Solisitor (ing. Solicitor) — əsasən ümumi hüquq sistemli ölkələrdə ənənəvi olaraq hüquqi məsələlərlə məşğul olan hüquqşünas vəkil. Bir sıra ölkələrdə hökumətin yanında, yaxud dövlət departamentində və ya şəhər hökuməti yanında xüsusi hüquqi vəzifədir. Hər hansı hüquqşünasın solisitor kimi fəaliyyət göstərməsi üçün qanunla müəyyən edilmiş xüsusiyyətlərə malik olması tələb olunur, hansı ki bu tələblər müvafiq dövlətlərin qanunvericiliyində fərqli müəyyən edilir. Məsələn, İngiltərə və Uelsdə solisitorlara dair tələblər 1974-cü il tarixli Solisitorlar haqqında Qanunla tənzimlənir. Bəzi istisnalarla, fəaliyyətdə olan solisitorların sertifikatı olmalıdır. İngiltərədə solisitorlar sayca daha çoxdur. Onlar, əsas etibarilə, ümumi məsələlərlə bağlı hüquqi məsləhətlər verir və məhkəmə proseslərində çıxış edirlər.
, eləcə də , Avstraliyanın bəzi ştatlarında, Honkonqda, Cənubi Afrika Respublikasında (burada onlar attorney adlanırlar) və İrlandiyada hüquqi peşələr solisitorlar və barristerlər (bəzi dövlətlərdə advocate adlanırlar) arasında bölünür; adətən hüquqşünaslar bu iki tituldan birinə sahib olurlar. Şotlandiyada bu bölgü solisitorlar və vəkillər arasında aparılır. Baxmayaraq ki, hazırda Kanadada, Malayziyada, Yeni Zelandiyada, Sinqapurda və əksər Avstraliya ştatlarında hüquqi peşələrin praktiki məqsədlər üçün bölgüsü aparılmır və hüquqşünaslara "barrister və solisitor" tituluna sahib olmağa və təcrübədə da bu tituldan istifadə etməyə icazə verilir. Hətta bəzi hüquq məzunları iki tituldan biri ilə fəaliyyətə başlasalar da, sonradan digəri üzrə ixtisaslaşa bilirlər.
İngiltərə və Uels
1873-cü il tarixli Ali Məhkəmə haqqında Qanun əsasında Ali Məhkəmə yaradılanadək solisitorlar Kansler Məhkəməsində, attorneylər ümumi hüquq məhkəmələrində, proktorlar isə fəaliyyət göstərirdilər. 1873-cü ildən sonra, Kral və ya Kraliçanın Proktoru və Ümumi Attorney istisna olmaqla, hüquqşünasların "attorney" və "proktor" adlandırılmasına son qoyuldu və "İngiltərə və Uels Ali Məhkəməsinin Solisitoru" adı ilə əvəz edildi.Lordlar Palatasının məhkəmə aspektinin Ali Məhkəmə ilə dəyişdirildiyi gündən etibarən solisitorlar "İngiltərə və Uels Yuxarı Məhkəmələrinin Solisitoru" kimi adlandırılmağa başlandı.
"Attorney" termini İngilis hüququnda hələ də qanuna uyğun olaraq başqa bir şəxsin adından hərəkətlər etmək üçün səlahiyyət verilmiş şəxslərə münasibətdə istifadə olunur, hansı ki onların hüquq sahəsində ixtisaslaşmasına ehtiyac yoxdur. Son zamanlar, xüsusilə də əqli mülkiyyət sahəsində ixtisaslaşmış şəxslərə münasibətdə bu termin istifadə edilir.
İngilis hüquq sistemində solisitorlar adətən istənilən hüquq məsələsi ilə məşğul olur, o cümlədən məhkəmə proseslərində çıxış edirlər. Lakin onların yuxarı instansiya məhkəmələrində vəkil kimi çıxış etməsi üçün barrister tituluna sahib olmaları tələb olunur. Az ağır cinayətlərə məhkəmələrin böyük əksəriyyətini təşkil edən baxılır. Ağır cinayət işləri isə Magistratlar Məhkəməsində baxılmağa başlansa da, sonradan yuxarı instansiya məhkəmələrinə ötürülə bilər.
