Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalə əsasən yaxın vaxtda silinə bilər. Göstərilmiş səbəb: : Azərbaycan dilində olmayan və ya maşın tərcüməsi olan səhifələr Əgər səhifənin silinməsini düzgün hesab etmirsinizsə, bu barədə fikrinizi bildirə bilərsiniz.
|
Bu məqalənin mətnini Azərbaycan dilinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. |
İsitmə, ventilyasiya və havanın kondisiyalaşdırılması ( İVHK ) qapalı məkanda havanın temperaturu, rütubəti və təmizliyinə nəzarət etmək üçün müxtəlif texnologiyaların istifadəsidir. Onun məqsədi termal komfort və qəbuledilən daxili hava keyfiyyətini təmin etməkdir. İVHK sisteminin layihələndirilməsi termodinamika, mayelər mexanikası və istilik ötürülməsi prinsiplərinə əsaslanan mexanika mühəndisliyinin alt sahəsidir.
İVHK çoxmənzilli binalar, otellər və yaşayış kompleksləri kimi strukturlarının mühüm hissəsidir; buraya göydələnlər və xəstəxanalar kimi orta və böyük sənaye və ofis binaları; avtomobillər, qatarlar, təyyarələr, gəmilər və sualtı qayıqlar kimi nəqliyyat vasitələri; təmiz havadan istifadə etməklə temperatur və rütubətlə bağlı təhlükəsiz və sağlam tikinti şəraitinin tənzimləndiyi dəniz mühitləri daxildir.
Havalandırma və ya ventilyasiya (İVHK-də "V") yüksək daxili hava keyfiyyətini təmin etmək üçün hər hansı bir məkanda havanın dəyişdirilməsi və ya dəyişdirilməsi prosesidir, buna temperaturun idarə edilməsi, oksigenin vurulması və nəm, qoxular, tüstü, istilik, toz, bakteriyalar, karbon qazı və digər qazlar və havanın çıxarılması daxildir. Havalandırma xoşagəlməz qoxuları və həddindən artıq nəmi aradan qaldırır, xarici havanı daxil edir, daxili bina havasının dövranını saxlayır və daxili havanın durğunluğunun qarşısını alır. Binanın havalandırılması üsulları mexaniki/məcburi və təbii növlərə bölünür.
Ümumi baxış
İstilik, ventilyasiya və havanın kondisiyalaşdırılmasının üç əsas funksiyası bir-biri ilə əlaqəlidir və bunun əsas səbəbi, məqbul quraşdırma, istismar və texniki xidmət xərcləri daxilində istilik rahatlığı və məqbul daxili hava keyfiyyətini təmin etmək ehtiyacı durur . İVHK sistemləri həm məişət, həm də kommersiya mühitində istifadə edilə bilər. İVHK sistemləri ventilyasiya təmin edə və boşluqlar arasında təzyiq əlaqələrini saxlaya bilər. Havanın boşluqlara vurulması və çıxarılması vasitələri otaq havasının paylanması kimi tanınır.
Fərdi sistemlər
Müasir binalarda bu funksiyaların dizayn, quraşdırma və idarəetmə sistemləri bir və ya bir neçə İVHK sisteminə inteqrasiya olunur. Çox kiçik binalar üçün podratçılar adətən lazım olan sistemin tutumunu və növünü təxmin edir və sonra müvafiq kondisiyalşdırıcı və lazım olan müxtəlif komponentləri seçərək sistemi layihələndirirlər. Daha böyük binalar üçün bina xidməti dizaynerləri, mexaniki mühəndislər və ya tikinti xidmətləri mühəndisləri İVHK sistemlərini təhlil edir və layihələndirir. Xüsusi mexaniki podratçılar və təchizatçılar daha sonra sistemləri hazırlayır, quraşdırır və istismara verir. Tikinti icazələri və qurğuların standarta uyğunluq yoxlamaları adətən bütün ölçülü binalar üçün tələb olunur.
Rayon şəbəkələri
İVHK fərdi binalarda və ya digər qapalı məkanlarda yerinə yetirilməsinə baxmayaraq, istifadə olunan avadanlıq bəzi hallarda daha böyük mərkəzi isitmə və ya soyutma şəbəkəsinin genişləndirilməsi hesab olunur. Belə hallarda, istismar və texniki xidmət aspektləri sadələşdirilir və istehlak edilən enerjinin, bəzi hallarda isə daha böyük sistemə qaytarılan enerjinin hesablanması üçün ölçmə tələb olunur. Məsələn, müəyyən bir zamanda bir bina kondisioner üçün soyudulmuş sudan istifadə edə bilər və onun qaytardığı isti su başqa bir binada isitmə üçün istifadə edilə bilər.
İVHK-nın daha böyük bir şəbəkəyə malik olması, günəş istiliyi, qışın soyuğu, soyutma üçün göllərin və ya dəniz suyunun bəzi yerlərində soyutma potensialından istifadəyə imkan verən funksiya kimi bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə etməyə kömək edir. İVHK sistemləri üçün istifadə edilə bilən təbii mənbələrdən istifadə etməklə, bu, ətraf mühit üçün böyük fərq yarada bilər və müxtəlif üsullardan istifadə biliklərini genişləndirməyə kömək edə bilər.
Tarix
İVHK sistemləri Nikolay Lvov, Michael Faraday, Rolla C. Carpenter, Willis Carrier, Edvin Ruud, Reuben Trane, James Joule, William Rankine, Sadi Carnot, Alice Parker və bir çox başqaları tərəfindən edilən ixtira və kəşflərə əsaslanır.
Bu müddət ərzində bir çox ixtiralar, 1902-ci ildə Alfred Volf tərəfindən Nyu-York Birjası üçün kondisioner sisteminin dizaynı ilə başladı, bu ərəfədə, Villis Carrier isə "Sacketts-Wilhems Printing Company"-ni kondisioner ilə təchiz etdi. Coyne Kolleci 1899-cu ildə İVHK təlimini təklif edən ilk məktəb idi. İlk məişət kondisioneri 1914-cü ildə quraşdırıldı və 1950-ci illərdə "məişət kondisionerinin geniş tətbiqi" baş verdi.
İVHK sistemlərinin komponentlərinin ixtirası Sənaye İnqilabı ilə birlikdə davam etdi və müasirləşdirmə, daha yüksək səmərəlilik və sistemə nəzarətin yeni üsulları dünya miqyasında şirkətlər və ixtiraçılar tərəfindən daim ictimaiyyətə təqdim edilir.
İsitmə
Qızdırıcılar, məqsədi bina üçün istilik yaratmaq olan cihazlardır. Bu, mərkəzi istilik təchizatı sistemi vasitəsilə edilə bilər. Belə sistem, bir evdə soba otağı və ya böyük bir binada mexaniki otaq kimi mərkəzi bir yerdə yerləşən suyu, buxarı və ya havanı qızdırmaq üçün qazan, soba və ya istilik nasosundan ibarət olur. İstilik konveksiya, keçiricilik və ya radiasiya ilə ötürülə bilər. Otaq qızdırıcıları isə, tək otaqları qızdırmaq üçün istifadə olunur və yalnız bir cihazdan ibarət olur.
