Oqtay Seyid Hüseyn oğlu Sadıqzadə (21 fevral 1921, Xızı, Quba qəzası – 20 dekabr 2014, Bakı) — Azərbaycan təsviri sənətinin nümayəndəsi, Azərbaycan Respublikasının xalq rəssamı (1992), Azərbaycan Respublikası Dövlət Mükafatı laureatı (2014), Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü (2002).
Oqtay Sadıqzadə | |
---|---|
Oqtay Seyid Hüseyn oğlu Sadıqzadə | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Xızı, Quba qəzası, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ |
Vəfat tarixi | (93 yaşında) |
Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Vətəndaşlığı | SSRİ→ Azərbaycan |
Həyat yoldaşı | |
Uşağı | |
Atası | Seyid Hüseyn Sadiq |
Anası | Ümmügülsüm |
Fəaliyyəti | rəssam |
Təhsili | Bakı Rəssamlıq Texnikumu və Surikov adına Moskva Dövlət Rəssamlıq İnstitutu |
Janr | Peyzaj |
Stillər | Tematik tablo, kompozisiya və portret janrları |
Mükafatları | |
Həyatı
Oqtay Sadıqzadə 21 fevral 1921-ci il Xızıda Azərbaycan ədəbiyyatının tanınmış nümayəndələri- yazıçı Seyid Hüseynin və şairə Ümmügülsümün ailəsində anadan olub. Uşaqlıq illərindən yaradıcı bir mühitdə böyüməsi onun gələcək sənətkar taleyini müəyyənləşdirib. O, 1935–1939-cu illərdə Bakı Rəssamlıq Texnikumunda təhsil alaraq ilk əsərləri ilə sənətşünasların diqqətini cəlb edib. 1941-ci ildə repressiyaya məruz qalmış ailənin nümayəndəsi kimi Oqtay Sadıqzadə sürgün olunub, lakin düşdüyü ağır şəraitə baxmayaraq, yaradıcılığını davam etdirib.
1946-cı ildə Bakıya qayıtdıqdan sonra kitab qrafikası ilə məşğul olmağa başlayıb və bu sahədə nəzərəçarpacaq uğurlar qazanıb. Təhsilini davam etdirmək üçün o, daxil olub və 1956-cı ildə oranı qrafika ixtisası üzrə bitirib.
Təhsilini başa vurduqdan sonra Azərbaycan paytaxtı Bakıda nəşriyyatında bədii redaktor kimi əmək fəaliyyətinə başlayan Oqtay Sadıqzadə nəşriyyatda çalışdığı ilk illərdən Azərbaycan və dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin əsərlərinə çəkdiyi illüstrasiyalarla kitab qrafikası aləminə qədəm qoyub. Bu dövrdə dünya təsviri sənətinin nailiyyətlərindən bəhrələnməklə o, ədəbi fikrin qüdrətli simalarından Onore de Balzakın, Viktor Hüqonun, İvan Turgenevin, Maksim Qorkinin, Mirzə Fətəli Axundzadənin, Hüseyn Cavidin, Cəfər Cabbarlının, Rəşad Nuri Güntəkinin və digər söz ustalarının əsərlərinin dərin emosional təsir gücünə malik yaddaqalan obrazlarını yaradıb.
Oqtay Sadıqzadə tematik tablo, və portret janrlarında çəkdiyi əsərləri ilə şöhrət qazanaraq, qısa müddət ərzində müasir Azərbaycan incəsənətinin inkişafında xüsusi xidmətləri ilə seçilən fırça ustasına çevrilib. Milli rəssamlıq sənətinin inkişafında müstəsna rol oynayan sənətkarın ayrı-ayrı janr və mövzularda yaratdığı boyakarlıq və qrafika əsərləri dövrün sənət salnaməsi olub, təsvir formalarının sadəliyi və rəngarəngliyi ilə səciyyələnərək incəsənət tariximizdə özünəməxsus yer tutur.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin, , Üzeyir Hacıbəyli, Hüseyn Cavid, Səməd Vurğun və Bülbülün ev muzeylərinin tərtibatında rəssamın əsərlərinə xüsusi yer verilib. Rəssamın Azərbaycan xalqının görkəmli şəxsiyyətlərinin portretlərindən ibarət rəsmlər qalereyası milli mədəniyyətimizə dərin hörmət aşılamaqla yanaşı, nadir kolorit bütövlüyü və səlisliyi ilə səciyyələnir.
Onun obrazların təkrarolunmazlığı, kompozisiya üsullarının müxtəlifliyi və rəngkarlıq həllinin mükəmməlliyi ilə seçilən "Nizami Gəncəvi və dünya mədəniyyəti" adlı monumental silsilə əsərləri, Qətran Təbrizinin, Xurşidbanu Natəvanın portretləri, "1937-ci il repressiyasının qurbanları" tablosu və "Hüseyn Cavidin aləmi" triptixi məhz bu qəbildəndir.
