Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Genuya Respublikası (it. Repubblica di Genova, liq. Repùbrica de Zena) — İtaliyanın Genuya şəhərində mövcud olmuş şəhər-dövlət.
| dövlət | |||||
| Genuya Respublikası | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Himn: Respublica superiorem non recognoscens | |||||
 Genuya Respublikasının ümümi görünüşü (1481) | |||||
| | |||||
| Paytaxt | Genuya | ||||
| Dilləri | Liquriya dili, latın dili, italyan dili | ||||
| Rəsmi dilləri | Latın | ||||
| İdarəetmə forması | Respublika | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Müqəddəs Genuya Respublikası, Apennin yarımadasının şimal-qərb sahilində, Liquriya ərazisində mövcud olan İtaliya dövlətidir. XI əsrin ortalarını onun tarixinin başlanğıcı hesab etmək olar. Bu dövrdə Genuya müstəqil şəhər-kommunaya çevrilir. Cümhuriyyətin mövcudluğunu Napoleon Bonapartın komandanlığı altında fransız qoşunlarının ora hücum etdiyi 1797-cu ilə qədər sürdürdü. Genuya 1805-ci ildə Fransaya tabe edilən Liquriya Respublikasının bir hissəsi oldu. I Napoleonun məğlubiyyətindən sonra 1814-cü ildə yenidən Respublika elan edildi, lakin tezliklə Sardiniya krallığı tərəfindən tutuldu.
Yaranması
11-ci əsrin əvvəllərində Genuya İtaliya Krallığının tərkibində özünü idarə edən kommunaya çevrildi. Mövcudluğunun ilk dövründə Genuya artıq mühüm ticarət mərkəzinə çevrildi və artıq Venesiya kimi bir şəhərlə rəqabət apara bildi. Səlib yürüşləri zamanı genişlənməyə başladı, donanmasını nəqliyyat vasitəsi olaraq təqdim etdi və Yaxın Şərqdə bir sıra ərazilər ələ keçirərək orada aktiv ticarəti inkişaf etdirdi.
13-cü əsrdə Genuya Respublikası Nikeya imperiyası ilə ittifaqa girdi və 1261-ci ildə ona Konstantinopolu geri almasına kömək etdi. Bu ittifaq Genuyaya Bizans imperiyasının geniş ərazisində maneəsiz ticarət etməyə imkan verdi. Eyni illərdə Egey dənizində bir çox adalar ələ keçirildi. Ən əhəmiyyətlisi, yalnız 1566-cı ildə itirilən Xios adası idi.
Cümhuriyyət tezliklə ticarət maraqlarını Qara və Azov dənizlərinə qədər genişləndirdi, burada xüsusilə Krımdakı bir çox yaşayış məntəqələrinə nəzarət etməyə başladı.
Qərbi Aralıq dənizində Genuyanın əsas rəqibi 1284-cü ildə Meloriya dəniz döyüşündə məğlub olan Piza idi. Qələbə nəticəsində Genuya Korsika adasını, daha sonra isə Sardiniyanın şimal-qərbinə nəzarəti ələ keçirdi. Siciliya üzərində nəzarət uğrunda Anjuylar və Araqonlular arasındakı rəqabətdə Genuya qalib tərəf olan Araqon Krallığını dəstəkləməyə qərar verdi və onun Siciliya iqtisadiyyatına sürətlə inteqrasiyasına imkan verdi.
Süqutu
14-cü əsrin sonunda Avropadakı iqtisadi böhran, eləcə də Çioqqiyadakı məğlubiyyətlə özünün pik həddinə çatan Venesiya ilə uzunmüddətli müharibə nəticəsində Genuya Respublikası tənəzzül dövrünə qədəm qoydu. Osmanlı İmperiyasının artan qüdrəti Egey dənizində Genuya təsirini xeyli zəiflətdi və Qara dənizdə ticarət aparmağa imkan vermədi.
1499-cu ildən 1528-ci ilə qədər Fransanın daimi işğalı altında respublika tamamilə tənəzzülə uğradı. İspanlar "köhnə zadəganlardan" olan müttəfiqləri ilə birlikdə Genuya arxasındakı dağlarda möhkəmləndilər. 1522-ci il mayın 30-da onlar şəhərə hücum edərək, onu amansız talana məruz qoydular. Qüdrətli Doria sülaləsindən olan böyük admiral Andrea Doria fransızları Genuyadan qovmaq və müstəqilliyini bərpa etmək üçün imperator V Karlla ittifaqa girəndə şəhər yeni perspektivlər qazandı.