Mülki işlərin əksəriyyətinə qraflıq məhkəmələrində baxılır və belə işlər həmişə solisitorlara həvalə edilir. İddianın qiyməti £50,000 və daha artıq olduqda, eləcə də mülki işlər mürəkkəb olduqda həmin işlərə yuxarı instansiya məhkəmələrində baxılır. Bu zaman yuxarı instansiya məhkəmələrində, Kral Məhkəməsində və Apelyasiya Məhkəməsində ənənəvi olaraq barrister vəkil kimi çıxış edir. Keçmişdə barristerlərin ictimaiyyətlə birbaşa əlaqələri yox idi. Hazırda bu sərt ənənə aradan qaldırılıb. Hazırda solisitor vəkilləri geniş hüquqlara malik olmaqla bütün instansiya məhkəmələrində çıxış edə bilirlər. Eləcə də, hazırda insanlar müəyyən işlərin həlli üçün solisitora müraciət etmədən də barristerlərlə əlaqə saxlaya və onları vəkil kimi tuta bilirlər.
İngiltərə və Uelsdə solisitor kimi fəaliyyət göstərmək arzusunda olanlar sertifikat əldə etmək üçün illik ödəniş etməlidirlər. Həmin məbləğ solisitorların təmsil olunduğu İngiltərə və Uels Hüquq Cəmiyyyətinə ödənilir. Solisitorların Fəaliyyətinin Tənzimlənməsi Təşkilatı da həmin ödənişlər hesabına maliyyələşdirilsə də, Hüquq Cəmiyyətindən müstəqil, ayrılıqda fəaliyyət göstərir. Hər iki orqan solisitorların fəaliyyətinin peşəkar səviyyədə tənzimlənməsinin ümumi sistemini yaradırlar. Solisitorların fəaliyyəti barədə verilən şikayətlərin solisitor şirkətləri tərəfindən həlli qənaətbəxş olmadıqda, həmin şikayətlər Hüquqi Ombudsmana verilə bilər.
Xarici ölkələrdə ixtisaslaşmış hüquqşünaslar namizədin hüquqi bazasına əsaslanan QLTS qiymətləndirməsindən keçə bilərlər. Həmin qiymətləndirmədən keçmək üçün hər hansı hazırlıq və ya təcrübə tələb olunmur. Qiymətləndirmə iki mərhələ üzrə keçirilir: çoxsaylı seçmə testlər (14 mövzu üzrə 180 seçmə sual təqdim olunur) və OSCE1 və OSCE2 adlı iki praktiki qiymətləndirmə aparılır. Sonuncu, solisitorların əsas fəaliyyət sahələrinə (, vərəsəlik, mülkiyyət, mülki işlər və cinayət işləri) aid olan mövzular üzrə 9 yazılı, 3 şifahi və 3 qarışıq yazılı-şifahi sualların cavablandırılmasından ibarətdir. Sözügedən qiymətləndirmə əksər ümumi hüquq və roman-german hüquq sistemli dövlətlərin, o cümlədən ABŞ, Avstraliya, Cənubi Afrika Respublikası, Nigeriya, Braziliya, Argentina, Türkiyə, Rusiya, Çin, Cənubi Koreya, Yaponiya, Sinqapur, Hindistan, Pakistan, bütün Avropa İttifaqı ölkələri, eləcə də digər ölkələrin hüquqşünasları üçün açıqdır.
1990-cı il tarixli Məhkəmələr və hüquqi xidmətlər haqqında Qanunun qəbul edilməsi ilə İngiltərə və Uelsdə solisitorlar və barristerlərin vəzifələri arasındakı ciddi fərqlər qismən aradan qaldırıldı. Həmin Qanunda barristerlərin vəkil kimi çıxış etməklə bağlı monopoliyasının aradan qaldırılması və müəyyən hallarda solisitorlara nümayəndəlik səlahiyyətlərinin verilməsi nəzərdə tutulurdu. Bundan sonra solisitorlar aşağı instansiya məhkəmələrində daha çox görülməyə başladılar. Xüsusilə də, testlərdən keçmələri və nəticədə nümayəndəlik səlahiyyətlərinin artması ilə İngiltərə və Uelsin yuxarı instansiya məhkəmələrində və apelyasiya məhkəmələrində onların iştirakı ilə baxılan işlərin sayı artmağa başladı.
