Frankokratiya — orta əsr Balkanlar və Anadolu tarixində, 1204-cü ildə Konstantinopolun səlibçilər tərəfindən ələ keçirilməsindən sonra siyasi və iqtisadi gücün müxtəlif Qərbi Avropa mənşəli sülalələrin və hökmdarların əlində olduğu dövr. Pərakəndə və kiçik olmalarına baxmayaraq, frankokrat hakimiyyətlər dövrə görə təkmilləşmiş hərbi və iqtisadi keyfiyyətlər nümayiş edirdilər, lakin mədəni, dil və dini səbəblərdən yerli əhalinin əsas hissəsinin dəstəyindən məhrum olduqlarından bir müddət sonra Osmanlı imperiyası tərəfindən fəth edilmişdilər. Bu dövrü "Türkokratiya" adlandırırdılar.
Tarix
XII əsrin ikinci yarısında Bizans imperiyasının zəifləməsi Şərqi Aralıq dənizində Qərbi Avropa dövlətlərinin təsirinin güclənməsinə zəmin yaratmışdır. Bu dövrdə əsasən fransızlardan ibarət səlibçi cəngavər-feodal ordusu, eyni zamanda Venesiya, Genuya və Piza kimi donanmaya malik İtaliya respublikaları Bizans imperiyasını süquta uğratmışdır. Birinci səlib yürüşünün təcrübəsi onu göstərirdi ki, aqressiv müsəlman dövlətləri ilə əhatə olunmuş səlibçi dövlətlərini saxlamaq Avropa xristianları üçün çətin idi. Səlibçilərin hədəfi tezliklə daha yaxın olan Bizans imperiyası tərkibindəki Egey adalarına və Balkan yarımadasına yönəlmişdir. Bu ərazilər böyük sahil ticarəti və hərbi postlar şəbəkəsinə malik idi. Səlibçi işğalının rəsmi səbəbi katolik və pravoslav xristianlar arasındakı fərqləri "həll etmək" cəhdi idi.
Bizans imperiyası türklərin Anadoluya daxil olması və Balkan yarımadasında yaşayan slavyanların azadlıqçı hərəkatlarının şiddətlənməsi nəticəsində tədricən vahid imperiya xarakterini itirməyə başlamışdı. 1204-cü ildə Konstantinopolun səlibçilər tərəfindən ələ keçirilməsi Bizans imperiyasının yerli şüurda mərkəzləşmiş gücünün varlığına son qoymuşdur. 50 ildən çox davam edən soyğunçuluq və quldurluqdan sonra şəhər faktiki olaraq əhalisizləşmiş və əvvəlki şöhrətini itirmişdir. Əlavə olaraq, yerli knyazlıqların mərkəzinə çevrilən Durasso və Teben kimi şəhərlərin rolu artmışdır. Səlibçilər imperiyanın qalıqları üzərində Qərbi Avropa knyazlıqlarının analoqlarını yaratmışdılar. Frankokrat dövlətlərdən olan Latın imperiyası formal xarakter daşıyırdı və Konstantinopol da daxil olmaqla Şərqi Frakiya ərazisini əhatə edirdi. Əksər frankokrat dövlətlərin köhnə imperiya ilə müqayisədə kompakt təbiəti onların rifahına müsbət təsir etmişdir. Ən uzun müddət mövcud olan frankokrat ərazilər Rodos, Kipr, Krit və Dalmatiya kimi ərazilər idi, çünki onlar böyük donanmalar tərəfindən qorunurdular və quru istilaları üçün əlçatmaz idilər.
Qalereya
- Afina akropolunda frank qülləsi. 1874-cü ildə dağıdılmışdır.
- Xlemusi qalası.
- Rodos şəhəri. Təqribən 1490-cı il.
- Rodos qalası.
- Bakirə Məryəm kilsəsi. Rodos.
- Mitilini qalası.
- Platamon qalası.