Dirçəlişi
İndi İspaniya imperiyasının kiçik müttəfiqi olan Genuya Respublikası öz dirçəlişini yaşamağa başladı.
Xüsusilə, Sevilyada nümayəndələri olan genuya bankirləri İspaniya tacının bir çox müəssisəsini maliyyələşdirirdilər.
Fernan Brodel hətta 1557-1627-ci illər arasındakı dövrü "Genuya əsri" adlandırdı.
Müasir turistin Strada Nova (indiki Via Garibaldi) və ya Via Balbiya ilə üzbəüz manyerizm və barokko üslubunda parlaq palazzoların yanından keçməsinə baxmayaraq, onun üçün mahiyyətcə Genuyaya aid olmayan bütün bu gözə çarpan sərvətin indi “vençur kapitalistləri” adlandırılan bankirlərin və maliyyəçilərin dar bir dairəsinin əlində cəmləşdiyini görməmək onun üçün çətindir
Genuya Bank Konsorsiumunun açılışından əvvəl 1557-ci ildə II Filippin dövlət iflası baş verdi və bu, alman bank evlərini xaosa sürüklədi və İspan maliyyəsində Fuggerlərin hökmranlığının sona çatmasına səbəb oldu.
Genuya bankirləri nəhəng Habsburq sistemini kreditlərlə və eyni zamanda, daimi və etibarlı gəlirlə təmin etdilər.
Bunun əvəzinə, Amerika gümüşünün az etibarlı tədarükü Sevilyadan Genuyaya aparıldı və gələcək yüksək riskli müəssisələr üçün kapitalı doldururdu.
Lakin genuyalıların fəaliyyəti iqtisadiyyatla bitmədi, məsələn, genuyalı bankir Ambrosio Spinola 17-ci əsrin əvvəllərində Hollandiyada baş verən səksən illik müharibənin şirkətlərindən birində ordunu təchiz etdi və idarə etdi. əsr.
17-ci əsrdə İspaniyanın tənəzzülü Genuanın tənəzzülünə səbəb oldu.
İspan padşahlarının tez-tez müflis olması Genuya bank evlərinin əhəmiyyətli bir hissəsinin məhvinə böyük töhfə verdi.
İstinadlar
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Genuya Respublikasi it Repubblica di Genova liq Repubrica de Zena Italiyanin Genuya seherinde movcud olmus seher dovlet dovletGenuya RespublikasiBayraq d GerbHimn Respublica superiorem non recognoscensGenuya Respublikasinin umumi gorunusu 1481 1005 14 iyun 1797Paytaxt GenuyaDilleri Liquriya dili latin dili italyan diliResmi dilleri LatinIdareetme formasi Respublika Vikianbarda elaqeli mediafayllar Muqeddes Genuya Respublikasi Apennin yarimadasinin simal qerb sahilinde Liquriya erazisinde movcud olan Italiya dovletidir XI esrin ortalarini onun tarixinin baslangici hesab etmek olar Bu dovrde Genuya musteqil seher kommunaya cevrilir Cumhuriyyetin movcudlugunu Napoleon Bonapartin komandanligi altinda fransiz qosunlarinin ora hucum etdiyi 1797 cu ile qeder surdurdu Genuya 1805 ci ilde Fransaya tabe edilen Liquriya Respublikasinin bir hissesi oldu I Napoleonun meglubiyyetinden sonra 1814 cu ilde yeniden Respublika elan edildi lakin tezlikle Sardiniya kralligi terefinden tutuldu Yaranmasi11 ci esrin evvellerinde Genuya Italiya Kralliginin terkibinde ozunu idare eden kommunaya cevrildi Movcudlugunun ilk dovrunde Genuya artiq muhum ticaret merkezine cevrildi ve artiq Venesiya kimi bir seherle reqabet apara bildi Selib yurusleri zamani genislenmeye basladi donanmasini neqliyyat vasitesi olaraq teqdim etdi ve Yaxin Serqde bir sira eraziler ele kecirerek orada aktiv ticareti inkisaf etdirdi 13 cu esrde Genuya Respublikasi Nikeya imperiyasi ile ittifaqa girdi ve 1261 ci ilde ona Konstantinopolu geri almasina komek etdi Bu ittifaq Genuyaya Bizans imperiyasinin genis