Tsubouçi Şoyo (坪内 逍遥, 22 may 1859, Ota-cuku[d] – 28 fevral 1935[…], Tamai[d]) – Yaponiya tərcüməçisi, tənqidçisi, dramaturqu və romançısı. Yaponiya ədəbiyyatının və teatrının modernləşdirilməsinin qabaqcılı olmuşdur.
Tsubouçi Şoyo | |
---|---|
yap. 坪内逍遥 | |
Doğum tarixi | 22 may 1859 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 28 fevral 1935[…](75 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | yazıçı, tərcüməçi, romançı, universitet müəllimi[d], dramaturq, rejissor, teatr rejissoru, ədəbiyyat tənqidçisi, pedaqoq |
Fəaliyyət illəri | 1885–1916 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İlk illəri və karyerası
Tsubouçi Şoyo 1859-cu ildə Yaponiyanın yerləşən Ota kəndində Tsubouçi Yuzo adı ilə doğulmuşdur. mənsub olan Tsubouçi Heynoşinin 10-cu oğlu idi. Ayçi İngilis Məktəbini bitirdikdən sonra 1876-cı ildə Tokioya köçərək hazırlıq məktəbinə daxil olmuşdur. 1883-cü ildə Tokio Universitetini bitirərək Vaseda Universitetinin professoru olmuşdur. 1891-ci ildə universitetin "Vaseda Bunqaku" adlı ədəbi jurnalının redaktoru təyin olunmuşdur. 1896-cı ildə Vaseda orta məktəbini, 1920-ci ildə Vaseda Universitetində mədəniyyət təşkilatı təsis etmişdir. 1899-cu ildə doktorluq dərəcəsini vermiş, 1915-ci ildə Vaseda Universitetinin emerit-professoru olmuşdur.
Şoyo yaradıcılıq fəaliyyətinə tərcüməçiliklə başlamışdır. Universitetdə oxuduğu dövrdə Qərb müəlliflərinin, xüsusilə, ingilis romantiklərinin əsərlərini oxumuşdur.Valter Skott və Eduard Bulver-Litton kimi bəyəndiyi yazıçıların əsərlərini yapon dilinə tərcümə başlamışdır.Vilyam Şekspirin əsərlərini tərcümə edərək 1883–1928-ci illərdə nəşr etdirmişdir.
Yaradıcılığı
Şoyo Qərb ədəbiyyatının əsərlərini tərcümə edərkən yapon ədəbiyyatının geridə qaldığına inanmışdır. O, yapon ədəbiyyatının müasirləşdirilməsi və Edo dövrünün ənənələrinin tərk edilməsi fikrini müdafiə etmişdir. Şoyoya görə ədəbiyyat müstəqil sənət sahəsi olmalı və siyasi romanlardan uzaqlaşılmalıdır. O, müasir qurma, modern ənənə və üslublar, obyektiv təsvir, fəlsəfi dərinlik və psixoloji realizm kimi elementlərdən istifadə edərək yapon ədəbiyyatının modernləşdirilməsi fikrini ortaya atmış, bu fikirlərini 1885–1886-cı illərdə nəşr etdirdiyi "Romanın məğzi" (Seyci Şosetsu) adlı tənqidi kitabında əks etdirmişdir. Şoyonun konsepsiyasında plenar realizm əsas yer tuturdu.
Şoyo öz ideyalarını nümayiş etdirmək və tətbiq etmək üçün 1885–1890-cı illərdə 9 ədəbi əsər yazmışdır. "Tosey şosey kataqi" (1885–1886), "İmo to sekaqami" (1886), "Matsu no uçi" və "Sakuin" (1888) ən tanınmış ədəbi əsərləridir. Bu əsərlər özlərində realizm elementlərini əks etdirsə də, streotipləşmiş xarakterizasiya və süniləşmiş sonluq kimi çatışmazlıqlara malik olmuş, bu səbəbdən Şoyo öz məqsədlərini tam formada gerçəkləşdirə bilməmişdir. O, 1888-ci ildə dramaturgiyaya yönəlmiş və pyeslər yazmağa başlamışdır. O, "Vaqakuni no şiqeki" (1893–1894) və "Şinqakuqeki ron" (1904) kimi esselərdə siyasi utilitarizmi tənqid etmiş, dramın müstəqil və ciddi janr olmalı olduğu fikrini müdafiə etmişdir. Populyar teatrın vulqar əyləncədən uzaqlaşmalı olduğunu bildirmiş, Qərb və ənənəvi teatr elementlərinin birləşdirilməsi ilə yeni dram üslubunun yaradılması fikrini vurğulamışdır.