Qeydlər
- yun. Φραγκοκρατία, mənası – Frankların hakimiyyəti. Həmçinin Latinokratiya (yun. Λατινοκρατία, mənası – Latınların hakimiyyəti) və ya Venetokratiya (yun. Βενετοκρατία, mənası – Venesiyalıların hakimiyyəti).
- Egey və İoniya adaları, Mərmərə dənizi, Kipr və Krım, həmçinin Azov dənizi də daxil olmaqla.
Mənbə
- Bintliff, John. The Archaeology of Frankish-Crusader Society in Greece // The Complete Archaeology of Greece: From Hunter-Gatherers to the 20th Century A.D. John Wiley & Sons. 2012. 416–435. ISBN .
- Bon, Antoine (1969). La Morée franque. Recherches historiques, topographiques et archéologiques sur la principauté d'Achaïe [The Frankish Morea. Historical, Topographic and Archaeological Studies on the Principality of Achaea] (in French). Paris: De Boccard. OCLC 869621129.
- Fine, John Van Antwerp (1994) [1987]. The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. .
- Geanakoplos, Deno John (1959). Emperor Michael Palaeologus and the West, 1258–1282: A Study in Byzantine-Latin Relations. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. OCLC 1011763434.
- Jacobi, David (1999). "The Latin empire of Constantinople and the Frankish states in Greece". In Abulafia, David (ed.). The New Cambridge Medieval History, Volume 5, c.1198–c.1300. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 525–542. .
- Maltezou, Chrysa A. Η Κρήτη στη Διάρκεια της Περίοδου της Βενετοκρατίας ("Crete during the Period of Venetian Rule (1211–1669)") // Panagiotakis, Nikolaos M. (redaktor). Crete, History and Civilization (yunan). II. Vikelea Library, Association of Regional Associations of Regional Municipalities. 1988. 105–162.
- Nicol, Donald M. The Despotate of Epiros 1267-1479: A Contribution to the History of Greece in the Middle Ages (2. expanded). Cambridge University Press. 1984 [1957]. ISBN .
- Zečević, Nada. The Tocco of the Greek Realm: Nobility, Power and Migration in Latin Greece (14th-15th centuries). Belgrade: Makart. 2014. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Frankokratiya orta esr Balkanlar ve Anadolu tarixinde 1204 cu ilde Konstantinopolun selibciler terefinden ele kecirilmesinden sonra siyasi ve iqtisadi gucun muxtelif Qerbi Avropa menseli sulalelerin ve hokmdarlarin elinde oldugu dovr Perakende ve kicik olmalarina baxmayaraq frankokrat hakimiyyetler dovre gore tekmillesmis herbi ve iqtisadi keyfiyyetler numayis edirdiler lakin medeni dil ve dini sebeblerden yerli ehalinin esas hissesinin desteyinden mehrum olduqlarindan bir muddet sonra Osmanli imperiyasi terefinden feth edilmisdiler Bu dovru Turkokratiya adlandirirdilar Frankokratiyanin ilkin dovru Bizans imperiyasinin Dorduncu Selib yurusu neticesinde parcalanmasi TarixXII esrin ikinci yarisinda Bizans imperiyasinin zeiflemesi Serqi Araliq denizinde Qerbi Avropa dovletlerinin tesirinin guclenmesine zemin yaratmisdir Bu dovrde esasen fransizlardan ibaret selibci cengaver feodal ordusu eyni zamanda Venesiya Genuya ve Piza kimi donanmaya malik Italiya respublikalari Bizans imperiyasini suquta ugratmisdir Birinci selib yurusunun tecrubesi onu gosterirdi ki aqressiv muselman dovletleri ile ehate olunmus selibci dovletlerini saxlamaq Avropa xristianlari ucun cetin idi Selibcilerin hedefi tezlikle daha yaxin olan Bizans imperiyasi terkibindeki Egey adalarina ve Balkan yarimadasina yonelmisdir Bu eraziler boyuk sahil ticareti ve herbi postlar sebekesine