Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Amerika Dövlətləri Təşkilatları (ADT) (ing. Organization of American States, isp. Organización de los Estados Americanos, port. Organização dos Estados Americanos, fr. Organisation des États américains) - 30 aprel 1948-ci ildə qurulmuş, Şimali,Mərkəzi və Cənubi Amerika xalqalarını birləşdirən regional təşkilat.
| Amerika Dövlətləri Təşkilatı- çoxfuksiyalı regional təşkilat OAS | |
|---|---|
| ing. Organization of American States isp. Organización de los Estados Americanos port. Organização dos Estados Americanos fr. Organisation des États américains | |
 | |
 | |
| Yaranma tarixi | 30 aprel 1948 |
| Rəsmi dili | 4 dil |
| Mərkəzi |  Vaşinqton, ABŞ |
| Sədr |  Xose Migel İnsulza |
| Üzvləri | 35 üzv |
| OAS.org | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Təsis edilməsi.
1948-ci ildə Boqatoda IX Pan-Amerikan Konfransı keçirilən zaman ADT-nin nizamnaməsi imzalanmışdır. Təşkilatın nizamnaməsinə 1967-ci ildə Buenos-Ayresdə, 1985-ci ildə Kartagen de İndiasda, 1992-ci ildə Vaşinqtonda və 1993-cü ildə Manaquada tərtib edilmiş protokollar əlavə edilmişdir.
Məqsəd və vəzifələri.
Təşkilatın yaradılmasında məqsəd:
- Qitədə sülh və təhlükəsizliyi qorumaq və möhkəmləndirmək;
- Qarışmamaq prinsipinə əsaslanaraq demokratiyanın inkişafına çalışmaq;
- Üzv ölkələr arasında ola biləcək münaqişələri sülh yolu ilə həll etmək;
- Üzv ölkələrin iqtisadi,sosial və mədəni inkişafına birgə dəstək vermək;
- Üzv dövlətlərin demokratikləşməsini ləngidən yoxsulluq və bu kimi amillərin aradan qaldırılmasına çalışmaq;
- Demokratiya və insan hüquqlarının müdafiəsi;
- Korrupsiya, terrorizm və narkobiznesə qarşı mübarizə.
1990-cı ildən etibarən Soyuq Müharibənin başa çatması və Latın Amerikası ölkələrinin demokratiyaya qayıtması ilə ADT özünü inkişaf etdirməyə başladı. Artıq onun prioritetlərinə:
- Demokratiyanın gücləndirilməsi;
- Sülh üçün səy göstərmək;
- İnsan hüquqlarının müdafiəsi;
- Azad ticarəti dəstəkləmək;
- Narkotika ticarətinə qarşı mübarizə;
- Davamlı inkişafa təşviq.
Təşkilatın strukturu
Amerika Dövlətləri Təşkilatı Baş Katiblikdən, Daimi Şuradan, Amerikan İqtisadi və Sosial Şurasından və bir sıra komitələrdən ibarətdir.
Daimi Şura mübahisəli məsələlərin sülh yolu ilə həllinə yönəlmiş orqandır. 1947-ci il Rio de Janeyro müqaviləsinə əsasən Şura müvəqqəti məşvərətçi orqan kimi fəaliyyət göstərir. Ayda iki dəfə toplanır.
Amerika Dövlətləri Təşkilatının Baş Katibliyinə rəhbərliyi baş katib edir. O, 5 illik və iki dəfədən artıq olmamaq şərti ilə seçilir. Baş katibin təklifi əsasında sülhə və təhlükəsizliyə təsir barəsində məsələlər Baş Assambleyada və Daimi Şurada müzakirə edilə bilər. Daimi şuranın katibliyi baş katibin müavinidir. Baş Katiblik özü də altı katibliyə bölünür:
- Siyasi Məsələlər üzrə Dövlət Katibliyi;
- İnkişaf üzrə Katiblik;
- Təhlükəsizlik üzrə Katiblik;
- İdarəetmə və Maliyyə məsələləri üzrə Dövlət Katibliyi;
- Hüquqi məsələlər üzrə Dövlət Katibliyi;
- Xarici Əlaqələr üzrə Dövlət Katibliyi.
Təşkilatın ali orqanı Baş Assambleyadır. Assambleya üzv dövlətlərin nümayəndəliklərindən ibarətdir, ümumi siyasi məsələlərlə məşğul olur, orqanlar arası əlaqələri qurur, büdcəni və baş katibin reqlamentini qəbul edir. Assambleya ildə 1 dəfə toplanır. Qərarlar 2/3 səs çoxluğu ilə qəbul olunur.
Üzv Dövlətləri.
Amerika Dövlətləri Təşkilatına regionun 35 müstəqil dövləti daxildir. 1948-ci il 5 may tarixində təşkilatın əsası qoyularkən isə üzv dövlətlərin sayı 21 idi.
Xarici keçidlər.
- ADT-nin rəsmi saytı
İstinadlar.