erazisinde maneesiz ticaret etmeye imkan verdi Eyni illerde Egey denizinde bir cox adalar ele kecirildi En ehemiyyetlisi yalniz 1566 ci ilde itirilen Xios adasi idi Cumhuriyyet tezlikle ticaret maraqlarini Qara ve Azov denizlerine qeder genislendirdi burada xususile Krimdaki bir cox yasayis menteqelerine nezaret etmeye basladi Qerbi Araliq denizinde Genuyanin esas reqibi 1284 cu ilde Meloriya deniz doyusunde meglub olan Piza idi Qelebe neticesinde Genuya Korsika adasini daha sonra ise Sardiniyanin simal qerbine nezareti ele kecirdi Siciliya uzerinde nezaret ugrunda Anjuylar ve Araqonlular arasindaki reqabetde Genuya qalib teref olan Araqon Kralligini desteklemeye qerar verdi ve onun Siciliya iqtisadiyyatina suretle inteqrasiyasina imkan verdi Suqutu14 cu esrin sonunda Avropadaki iqtisadi bohran elece de Cioqqiyadaki meglubiyyetle ozunun pik heddine catan Venesiya ile uzunmuddetli muharibe neticesinde Genuya Respublikasi tenezzul dovrune qedem qoydu Osmanli Imperiyasinin artan qudreti Egey denizinde Genuya tesirini xeyli zeifletdi ve Qara denizde ticaret aparmaga imkan vermedi 1499 cu ilden 1528 ci ile qeder Fransanin daimi isgali altinda respublika tamamile tenezzule ugradi Ispanlar kohne zadeganlardan olan muttefiqleri ile birlikde Genuya arxasindaki daglarda mohkemlendiler 1522 ci il mayin 30 da onlar sehere hucum ederek onu amansiz talana meruz qoydular Qudretli Doria sulalesinden olan boyuk admiral Andrea Doria fransizlari Genuyadan qovmaq ve musteqilliyini berpa etmek ucun imperator V Karlla ittifaqa girende seher yeni perspektivler qazandi DircelisiIndi Ispaniya imperiyasinin kicik muttefiqi olan Genuya Respublikasi oz dircelisini yasamaga basladi Xususile Sevilyada numayendeleri olan genuya bankirleri Ispaniya tacinin bir cox muessisesini maliyyelesdirirdiler Fernan Brodel hetta 1557 1627 ci iller arasindaki dovru Genuya esri adlandirdi Muasir turistin Strada Nova indiki Via Garibaldi ve ya Via Balbiya ile uzbeuz manyerizm ve barokko uslubunda parlaq palazzolarin yanindan kecmesine baxmayaraq onun ucun mahiyyetce Genuyaya aid olmayan butun bu goze carpan servetin indi vencur kapitalistleri adlandirilan bankirlerin ve maliyyecilerin dar bir dairesinin elinde cemlesdiyini gormemek onun ucun cetindir Genuya Bank Konsorsiumunun acilisindan evvel 1557 ci ilde II Filippin dovlet iflasi bas verdi ve bu alman bank evlerini xaosa surukledi ve Ispan maliyyesinde Fuggerlerin hokmranliginin sona catmasina sebeb oldu Genuya bankirleri neheng Habsburq sistemini kreditlerle ve eyni zamanda daimi ve etibarli gelirle temin etdiler Bunun evezine Amerika gumusunun az etibarli tedaruku Sevilyadan Genuyaya aparildi ve gelecek yuksek riskli muessiseler ucun kapitali doldururdu Lakin genuyalilarin fealiyyeti iqtisadiyyatla bitmedi meselen genuyali bankir Ambrosio Spinola 17 ci esrin evvellerinde Hollandiyada bas veren seksen illik muharibenin sirketlerinden birinde ordunu techiz etdi ve idare etdi esr 17 ci esrde Ispaniyanin tenezzulu Genuanin tenezzulune sebeb oldu Ispan padsahlarinin tez tez muflis olmasi Genuya bank evlerinin ehemiyyetli bir hissesinin mehvine boyuk tohfe verdi IstinadlarHemcinin baxLiquriya Respublikasi Venesiya respublikasi Seher dovletXarici kecidler