İstilik qızdırıcıları
Qızdırıcılar bərk yanacaqlar, mayelər və qazlar da daxil olmaqla müxtəlif yanacaq növləri üçün mövcuddur. İstilik mənbəyinin başqa bir növü elektrikdir, adətən yüksək müqavimətli teldən ibarət olan qızdırıcı lentlərdir. Bu prinsip həm də döşəmə tipli qızdırıcılar və portativ qızdırıcılar üçün istifadə olunur. Elektrik qızdırıcıları tez-tez istilik nasosu sistemləri üçün ehtiyat və ya əlavə qızdırıcı kimi istifadə olunur. İstilik nasosu 1950-ci illərdə Yaponiya və ABŞ-da populyarlıq qazandı. İstilik nasosları ətraf mühit havası, binadan və ya yerdən çıxan hava kimi müxtəlif mənbələrdən istilik çıxara bilər. İstilik nasosları istiliyi strukturun xaricindən içəridəki havaya ötürür. Başlanğıcda istilik nasosu İVHK sistemləri yalnız mülayim iqlimlərdə istifadə olunurdu, lakin aşağı temperaturda işin təkmilləşdirilməsi və daha səmərəli evlər sayəsində yüklərin azaldılması ilə onlar daha soyuq iqlimlərdə populyarlıqlarını artırır. Onlar həmçinin interyeri sərinlətmək üçün əks rejimdə də işləyə bilərlər.
Paylanma
Su/buxar
Qızdırılan su və ya buxar vəziyyətində, istiliyi otaqlara nəql etmək üçün boru kəmərlərindən istifadə olunur. Müasir isti su istilik sistemlərinin əksəriyyəti, isti suyu paylayıcı sistem vasitəsilə hərəkət etdirmək üçün dövretdirici nasosa malikdir. İstilik isə, radiatorlar, isti su batareyaları (su-hava) və ya digər istilik dəyişdiriciləri vasitəsilə ətrafdakı havaya ötürülə bilər. Radiatorlar divarlarda bərkidilə və ya döşəmənin üzərində quraşdırıla bilər.
İstilik daşıyıcısı kimi suyun istifadəsi hidronik kimi tanınır. Qızdırılan su, həmçinin çimmək və yuyunmaq üçün istifadə olunan köməkçi istilik dəyişdiricisini isti su ilə təmin edə bilər.
Hava
İsti hava sistemləri, metal hava kəmərləri vasitəsilə, qızdırılan havanı vurucu sistemlər vasitəsilə paylayır və içəridən sorulan havanı geri qaytarır. Bir çox sistemlər kondisioner sistemləri üçün də havanı paylamaq üçün eyni hava kəmərlərindən istifadə edir. Vurulan hava, normal olaraq toz və polen hissəciklərindən təmizlənmək üçün hava filtrlərindən keçirilir.
Təhlükələr
Sobaların, yer qızdırıcılarının və qazanların daxili isitmə üsulu kimi istifadəsi natamam yanmaya və karbonmonoksid, azot oksidləri, formaldehid, uçucu üzvi birləşmələr və digər yanma məhsullarının emissiyası ilə nəticələnə bilər. Natamam yanma kifayət qədər oksigen olmadıqda baş verir; prosesə daxil olanlar, müxtəlif çirkləndiricilər olan yanacaqlardır. Xaric olunanlar isə zərərli əlavə məhsullardır. Bunlardan ən təhlükəlisi karbonmonoksiddir və bu qaz, sağlamlığa ciddi mənfi təsirləri olan dadsız və qoxusuz qaz hesab olunur.
Düzgün ventilyasiya olmadan, karbonmonoksid 1000 ppm (0,1%) konsentrasiyalarda öldürücü ola bilər. Bununla belə, insanın bir neçə yüz ppm-də karbon monoksidə məruz qalması baş ağrısı, yorğunluq, ürəkbulanma və qusmağa səbəb olur. Karbonmonoksid qanda hemoqlobinlə birləşərək karboksihemoqlobin əmələ gətirir, bu isə qanın oksigeni daşımaq qabiliyyətini azaldır. Karbonmonoksidlə bağlı əsas sağlamlıq problemləri, onun ürək-damar və neyrodavranış təsirləridir. Karbonmonoksid ateroskleroza (damarların sərtləşməsi) və həmçinin, infarktlara səbəb ola bilər. Nevroloji olaraq, karbonmonoksidə məruz qalma əl-göz koordinasiyasını, sayıqlığı və davamlı performansı azaldır. Bu, həm də vaxt diskriminasiyasına təsir göstərə bilər.
Ventilyasiya
Ventilyasiya, temperaturu idarə etmək və ya nəm, qoxu, tüstü, istilik, toz, havadakı bakteriyalar və ya karbon dioksidin hər hansı birləşməsini havadan çıxarmaq və oksigeni doldurmaq üçün istənilən məkanda havanın dəyişdirilməsi prosesidir. Ventilyasiya, çox vaxt xarici havanın binanın qapalı zonasına məcburi çatdırılmasına aiddir. Bu isə, binalarda məqbul daxili hava keyfiyyətini saxlamaq üçün ən vacib amillərdən biridir. Binanın ventilyasiyası üsulları mexaniki/məcburi və təbii növlərə bölünə bilər.
Mexaniki və ya məcburi
Mexanik və ya məcburi ventilyasiya hava mübadilə qurğusu (AHU) tərəfindən təmin edilir və daxili havanın keyfiyyətinə nəzarət etmək üçün istifadə olunur. Həddindən artıq rütubət, qoxular və çirkləndiricilər tez-tez xarici hava ilə əvəz olunmaqla idarə oluna bilər. Bununla belə, rütubətli iqlimlərdə ventilyasiya olunan havadan artıq nəmi çıxarmaq üçün daha çox enerji tələb olunur.
Mətbəx və vanna otağında adətən qoxuları və bəzən rütubəti idarə etmək üçün mexaniki sorucu sistemlər quraşdırılır. Belə sistemlərin dizayn amillərinə, axın sürəti (ventilyatorun sürəti və atqı hissəsinin ölçüsündən asılıdır) və səs-küy səviyyəsi daxildir. Birbaşa ötürücü ventilyatorlarlar bir çox tətbiqlər üçün mövcuddur və texniki xidmət ehtiyaclarını azalda bilər.
Yayda tavan ventilyatorları və masa/döşəmə ventilyatorları, otaqda oturanların dərisində tərin buxarlanmasını artırmaqla qəbul edilən temperaturu azaltmaq məqsədi ilə otaqda havanı dövretdirir. İsti hava yuxarı qalxdığı üçün, tavan ventilyatorları isti təbəqəli havanı tavandan yerə doğru dövr edərək qışda otağı daha isti saxlamaq üçün istifadə edilə bilər.
Passiv
Təbii ventilyasiya, ventilyatorlardan və ya digər mexaniki sistemlərdən istifadə etmədən binanın xarici hava ilə havalandırılmasıdır. Boşluqlar kiçik olduqda və memarlıq icazə verdikdə, işləyə bilən pəncərələr və panjurlar vasitəsilə ola bilər. ASHRAE təbii ventilyasiyanı, açıq pəncərələr, qapılar, barmaqlıqlar və digər planlaşdırılan bina konstruksiyası boşluqlarından keçən hava axını və təbii və/və ya süni şəkildə yaradılmış təzyiq fərqləri ilə idarə olunan hava axını kimi müəyyən etmişdir.
Daha mürəkkəb sxemlərdə, isti havanın yuxarı qalxmasına və yüksək bina çıxışlarından xaricə atılmasına icazə verilir, bu isə, sərin xarici havanın aşağı konstruksiya boşluqlarına çəkilməsinə səbəb olur. Təbii havalandırma sxemləri çox az enerji istifadə edə bilər, lakin rahatlığı təmin etmək üçün diqqətli olmaq lazımdır. İsti və ya rütubətli iqlimlərdə yalnız təbii ventilyasiya vasitəsilə termal rahatlığı qorumaq mümkün olmaya bilər. Kondisioner sistemləri ehtiyat və ya əlavə olaraq istifadə olunur. Hava ekonomayzerləri həm də boşluqları havalandırmaq üçün kənar havadan istifadə edir, lakin bunu lazım olduqda sərin xarici havanı daxil etmək və yaymaq üçün ventilyatorlar, hava kəmərləri, damperlər və idarəetmə sistemlərindən istifadə etməklə edir.
