Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xuan Evo Morales Ayma (ing. Juan Evo Morales Ayma; 26 oktyabr 1959, Oruro) — siyasətçi və 2006–2019-cu illərdə Boliviyanın 80-ci Prezidenti olmuş fəalı. Ölkənin yerli əhalidən gəlmiş ilk prezidenti olaraq qəbul edilir. Onun hökumət kabinetinin üstündə durduğu əsas məsələlərə sol siyasətin tətbiq olunması, yoxsulluğun azaldılması və ABŞ və Boliviyadakı çoxmillətli korporasiyaların təsiri ilə mübarizə daxildir. Sosialist olan Morales (MAS) partiyasının rəhbəridir.
| Evo Morales | |
|---|---|
| isp. Juan Evo Morales Ayma | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Juan Evo Morales Ayma |
| Doğum tarixi | 26 oktyabr 1959(64 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Partiya | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, sindikatçı[d] |
| Dini | katolisizm |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elm sahəsi | siyasətçi |
| | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İsallavinin Orinoka kantonundakı fermer aymara ailəsində dünyaya göz açan Moral məcburi hərbi xidmətdən əvvəl 1978-ci ildə Çapare əyalətinə köçərək orta təhsilini almışdır. O əkinçiliyi ilə məşğul olduğu bir müddətdə həmkarlar ittifaqnın üzvü olmuş, kampesino ("kənd işçiləri") birliyində yüksəlməyə başlamışdı. Bu adla o, ABŞ-nin Boliviyadakı narkotiklə mübari Bir hissəsi olaraq koka məhv etmək cəhdlərinə qarşı mübarizə apardı, bunları yerli And mədəniyyətinə qarşı imperialist bir təcavüz kimi qınadı. Onun hökumət əleyhinə birbaşa fəaliyyətində baş tutan etiraz aksiyaları çoxsaylı həbslərlə nəticələndi. Morales 1995-ci ildə seçki siyasətinə girdi, MAS-ın lideri oldu və 1997-ci ildə Konqresə seçildi. Populist ritorikası ilə bərabər, kampaniyası yerli və yoxsul icmalara təsir edən məsələlərə, torpaq islahatlarına və qaz sərvətlərinin yenidən bölgüsünə fokuslanmışdı. Koçabamba etirazları və qaz münaqişəsi sayəsində məşhurluğu gedərək artmağa başladı. 2002-ci ildə o, o ilki prezident seçkilərində ikinci yerə çıxsa da, hökumət əleyhinə etirazçıları həvəsləndirdiyinə görə Konqresdən qovuldu.
İlk dəfə 2005-ci ildə seçilən Morales sosial xərcləri artırmaq üçün karbohidrogen sektoruna olan vergini artırdı, savadsızlığa, yoxsulluqa, irqçiliyə və seksizmə qarşı mübarizə layihələrinin əhəmiyyətini vurğuladı. Neoliberalizmi ciddi şəkildə tənqid edən və Boliviyanın Dünya Bankı və Beynəlxalq Valyuta Fondundan asılılığını azaltmağa çalışan rəhbərliyi liberal iqtisadi yanaşmadan qarışıq iqtisadiyyata keçmək istəyən "Evonomika" deyilən bir siyasət apararkən güclü iqtisadi artımı izlədi. ABŞ-nin ölkədəki təsirini azaldan Morales Latın Amerikasının digər solçu hökumətləri ilə münasibətlər qurdu. Solçu yerli fəal cəmiyyətə mülayim davranmağa çalışan Morales rəhbərliyi, həmçinin, Boliviyanın şərq əyalətlərindəki sağçı muxtariyyət tələblərinə qarşı çıxdı. 2008-ci ildə o, geri çağırılan referendumda qalib gələrək, Boliviyanı plurinasyonlu bir dövlət olaraq göstərən yeni konstitusiyanı qəbul etdi və 2009-cu ildə yenidən seçildi. Onun ikinci prezidentlik müddəti sol siyasətin davam etdirilməsinin və Boliviyanın Cənub Bankı və Karib Dövlətləri və Latın Aerikası Cəmiyyətinə qoşulmasının şahidi oldu. Morales 2014-cü ildə və 2019-cu il ümumi seçkilərində yenidən prezident seçildi.
Amerika Dövlətləri Təşkilatı tərəfindən Morales hökumətinin 2019-cu il seçkilərini saxtalaşdırdığı iddiasıyla bağlı hesabat verildikdən sonra istefasını tələb edilməsiylə Evo Moral 2019-cu ilin noyabrın 10-da istefa verdi və 12 noyabrda Meksikada özünəs sığınacaq tapdı.
İstinadlar
- Evo Morales // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Evo Morales // Munzinger Personen (alm.).
- . 2018-09-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-13.
- "Profile: Bolivia's President Evo Morales". BBC News. October 13, 2014. October 12, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: November 13, 2019.
- "Bolivian president slashes salary for public schools". USA Today. January 28, 2006. December 28, 2013 tarixində . İstifadə tarixi: January 5, 2016.
- America Vera-Zavala. "Evo Morales Has Plans for Bolivia". In These Times. December 18, 2005. March 3, 2015 tarixində . İstifadə tarixi: February 7, 2007.
- "The explosive apex of Evo's power". The Economist. December 10, 2009. April 6, 2015 tarixində . İstifadə tarixi: January 5, 2016.
- "Bolivian army chief urges Morales to step down" (ingilis). November 10, 2019. November 11, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: November 10, 2019.
- Londoño, Ernesto. "Bolivian Leader Evo Morales Steps Down". The New York Times (ingilis). November 10, 2019. ISSN 0362-4331. November 10, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: November 10, 2019.
- "Bolivia crisis: Evo Morales accepts political asylum in Mexico". BBC. BBC. 12 November 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 12 November 2019.
