Neymeqen (nid. Nijmegen, BFƏ: [ˈnɛi̯ˌmeːɣə(n)], əvvəl Nimveqen (alm. Nimwegen) — Niderlandın şərq hissəsində, əyalətində yerləşən şəhər, çayının üzərində (Reyn deltasındakı qollardan biri). Əhalisi — 165,1 min nəfər (2012). Sahəsi — 57,53 km².
Neymeqen | |||||
---|---|---|---|---|---|
Nijmegen | |||||
| |||||
Ölkə | |||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
İlk məlumat | I əsr | ||||
Sahəsi |
| ||||
Mərkəzin hündürlüyü | 29 m | ||||
Saat qurşağı | | ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
| ||||
Rəsmi dili | |||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
Telefon kodu | 0481, 024 | ||||
Poçt indeksi | 6500–6546, 6663 | ||||
Digər | |||||
nijmegen.nl | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi məlumat
Roma dövründə Batavodurum, daha sonra Noviomagus kimi tanınan Niderlandın ən qədim şəhəri. İlk qeyd, Milad I əsrin əvvəllərində Vaal və Reyn çayları vadisində Roma qoşunları tərəfindən hərbi bir qala inşa edilməsi ilə əlaqələndirilir. Roma hökmranlığına qarşı üsyan zamanı dağılan, lakin ticarət sayəsində dirçəldilən və genişlənən qala yaxınlığında Oppidum Batavorum (lat. «batavlar şəhəri») adlanan kiçik bir yaşayış yeri meydana gəldi.
Neymeqenin "Qızıl Çağı" burada kral palatinasının (sarayının) yerləşdiyi karolinq dövrüdür. 1230-cu ildə Müqəddəs Roma İmperatoru II Frederik Neymeqen şəhərinə imtiyazlar verdi. 17 il sonra, 1247-ci ildə, şəhər ödənilməmiş borcları təmin etmək üçün Qelderland əyalətinin mülkiyyətinin bir hissəsinə çevrildi və heç vaxt ödənmədiyi üçün qraflığın, daha sonra Qelderland əyalətinin bir hissəsi olaraq qaldı.
Orta əsrlərdə Neymeqen azad bir şəhər idi, Hanza ittifaqının üzvü idi (1364-cü ildən). 1473-cü ildə Burqundiya Hersoqu Çarlz Bold ordusu tərəfindən alındı. XVI əsrdə, Niderland inqilabının başlaması ilə, Utrext Birliyi tərəfində İspaniyanın rəhbərliyinə qarşı çıxdı. XIV Lüdovik müharibələri dövründə fransızlar tərəfindən alındı (1672-ci ildə) və 1678-1679-cu illərdəki tarixi sülh müqavilələri burada imzalandı.
1794-cü ildə paytaxt Arnemə köçürüldükdən sonra Fransız işğalına qədər Qelderlandın əsas şəhəri olaraq qaldı. 1878-ci ilə qədər şəhər möhkəmləndirildi və açar sərhəd qalası kimi qəbul edildi. Lakin, Fransa–Prussiya müharibəsindən sonra şəhəri əhatə edən qədim istehkamlar yararsız sayıldı və yıxıldı.
1940-cı ildə Neymeqen Niderlandda Alman qoşunları tərəfindən işğala məruz qalan ilk şəhər oldu. II Dünya Müharibəsi zamanı Neymeqen, Amerikanın şəhərə enməsi və 1944-cü ildə baş verən ağır döyüşlərlə əlaqədar olaraq məhv edildi. Müharibədən sonrakı yenidənqurma zamanı şəhərdə müharibədən sonra sağ qalan çox az binanın olduğu yeni bir şəhər mərkəzi yenidən quruldu. Həm də Bazar əməliyyatı zamanı ərazisinə bir əməliyyat teatrının yerləşdirilməsi səbəbindən şəhər zərər gördü .
Müharibədən sonra Neymeqen sol siyasi oriyentasiyası ilə tanınır. 1981-ci ildə şəhərin mərkəzindəki çökmüş əraziyə 200 hücum maşını, 3 Leopard tankı, 3 zirehli personal daşıyıcısı, bir helikopter, 1200 polis məmuru və 750 hərbçi daxil olmaqla polis və ordu qüvvələri tərəfindən basqın edildi. 2005-ci ildə sol radikal fəal və polisin və xüsusi xidmət orqanlarının qanunsuz fəaliyyətlərini pisləyən Neymeqen şəhərində öldürüldü. Şəhər Şurasındakı əksəriyyət indi mərkəzin solundakı qüvvələrin arxasındadır: Sosialist Partiyası, Yaşıl Sol, İşçi Partiyası, Demokratlar 66.