Təbii ventilyasiyanın vacib komponenti hava dəyişmə misli və ya saatda havanın dəyişməsidir: burada havalandırmanın saatlıq sərfi məkanın həcminə bölünür. Məsələn, saatda altı hava dəyişməsi, hər on dəqiqədən bir məkanın həcminə bərabər olan yeni havanın əlavə edilməsi deməkdir. İnsanların rahatlığı üçün saatda minimum dörd hava dəyişikliyi tipikdir, baxmayaraq ki, anbarlarda yalnız iki ola bilər. Çox yüksək hava dəyişmə sürəti, saatda minlərlə dəyişiklik olan külək tunelinə bənzəyir, bu isə narahatçılıq yarada bilər. Ən yüksək hava dəyişmə dərəcələri izdihamlı yerlər, barlar, gecə klubları, ticarət mətbəxləri üçün saatda təxminən 30-50 hava dəyişikliyidir.
Otaq təzyiqi otaqdan kənarda müsbət və ya mənfi ola bilər. Müsbət təzyiq, sorulan havadan daha çox hava vurulduqda baş verir və xarici çirkləndiricilərin infiltrasiyasını azaltmaq üçün adi bir haldır.
Hava-damcı xəstəlikləri
Təbii ventilyasiya vərəm, soyuqdəymə, qrip, meningit və ya COVID-19 kimi hava-damcı xəstəliklərinin yayılmasının azaldılmasında əsas amildir. Qapı və pəncərələrin açılması təbii ventilyasiyanı maksimum dərəcədə artırmaq üçün yaxşı yoldur ki, bu da hava-damcı yoluxma riskini bahalı və texniki xidmət tələb edən mexaniki sistemlərlə müqayisədə xeyli aşağı edər. Hündür tavanları və böyük pəncərələri olan köhnə tip kliniki sahələr ən böyük qorunmanı təmin edir. Təbii ventilyasiya az xərclidir və texniki xidmət tələb etmir və xüsusilə vərəm və institusional vərəm ötürülməsi yükünün ən yüksək olduğu məhdud resurslu sahələr və tropik iqlimlər üçün uyğundur. Tənəffüs yollarının təcrid olunmasının çətin olduğu və iqlimin icazə verdiyi yerlərdə hava-damcı yoluxma riskini azaltmaq üçün pəncərələr və qapılar açılmalıdır. Təbii ventilyasiya az texniki xidmət tələb edir və ucuzdur.
Təbii ventilyasiya iqlimə görə infrastrukturun bir çoxunda praktiki deyil. Bu o deməkdir ki, obyektlərdə effektiv mexaniki ventilyasiya sistemləri olmalıdır və ya tavanda yerləşdirilən UV və ya FAR UV ventilyasiya sistemlərindən istifadə etməlidir.
UVC və ya Ultrabənövşəyi Mikrob öldürücü Şüalanma müasir kondisionerlərdə istifadə edilən funksiyadır və daxili LED UV işığından istifadə etməklə havadakı virusları, bakteriyaları və göbələkləri azaldır. ayıq-sayıq bir gözətçi kimi, hərtərəfli əhatəni təmin edərək, buxarlandırıcı üzərində zərif bir parıltı yayır. Çarpaz axın ventilyatoru otağın havasını dövr etdirdikcə, hər hansı xoşagəlməz viruslar sterilizasiya modulunun şüalanma diapazonu vasitəsilə idarə olunur və onları dərhal qeyri-aktiv edir.
Kondisioner
Kondisioner sistemi və ya fərdi kondisioner, binanın bütün və ya bir hissəsi üçün soyutma və/yaxud rütubətə nəzarəti təmin edir. Kondisionerli binalarda tez-tez möhürlənmiş pəncərələr olur, çünki açıq pəncərələr daimi daxili hava şəraitini qorumaq üçün nəzərdə tutulmuş sistemə qarşı işləyəcəkdir. Çöldəki təmiz hava, ümumiyyətlə, boşluqdan geri qayıdan hava ilə qarışdırılmaq üçün qarışıq hava kamerasına bir sorma vasitəsilə sistemə çəkilir. Sonra qarışıq hava, havanın soyudulacağı qapalı və ya açıq istilik dəyişdirici hissəsinə daxil olur, sonra müsbət hava təzyiqi yaratmaq üçün zonaya yönəldilir. Təmiz hava ilə qarışdırılmış geri sorulan havanın faizi, adətən, bu havalandırmanın atqısını tənzimləməklə idarə oluna bilər. Tipik təmiz hava qəbulu, ümumi vurulan havanın təxminən 10% -ni təşkil edir.
Kondisiyalaşdırma, istiliyin çıxarılması yolu ilə təmin edilir. İstilik radiasiya, konveksiya və ya istilikkeçirmə yolu ilə çıxarıla bilər. İstilik daşıyıcısı su, hava, buz kimi soyuducu sistemdir və kimyəvi maddələrə refrigerantlar deyilir. Refrigerant ya termodinamik soyuducu dövrəni idarə etmək üçün kompressorun istifadə edildiyi istilik nasosu sistemində və ya sərin soyuducu (adətən su və ya qlikol qarışığı) dövriyyəsi üçün nasoslardan istifadə edən sərbəst soyutma sistemlərində istifadə olunur.
Kondisionerin at gücünün, soyudulan sahə üçün kifayət qədər olması vacibdir. Enerjisiz kondisioner sistemləri enerji itkisinə və səmərəsiz istifadəyə səbəb olacaqdır. Quraşdırılmış istənilən kondisioner üçün adekvat at gücü tələb olunur.
Refrigerant dövriyyəsi
Refrigerant dövrəsini soyutmaq üçün dörd vacib elementdən istifadə edilir, bunlar kompressor, kondensator, ölçmə cihazı və buxarlandırıcıdır.
- Kompressorun girişində, sistemin içərisindəki refrigerant aşağı təzyiq və aşağı temperaturda qaz halındadır. Kompressor soyuducu qazı yüksək təzyiqə və temperatura qədər sıxıb vurur.
- Oradan istilik dəyişdiricisinə (bəzən kondensator deyilir) daxil olur, burada istilik xaricə itir, soyuyur və maye fazasına kondensasiya olunur.
- Genişləndirici klapan (ölçmə cihazı da deyilir) soyuducu mayenin lazımi sürətlə axmasını tənzimləyir.
- Maye refrigerant buxarlanmasına icazə verilən başqa bir istilik dəyişdiricisinə qaytarılır, buna görə də istilik dəyişdiricisi tez-tez buxarlanan sarğac və ya buxarlandırıcı adlanır. Maye refrigerant buxarlandıqca daxili havadan istiliyi udur, kompressora qayıdır və dövrü təkrarlanır. Bu prosesdə istilik qapalı otaqdan sorulur və açıq havaya ötürülür, nəticədə bina soyuyur.
Dəyişən iqlimlərdə, sistemə əks klapan daxil ola bilər ki, bu da qışda isitmədən yayda soyumağa keçə bilir . Refrigerant axınının tərsinə çevrilməsi ilə istilik nasosunun soyuducu dövrü soyutmadan isitməyə və ya əksinə dəyişdirilir. Bu, obyekti eyni vasitələrlə və tək bir avadanlıqla qızdırmağa və soyutmağa imkan verir.
Sərbəst soyutma
Sərbəst soyutma sistemləri çox yüksək effektivliyə malik ola bilər və bəzən mövsümi istilik enerjisinin saxlanması ilə birləşdirilir ki, qışın soyuğundan yay kondisionerində istifadə olunsun. Ümumi saxlama mühitləri dərin sulu təbəqələr və ya kiçik diametrli, istilik dəyişdiricisi ilə təchiz edilmiş quyuların çoxluğu vasitəsilə əldə edilən təbii yeraltı qaya kütləsidir. Kiçik anbarları olan bəzi sistemlər hibriddir, soyutma mövsümünün əvvəlində sərbəst soyutmadan istifadə edir və daha sonra anbardan gələn sirkulyasiyanı soyutmaq üçün istilik nasosundan istifadə edir. Bu sistemlərə istilik nasosunun,əlavə edilmə səbəbi, sistemin soyutma (doldurulmadan fərqli olaraq) rejimində olduqda anbarın istilik qəbuledici rolunu oynaması hesab olunur və soyutma mövsümündə temperaturun tədricən artmasına səbəb olur.