2004-cü ildə Ədliyyə Nazirliyinin adından çıxış edən Devid Klementi barrister və solisitorların fəaliyyətinin tənzimlənməsini yenidən nəzərdən keçirmişdir. Həmin ilin dekabrında məsələ ilə bağlı ən son layihəsini təqdim edən Devid Klementi hər iki fəaliyyətin vahid formada tənzimlənməsini təklif edirdi. Onun təkliflərinin əksəriyyəti 2007-ci il tarixli Hüquqi xidmətlər haqqında Qanunda təsbit olunmuşdur.
Hüquqi intizam praktikası haqqında Qanunun qəbul edilməsi (31 mart 2009) və Alternativ Biznes Strukturu orqanının (6 oktyabr 2011) yaradılması ilə barrister və solisitor arasındakı ciddi fərqlərin daha da aradan qaldırılması gözlənilirdi.
Honkonq
Honkonqda solisitorlar və barristerlər arasında fərqlər saxlanılır; belə ki, solisitorların fəaliyyəti Honkonq Hüquq Cəmiyyəti tərəfindən, barristerlərin fəaliyyəti isə Honkonq Vəkillər Kollegiyası tərəfindən tənzimlənir. Solisitor olmaq üçün hüquq üzrə bakalavr dərəcəsi və ya hüquq üzrə doktor ing. JD və ya buna bərabər tutulan dərəcə və bir illik P.C.LL kursu üzrə sertifikat almaq tələb olunur. Onlar həmçinin hüquq şirkəti ilə solisitor müqaviləsi bağlamaqla iki illik təcrübə keçməlidirlər. Honkonqda bütün solisitorlar Honkonqun yuxarı instansiya məhkəmələrinə qəbul edilirlər.
ABŞ
Tarixən Amerika Birləşmiş Ştatlarında kansler məhkəməsində işi mübahisələndirən vəkillərə solisitor deyilirdi. Müasir ABŞ-də isə solisitor ifadəsi hökumət üçün çalışan vəkillərə münasibətdə istifadə olunur.
Müxtəlif ştatlarda "solisitor" ifadəsi qəsəbə, şəhər və qraflıq vəkillərinə münasibətdə istifadə olunur. Belə ştatlara Delaver , Corciya , Massaçusets, Merilend, Nyu-Hempşir, Nyu-Cersi, Pensilvaniya, Ohayo, Rod-Aylend, Cənubi Karolina, Qərbi Virciniya ştatları daxildir.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- İngiltərə və Uels Hüquq Cəmiyyəti. Solisitorların Direktivi
Ədəbiyyat
- Aqşin Quliyev. Hüquq ensiklopediyası. Bakı, Qanun, 2007. 1108 s.
İstinadlar
- A Dictionary of Law (7 ed.), J Law and EA Martin, Oxford University Press, 2009, ISBN
- "Converting From Barrister To Solicitor". Aspiring Solicitors. 27.09.2015 tarixində . İstifadə tarixi: 10.04.2018.
- "Ex-Freshfields solicitor switches to the Bar". 02.04.2015 tarixində . İstifadə tarixi: 10.04.2018. - Oxford English Dictionary
- Solicitors Journal, 5 oktyabr 2009
- "Clementi Review of Legal Services". Legal Services Review. 05.10.2018 tarixində . İstifadə tarixi: 22.04.2009.
- "Legal disciplinary practice". 15.08.2014 tarixində . İstifadə tarixi: 05.10.2018.
- "Alternative business structures". 08.08.2014 tarixində . İstifadə tarixi: 05.10.2018.
- "The Law Society of Hong Kong : Hong Kong Solicitors". www.hklawsoc.org.hk. 18.12.2012 tarixində arxivləşdirilib.