Şoyo teatr sahəsindəki ideyalarını tətbiq etmək üçün 1894–1920-ci illərdə müxtəlif forma, uzunluq və yenilikdə olan dram əsərləri ortaya çıxarmışdır. 1896-cı ildə "Kiri no ha" kabuki tamaşasını, 1904-cü ildə "Şinkyoku Uraşima" adlı əsas pyesinin yazmışdır. Onun cəhdləri yapon teatrını yeni istiqamətə doğru aparmışdır.
Xatirəsi
1928-ci ildə Vaseda Universitetinin nəzdində açılmış onun adını daşıyır. Şoyo muzeyin açılışında iştirak edən şəxslərdən biri olmuşdur. Muzey Asiyada tamamilə teatra həsr olunmuş yeganə muzeydir. Muzey Şoyonun Şekspir haqqında mühazirə verdiyi anı əks etdirən, tərəfindən hazırlanmış büstü yerləşir.
İstinadlar
- Shōyō Tsubouchi // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Цубоути Сёё // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Tsubouchi Shoyo // Encyclopædia Britannica (ing.).
- The Japan Biographical Encyclopedia & Who's Who. səh. 1739
- Kodansha Encyclopedia of Japan. səh. 110
- Frédéric. səh. 997
- "The Tsubouchi Memorial Theater Museum". Muzeyin rəsmi saytı (ingiliscə). 18 avqust 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 avqust 2024.
Ədəbiyyat
- Kodansha Encyclopedia of Japan (ingiliscə). VIII cild (Temp–Z). Tokio: Kodansha. 1983. səh. 110-111. ISBN . İstifadə tarixi: 18 avqust 2024.
- The Japan Biographical Encyclopedia & Who's Who (ingiliscə) (II). Tokio: Rengo Press. 1961. səh. 1739. İstifadə tarixi: 18 avqust 2024.
- Frédéric, Louis. Japan Encyclopedia (ingiliscə). Harvard University Press. 2002. səh. 997. ISBN . İstifadə tarixi: 18 avqust 2024.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tsubouci Soyo 坪内 逍遥 22 may 1859 Ota cuku d 28 fevral 1935 Tamai d Yaponiya tercumecisi tenqidcisi dramaturqu ve romancisi Yaponiya edebiyyatinin ve teatrinin modernlesdirilmesinin qabaqcili olmusdur Tsubouci Soyoyap 坪内逍遥Dogum tarixi 22 may 1859 1859 05 22 Dogum yeri Ota cuku d YaponiyaVefat tarixi 28 fevral 1935 1935 02 28 75 yasinda Vefat yeri Tamai d Taqata rayonu d Tehsili Tokio Universiteti d Fealiyyeti yazici tercumeci romanci universitet muellimi d dramaturq rejissor teatr rejissoru edebiyyat tenqidcisi pedaqoqFealiyyet illeri 1885 1916 Vikianbarda elaqeli mediafayllarIlk illeri ve karyerasiTsubouci Soyo 1859 cu ilde Yaponiyanin yerlesen Ota kendinde Tsubouci Yuzo adi ile dogulmusdur mensub olan Tsubouci Heynosinin 10 cu oglu idi Ayci Ingilis Mektebini bitirdikden sonra 1876 ci ilde Tokioya kocerek hazirliq mektebine daxil olmusdur 1883 cu ilde Tokio Universitetini bitirerek Vaseda Universitetinin professoru olmusdur 1891 ci ilde universitetin Vaseda Bunqaku adli edebi jurnalinin redaktoru teyin olunmusdur 1896 ci ilde Vaseda orta mektebini 1920 ci ilde Vaseda Universitetinde medeniyyet teskilati tesis etmisdir 1899 cu ilde doktorluq derecesini vermis 1915 ci ilde Vaseda Universitetinin emerit professoru olmusdur Soyo yaradiciliq fealiyyetine tercumecilikle baslamisdir Universitetde oxudugu dovrde Qerb muelliflerinin xususile ingilis romantiklerinin eserlerini oxumusdur Valter Skott ve Eduard Bulver Litton kimi beyendiyi yazicilarin eserlerini yapon diline tercume baslamisdir Vilyam Sekspirin