Bəzi sistemlərdə bəzən "sərbəst soyutma rejimi" adlanan "qənaət rejimi" daxildir. Qənaət zamanı idarəetmə sistemi xarici hava damperini açacaq (tam və ya qismən) və geri dönən hava damperini (tam və ya qismən) bağlayacaq. Bu isə, sistemə təzə, xarici havanın verilməsinə səbəb olacaq. Xarici hava tələb olunan sərin havadan daha soyuq olduqda, bu, soyutmanın mexaniki təchizatından (adətən soyudulmuş su və ya birbaşa genişləndirmə "DX" qurğusundan) istifadə etmədən tələbatı ödəməyə imkan verəcək və bununla da enerjiyə qənaət edəcəkdir. Nəzarət sistemi xaricdəki havanın temperaturu ilə qayıdan havanın temperaturunu müqayisə edə bilər və ya rütubətin daha çox problem olduğu iqlimlərdə tez-tez edildiyi kimi havanın entalpiyasını müqayisə edə bilər. Hər iki halda sistemin qənaət rejiminə daxil olması üçün, xarici hava geri dönən havadan daha az enerjili olmalıdır.
Paket split sistem
Kombinə edilmiş açıq havada kondensator/buxarlandırıcı qurğuya malik mərkəzi, "bütün hava" kondisioner sistemləri (və ya paket sistemləri) tez-tez Şimali Amerika yaşayış yerlərində, ofislərdə və ictimai binalarda quraşdırılır, lakin onları tələb olunan həcmli hava kanallarına görə yenidən quraşdırmaq çətindir (əvvəl tikilmiş binada quraşdırmaq üçün nəzərdə tutulmamışdır). (Bu vəziyyətlərdə minisplit kanalsız sistemlər istifadə olunur.) Şimali Amerikadan kənarda paket sistemlər yalnız stadionlar, teatrlar və ya sərgi salonları kimi böyük qapalı məkanları əhatə edən məhdud tətbiqetmələrdə istifadə olunur.
Qablaşdırılmış sistemlərə alternativ split sistemlərdə ayrı qapalı və açıq rulonların istifadəsidir. Split sistemlərə üstünlük verilir və Şimali Amerika istisna olmaqla, bütün dünyada geniş istifadə olunur. Şimali Amerikada split sistemlər ən çox yaşayış yerlərində tətbiq olunur, lakin kiçik ticarət binalarında populyarlıq qazanır. Split sistemlər, kanalların mümkün olmadığı və ya məkanın kondisionerinin səmərəliliyinin əsas əhəmiyyət kəsb etdiyi yerlərdə istifadə olunur. Kanalsız kondisioner sistemlərinin üstünlükləri arasında asan quraşdırma, kanalların olmaması, daha çox zona nəzarəti, idarəetmənin çevikliyi və səssiz işləmə daxildir. Zonanın kondisiyalaşdırılmasında, kanal itkiləri enerji istehlakının 30%-ni təşkil edə bilər. Minisplitlərin istifadəsi zonanın kondisiyalaşdırılmasında enerjiyə qənaətlə nəticələnə bilər, çünki burada hava kəmərləri ilə bağlı heç bir itki yoxdur.
Split sistemlə, buxarlandırıcı sarğac birbaşa xarici blokdan hava ötürmək əvəzinə, daxili və xarici blok arasında soyuducu boru kəmərindən istifadə edərək uzaqda yerləşən kondensator qurğusuna qoşulur. Daxili bloklar isə divarlara quraşdırılır, tavandan asılır və ya tavana uyğunlaşdırılır. Digər daxili bloklar tavan boşluğunun içərisinə quraşdırılır ki, qısa uzunluqlu kanallar daxili blokdan havanı otaqların ətrafındakı havalandırma dəliklərinə və ya diffuzorlara çatdırsın.
Split sistemlər daha səmərəlidir və yerləşmə yeri adətən paket sistemlərindən daha kiçikdir. Digər tərəfdən, ventilyator mühərriki kənarda yerləşdiyi üçün paket sistemləri split sistemlərlə müqayisədə bir qədər aşağı daxili səs-küy səviyyəsinə malikdir.
İstinadlar
- "Ventilation and Infiltration". www.ashrae.org. Fundamentals volume of the ASHRAE Handbook. Atlanta, GA: ASHRAE. 2005. 2024-05-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-09-15.
- Designer's Guide to Ceiling-Based Air Diffusion, Rock and Zhu, ASHRAE, Inc., New York, 2002
- Werner S. (2006). ECOHEATCOOL (WP4) Possibilities with more district heating in Europe. Euroheat & Power, Brussels.
- Dalin P., Rubenhag A. (2006). ECOHEATCOOL (WP5) Possibilities with more district cooling in Europe, final report from the project. Final Rep. Brussels: Euroheat & Power. Arxiv surəti 15 oktyabr 2012 tarixindən (Wayback Machine) saytında
- Nielsen, Jan Erik (2014). Solar District Heating Experiences from Denmark. Energy Systems in the Alps - storage and distribution … Energy Platform Workshop 3, Zurich - 13/2 2014
- Wong B., Thornton J. (2013). Integrating Solar & Heat Pumps. Renewable Heat Workshop.
- Pauschinger T. (2012). Solar District Heating with Seasonal Thermal Energy Storage in Germany Arxiv surəti 18 oktyabr 2016 tarixindən (Wayback Machine) saytında. European Sustainable Energy Week, Brussels. 18–22 June 2012.
- "How Renewable Energy Is Redefining HVAC | AltEnergyMag". www.altenergymag.com (ingilis). 2020-09-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-29.
- ""Lake Source" Heat Pump System". HVAC-Talk: Heating, Air & Refrigeration Discussion (ingilis). 2015-10-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-29.
- Swenson, S. Don. HVAC: heating, ventilating, and air conditioning. Homewood, Illinois: American Technical Publishers. 1995. ISBN . 2024-04-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-09-15.
- "History of Heating, Air Conditioning & Refrigeration". Coyne College. August 28, 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- "What is HVAC? A Comprehensive Guide". 2024-04-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-09-15.
- Iain Staffell; Dan Brett; Nigel Brandon; Adam Hawkes. "A review of domestic heat pumps". 30 May 2014.
- (Alta.), Edmonton. Edmonton's green home guide : you're gonna love green. OCLC 884861834.
- Bearg, David W. Indoor Air Quality and HVAC Systems. New York: Lewis Publishers. 1993. 107–112.
- Dianat, I; Nazari, I. "Characteristic of unintentional carbon monoxide poisoning in Northwest Iran- Tabriz". International Journal of Injury Control and Promotion. 2018-07-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-15.
- Ventilation and Infiltration chapter, Fundamentals volume of the ASHRAE Handbook, ASHRAE, Inc., Atlanta, Georgia, 2005
- Ventilation and Infiltration chapter Arxiv surəti 26 may 2024 tarixindən (Wayback Machine) saytında, Fundamentals volume of the ASHRAE Handbook, ASHRAE, Inc., Atlanta, GA, 2005
- "Air Change Rates for typical Rooms and Buildings". The Engineering ToolBox. 2012-11-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-12.
- Bell, Geoffrey. "Room Air Change Rate". A Design Guide for Energy-Efficient Research Laboratories. 2011-11-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-15.
- "Natural Ventilation for Infection Control in Health-Care Settings" (PDF). World Health Organization (WHO), 2009. 2021-11-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-07-05.