- "Glossary of Terms" 2008-07-06 at the Wayback Machine Arkansas Territorial Briefs and Records, William H. Bowen School of Law, University of Arkansas at Little Rock, s.v. "Chancery". Retrieved 12 iyun 2009.
- Frederic Jesup Stimpson, Glossary of Technical Terms, Phrases, and Maxims of the Common Law, s.v. "Solicitors", (Boston: Little, Brown and Co., 1881), 273. - "Civil - Attorney General, Matt Denn - State of Delaware". delaware.gov. 02.06.2017 tarixində .
- "State Court Solicitor - Augusta, GA - Official Website". www.augustaga.gov. 10.07.2017 tarixində .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Solisitor ing Solicitor esasen umumi huquq sistemli olkelerde enenevi olaraq huquqi meselelerle mesgul olan huquqsunas vekil Bir sira olkelerde hokumetin yaninda yaxud dovlet departamentinde ve ya seher hokumeti yaninda xususi huquqi vezifedir Her hansi huquqsunasin solisitor kimi fealiyyet gostermesi ucun qanunla mueyyen edilmis xususiyyetlere malik olmasi teleb olunur hansi ki bu telebler muvafiq dovletlerin qanunvericiliyinde ferqli mueyyen edilir Meselen Ingiltere ve Uelsde solisitorlara dair telebler 1974 cu il tarixli Solisitorlar haqqinda Qanunla tenzimlenir Bezi istisnalarla fealiyyetde olan solisitorlarin sertifikati olmalidir Ingilterede solisitorlar sayca daha coxdur Onlar esas etibarile umumi meselelerle bagli huquqi meslehetler verir ve mehkeme proseslerinde cixis edirler elece de Avstraliyanin bezi statlarinda Honkonqda Cenubi Afrika Respublikasinda burada onlar attorney adlanirlar ve Irlandiyada huquqi peseler solisitorlar ve barristerler bezi dovletlerde advocate adlanirlar arasinda bolunur adeten huquqsunaslar bu iki tituldan birine sahib olurlar Sotlandiyada bu bolgu solisitorlar ve vekiller arasinda aparilir Baxmayaraq ki hazirda Kanadada Malayziyada Yeni Zelandiyada Sinqapurda ve ekser Avstraliya statlarinda huquqi peselerin praktiki meqsedler ucun bolgusu aparilmir ve huquqsunaslara barrister ve solisitor tituluna sahib olmaga ve tecrubede da bu tituldan istifade etmeye icaze verilir Hetta bezi huquq mezunlari iki tituldan biri ile fealiyyete baslasalar da sonradan digeri uzre ixtisaslasa bilirler Ingiltere ve Uels1873 cu il tarixli Ali Mehkeme haqqinda Qanun esasinda Ali Mehkeme yaradilanadek solisitorlar Kansler Mehkemesinde attorneyler umumi huquq mehkemelerinde proktorlar ise fealiyyet gosterirdiler 1873 cu ilden sonra Kral ve ya Kralicanin Proktoru ve Umumi Attorney istisna olmaqla huquqsunaslarin attorney ve proktor adlandirilmasina son qoyuldu ve Ingiltere ve Uels Ali Mehkemesinin Solisitoru adi ile evez edildi Lordlar Palatasinin mehkeme aspektinin Ali Mehkeme ile deyisdirildiyi gunden etibaren solisitorlar Ingiltere ve Uels Yuxari Mehkemelerinin Solisitoru kimi adlandirilmaga baslandi Attorney termini Ingilis huququnda hele de qanuna uygun olaraq basqa bir sexsin adindan hereketler etmek ucun selahiyyet verilmis sexslere munasibetde istifade olunur hansi ki onlarin huquq sahesinde ixtisaslasmasina ehtiyac yoxdur Son zamanlar xususile de eqli mulkiyyet sahesinde ixtisaslasmis sexslere munasibetde bu termin istifade edilir Ingilis huquq sisteminde solisitorlar adeten istenilen huquq meselesi ile mesgul olur o cumleden