malik idi Selibci isgalinin resmi sebebi katolik ve pravoslav xristianlar arasindaki ferqleri hell etmek cehdi idi Bizans imperiyasi turklerin Anadoluya daxil olmasi ve Balkan yarimadasinda yasayan slavyanlarin azadliqci herekatlarinin siddetlenmesi neticesinde tedricen vahid imperiya xarakterini itirmeye baslamisdi 1204 cu ilde Konstantinopolun selibciler terefinden ele kecirilmesi Bizans imperiyasinin yerli suurda merkezlesmis gucunun varligina son qoymusdur 50 ilden cox davam eden soygunculuq ve quldurluqdan sonra seher faktiki olaraq ehalisizlesmis ve evvelki sohretini itirmisdir Elave olaraq yerli knyazliqlarin merkezine cevrilen Durasso ve Teben kimi seherlerin rolu artmisdir Selibciler imperiyanin qaliqlari uzerinde Qerbi Avropa knyazliqlarinin analoqlarini yaratmisdilar Frankokrat dovletlerden olan Latin imperiyasi formal xarakter dasiyirdi ve Konstantinopol da daxil olmaqla Serqi Frakiya erazisini ehate edirdi Ekser frankokrat dovletlerin kohne imperiya ile muqayisede kompakt tebieti onlarin rifahina musbet tesir etmisdir En uzun muddet movcud olan frankokrat eraziler Rodos Kipr Krit ve Dalmatiya kimi eraziler idi cunki onlar boyuk donanmalar terefinden qorunurdular ve quru istilalari ucun elcatmaz idiler QalereyaAfina akropolunda frank qullesi 1874 cu ilde dagidilmisdir Xlemusi qalasi Rodos seheri Teqriben 1490 ci il Rodos qalasi Bakire Meryem kilsesi Rodos Mitilini qalasi Platamon qalasi Qeydleryun Fragkokratia menasi Franklarin hakimiyyeti Hemcinin Latinokratiya yun Latinokratia menasi Latinlarin hakimiyyeti ve ya Venetokratiya yun Benetokratia menasi Venesiyalilarin hakimiyyeti Egey ve Ioniya adalari Mermere denizi Kipr ve Krim hemcinin Azov denizi de daxil olmaqla MenbeBintliff John The Archaeology of Frankish Crusader Society in Greece The Complete Archaeology of Greece From Hunter Gatherers to the 20th Century A D John Wiley amp Sons 2012 416 435 ISBN 978 1405154192 Bon Antoine 1969 La Moree franque Recherches historiques topographiques et archeologiques sur la principaute d Achaie The Frankish Morea Historical Topographic and Archaeological Studies on the Principality of Achaea in French Paris De Boccard OCLC 869621129 Fine John Van Antwerp 1994 1987 The Late Medieval Balkans A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest Ann Arbor Michigan University of Michigan Press ISBN 0 472 08260 4 Geanakoplos Deno John 1959 Emperor Michael Palaeologus and the West 1258 1282 A Study in Byzantine Latin Relations Cambridge Massachusetts Harvard University Press OCLC 1011763434 Jacobi David 1999 The Latin empire of Constantinople and the Frankish states in Greece In Abulafia David ed The New Cambridge Medieval History Volume 5 c 1198 c 1300 Cambridge Cambridge University Press pp 525 542 ISBN 9781139055734 Maltezou Chrysa A H Krhth sth Diarkeia ths Periodoy ths Benetokratias Crete during the Period of Venetian Rule 1211 1669 Panagiotakis Nikolaos M redaktor Crete History and Civilization yunan II Vikelea Library Association of Regional Associations of Regional Municipalities 1988 105 162 Nicol Donald M The Despotate of Epiros 1267 1479 A Contribution to the History of Greece in the Middle Ages 2 expanded Cambridge University Press 1984 1957 ISBN 9780521261906 Zecevic Nada The Tocco of the Greek Realm Nobility Power and Migration in Latin Greece 14th 15th centuries Belgrade Makart 2014 ISBN 9788691944100