- CDC. "Center for Disease Control and Prevention, Decontamination and Reuse of Filtering Facepiece Respirators". cdc.gov. June 1, 2020. July 26, 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 13, 2024.
- "What are Air Ducts? The Homeowner's Guide to HVAC Ductwork". Super Tech. İstifadə tarixi: 2018-05-14.
- "Ductless Mini-Split Heat Pumps". U.S. Department of Energy.
- "The Pros and Cons of Ductless Mini Split Air Conditioners". Home Reference. 28 July 2018. İstifadə tarixi: 9 September 2020.
- "Ductless Mini-Split Air Conditioners". ENERGY SAVER. İstifadə tarixi: 29 November 2019.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale suretli silme kriteriyalarina esasen yaxin vaxtda siline biler Gosterilmis sebeb Meqale 2 Azerbaycan dilinde olmayan ve ya masin tercumesi olan sehifeler Eger sehifenin silinmesini duzgun hesab etmirsinizse bu barede fikrinizi bildire bilersiniz Inzibatcilar Sehifeni silmezden evvel kecidlere tarixceye son redakteye ve jurnala nezer yetirin Bu meqale sonuncu defe 2 saniye evvel Bikar muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Bu meqalenin metnini Azerbaycan diline uygunlasdirmaq lazimdir Meqalede cumle quruluslarindaki yanlisliqlari ve orfoqrafik sehvleri duzeltdikden sonra Azerbaycanca deyil sablonunu silmeyi unutmayin Isitme ventilyasiya ve havanin kondisiyalasdirilmasi IVHK qapali mekanda havanin temperaturu rutubeti ve temizliyine nezaret etmek ucun muxtelif texnologiyalarin istifadesidir Onun meqsedi termal komfort ve qebuledilen daxili hava keyfiyyetini temin etmekdir IVHK sisteminin layihelendirilmesi termodinamika mayeler mexanikasi ve istilik oturulmesi prinsiplerine esaslanan mexanika muhendisliyinin alt sahesidir Temiz hava qebul eden Rooftop IVHK qurgusuCixis diffuzorlu havalandirma kanali Bunlar havani otaqlara vurmaq ve ya otaqlardan sormaq ucun bina boyunca qurasdirilir Ortada daha cox ve ya daha az havanin bosluga daxil olmasina icaze vermek ucun havalandirmani acmaq ve baglamaq ucun damper qurasdirilir Meiset IVHK qurgusunun idareetme sxemi IVHK coxmenzilli binalar oteller ve yasayis kompleksleri kimi strukturlarinin muhum hissesidir buraya goydelenler ve xestexanalar kimi orta ve boyuk senaye ve ofis binalari avtomobiller qatarlar teyyareler gemiler ve sualti qayiqlar kimi neqliyyat vasiteleri temiz havadan istifade etmekle temperatur ve rutubetle bagli tehlukesiz ve saglam tikinti seraitinin tenzimlendiyi deniz muhitleri daxildir Havalandirma ve ya ventilyasiya IVHK de V yuksek daxili hava keyfiyyetini temin etmek ucun her hansi bir mekanda havanin deyisdirilmesi ve ya deyisdirilmesi prosesidir buna temperaturun idare edilmesi oksigenin vurulmasi ve nem qoxular tustu istilik toz bakteriyalar karbon qazi ve diger qazlar ve havanin cixarilmasi daxildir Havalandirma xosagelmez qoxulari ve heddinden artiq nemi aradan qaldirir xarici havani daxil edir daxili bina havasinin dovranini saxlayir ve daxili havanin durgunlugunun qarsisini alir Binanin havalandirilmasi usullari mexaniki mecburi ve tebii novlere bolunur Umumi baxisIstilik ventilyasiya ve havanin kondisiyalasdirilmasinin uc esas funksiyasi bir biri ile elaqelidir ve bunun esas sebebi meqbul qurasdirma istismar ve texniki xidmet xercleri daxilinde istilik rahatligi ve meqbul daxili hava keyfiyyetini temin etmek ehtiyaci durur IVHK sistemleri hem meiset hem de kommersiya muhitinde istifade edile biler IVHK sistemleri ventilyasiya temin ede ve bosluqlar arasinda tezyiq elaqelerini saxlaya biler Havanin bosluqlara vurulmasi ve cixarilmasi vasiteleri otaq havasinin paylanmasi kimi taninir Ferdi sistemler Muasir binalarda bu funksiyalarin dizayn qurasdirma ve idareetme sistemleri bir ve ya bir nece IVHK sistemine inteqrasiya olunur Cox kicik binalar ucun podratcilar adeten lazim olan sistemin tutumunu ve novunu texmin edir ve sonra muvafiq kondisiyalsdirici ve lazim olan muxtelif komponentleri secerek sistemi layihelendirirler Daha boyuk binalar ucun bina xidmeti dizaynerleri mexaniki muhendisler ve ya tikinti xidmetleri muhendisleri IVHK sistemlerini tehlil edir ve layihelendirir Xususi mexaniki podratcilar ve techizatcilar daha sonra sistemleri hazirlayir qurasdirir ve istismara verir Tikinti icazeleri ve qurgularin standarta uygunluq yoxlamalari adeten butun olculu binalar ucun teleb olunur Rayon sebekeleri IVHK ferdi binalarda ve ya diger qapali mekanlarda yerine yetirilmesine baxmayaraq istifade olunan avadanliq bezi hallarda daha boyuk merkezi isitme ve ya soyutma sebekesinin genislendirilmesi hesab olunur Bele hallarda istismar ve texniki xidmet aspektleri sadelesdirilir ve istehlak edilen enerjinin bezi hallarda ise daha boyuk sisteme qaytarilan enerjinin hesablanmasi ucun olcme teleb olunur Meselen mueyyen bir zamanda bir bina kondisioner ucun soyudulmus sudan istifade ede biler ve onun qaytardigi isti su basqa bir binada isitme ucun istifade edile biler IVHK nin daha boyuk bir sebekeye malik olmasi gunes istiliyi qisin soyugu soyutma ucun gollerin ve ya deniz suyunun bezi yerlerinde soyutma potensialindan istifadeye imkan veren funksiya kimi berpa olunan enerji menbelerinden istifade etmeye komek edir IVHK sistemleri ucun istifade edile bilen tebii menbelerden istifade etmekle bu etraf muhit ucun boyuk ferq yarada biler ve muxtelif usullardan istifade biliklerini genislendirmeye komek ede biler TarixIVHK sistemleri Nikolay Lvov Michael Faraday Rolla C Carpenter Willis Carrier Edvin Ruud Reuben Trane James Joule William Rankine Sadi Carnot Alice Parker ve bir cox basqalari terefinden edilen ixtira ve kesflere esaslanir Bu muddet erzinde bir cox ixtiralar 1902 ci ilde Alfred Volf terefinden Nyu York Birjasi ucun kondisioner sisteminin dizayni ile basladi bu erefede Villis Carrier ise Sacketts Wilhems Printing Company ni kondisioner ile techiz etdi Coyne Kolleci 1899 cu ilde IVHK telimini teklif eden ilk mekteb idi Ilk meiset kondisioneri 1914 cu ilde qurasdirildi ve 1950 ci illerde meiset kondisionerinin genis tetbiqi bas verdi IVHK sistemlerinin komponentlerinin ixtirasi Senaye Inqilabi ile birlikde davam etdi ve muasirlesdirme daha yuksek semerelilik ve sisteme nezaretin yeni usullari dunya miqyasinda sirketler ve ixtiracilar terefinden daim ictimaiyyete teqdim edilir IsitmeQizdiricilar meqsedi bina ucun istilik yaratmaq olan cihazlardir Bu merkezi istilik techizati sistemi vasitesile edile biler Bele sistem bir evde soba otagi ve ya boyuk bir binada mexaniki otaq kimi merkezi bir yerde yerlesen suyu buxari ve ya havani qizdirmaq ucun qazan soba ve ya istilik nasosundan ibaret olur Istilik konveksiya keciricilik