Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qaramanlı türkcəsi (türk. Karamanlı Türkçesi, yun. Καραμανλήδικα) — həm yazılı türkcənin bir formasıdır, həm də Osmanlı Türkiyəsindəki türkdilli pravoslav xristianları olan Qaramanlılar icmasının danışdığı türkcənin bir ləhcəsidir. Rəsmi Osmanlı türkcəsi ərəb qrafikası ilə yazılmışdır. Lakin Qaramanlılar türkcə formalarını yazmaq üçün yunan əlifbasından istifadə etmişdilər. Qaramanlı türkcəsinin öz ədəbi ənənəsi var idi və XIX əsrdə çap olunmuş çoxsaylı əsərlər, bəziləri Anatoli və ya Misailidis nəşriyyatı, Yevangilinos Misailidis tərəfindən nəşr edilmişdir.
| Qaramanlı türkcəsi | |
|---|---|
| Orijinal adı | Karamanlıca - Karamanlı Türkçesi |
| Ölkələr | Yunanıstan, Bolqarıstan, Şimali Makedoniya, Rumıniya, Türkiyə |
| Təsnifatı | |
| Kateqoriya | Avrasiya dilləri |
| |
| Yazı | Yunan əlifbası |
| Dil kodları | |
| Glottolog | kara1469 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1923-cü ildə Türkiyə-Yunanıstan əhali mübadiləsi çərçivəsində Qaramanlı yazıçı və natiqləri Türkiyədən köçürülürlər. Bəzi natiqlər diasporada öz dillərini qoruyub saxlaya bilirlər. Türkiyə latın əlifbasını qəbul etdikdən dərhal sonra yazılı formada istifadəsi dayandırılır.
Qaramanlı dilində yazılmış əlyazmanın bir parçası da Qahirə Genizasında tapılmışdır.
Orfoqrafiya
| Yunan hərfləri | Latın ekvivalenti | Tələffüzü |
|---|---|---|
| Α | a | [a] |
| Π˙ | b | [b] |
| ΔΖ | c | [d͡ʒ] |
| ΤΖ | ç | [t͡ʃ] |
| Δ/Τ˙ | d | [d] |
| Ε | e | [e] |
| Φ | f | [f] |
| Γ | g | [g] |
| Γ/ΓΧ | ğ | [-/j] |
| Χ | h | [h] |
| Ι/Η | ı | [[[Close back unrounded vowel|ɯ]]] |
| Ι | i | [i] |
| Κ/ξ/ΧΧ˙ | k | [k/c] |
| Λ | l | [l] |
| Μ | m | [m] |
| Ν | n | [n] |
| Ο | o | [o] |
| Ο˙/ΙΟ/Ω | ö | [ø] |
| Π | p | [p] |
| Ρ | r | [r] |
| Σ/Ξ | s | [s] |
| Σ˙ | ş | [ʃ] |
| Τ/Θ | t | [t] |
| ΟΥ | u | [u] |
| ΟΥ˙ | ü | [y] |
| Β | v | [v] |
| Γ | y | [j] |
| Ζ | z | [z] |
Tarixi
Qaramanlı türkcəsi haqqında məlumat Övliya Çələbinin Səyahətnaməsində də yer almışdır. Övliya Çələbiyə görə, Antalyanın iyirmi mahalından dördündə “Urum kefiri” məskunlaşıb ki, onlar da yunanca deyil, “fərqli türkcədə danışırlar” (IX, 64a). Eyni vəziyyətlə Alanyada da qarşılaşırıq: “Amma onlar Urum dilini bilmirlər, fərqli türk dilini bilirlər.”
Media
Yevangelinos Misailidis tərəfindən hazırlanan, 1850-ci ildən 1922-ci ilə qədər çıxan Anatoli qəzeti qaramanlı türkcəsində idi. Qaramanlı türkcəli digər nəşrlər isə Anatol Ahteri, Angeliaforos, Şafak və Terakki idi. İkinci və üçüncüsü Amerika Xarici Nümayəndəliklər üzrə Komissarlar Şurası tərəfindən yaradılmışdır. Dimitrius Nikolaydes də qaramanlı türkcəli Asya ("Asiya") nəşri üçün müraciət etsə də, lakin onun bunu təklifi rədd edildi; əvəzində Osmanlı türkcəsində “Sərvət” adlı qəzet çıxardı. Yevangelina Baltiya və Ayşə Kavak, "Yarım əsrdir Konstantinopol qəzetinin naşiri"nin müəllifi, Nikolaydesin təklifinin rədd edilməsinin səbəbini izah edən heç bir məlumat tapa bilmədikləri haqqında yazırdılar.
