitənin kiçik inzibati qolu - Katibliyə mənsubdur. Bu dövlət orqanlarının sədrləri, partiyanın yuxarı təbəqəsini təmsil edir, Baş nazir və Prezident kimi mühüm vəzifələri də icra edirlər.
Partiya aparatı seçkilərə təklif edilənlərin namizədliyini müzakirə edir və nomenklatura prinsiplərinə uyğun olaraq dövlət vəzifələrinə təyinatları nəzarətdə saxlayır.
Mənbə
- Капицын В. М., Ван Я. Синьцзян-Уйгурский автономный район Китая: территориальное самоуправление и национальная политика // Ars Administrandi. — 2013. — № 3.
- Трощинский П. В. Влияние традиций на право современного Китая // Журнал российского права. — 2014. — № 8 (212)
- Селезнев Н., Марей А. Китай // Католическая Энциклопедия, т. 2. М.: Изд-во Францисканцев, 2005,
- Барлукова О. Д. Китайская интеллигенция в условиях модернизации общества (последняя четверть ХХ века): монография, Улан-Удэ,2008
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cinin dovlet qurulusu 1982 ci ilde qebul edilmis Konstitusiyaya esasen huquqi siyasi inzibati iqtisadi ve ictimai munasibetler sistemi Cin中华人民共和国Bayraq GerbHimn 义勇军进行曲Paytaxt PekinIdareetme formasi RespublikaSahesi Dunyada 3 cu Umumi 9596960 km Su sahesi 3 8Ehalisi Ehali 1 341 milyard nefer nefer 1 ci Sixliq 139 6 nef km Vikianbarda elaqeli mediafayllarDovlet qurulusuCin kommunist sisteminin idareetme usuluna malik respublikadir Milli bayram gunu olan Cin Xalq Respublikasinin yaradilmasinin beyan edilmesi 1949 1 oktyabrda qeyd olunur Olke Konstitusiyasi 1982 ci il 4 dekabrda qebul edilmisdir Inzibati erazi bolgusu1982 ci il 4 dekabrda qebul edilmis ve 1993 cu ilde duzelis edilmis dorduncu Konstitusiyaya esasen Cin erazisinin miqyasina baxmayaraq unitar dovletdir Olke inzibati meqsedle 22 eyalete Tibet de daxil olmaqla 5 muxtar vilayete ve dord belediyyeye bolunur Her bir eyalet yerli ehalinin seckili Konqresinin ve yerli Hokumetinin vasiteciliyi ile mueyyen sahelerde oz siyasetini heyata kecirir Cinin inzibati erazi bolgusuDovlet bascisiCin qanunvericiliyine gore hakimiyyet xalqa mexsusdur Xalq oz hakimiyyetini Umumcin Xalq Numayendeleri Yigincagi ve yerli Xalq Numayendeleri Yigincaqlari vasitesile heyata kecirir Dovlet hakimiyyetinin ali orqani Umumcin Xalq Numayendeleri Yigincagi dovletin qanunvericiliyini heyata kecirir olke heyatinin muhum sahelerine dair qerarlar qebul edir dovlet aparatinin yuksek vezifelerine namizedleri tesdiq edir ve secir Umumcin Xalq Numayendeleri Yigincaginin Daimi Komitesi uzvlerini secir Cin Xalq Respublikasinin sedrini ve onun muavinlerini secir Dovlet Surasinin sedrini ve Suranin diger uzvlerini tesdiq edir Merkezi Herbi Suranin sedrini secir ve Merkezi Herbi Suraninin diger uzvlerini tesdiq edir Ali Xalq Mehkemesinin sedrini secir Ali Xalq Prokurorlugunun Bas Prokurorunu secir Umumcin Xalq Numayendeleri Yigincaginin her cagirisinin selahiyyet muddeti 5 ildir onun sessiyalari ilde bir defe cagirilir Sessiyalar arasinda olan muddet erzinde Umumcin Xalq Numayendeleri Yigincaginin funksiyalarini Umumcin Xalq Numayendeleri Yigincaginin Daimi Komitesi heyata kecirir Daimi Komitenin terkibine sedr sedrin muavinleri mesul katib ve Daimi Komitenin uzvleri daxildir Daimi Komite Umumcin Xalq Numayendeleri Yigincaginin qanun layihelerini tesdiq eden ve qetnameler cixaran alti funksional ixtisaslasmis komitesinin maliyye ve iqtisadiyyat isleri uzre milli meseleler tehsil elm medeniyyet ve sehiyye xarici isler ve huquqi isler uzre fealiyyetini istiqametlendirir Komite parlament prinsipi uzre fealiyyet gosterir Konstitusiyani ve cari qanunlari herekete getirir dekretler derc edir daha asagi seviyyeli hokumet teskilatlarinin fealiyyetine nezaret edir nazirleri ve vezifeli sexsleri teyin ve azad edir Icraedici hakimiyyetCin Xalq Respublikasi Dovlet Surasi icra hakimiyyetinin ali orqanidir Inzibati erazi sisteminin butun seviyyelerinde xalq hokumetleri fealiyyet gosterirler Dovlet Surasi ve xalq hokumetleri muvafiq seviyyeli Xalq Numayendeleri Yigincaqlari terefinden tesdiq edilir Umumcin Xalq Numayendeleri Yigincagi ve Daimi Komite qarsisinda mesuliyyet dasiyan Dovlet Surasinin vezifesi idare ve muessiselerin komissiyalarin ve yerli hakimiyyet orqanlarinin fealiyyetini istiqametlendirmekden ve nezaretden ibaretdir bundan elave normativ aktlarin qebul edilmesi huququna malik Sura inzibati telimatlara serencam verilmesi iqtisadi planlarin ve illik budcenin tertib edilmesi ve heyata kecirilmesi ve nehayet layihelerin Umumcin Xalq Numayendeleri Yigincaginin daimi komitesine verilmesine mesuliyyet dasiyir Bas nazirden 15 mart 2013 cu ilden Li Kesyan bu posta sahibdir onun dord muavininden ve Dovlet surasinin bes uzvunden ibaret olan daxili kabinetde gundelik bas veren meselelerin helli ucun muntezem sessiyalar kecirilir Bu qanunverici orqanda uzvluk iki besillik muddetle mehdudlasir Cinde butun hakimiyyet 340 uzvu olan Kommunist partiyasinin Merkezi Komitesine Siyasi Buroya Merkezi Komite terefinden secilen ve her hefte yigincagi kecirilen 12 25 neferden ibaret nazirlik orqanina hemcinin Merkezi Komitenin kicik inzibati qolu Katibliye mensubdur Bu dovlet orqanlarinin sedrleri partiyanin yuxari tebeqesini temsil edir Bas nazir ve Prezident kimi muhum vezifeleri de icra edirler Partiya aparati seckilere teklif edilenlerin namizedliyini muzakire edir ve nomenklatura prinsiplerine uygun olaraq dovlet vezifelerine teyinatlari nezaretde saxlayir MenbeKapicyn V M Van Ya Sinczyan Ujgurskij avtonomnyj rajon Kitaya territorialnoe samoupravlenie i nacionalnaya politika Ars Administrandi 2013 3 Troshinskij P V Vliyanie tradicij na pravo sovremennogo Kitaya Zhurnal rossijskogo prava 2014 8 212 Seleznev N Marej A Kitaj Katolicheskaya Enciklopediya t 2 M Izd vo Franciskancev 2005 Barlukova O D Kitajskaya intelligenciya v usloviyah modernizacii obshestva poslednyaya chetvert HH veka monografiya Ulan Ude 2008