ve ya radiasiya ile oturule biler Otaq qizdiricilari ise tek otaqlari qizdirmaq ucun istifade olunur ve yalniz bir cihazdan ibaret olur Istilik qizdiricilari Merkezi istilik qurgusu Qizdiricilar berk yanacaqlar mayeler ve qazlar da daxil olmaqla muxtelif yanacaq novleri ucun movcuddur Istilik menbeyinin basqa bir novu elektrikdir adeten yuksek muqavimetli telden ibaret olan qizdirici lentlerdir Bu prinsip hem de doseme tipli qizdiricilar ve portativ qizdiricilar ucun istifade olunur Elektrik qizdiricilari tez tez istilik nasosu sistemleri ucun ehtiyat ve ya elave qizdirici kimi istifade olunur Istilik nasosu 1950 ci illerde Yaponiya ve ABS da populyarliq qazandi Istilik nasoslari etraf muhit havasi binadan ve ya yerden cixan hava kimi muxtelif menbelerden istilik cixara biler Istilik nasoslari istiliyi strukturun xaricinden icerideki havaya oturur Baslangicda istilik nasosu IVHK sistemleri yalniz mulayim iqlimlerde istifade olunurdu lakin asagi temperaturda isin tekmillesdirilmesi ve daha semereli evler sayesinde yuklerin azaldilmasi ile onlar daha soyuq iqlimlerde populyarliqlarini artirir Onlar hemcinin interyeri serinletmek ucun eks rejimde de isleye bilerler Paylanma Su buxar Qizdirilan su ve ya buxar veziyyetinde istiliyi otaqlara neql etmek ucun boru kemerlerinden istifade olunur Muasir isti su istilik sistemlerinin ekseriyyeti isti suyu paylayici sistem vasitesile hereket etdirmek ucun dovretdirici nasosa malikdir Istilik ise radiatorlar isti su batareyalari su hava ve ya diger istilik deyisdiricileri vasitesile etrafdaki havaya oturule biler Radiatorlar divarlarda berkidile ve ya dosemenin uzerinde qurasdirila biler Istilik dasiyicisi kimi suyun istifadesi hidronik kimi taninir Qizdirilan su hemcinin cimmek ve yuyunmaq ucun istifade olunan komekci istilik deyisdiricisini isti su ile temin ede biler Hava Isti hava sistemleri metal hava kemerleri vasitesile qizdirilan havani vurucu sistemler vasitesile paylayir ve iceriden sorulan havani geri qaytarir Bir cox sistemler kondisioner sistemleri ucun de havani paylamaq ucun eyni hava kemerlerinden istifade edir Vurulan hava normal olaraq toz ve polen hisseciklerinden temizlenmek ucun hava filtrlerinden kecirilir Tehlukeler Sobalarin yer qizdiricilarinin ve qazanlarin daxili isitme usulu kimi istifadesi natamam yanmaya ve karbonmonoksid azot oksidleri formaldehid ucucu uzvi birlesmeler ve diger yanma mehsullarinin emissiyasi ile neticelene biler Natamam yanma kifayet qeder oksigen olmadiqda bas verir prosese daxil olanlar muxtelif cirklendiriciler olan yanacaqlardir Xaric olunanlar ise zererli elave mehsullardir Bunlardan en tehlukelisi karbonmonoksiddir ve bu qaz saglamliga ciddi menfi tesirleri olan dadsiz ve qoxusuz qaz hesab olunur Duzgun ventilyasiya olmadan karbonmonoksid 1000 ppm 0 1 konsentrasiyalarda oldurucu ola biler Bununla bele insanin bir nece yuz ppm de karbon monokside meruz qalmasi bas agrisi yorgunluq urekbulanma ve qusmaga sebeb olur Karbonmonoksid qanda hemoqlobinle birleserek karboksihemoqlobin emele getirir bu ise qanin oksigeni dasimaq qabiliyyetini azaldir Karbonmonoksidle bagli esas saglamliq problemleri onun urek damar ve neyrodavranis tesirleridir Karbonmonoksid ateroskleroza damarlarin sertlesmesi ve hemcinin infarktlara sebeb ola biler Nevroloji olaraq karbonmonokside meruz qalma el goz koordinasiyasini sayiqligi ve davamli performansi azaldir Bu hem de vaxt diskriminasiyasina tesir gostere biler VentilyasiyaVentilyasiya temperaturu idare etmek ve ya nem qoxu tustu istilik toz havadaki bakteriyalar ve ya karbon dioksidin her hansi birlesmesini havadan cixarmaq ve oksigeni doldurmaq ucun istenilen mekanda havanin deyisdirilmesi prosesidir Ventilyasiya cox vaxt xarici havanin binanin qapali zonasina mecburi catdirilmasina aiddir Bu ise binalarda meqbul daxili hava keyfiyyetini saxlamaq ucun en vacib amillerden biridir Binanin ventilyasiyasi usullari mexaniki mecburi ve tebii novlere bolune biler Mexaniki ve ya mecburi 12 mertebeli bina ucun IVHK ventilyasiya atqi sistemi Mexanik ve ya mecburi ventilyasiya hava mubadile qurgusu AHU terefinden temin edilir ve daxili havanin keyfiyyetine nezaret etmek ucun istifade olunur Heddinden artiq rutubet qoxular ve cirklendiriciler tez tez xarici hava ile evez olunmaqla idare oluna biler Bununla bele rutubetli iqlimlerde ventilyasiya olunan havadan artiq nemi cixarmaq ucun daha cox enerji teleb olunur Yeralti avtomobil dayanacagina xidmet eden sorucu ventilyator Bu sorucu ventilyatorun isi daxili yanma muherrikleri terefinden buraxilan cirklendiricilerin konsentrasiyasi ile baglidir Metbex ve vanna otaginda adeten qoxulari ve bezen rutubeti idare etmek ucun mexaniki sorucu sistemler qurasdirilir Bele sistemlerin dizayn amillerine axin sureti ventilyatorun sureti ve atqi hissesinin olcusunden asilidir ve ses kuy seviyyesi daxildir Birbasa oturucu ventilyatorlarlar bir cox tetbiqler ucun movcuddur ve texniki xidmet ehtiyaclarini azalda biler Yayda tavan ventilyatorlari ve masa doseme ventilyatorlari otaqda oturanlarin derisinde terin buxarlanmasini artirmaqla qebul edilen temperaturu azaltmaq meqsedi ile otaqda havani dovretdirir Isti hava yuxari qalxdigi ucun tavan ventilyatorlari isti tebeqeli havani tavandan yere dogru dovr ederek qisda otagi daha isti saxlamaq ucun istifade edile biler Passiv Mekteb otaqlarinda tetbiq olunan impulsla ve ya plenum prinsipi ile asagi vurma sisteminde ventilyasiya 1899 Tebii ventilyasiya ventilyatorlardan ve ya diger mexaniki sistemlerden istifade etmeden binanin xarici hava ile havalandirilmasidir Bosluqlar kicik olduqda ve memarliq icaze verdikde isleye bilen pencereler ve panjurlar vasitesile ola biler ASHRAE tebii ventilyasiyani aciq pencereler qapilar barmaqliqlar ve diger planlasdirilan bina konstruksiyasi bosluqlarindan kecen hava axini ve tebii ve ve ya suni sekilde yaradilmis tezyiq ferqleri ile idare olunan hava axini kimi mueyyen etmisdir Daha murekkeb sxemlerde isti havanin yuxari qalxmasina ve yuksek bina cixislarindan xarice atilmasina icaze verilir bu ise serin xarici havanin asagi konstruksiya bosluqlarina cekilmesine sebeb olur Tebii havalandirma sxemleri cox az enerji istifade ede biler lakin rahatligi temin etmek ucun diqqetli olmaq lazimdir Isti ve ya rutubetli iqlimlerde yalniz tebii ventilyasiya vasitesile termal rahatligi qorumaq mumkun olmaya biler Kondisioner sistemleri ehtiyat ve ya elave olaraq istifade olunur Hava ekonomayzerleri hem de bosluqlari havalandirmaq ucun kenar havadan istifade edir lakin bunu lazim olduqda serin xarici havani daxil etmek ve yaymaq