Mənbə
İncəsu (Kayseri)
- Yevangelia Balta, Karamanlı Yazınsal Mirasının Ocaklarında Madencilik, 2019, Yapı Kredi Yayınları.
- —, 19. Yüzyıl Osmanlıca ve Karamanlıca Yayınlarda Ezop’un Hayatı ve Masalları (prep.), 2019, Libra Kitap.
- —, Karamanlıca Kitaplar Çözümlemeli Bibliyografya Cilt I: 1718-1839 (Karamanlıdıka Bibliographie Analytique Tome I: 1718-1839), 2018, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- —, Gerçi Rum İsek de, Rumca Bilmez Türkçe Sözleriz: Karamanlılar ve Karamanlıca Edebiyat Üzerine Araştırmalar, 2012, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
İstinadlar
- Misailidis 1986, p. 134
- Julia Krivoruchko Karamanli – a new language variety in the Genizah: T-S AS 215.255 http://www.lib.cam.ac.uk/Taylor-Schechter/fotm/july-2012/index.html 2016-10-27 at the Wayback Machine
- "Karamanli Turkish language and alphabet". Omniglot. 26 September 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 1 July 2021.
- Hayati Develi, Osmanlı'nın Dili, Kesit Yayınları, İstanbul 2010, s. 26.
- Michael, Michalis N.; Börte Sagaster; Theoharis Stavrides. Introduction // Sagaster, Börte; Theoharis Stavrides; Birgitt Hoffmann (redaktorlar ). Press and Mass Communication in the Middle East: Festschrift for Martin Strohmeier. . 2018-02-28. v-. ISBN . Cited: p. xi 2023-08-07 at the Wayback Machine
- Balta, Evangelia; Ayșe Kavak. Sagaster, Börte; Theoharis Stavrides; Birgitt Hoffmann (redaktorlar ). Publisher of the newspaper Konstantinoupolis for half a century. Following the trail of Dimitris Nikolaidis in the Ottoman archives. Press and Mass Communication in the Middle East: Festschrift for Martin Strohmeier. . 2018-02-28. 33-. ISBN . // Cited: p. 42
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qedim Anadolu turkcesi ile sehv salmayin Qaramanli turkcesi turk Karamanli Turkcesi yun Karamanlhdika hem yazili turkcenin bir formasidir hem de Osmanli Turkiyesindeki turkdilli pravoslav xristianlari olan Qaramanlilar icmasinin danisdigi turkcenin bir lehcesidir Resmi Osmanli turkcesi ereb qrafikasi ile yazilmisdir Lakin Qaramanlilar turkce formalarini yazmaq ucun yunan elifbasindan istifade etmisdiler Qaramanli turkcesinin oz edebi enenesi var idi ve XIX esrde cap olunmus coxsayli eserler bezileri Anatoli ve ya Misailidis nesriyyati Yevangilinos Misailidis terefinden nesr edilmisdir Qaramanli turkcesiOrijinal adi Karamanlica Karamanli TurkcesiOlkeler Yunanistan Bolqaristan Simali Makedoniya Ruminiya TurkiyeTesnifatiKateqoriya Avrasiya dilleriTurk dili ailesi Ortaq turk diliOguz dilleriQerbi OguzTurk dili dd dd dd Yazi Yunan elifbasiDil kodlariGlottolog kara1469 Vikianbarda elaqeli mediafayllarKonya yaxinligindaki Silledeki kecmis Rum Pravoslav Aqia Yeleni kilsesinin girisinde Qaramanli turkcesinde yazi Qebir dasinin uzerinde Qaramanli turkcesinde yazilmis yazi TEKE OGLOY XATZI GIANI GIAPTIRAN 1910 Tekeoglu Haci Yanni yaptiran 1910 Turkey 1923 cu ilde Turkiye Yunanistan ehali mubadilesi cercivesinde Qaramanli yazici ve natiqleri Turkiyeden kocurulurler Bezi natiqler diasporada oz dillerini qoruyub saxlaya bilirler Turkiye latin elifbasini qebul etdikden derhal sonra