Mədəniyyəti
Neymeqendə tibbi təmayüllü universitet (1923), şəhər muzeyi və Şahin Bileşik Muzeyi (1999, antik antikalar toplusu), teatr və konsert salonu yerləşir.
Neymeqendə ən qədim binalar 16 tərəfli vəftizxana (799-cu ildə təqdis olunmuşdur) və XII əsr kilsəsinin xarabalıqlarıdır. Böyük Karl dövründən qalma bir yaşayış yerinin bu qalıqları Şahin Bileşik (Valkhof) parkında görülə bilər. İmperator iqamətgahı Vikinqlər tərəfindən dağıdıldı, 1155-ci ildə Frederik Barbarossa tərəfindən bərpa edildi və 1796-cı ildə nəhayət Fransız inqilabçıları tərəfindən dağıdıldı.
Şəhərin mərkəzindəki ən əhəmiyyətli binalar Müqəddəs Stefanın Böyük Kilsəsi (Grote Kerk) — II Dünya Müharibəsindən sonra yenidən tikildi. Digər görkəmli binalar: Latın məktəbi (1544-45), ağırlıq və ölçülər evi (1612), yerli bir yerli adına St. Petra Canisia (1960).
Şəhər illik Beynəlxalq Dörd Günlük Yürüyüş Martının başlanğıc nöqtəsi (iyulun hər üçüncü çərşənbə axşamı) kimi tanındı.
Qardaşlaşmış şəhərlər
Neymeqen şəhərinin 5 qardaşlaşmış şəhəri vardır :
Tanınmış şəxslər
- (d. 1972)
- (1622—1673) — niderlanlı admiral, XVII əsrin dəniz komandiri
- — Niderland əsilli Amerikalı virtuoz gitaraçı, Aleksander Van Halenin kiçik qardaşı
- (d. 2004) — musiqiçi
- (d. 1966) — musiqiçi
Qalereya
İstinadlar
- archINFORM (alm.). 1994.
- Kerncijfers wijken en buurten 2021. 2021.
- Неймеген // Словарь географических названий зарубежных стран / отв. ред. А. М. Комков. — 3-е изд., перераб. и доп. — М. : Недра, 1986. — С. 250.
- Партнерство Россия — Голландия (Project Russia-Holland, Partners in Trade). 2008. 18–19.
- "Twin towns (of de term 'sister cities')" (ingilis). Nijmegen. 2013-04-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-29.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Neymeqen nid Nijmegen BFE ˈnɛi ˌmeːɣe n evvel Nimveqen alm Nimwegen Niderlandin serq hissesinde eyaletinde yerlesen seher cayinin uzerinde Reyn deltasindaki qollardan biri Ehalisi 165 1 min nefer 2012 Sahesi 57 53 km NeymeqenNijmegenBayraq d Gerb d 51 50 51 sm e 5 51 45 s u Olke NiderlandTarixi ve cografiyasiIlk melumat I esrSahesi 57 53 km 57 78 km Merkezin hundurluyu 29 mSaat qursagi UTC 01 00EhalisiEhalisi 177 359 nef 1 yanvar 2021 Resmi dili niderland diliReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 0481 024Poct indeksi 6500 6546 6663Digernijmegen nlXeriteni goster gizle Neymeqen Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi melumatRoma dovrunde Batavodurum daha sonra Noviomagus kimi taninan Niderlandin en qedim seheri Ilk qeyd Milad I esrin evvellerinde Vaal ve Reyn caylari vadisinde Roma qosunlari terefinden herbi bir qala insa edilmesi ile elaqelendirilir Roma hokmranligina qarsi usyan zamani dagilan lakin ticaret sayesinde dirceldilen ve genislenen qala yaxinliginda Oppidum Batavorum lat batavlar seheri adlanan kicik bir yasayis yeri meydana geldi Neymeqenin Qizil Cagi burada kral palatinasinin sarayinin yerlesdiyi karolinq dovrudur 1230 cu ilde Muqeddes Roma Imperatoru II Frederik Neymeqen seherine imtiyazlar verdi 17 il sonra 1247 ci ilde seher odenilmemis borclari temin etmek ucun Qelderland eyaletinin mulkiyyetinin bir hissesine cevrildi ve hec vaxt odenmediyi ucun qrafligin daha sonra Qelderland eyaletinin bir hissesi olaraq qaldi Orta esrlerde Neymeqen azad bir seher idi Hanza ittifaqinin uzvu idi 1364 cu ilden 1473 cu ilde