ucun ventilyatorlar hava kemerleri damperler ve idareetme sistemlerinden istifade etmekle edir Tebii ventilyasiyanin vacib komponenti hava deyisme misli ve ya saatda havanin deyismesidir burada havalandirmanin saatliq serfi mekanin hecmine bolunur Meselen saatda alti hava deyismesi her on deqiqeden bir mekanin hecmine beraber olan yeni havanin elave edilmesi demekdir Insanlarin rahatligi ucun saatda minimum dord hava deyisikliyi tipikdir baxmayaraq ki anbarlarda yalniz iki ola biler Cox yuksek hava deyisme sureti saatda minlerle deyisiklik olan kulek tuneline benzeyir bu ise narahatciliq yarada biler En yuksek hava deyisme dereceleri izdihamli yerler barlar gece klublari ticaret metbexleri ucun saatda texminen 30 50 hava deyisikliyidir Otaq tezyiqi otaqdan kenarda musbet ve ya menfi ola biler Musbet tezyiq sorulan havadan daha cox hava vurulduqda bas verir ve xarici cirklendiricilerin infiltrasiyasini azaltmaq ucun adi bir haldir Hava damci xestelikleri Tebii ventilyasiya verem soyuqdeyme qrip meningit ve ya COVID 19 kimi hava damci xesteliklerinin yayilmasinin azaldilmasinda esas amildir Qapi ve pencerelerin acilmasi tebii ventilyasiyani maksimum derecede artirmaq ucun yaxsi yoldur ki bu da hava damci yoluxma riskini bahali ve texniki xidmet teleb eden mexaniki sistemlerle muqayisede xeyli asagi eder Hundur tavanlari ve boyuk pencereleri olan kohne tip kliniki saheler en boyuk qorunmani temin edir Tebii ventilyasiya az xerclidir ve texniki xidmet teleb etmir ve xususile verem ve institusional verem oturulmesi yukunun en yuksek oldugu mehdud resurslu saheler ve tropik iqlimler ucun uygundur Teneffus yollarinin tecrid olunmasinin cetin oldugu ve iqlimin icaze verdiyi yerlerde hava damci yoluxma riskini azaltmaq ucun pencereler ve qapilar acilmalidir Tebii ventilyasiya az texniki xidmet teleb edir ve ucuzdur Tebii ventilyasiya iqlime gore infrastrukturun bir coxunda praktiki deyil Bu o demekdir ki obyektlerde effektiv mexaniki ventilyasiya sistemleri olmalidir ve ya tavanda yerlesdirilen UV ve ya FAR UV ventilyasiya sistemlerinden istifade etmelidir Alpha Black Edition UVC ile Sirair Kondisioneri Ultrabenovseyi Mikrob oldurucu Sualanma UVC ve ya Ultrabenovseyi Mikrob oldurucu Sualanma muasir kondisionerlerde istifade edilen funksiyadir ve daxili LED UV isigindan istifade etmekle havadaki viruslari bakteriyalari ve gobelekleri azaldir ayiq sayiq bir gozetci kimi herterefli ehateni temin ederek buxarlandirici uzerinde zerif bir parilti yayir Carpaz axin ventilyatoru otagin havasini dovr etdirdikce her hansi xosagelmez viruslar sterilizasiya modulunun sualanma diapazonu vasitesile idare olunur ve onlari derhal qeyri aktiv edir KondisionerKondisioner sistemi ve ya ferdi kondisioner binanin butun ve ya bir hissesi ucun soyutma ve yaxud rutubete nezareti temin edir Kondisionerli binalarda tez tez mohurlenmis pencereler olur cunki aciq pencereler daimi daxili hava seraitini qorumaq ucun nezerde tutulmus sisteme qarsi isleyecekdir Coldeki temiz hava umumiyyetle bosluqdan geri qayidan hava ile qarisdirilmaq ucun qarisiq hava kamerasina bir sorma vasitesile sisteme cekilir Sonra qarisiq hava havanin soyudulacagi qapali ve ya aciq istilik deyisdirici hissesine daxil olur sonra musbet hava tezyiqi yaratmaq ucun zonaya yoneldilir Temiz hava ile qarisdirilmis geri sorulan havanin faizi adeten bu havalandirmanin atqisini tenzimlemekle idare oluna biler Tipik temiz hava qebulu umumi vurulan havanin texminen 10 ni teskil edir Kondisiyalasdirma istiliyin cixarilmasi yolu ile temin edilir Istilik radiasiya konveksiya ve ya istilikkecirme yolu ile cixarila biler Istilik dasiyicisi su hava buz kimi soyuducu sistemdir ve kimyevi maddelere refrigerantlar deyilir Refrigerant ya termodinamik soyuducu dovreni idare etmek ucun kompressorun istifade edildiyi istilik nasosu sisteminde ve ya serin soyuducu adeten su ve ya qlikol qarisigi dovriyyesi ucun nasoslardan istifade eden serbest soyutma sistemlerinde istifade olunur Kondisionerin at gucunun soyudulan sahe ucun kifayet qeder olmasi vacibdir Enerjisiz kondisioner sistemleri enerji itkisine ve semeresiz istifadeye sebeb olacaqdir Qurasdirilmis istenilen kondisioner ucun adekvat at gucu teleb olunur Refrigerant dovriyyesi Refrigerant dovriyyesinin sadelesdirilmis diaqrami 1 kondensasiya sargaci 2 genislendirici klapan 3 buxarlandirici sargac 4 kompressor Refrigerant dovresini soyutmaq ucun dord vacib elementden istifade edilir bunlar kompressor kondensator olcme cihazi ve buxarlandiricidir Kompressorun girisinde sistemin icerisindeki refrigerant asagi tezyiq ve asagi temperaturda qaz halindadir Kompressor soyuducu qazi yuksek tezyiqe ve temperatura qeder sixib vurur Oradan istilik deyisdiricisine bezen kondensator deyilir daxil olur burada istilik xarice itir soyuyur ve maye fazasina kondensasiya olunur Genislendirici klapan olcme cihazi da deyilir soyuducu mayenin lazimi suretle axmasini tenzimleyir Maye refrigerant buxarlanmasina icaze verilen basqa bir istilik deyisdiricisine qaytarilir buna gore de istilik deyisdiricisi tez tez buxarlanan sargac ve ya buxarlandirici adlanir Maye refrigerant buxarlandiqca daxili havadan istiliyi udur kompressora qayidir ve dovru tekrarlanir Bu prosesde istilik qapali otaqdan sorulur ve aciq havaya oturulur neticede bina soyuyur Deyisen iqlimlerde sisteme eks klapan daxil ola biler ki bu da qisda isitmeden yayda soyumaga kece bilir Refrigerant axininin tersine cevrilmesi ile istilik nasosunun soyuducu dovru soyutmadan isitmeye ve ya eksine deyisdirilir Bu obyekti eyni vasitelerle ve tek bir avadanliqla qizdirmaga ve soyutmaga imkan verir Serbest soyutma Serbest soyutma sistemleri cox yuksek effektivliye malik ola biler ve bezen movsumi istilik enerjisinin saxlanmasi ile birlesdirilir ki qisin soyugundan yay kondisionerinde istifade olunsun Umumi saxlama muhitleri derin sulu tebeqeler ve ya kicik diametrli istilik deyisdiricisi ile techiz edilmis quyularin coxlugu vasitesile elde edilen tebii yeralti qaya kutlesidir Kicik anbarlari olan bezi sistemler hibriddir soyutma movsumunun evvelinde serbest soyutmadan istifade edir ve daha sonra anbardan gelen sirkulyasiyani soyutmaq ucun istilik nasosundan istifade edir Bu sistemlere istilik nasosunun elave edilme sebebi sistemin soyutma doldurulmadan ferqli olaraq rejiminde olduqda anbarin istilik qebuledici rolunu oynamasi hesab olunur ve soyutma movsumunde temperaturun tedricen artmasina sebeb olur Bezi sistemlerde bezen serbest soyutma rejimi adlanan qenaet rejimi daxildir Qenaet zamani idareetme sistemi xarici hava damperini acacaq