eserlerini tercume ederek 1883 1928 ci illerde nesr etdirmisdir Yaradiciligiyerlesen bustu Soyo Qerb edebiyyatinin eserlerini tercume ederken yapon edebiyyatinin geride qaldigina inanmisdir O yapon edebiyyatinin muasirlesdirilmesi ve Edo dovrunun enenelerinin terk edilmesi fikrini mudafie etmisdir Soyoya gore edebiyyat musteqil senet sahesi olmali ve siyasi romanlardan uzaqlasilmalidir O muasir qurma modern enene ve uslublar obyektiv tesvir felsefi derinlik ve psixoloji realizm kimi elementlerden istifade ederek yapon edebiyyatinin modernlesdirilmesi fikrini ortaya atmis bu fikirlerini 1885 1886 ci illerde nesr etdirdiyi Romanin megzi Seyci Sosetsu adli tenqidi kitabinda eks etdirmisdir Soyonun konsepsiyasinda plenar realizm esas yer tuturdu Soyo oz ideyalarini numayis etdirmek ve tetbiq etmek ucun 1885 1890 ci illerde 9 edebi eser yazmisdir Tosey sosey kataqi 1885 1886 Imo to sekaqami 1886 Matsu no uci ve Sakuin 1888 en taninmis edebi eserleridir Bu eserler ozlerinde realizm elementlerini eks etdirse de streotiplesmis xarakterizasiya ve sunilesmis sonluq kimi catismazliqlara malik olmus bu sebebden Soyo oz meqsedlerini tam formada gerceklesdire bilmemisdir O 1888 ci ilde dramaturgiyaya yonelmis ve pyesler yazmaga baslamisdir O Vaqakuni no siqeki 1893 1894 ve Sinqakuqeki ron 1904 kimi esselerde siyasi utilitarizmi tenqid etmis dramin musteqil ve ciddi janr olmali oldugu fikrini mudafie etmisdir Populyar teatrin vulqar eylenceden uzaqlasmali oldugunu bildirmis Qerb ve enenevi teatr elementlerinin birlesdirilmesi ile yeni dram uslubunun yaradilmasi fikrini vurgulamisdir Soyo teatr sahesindeki ideyalarini tetbiq etmek ucun 1894 1920 ci illerde muxtelif forma uzunluq ve yenilikde olan dram eserleri ortaya cixarmisdir 1896 ci ilde Kiri no ha kabuki tamasasini 1904 cu ilde Sinkyoku Urasima adli esas pyesinin yazmisdir Onun cehdleri yapon teatrini yeni istiqamete dogru aparmisdir Xatiresi1928 ci ilde Vaseda Universitetinin nezdinde acilmis onun adini dasiyir Soyo muzeyin acilisinda istirak eden sexslerden biri olmusdur Muzey Asiyada tamamile teatra hesr olunmus yegane muzeydir Muzey Soyonun Sekspir haqqinda muhazire verdiyi ani eks etdiren terefinden hazirlanmis bustu yerlesir IstinadlarShōyō Tsubouchi Brockhauz Ensiklopediyasi alm Cubouti Syoyo Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorova 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Tsubouchi Shoyo Encyclopaedia Britannica ing The Japan Biographical Encyclopedia amp Who s Who seh 1739 Kodansha Encyclopedia of Japan seh 110 Frederic seh 997 The Tsubouchi Memorial Theater Museum Muzeyin resmi sayti ingilisce 18 avqust 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 18 avqust 2024 EdebiyyatKodansha Encyclopedia of Japan ingilisce VIII cild Temp Z Tokio Kodansha 1983 seh 110 111 ISBN 0 87011 628 2 Istifade tarixi 18 avqust 2024 The Japan Biographical Encyclopedia amp Who s Who ingilisce II Tokio Rengo Press 1961 seh 1739 Istifade tarixi 18 avqust 2024 Frederic Louis Japan Encyclopedia ingilisce Harvard University Press 2002 seh 997 ISBN 9780674017535 Istifade tarixi 18 avqust 2024