Burqundiya Hersoqu Carlz Bold ordusu terefinden alindi XVI esrde Niderland inqilabinin baslamasi ile Utrext Birliyi terefinde Ispaniyanin rehberliyine qarsi cixdi XIV Ludovik muharibeleri dovrunde fransizlar terefinden alindi 1672 ci ilde ve 1678 1679 cu illerdeki tarixi sulh muqavileleri burada imzalandi 1794 cu ilde paytaxt Arneme kocuruldukden sonra Fransiz isgalina qeder Qelderlandin esas seheri olaraq qaldi 1878 ci ile qeder seher mohkemlendirildi ve acar serhed qalasi kimi qebul edildi Lakin Fransa Prussiya muharibesinden sonra seheri ehate eden qedim istehkamlar yararsiz sayildi ve yixildi 1940 ci ilde Neymeqen Niderlandda Alman qosunlari terefinden isgala meruz qalan ilk seher oldu II Dunya Muharibesi zamani Neymeqen Amerikanin sehere enmesi ve 1944 cu ilde bas veren agir doyuslerle elaqedar olaraq mehv edildi Muharibeden sonraki yenidenqurma zamani seherde muharibeden sonra sag qalan cox az binanin oldugu yeni bir seher merkezi yeniden quruldu Hem de Bazar emeliyyati zamani erazisine bir emeliyyat teatrinin yerlesdirilmesi sebebinden seher zerer gordu Muharibeden sonra Neymeqen sol siyasi oriyentasiyasi ile taninir 1981 ci ilde seherin merkezindeki cokmus eraziye 200 hucum masini 3 Leopard tanki 3 zirehli personal dasiyicisi bir helikopter 1200 polis memuru ve 750 herbci daxil olmaqla polis ve ordu quvveleri terefinden basqin edildi 2005 ci ilde sol radikal feal ve polisin ve xususi xidmet orqanlarinin qanunsuz fealiyyetlerini pisleyen Neymeqen seherinde olduruldu Seher Surasindaki ekseriyyet indi merkezin solundaki quvvelerin arxasindadir Sosialist Partiyasi Yasil Sol Isci Partiyasi Demokratlar 66 MedeniyyetiNeymeqende tibbi temayullu universitet 1923 seher muzeyi ve Sahin Bilesik Muzeyi 1999 antik antikalar toplusu teatr ve konsert salonu yerlesir Neymeqende en qedim binalar 16 terefli veftizxana 799 cu ilde teqdis olunmusdur ve XII esr kilsesinin xarabaliqlaridir Boyuk Karl dovrunden qalma bir yasayis yerinin bu qaliqlari Sahin Bilesik Valkhof parkinda gorule biler Imperator iqametgahi Vikinqler terefinden dagidildi 1155 ci ilde Frederik Barbarossa terefinden berpa edildi ve 1796 ci ilde nehayet Fransiz inqilabcilari terefinden dagidildi XVII esrde Neymeqen Seherin merkezindeki en ehemiyyetli binalar Muqeddes Stefanin Boyuk Kilsesi Grote Kerk II Dunya Muharibesinden sonra yeniden tikildi Diger gorkemli binalar Latin mektebi 1544 45 agirliq ve olculer evi 1612 yerli bir yerli adina St Petra Canisia 1960 Seher illik Beynelxalq Dord Gunluk Yuruyus Martinin baslangic noqtesi iyulun her ucuncu cersenbe axsami kimi tanindi Qardaslasmis seherlerNeymeqen seherinin 5 qardaslasmis seheri vardir Pskov Rusiya 1987 isp Masaya Nikaraqua Qaziantep turk Gaziantep Turkiye ing Albany ABS yap 東松山市 Yaponiya 1996 Taninmis sexsler d 1972 1622 1673 niderlanli admiral XVII esrin deniz komandiri Niderland esilli Amerikali virtuoz gitaraci Aleksander Van Halenin kicik qardasi d 2004 musiqici d 1966 musiqiciQalereyaIstinadlararchINFORM alm 1994 Kerncijfers wijken en buurten 2021 2021 Nejmegen Slovar geograficheskih nazvanij zarubezhnyh stran otv red A M Komkov 3 e izd pererab i dop M Nedra 1986 S 250 Partnerstvo Rossiya Gollandiya Project Russia Holland Partners in Trade 2008 18 19 Twin towns of de term sister cities ingilis Nijmegen 2013 04 29 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 04 29