yazili formada istifadesi dayandirilir Qaramanli dilinde yazilmis elyazmanin bir parcasi da Qahire Genizasinda tapilmisdir OrfoqrafiyaQaramanli turk elifbasi Yunan herfleri Latin ekvivalenti TeleffuzuA a a P b b DZ c d ʒ TZ c t ʃ D T d d E e e F f f G g g G GX g j X h h I H i Close back unrounded vowel ɯ I i i K 3 XX k k c L l l M m m N n n O o o O IO W o o P p p R r r S 3 s s S s ʃ T 8 t t OY u u OY u y B v v G y j Z z z TarixiQaramanli turkcesi haqqinda melumat Ovliya Celebinin Seyahetnamesinde de yer almisdir Ovliya Celebiye gore Antalyanin iyirmi mahalindan dordunde Urum kefiri meskunlasib ki onlar da yunanca deyil ferqli turkcede danisirlar IX 64a Eyni veziyyetle Alanyada da qarsilasiriq Amma onlar Urum dilini bilmirler ferqli turk dilini bilirler MediaYevangelinos Misailidis terefinden hazirlanan 1850 ci ilden 1922 ci ile qeder cixan Anatoli qezeti qaramanli turkcesinde idi Qaramanli turkceli diger nesrler ise Anatol Ahteri Angeliaforos Safak ve Terakki idi Ikinci ve ucuncusu Amerika Xarici Numayendelikler uzre Komissarlar Surasi terefinden yaradilmisdir Dimitrius Nikolaydes de qaramanli turkceli Asya Asiya nesri ucun muraciet etse de lakin onun bunu teklifi redd edildi evezinde Osmanli turkcesinde Servet adli qezet cixardi Yevangelina Baltiya ve Ayse Kavak Yarim esrdir Konstantinopol qezetinin nasiri nin muellifi Nikolaydesin teklifinin redd edilmesinin sebebini izah eden hec bir melumat tapa bilmedikleri haqqinda yazirdilar MenbeBir evin qapisinda qaramanli turkcesiyle yazilmis yazi MASALAX Masallah Incesu Kayseri Yevangelia Balta Karamanli Yazinsal Mirasinin Ocaklarinda Madencilik 2019 Yapi Kredi Yayinlari 19 Yuzyil Osmanlica ve Karamanlica Yayinlarda Ezop un Hayati ve Masallari prep 2019 Libra Kitap Karamanlica Kitaplar Cozumlemeli Bibliyografya Cilt I 1718 1839 Karamanlidika Bibliographie Analytique Tome I 1718 1839 2018 Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari Gerci Rum Isek de Rumca Bilmez Turkce Sozleriz Karamanlilar ve Karamanlica Edebiyat Uzerine Arastirmalar 2012 Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari IstinadlarMisailidis 1986 p 134 Julia Krivoruchko Karamanli a new language variety in the Genizah T S AS 215 255 http www lib cam ac uk Taylor Schechter fotm july 2012 index html 2016 10 27 at the Wayback Machine Karamanli Turkish language and alphabet Omniglot 26 September 2022 tarixinde Istifade tarixi 1 July 2021 Hayati Develi Osmanli nin Dili Kesit Yayinlari Istanbul 2010 s 26 ISBN 978 605 4117 33 8 Michael Michalis N Borte Sagaster Theoharis Stavrides Introduction Sagaster Borte Theoharis Stavrides Birgitt Hoffmann redaktorlar Press and Mass Communication in the Middle East Festschrift for Martin Strohmeier 2018 02 28 v ISBN 9783863095277 Cited p xi 2023 08 07 at the Wayback Machine Balta Evangelia Ayșe Kavak Sagaster Borte Theoharis Stavrides Birgitt Hoffmann redaktorlar Publisher of the newspaper Konstantinoupolis for half a century Following the trail of Dimitris Nikolaidis in the Ottoman archives Press and Mass Communication in the Middle East Festschrift for Martin Strohmeier 2018 02 28 33 ISBN 9783863095277 Cited p 42