Xarici keçidlər
- Ministry of the Presidency (isp.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xuan Evo Morales Ayma ing Juan Evo Morales Ayma 26 oktyabr 1959 Oruro siyasetci ve 2006 2019 cu illerde Boliviyanin 80 ci Prezidenti olmus feali Olkenin yerli ehaliden gelmis ilk prezidenti olaraq qebul edilir Onun hokumet kabinetinin ustunde durdugu esas meselelere sol siyasetin tetbiq olunmasi yoxsullugun azaldilmasi ve ABS ve Boliviyadaki coxmilletli korporasiyalarin tesiri ile mubarize daxildir Sosialist olan Morales MAS partiyasinin rehberidir Evo Moralesisp Juan Evo Morales AymaSexsi melumatlarDogum adi Juan Evo Morales AymaDogum tarixi 26 oktyabr 1959 1959 10 26 64 yas Dogum yeri Oruro BoliviyaPartiya Sosializme dogru herekat Boliviya Fealiyyeti siyasetci sindikatci d Dini katolisizmElmi fealiyyetiElm sahesi siyasetci Vikianbarda elaqeli mediafayllar Isallavinin Orinoka kantonundaki fermer aymara ailesinde dunyaya goz acan Moral mecburi herbi xidmetden evvel 1978 ci ilde Capare eyaletine kocerek orta tehsilini almisdir O ekinciliyi ile mesgul oldugu bir muddetde hemkarlar ittifaqnin uzvu olmus kampesino kend iscileri birliyinde yukselmeye baslamisdi Bu adla o ABS nin Boliviyadaki narkotikle mubari Bir hissesi olaraq koka mehv etmek cehdlerine qarsi mubarize apardi bunlari yerli And medeniyyetine qarsi imperialist bir tecavuz kimi qinadi Onun hokumet eleyhine birbasa fealiyyetinde bas tutan etiraz aksiyalari coxsayli hebslerle neticelendi Morales 1995 ci ilde secki siyasetine girdi MAS in lideri oldu ve 1997 ci ilde Konqrese secildi Populist ritorikasi ile beraber kampaniyasi yerli ve yoxsul icmalara tesir eden meselelere torpaq islahatlarina ve qaz servetlerinin yeniden bolgusune fokuslanmisdi Kocabamba etirazlari ve qaz munaqisesi sayesinde meshurlugu gederek artmaga basladi 2002 ci ilde o o ilki prezident seckilerinde ikinci yere cixsa da hokumet eleyhine etirazcilari heveslendirdiyine gore Konqresden qovuldu Ilk defe 2005 ci ilde secilen Morales sosial xercleri artirmaq ucun karbohidrogen sektoruna olan vergini artirdi savadsizliga yoxsulluqa irqciliye ve seksizme qarsi mubarize layihelerinin ehemiyyetini vurguladi Neoliberalizmi ciddi sekilde tenqid eden ve Boliviyanin Dunya Banki ve Beynelxalq Valyuta Fondundan asililigini azaltmaga calisan rehberliyi liberal iqtisadi yanasmadan qarisiq iqtisadiyyata kecmek isteyen Evonomika deyilen bir siyaset apararken guclu iqtisadi artimi izledi ABS nin olkedeki tesirini azaldan Morales Latin Amerikasinin diger solcu hokumetleri ile munasibetler qurdu Solcu yerli feal cemiyyete mulayim davranmaga calisan Morales rehberliyi hemcinin Boliviyanin serq eyaletlerindeki sagci muxtariyyet teleblerine qarsi cixdi 2008 ci ilde o geri cagirilan referendumda qalib gelerek Boliviyani plurinasyonlu bir dovlet olaraq gosteren yeni konstitusiyani qebul etdi ve 2009 cu ilde yeniden secildi Onun ikinci prezidentlik muddeti sol siyasetin davam etdirilmesinin ve Boliviyanin Cenub Banki ve Karib Dovletleri ve Latin Aerikasi Cemiyyetine qosulmasinin sahidi oldu Morales 2014 cu ilde ve 2019 cu il umumi seckilerinde yeniden prezident secildi Amerika Dovletleri Teskilati terefinden Morales hokumetinin 2019 cu il seckilerini saxtalasdirdigi iddiasiyla bagli hesabat verildikden sonra istefasini teleb edilmesiyle Evo Moral 2019 cu ilin noyabrin 10 da istefa verdi ve 12 noyabrda Meksikada ozunes siginacaq tapdi IstinadlarEvo Morales Brockhauz Ensiklopediyasi alm Evo Morales Munzinger Personen alm 2018 09 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 11 13 Profile Bolivia s President Evo Morales BBC News October 13 2014 October 12 2018 tarixinde Istifade tarixi November 13 2019 Bolivian president slashes salary for public schools USA Today January 28 2006 December 28 2013 tarixinde Istifade tarixi January 5 2016 America Vera Zavala Evo Morales Has Plans for Bolivia In These Times December 18 2005 March 3 2015 tarixinde Istifade tarixi February 7 2007 The explosive apex of Evo s power The Economist December 10 2009 April 6 2015 tarixinde Istifade tarixi January 5 2016 Bolivian army chief urges Morales to step down ingilis November 10 2019 November 11 2019 tarixinde Istifade tarixi November 10 2019 Londono Ernesto Bolivian Leader Evo Morales Steps Down The New York Times ingilis November 10 2019 ISSN 0362 4331 November 10 2019 tarixinde Istifade tarixi November 10 2019 Bolivia crisis Evo Morales accepts political asylum in Mexico BBC BBC 12 November 2019 tarixinde Istifade tarixi 12 November 2019 Xarici kecidlerMinistry of the Presidency isp