mehkeme proseslerinde cixis edirler Lakin onlarin yuxari instansiya mehkemelerinde vekil kimi cixis etmesi ucun barrister tituluna sahib olmalari teleb olunur Az agir cinayetlere mehkemelerin boyuk ekseriyyetini teskil eden baxilir Agir cinayet isleri ise Magistratlar Mehkemesinde baxilmaga baslansa da sonradan yuxari instansiya mehkemelerine oturule biler Mulki islerin ekseriyyetine qrafliq mehkemelerinde baxilir ve bele isler hemise solisitorlara hevale edilir Iddianin qiymeti 50 000 ve daha artiq olduqda elece de mulki isler murekkeb olduqda hemin islere yuxari instansiya mehkemelerinde baxilir Bu zaman yuxari instansiya mehkemelerinde Kral Mehkemesinde ve Apelyasiya Mehkemesinde enenevi olaraq barrister vekil kimi cixis edir Kecmisde barristerlerin ictimaiyyetle birbasa elaqeleri yox idi Hazirda bu sert enene aradan qaldirilib Hazirda solisitor vekilleri genis huquqlara malik olmaqla butun instansiya mehkemelerinde cixis ede bilirler Elece de hazirda insanlar mueyyen islerin helli ucun solisitora muraciet etmeden de barristerlerle elaqe saxlaya ve onlari vekil kimi tuta bilirler Ingiltere ve Uelsde solisitor kimi fealiyyet gostermek arzusunda olanlar sertifikat elde etmek ucun illik odenis etmelidirler Hemin mebleg solisitorlarin temsil olundugu Ingiltere ve Uels Huquq Cemiyyyetine odenilir Solisitorlarin Fealiyyetinin Tenzimlenmesi Teskilati da hemin odenisler hesabina maliyyelesdirilse de Huquq Cemiyyetinden musteqil ayriliqda fealiyyet gosterir Her iki orqan solisitorlarin fealiyyetinin pesekar seviyyede tenzimlenmesinin umumi sistemini yaradirlar Solisitorlarin fealiyyeti barede verilen sikayetlerin solisitor sirketleri terefinden helli qenaetbexs olmadiqda hemin sikayetler Huquqi Ombudsmana verile biler Xarici olkelerde ixtisaslasmis huquqsunaslar namizedin huquqi bazasina esaslanan QLTS qiymetlendirmesinden kece bilerler Hemin qiymetlendirmeden kecmek ucun her hansi hazirliq ve ya tecrube teleb olunmur Qiymetlendirme iki merhele uzre kecirilir coxsayli secme testler 14 movzu uzre 180 secme sual teqdim olunur ve OSCE1 ve OSCE2 adli iki praktiki qiymetlendirme aparilir Sonuncu solisitorlarin esas fealiyyet sahelerine vereselik mulkiyyet mulki isler ve cinayet isleri aid olan movzular uzre 9 yazili 3 sifahi ve 3 qarisiq yazili sifahi suallarin cavablandirilmasindan ibaretdir Sozugeden qiymetlendirme ekser umumi huquq ve roman german huquq sistemli dovletlerin o cumleden ABS Avstraliya Cenubi Afrika Respublikasi Nigeriya Braziliya Argentina Turkiye Rusiya Cin Cenubi Koreya Yaponiya Sinqapur Hindistan Pakistan butun Avropa Ittifaqi olkeleri elece de diger olkelerin huquqsunaslari ucun aciqdir 1990 ci il tarixli Mehkemeler ve huquqi xidmetler haqqinda Qanunun qebul edilmesi ile Ingiltere ve Uelsde solisitorlar ve barristerlerin vezifeleri arasindaki ciddi ferqler qismen aradan qaldirildi Hemin Qanunda barristerlerin vekil kimi cixis etmekle bagli monopoliyasinin aradan qaldirilmasi ve mueyyen hallarda solisitorlara numayendelik selahiyyetlerinin verilmesi nezerde tutulurdu Bundan sonra solisitorlar asagi instansiya mehkemelerinde daha cox gorulmeye basladilar Xususile de testlerden kecmeleri ve neticede numayendelik selahiyyetlerinin artmasi ile Ingiltere