- Улахович В. Международные организации, 2005, стр.396
Politologiya. İzahlı lüğət. Bakı,2007. səh.10
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Amerika Dovletleri Teskilatlari ADT ing Organization of American States isp Organizacion de los Estados Americanos port Organizacao dos Estados Americanos fr Organisation des Etats americains 30 aprel 1948 ci ilde qurulmus Simali Merkezi ve Cenubi Amerika xalqalarini birlesdiren regional teskilat Amerika Dovletleri Teskilati coxfuksiyali regional teskilat OASing Organization of American States isp Organizacion de los Estados Americanos port Organizacao dos Estados Americanos fr Organisation des Etats americainsYaranma tarixi 30 aprel 1948Resmi dili 4 dilIngilis Ispan Fransiz PortuqalMerkezi Vasinqton ABSSedr Xose Migel InsulzaUzvleri 35 uzvABS Antiqua ve Barbuda Argentina Baham adalari Barbados Beliz Boliviya Braziliya Kanada Cili Dominika Dominikan Respublikasi Ekvador Haiti Honduras Qrenada Qvatemala Qayana Kolumbiya Kosta Rika Kuba Nikaraqua Panama Paraqvay peru Sent Kits ve Nevis Sent Lusiya Sent Vinsent ve Qrenadin Surinam Trinidad ve Tobaqo Meksika Salvador Uruqvay Venesuela YamaykaOAS org Vikianbarda elaqeli mediafayllarTesis edilmesi 1948 ci ilde Boqatoda IX Pan Amerikan Konfransi kecirilen zaman ADT nin nizamnamesi imzalanmisdir Teskilatin nizamnamesine 1967 ci ilde Buenos Ayresde 1985 ci ilde Kartagen de Indiasda 1992 ci ilde Vasinqtonda ve 1993 cu ilde Manaquada tertib edilmis protokollar elave edilmisdir Meqsed ve vezifeleri Teskilatin yaradilmasinda meqsed Qitede sulh ve tehlukesizliyi qorumaq ve mohkemlendirmek Qarismamaq prinsipine esaslanaraq demokratiyanin inkisafina calismaq Uzv olkeler arasinda ola bilecek munaqiseleri sulh yolu ile hell etmek Uzv olkelerin iqtisadi sosial ve medeni inkisafina birge destek vermek Uzv dovletlerin demokratiklesmesini lengiden yoxsulluq ve bu kimi amillerin aradan qaldirilmasina calismaq Demokratiya ve insan huquqlarinin mudafiesi Korrupsiya terrorizm ve narkobiznese qarsi mubarize 1990 ci ilden etibaren Soyuq Muharibenin basa catmasi ve Latin Amerikasi olkelerinin demokratiyaya qayitmasi ile ADT ozunu inkisaf etdirmeye basladi Artiq onun prioritetlerine Demokratiyanin guclendirilmesi Sulh ucun sey gostermek Insan huquqlarinin mudafiesi Azad ticareti desteklemek Narkotika ticaretine qarsi mubarize Davamli inkisafa tesviq Teskilatin strukturuAmerika Dovletleri Teskilati Bas Katiblikden Daimi Suradan Amerikan Iqtisadi ve Sosial Surasindan ve bir sira komitelerden ibaretdir Daimi Sura mubahiseli meselelerin sulh yolu ile helline yonelmis orqandir 1947 ci il Rio de Janeyro muqavilesine esasen Sura muveqqeti mesveretci orqan kimi fealiyyet gosterir Ayda iki defe toplanir Amerika Dovletleri Teskilatinin Bas Katibliyine rehberliyi bas katib edir O 5 illik ve iki defeden artiq olmamaq serti ile secilir Bas katibin teklifi esasinda sulhe ve tehlukesizliye tesir baresinde meseleler Bas Assambleyada ve Daimi Surada muzakire edile biler Daimi suranin katibliyi bas katibin muavinidir Bas Katiblik ozu de alti katibliye bolunur Siyasi Meseleler uzre Dovlet Katibliyi Inkisaf uzre Katiblik Tehlukesizlik uzre Katiblik Idareetme ve Maliyye meseleleri uzre Dovlet Katibliyi Huquqi meseleler uzre Dovlet Katibliyi Xarici Elaqeler uzre Dovlet Katibliyi Teskilatin ali orqani Bas Assambleyadir Assambleya uzv dovletlerin numayendeliklerinden ibaretdir umumi siyasi meselelerle mesgul olur orqanlar arasi elaqeleri qurur budceni ve bas katibin reqlamentini qebul edir Assambleya ilde 1 defe toplanir Qerarlar 2 3 ses coxlugu ile qebul olunur Uzv Dovletleri Esas meqale ADT uzvu olan dovletler Amerika Dovletleri Teskilatina regionun 35 musteqil dovleti daxildir 1948 ci il 5 may tarixinde teskilatin esasi qoyularken ise uzv dovletlerin sayi 21 idi Xarici kecidler ADT nin resmi saytiIstinadlar Ulahovich V Mezhdunarodnye organizacii 2005 str 396 Politologiya Izahli luget Baki 2007 seh 10