Sənətkarın əsərləri Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyində, eləcə də kimi mötəbər mədəniyyət mərkəzində nümayiş etdirilir, Amerika Birləşmiş Ştatları, Almaniya, Kanada, İsrail və digər ölkələrdəki şəxsi kolleksiyalarda saxlanılır.
Azərbaycanda müasir rəssamlıq məktəbinin təşəkkülü və inkişafında Oqtay Sadıqzadənin böyük xidmətləri vardır. Pedaqoji sahədə səmərəli fəaliyyət göstərməklə o, özünün zəngin bilik və təcrübəsini gənc rəssamlar nəslinin yetişdirilməsi işinə həsr etmişdir.
Oqtay Sadıqzadənin yaradıcılığı hər zaman sənətsevərlərin diqqət mərkəzində olub və dövlət tərəfindən yüksək qiymətləndirilib. Rəssamın müstəqil respublikamızın ali mükafatları olan "Şərəf" və "Şöhrət" ordenləri ilə təltif edilməsi onun sənətinə, şəxsiyyətinə diqqət və ehtiramın parlaq ifadəsidir. O, 2014-cü ildə təsviri sənətin inkişafında xidmətlərinə görə Azərbaycan Respublikasının Dövlət mükafatına layiq görülüb.
Oqtay Sadıqzadə 20 dekabr 2014-cü ildə 93 yaşında Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
Mükafatları
- — 9 iyun 1959
- "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı — 5 dekabr 1977
- "Azərbaycan Respublikasının xalq rəssamı" fəxri adı — 4 mart 1992
- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdü — 11 iyun 2002
- — 27 fevral 1999
- — 24 fevral 2011
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Mükafatı — 26 may 2014
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2021-06-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-12-21.
- Xalq rəssamı Oqtay Sadıqzadə vəfat edib, 525-ci qəzet, №234 (4251). 23 dekabr 2014-cü il. səh.3.
- . e-qanun.az (az.). e-qanun.gov.az. 11 iyun 2002. 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-10-04.
Haqqında çəkilən film
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Oqtay Seyid Huseyn oglu Sadiqzade 21 fevral 1921 Xizi Quba qezasi 20 dekabr 2014 Baki Azerbaycan tesviri senetinin numayendesi Azerbaycan Respublikasinin xalq ressami 1992 Azerbaycan Respublikasi Dovlet Mukafati laureati 2014 Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin ferdi teqaudcusu 2002 Oqtay SadiqzadeOqtay Seyid Huseyn oglu SadiqzadeDogum tarixi 24 fevral 1921Dogum yeri Xizi Quba qezasi Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 20 dekabr 2014 93 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliVetendasligi SSRI AzerbaycanHeyat yoldasi Elmira SahtaxtinskayaUsagi Altay SadiqzadeAtasi Seyid Huseyn SadiqAnasi UmmugulsumFealiyyeti ressamTehsili Baki Ressamliq Texnikumu ve Surikov adina Moskva Dovlet Ressamliq InstitutuJanr PeyzajStiller Tematik tablo kompozisiya ve portret janrlariMukafatlari 1992 2011 1999 1959HeyatiOqtay Sadiqzade 21 fevral 1921 ci il Xizida Azerbaycan edebiyyatinin taninmis numayendeleri yazici Seyid Huseynin ve saire Ummugulsumun ailesinde anadan olub Usaqliq illerinden yaradici bir muhitde boyumesi onun gelecek senetkar taleyini mueyyenlesdirib O 1935 1939 cu illerde Baki Ressamliq Texnikumunda tehsil alaraq ilk eserleri ile senetsunaslarin diqqetini celb edib 1941 ci ilde repressiyaya meruz qalmis ailenin numayendesi kimi Oqtay Sadiqzade surgun olunub lakin dusduyu agir seraite baxmayaraq yaradiciligini davam etdirib Oqtay Sadiqzade terefinden cekimis Ingilis diplomati Rusiyanin Moskva Kompaniyasi nin agenti Antoni Cenkinson Abdulla xan Ustaclinin qebulunda 1562 1563 tablosu Azerbaycan Tarix Muzeyinde saxlanilir 1946 ci ilde Bakiya qayitdiqdan sonra kitab qrafikasi ile mesgul olmaga baslayib ve bu sahede nezerecarpacaq ugurlar qazanib Tehsilini davam etdirmek ucun o daxil olub ve 1956 ci ilde orani qrafika ixtisasi uzre bitirib Tehsilini basa vurduqdan sonra