tam ve ya qismen ve geri donen hava damperini tam ve ya qismen baglayacaq Bu ise sisteme teze xarici havanin verilmesine sebeb olacaq Xarici hava teleb olunan serin havadan daha soyuq olduqda bu soyutmanin mexaniki techizatindan adeten soyudulmus su ve ya birbasa genislendirme DX qurgusundan istifade etmeden telebati odemeye imkan verecek ve bununla da enerjiye qenaet edecekdir Nezaret sistemi xaricdeki havanin temperaturu ile qayidan havanin temperaturunu muqayise ede biler ve ya rutubetin daha cox problem oldugu iqlimlerde tez tez edildiyi kimi havanin entalpiyasini muqayise ede biler Her iki halda sistemin qenaet rejimine daxil olmasi ucun xarici hava geri donen havadan daha az enerjili olmalidir Paket split sistem Kombine edilmis aciq havada kondensator buxarlandirici qurguya malik merkezi butun hava kondisioner sistemleri ve ya paket sistemleri tez tez Simali Amerika yasayis yerlerinde ofislerde ve ictimai binalarda qurasdirilir lakin onlari teleb olunan hecmli hava kanallarina gore yeniden qurasdirmaq cetindir evvel tikilmis binada qurasdirmaq ucun nezerde tutulmamisdir Bu veziyyetlerde minisplit kanalsiz sistemler istifade olunur Simali Amerikadan kenarda paket sistemler yalniz stadionlar teatrlar ve ya sergi salonlari kimi boyuk qapali mekanlari ehate eden mehdud tetbiqetmelerde istifade olunur Qablasdirilmis sistemlere alternativ split sistemlerde ayri qapali ve aciq rulonlarin istifadesidir Split sistemlere ustunluk verilir ve Simali Amerika istisna olmaqla butun dunyada genis istifade olunur Simali Amerikada split sistemler en cox yasayis yerlerinde tetbiq olunur lakin kicik ticaret binalarinda populyarliq qazanir Split sistemler kanallarin mumkun olmadigi ve ya mekanin kondisionerinin semereliliyinin esas ehemiyyet kesb etdiyi yerlerde istifade olunur Kanalsiz kondisioner sistemlerinin ustunlukleri arasinda asan qurasdirma kanallarin olmamasi daha cox zona nezareti idareetmenin cevikliyi ve sessiz isleme daxildir Zonanin kondisiyalasdirilmasinda kanal itkileri enerji istehlakinin 30 ni teskil ede biler Minisplitlerin istifadesi zonanin kondisiyalasdirilmasinda enerjiye qenaetle neticelene biler cunki burada hava kemerleri ile bagli hec bir itki yoxdur Split sistemle buxarlandirici sargac birbasa xarici blokdan hava oturmek evezine daxili ve xarici blok arasinda soyuducu boru kemerinden istifade ederek uzaqda yerlesen kondensator qurgusuna qosulur Daxili bloklar ise divarlara qurasdirilir tavandan asilir ve ya tavana uygunlasdirilir Diger daxili bloklar tavan boslugunun icerisine qurasdirilir ki qisa uzunluqlu kanallar daxili blokdan havani otaqlarin etrafindaki havalandirma deliklerine ve ya diffuzorlara catdirsin Split sistemler daha semerelidir ve yerlesme yeri adeten paket sistemlerinden daha kicikdir Diger terefden ventilyator muherriki kenarda yerlesdiyi ucun paket sistemleri split sistemlerle muqayisede bir qeder asagi daxili ses kuy seviyyesine malikdir Istinadlar Ventilation and Infiltration www ashrae org Fundamentals volume of the ASHRAE Handbook Atlanta GA ASHRAE 2005 2024 05 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 09 15 Designer s Guide to Ceiling Based Air Diffusion Rock and Zhu ASHRAE Inc New York 2002 Werner S 2006 ECOHEATCOOL WP4 Possibilities with more district heating in Europe Euroheat amp Power Brussels Dalin P Rubenhag A 2006 ECOHEATCOOL WP5 Possibilities with more district cooling in Europe final report from the project Final Rep Brussels Euroheat amp Power Arxiv sureti 15 oktyabr 2012 tarixinden Wayback Machine saytinda Nielsen Jan Erik 2014 Solar District Heating Experiences from Denmark Energy Systems in the Alps storage and distribution Energy Platform Workshop 3 Zurich 13 2 2014 Wong B Thornton J 2013 Integrating Solar amp Heat Pumps Renewable Heat Workshop Pauschinger T 2012 Solar District Heating with Seasonal Thermal Energy Storage in Germany Arxiv sureti 18 oktyabr 2016 tarixinden Wayback Machine saytinda European Sustainable Energy Week Brussels 18 22 June 2012 How Renewable Energy Is Redefining HVAC AltEnergyMag www altenergymag com ingilis 2020 09 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 09 29 Lake Source Heat Pump System HVAC Talk Heating Air amp Refrigeration Discussion ingilis 2015 10 03 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 09 29 Swenson S Don HVAC heating ventilating and air conditioning Homewood Illinois American Technical Publishers 1995 ISBN 978 0 8269 0675 5 2024 04 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 09 15 History of Heating Air Conditioning amp Refrigeration Coyne College August 28 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib What is HVAC A Comprehensive Guide 2024 04 17 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 09 15 Iain Staffell Dan Brett Nigel Brandon Adam Hawkes A review of domestic heat pumps 30 May 2014 Alta Edmonton Edmonton s green home guide you re gonna love green OCLC 884861834 Bearg David W Indoor Air Quality and HVAC Systems New York Lewis Publishers 1993 107 112 Dianat I Nazari I Characteristic of unintentional carbon monoxide poisoning in Northwest Iran Tabriz International Journal of Injury Control and Promotion 2018 07 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 11 15 Ventilation and Infiltration chapter Fundamentals volume of the ASHRAE Handbook ASHRAE Inc Atlanta Georgia 2005 Ventilation and Infiltration chapter Arxiv sureti 26 may 2024 tarixinden Wayback Machine saytinda Fundamentals volume of the ASHRAE Handbook ASHRAE Inc Atlanta GA 2005 Air Change Rates for typical Rooms and Buildings The Engineering ToolBox 2012 11 30 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 12 12 Bell Geoffrey Room Air Change Rate A Design Guide for Energy Efficient Research Laboratories 2011 11 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 11 15 Natural Ventilation for Infection Control in Health Care Settings PDF World Health Organization WHO 2009 2021 11 04 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2021 07 05 CDC Center for Disease Control and Prevention Decontamination and Reuse of Filtering Facepiece Respirators cdc gov June 1 2020 July 26 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi September 13 2024 What are Air Ducts The Homeowner s Guide to HVAC Ductwork Super Tech Istifade tarixi 2018 05 14 Ductless Mini Split Heat Pumps U S Department of Energy The Pros and Cons of Ductless Mini Split Air Conditioners Home Reference 28 July 2018 Istifade tarixi 9 September 2020 Ductless Mini Split Air Conditioners ENERGY SAVER Istifade tarixi 29 November 2019