ve Uelsin yuxari instansiya mehkemelerinde ve apelyasiya mehkemelerinde onlarin istiraki ile baxilan islerin sayi artmaga basladi 2004 cu ilde Edliyye Nazirliyinin adindan cixis eden Devid Klementi barrister ve solisitorlarin fealiyyetinin tenzimlenmesini yeniden nezerden kecirmisdir Hemin ilin dekabrinda mesele ile bagli en son layihesini teqdim eden Devid Klementi her iki fealiyyetin vahid formada tenzimlenmesini teklif edirdi Onun tekliflerinin ekseriyyeti 2007 ci il tarixli Huquqi xidmetler haqqinda Qanunda tesbit olunmusdur Huquqi intizam praktikasi haqqinda Qanunun qebul edilmesi 31 mart 2009 ve Alternativ Biznes Strukturu orqaninin 6 oktyabr 2011 yaradilmasi ile barrister ve solisitor arasindaki ciddi ferqlerin daha da aradan qaldirilmasi gozlenilirdi HonkonqHonkonqda solisitorlar ve barristerler arasinda ferqler saxlanilir bele ki solisitorlarin fealiyyeti Honkonq Huquq Cemiyyeti terefinden barristerlerin fealiyyeti ise Honkonq Vekiller Kollegiyasi terefinden tenzimlenir Solisitor olmaq ucun huquq uzre bakalavr derecesi ve ya huquq uzre doktor ing JD ve ya buna beraber tutulan derece ve bir illik P C LL kursu uzre sertifikat almaq teleb olunur Onlar hemcinin huquq sirketi ile solisitor muqavilesi baglamaqla iki illik tecrube kecmelidirler Honkonqda butun solisitorlar Honkonqun yuxari instansiya mehkemelerine qebul edilirler ABSTarixen Amerika Birlesmis Statlarinda kansler mehkemesinde isi mubahiselendiren vekillere solisitor deyilirdi Muasir ABS de ise solisitor ifadesi hokumet ucun calisan vekillere munasibetde istifade olunur Muxtelif statlarda solisitor ifadesi qesebe seher ve qrafliq vekillerine munasibetde istifade olunur Bele statlara Delaver Corciya Massacusets Merilend Nyu Hempsir Nyu Cersi Pensilvaniya Ohayo Rod Aylend Cenubi Karolina Qerbi Virciniya statlari daxildir Hemcinin baxXarici kecidlerIngiltere ve Uels Huquq Cemiyyeti Solisitorlarin DirektiviEdebiyyatAqsin Quliyev Huquq ensiklopediyasi Baki Qanun 2007 1108 s IstinadlarA Dictionary of Law 7 ed J Law and EA Martin Oxford University Press 2009 ISBN 9780191726729 Converting From Barrister To Solicitor Aspiring Solicitors 27 09 2015 tarixinde Istifade tarixi 10 04 2018 Ex Freshfields solicitor switches to the Bar 02 04 2015 tarixinde Istifade tarixi 10 04 2018 Oxford English Dictionary Solicitors Journal 5 oktyabr 2009 Clementi Review of Legal Services Legal Services Review 05 10 2018 tarixinde Istifade tarixi 22 04 2009 Legal disciplinary practice 15 08 2014 tarixinde Istifade tarixi 05 10 2018 Alternative business structures 08 08 2014 tarixinde Istifade tarixi 05 10 2018 The Law Society of Hong Kong Hong Kong Solicitors www hklawsoc org hk 18 12 2012 tarixinde arxivlesdirilib Glossary of Terms 2008 07 06 at the Wayback Machine Arkansas Territorial Briefs and Records William H Bowen School of Law University of Arkansas at Little Rock s v Chancery Retrieved 12 iyun 2009 Frederic Jesup Stimpson Glossary of Technical Terms Phrases and Maxims of the Common Law s v Solicitors Boston Little Brown and Co 1881 273 Civil Attorney General Matt Denn State of Delaware delaware gov 02 06 2017 tarixinde State Court Solicitor Augusta GA Official Website www augustaga gov 10 07 2017 tarixinde