Azerbaycan paytaxti Bakida nesriyyatinda bedii redaktor kimi emek fealiyyetine baslayan Oqtay Sadiqzade nesriyyatda calisdigi ilk illerden Azerbaycan ve dunya edebiyyatinin gorkemli numayendelerinin eserlerine cekdiyi illustrasiyalarla kitab qrafikasi alemine qedem qoyub Bu dovrde dunya tesviri senetinin nailiyyetlerinden behrelenmekle o edebi fikrin qudretli simalarindan Onore de Balzakin Viktor Huqonun Ivan Turgenevin Maksim Qorkinin Mirze Feteli Axundzadenin Huseyn Cavidin Cefer Cabbarlinin Resad Nuri Guntekinin ve diger soz ustalarinin eserlerinin derin emosional tesir gucune malik yaddaqalan obrazlarini yaradib Oqtay Sadiqzade tematik tablo ve portret janrlarinda cekdiyi eserleri ile sohret qazanaraq qisa muddet erzinde muasir Azerbaycan incesenetinin inkisafinda xususi xidmetleri ile secilen firca ustasina cevrilib Milli ressamliq senetinin inkisafinda mustesna rol oynayan senetkarin ayri ayri janr ve movzularda yaratdigi boyakarliq ve qrafika eserleri dovrun senet salnamesi olub tesvir formalarinin sadeliyi ve rengarengliyi ile seciyyelenerek incesenet tariximizde ozunemexsus yer tutur Oqtay Sadiqzade eseri qarsisinda Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin Nizami Gencevi adina Milli Azerbaycan Edebiyyati Muzeyinin Uzeyir Hacibeyli Huseyn Cavid Semed Vurgun ve Bulbulun ev muzeylerinin tertibatinda ressamin eserlerine xususi yer verilib Ressamin Azerbaycan xalqinin gorkemli sexsiyyetlerinin portretlerinden ibaret resmler qalereyasi milli medeniyyetimize derin hormet asilamaqla yanasi nadir kolorit butovluyu ve selisliyi ile seciyyelenir Onun obrazlarin tekrarolunmazligi kompozisiya usullarinin muxtelifliyi ve rengkarliq hellinin mukemmelliyi ile secilen Nizami Gencevi ve dunya medeniyyeti adli monumental silsile eserleri Qetran Tebrizinin Xursidbanu Natevanin portretleri 1937 ci il repressiyasinin qurbanlari tablosu ve Huseyn Cavidin alemi triptixi mehz bu qebildendir Senetkarin eserleri Azerbaycan Dovlet Incesenet Muzeyinde elece de kimi moteber medeniyyet merkezinde numayis etdirilir Amerika Birlesmis Statlari Almaniya Kanada Israil ve diger olkelerdeki sexsi kolleksiyalarda saxlanilir Azerbaycanda muasir ressamliq mektebinin tesekkulu ve inkisafinda Oqtay Sadiqzadenin boyuk xidmetleri vardir Pedaqoji sahede semereli fealiyyet gostermekle o ozunun zengin bilik ve tecrubesini genc ressamlar neslinin yetisdirilmesi isine hesr etmisdir Oqtay Sadiqzadenin yaradiciligi her zaman senetseverlerin diqqet merkezinde olub ve dovlet terefinden yuksek qiymetlendirilib Ressamin musteqil respublikamizin ali mukafatlari olan Seref ve Sohret ordenleri ile teltif edilmesi onun senetine sexsiyyetine diqqet ve ehtiramin parlaq ifadesidir O 2014 cu ilde tesviri senetin inkisafinda xidmetlerine gore Azerbaycan Respublikasinin Dovlet mukafatina layiq gorulub Oqtay Sadiqzade 20 dekabr 2014 cu ilde 93 yasinda Baki seherinde vefat etmisdir Mukafatlari Emekde ferqlenmeye gore medali 9 iyun 1959 Azerbaycan SSR emekdar incesenet xadimi fexri adi 5 dekabr 1977 Azerbaycan Respublikasinin xalq ressami fexri adi 4 mart 1992 Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin ferdi teqaudu 11 iyun 2002 Sohret ordeni 27 fevral 1999 Seref ordeni 24 fevral 2011 Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Mukafati 26 may 2014Istinadlar Arxivlenmis suret 2021 06 08 tarixinde Istifade tarixi 2014 12 21 Xalq ressami Oqtay Sadiqzade vefat edib 525 ci qezet 234 4251 23 dekabr 2014 cu il seh 3 e qanun az az e qanun gov az 11 iyun 2002 2016 03 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 10 04 Haqqinda cekilen filmOmrun rengleri Xalq ressami Oqtay Sadiqzade film 2007