Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Adi Asiya fili (lat. Elephas maximus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin xortumlular dəstəsinin fillər fəsiləsinin asiya fili cinsinə aid heyvan növü.
| Adi Asiya fili | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Yarımsinif: Klad: İnfrasinif: Dəstəüstü: Klad: Klad: Dəstə: Yarımdəstə: Klad: Klad: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Adi Asiya fili | ||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
Görünüşü
Bədəninin uzunluğu 5,5 - 6,4 m. Çiyinlərində hündürlüyü 2,5-3 metrdir. Çəkisi 5 tona yaxındır. Gövdəsi massivdir. (Ölçüləri Afrika fillərinin qulaqlarından kiçik olan)pərvari iri qulaqları, xırda gözləri və ucunda uzun əzələli xortumu olan nəhəng başı var. Xortumu uzanmış burnu və aşağı dodağından əmələ gəlib. Xortumunun ucunda bir dənə dorsal, ilişkən, barmaqvari uzantı var. Əzaları hündür, sütünvari və beşbarmaqlıdır. Barmaqları ümumi dəri ilə örtülmüşlər, ancaq üzdən sezilirlər. Qabaq əzalarında beş , dal əzalarında isə dörd dırnaqcıq var. Rəngi tünd-bozdan qonura qədər dəyişir. Dərisinin üstündə nahamvar, müxtəlif qalınlıqda epidermal şişlər var. Piy və tər vəzisi yoxdur. Yetkin fillərin tükü seyrək, qılvaridir. Qıcgah ətrafında spesifik dəri vəzisi var. Sinəsində bir cüt məməsi var. Yuxarı, üçüncü kəsici dişlərinin çəkisi 20-25 kq. uzunluğu isə 1,5 metrdir, və ancaq erkəklərdə olur.
Areal
Hindistanda, Şri-Lankada, Birmada, Nepalda, Butanda, Banqladeşdə, Kambocada, Laosda, Vyetnamda, Malayziyada, Kalimantan adasında, Sumatrada, Çinin Yunnan əyalətində yaşayırlar. Sıx cəngəlliklərdən, hündür ot örtüklü savannalara qədər müxtəlif landşaftlarda yayılıblar. Adətən yaşlı dişinin başçılığı ilə 15-30 baş sürülərdə dolanırlar.
Qidalanması
Bitkilərlə qidalanırlar.
Çoxalması
Çoxalmasında mövsümlülük yoxdur. Boğaz olma müddəti 20-22 aydır. Dişi hərəsinin çəkisi 90 kq. və çiyinlərdində hündürlüyü 1 metr olan iki bala gətirir. Cinsi yetkinliyi 9-12 yaşdan başlayır. Həyatı ərzində dişi dörd dəfə balalayır.
Sayları
1986-cı ildə ümumi sayları 28-42 min idi: Hindistanda, Butanda və Banqladeşdə -10-15 min baş (1978); Andaman adalarında -30(1977); Kalimantanda - 2 min (1978); Birmada -5 min (1977); Yunnanda - 1 min; Kambocada, Laosda və Vyetnamda -3500-5000 (1978); Malaysiyə 3 min-6 min(1978); Nepalda -50; Şri-Lankada - 2 min-4 min; Sumatrada -300; Tailandda 2500-4500(1978)
Saylarının azalması öldürülməsi və mühitinin məhv olunması ilə bağlıdır.
Yaxşı əhliləşirlər. Qədimdən onları ev heyvanları kimi daşınmada, ağır işlərdə istifadə edirlər.
Daxil olduqları arealın əksər hissəsində qanunla qorunurlar.
Yarımnövləri
- (Elephas maximus indicus)
- (Elephas maximus maximus)
- Sumatra fili (Elephas maximus sumatrensis)
- Borneo fili (Elephas maximus borneensis)
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Adi Asiya fili lat Elephas maximus heyvanlar aleminin xordalilar tipinin memeliler sinfinin xortumlular destesinin filler fesilesinin asiya fili cinsine aid heyvan novu Adi Asiya filiElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Klad Klad XoanlarKlad Klad Klad Klad Klad Sinifustu DordayaqlilarKlad Klad Sinif MemelilerKlad Klad Klad Klad Klad Klad Klad Yarimsinif Vehsi heyvanlarKlad EuteriyalarInfrasinif PlasentalilarDesteustu AfroterilerKlad Klad Deste XortumlularYarimdeste Klad Klad Fesileustu Fesile FillerYarimfesile Triba Cins Asiya filiNov Adi Asiya filiBeynelxalq elmi adiElephas maximus L 1758 Sekil axtarisiITIS 584938NCBI 9783EOL 997407FW 104147GorunusuBedeninin uzunlugu 5 5 6 4 m Ciyinlerinde hundurluyu 2 5 3 metrdir Cekisi 5 tona yaxindir Govdesi massivdir Olculeri Afrika fillerinin qulaqlarindan kicik olan pervari iri qulaqlari xirda gozleri ve ucunda uzun ezeleli xortumu olan neheng basi var Xortumu uzanmis burnu ve asagi dodagindan emele gelib Xortumunun ucunda bir dene dorsal ilisken barmaqvari uzanti var Ezalari hundur sutunvari ve besbarmaqlidir Barmaqlari umumi deri ile ortulmusler ancaq uzden sezilirler Qabaq ezalarinda bes dal ezalarinda ise dord dirnaqciq var Rengi tund bozdan qonura qeder deyisir Derisinin ustunde nahamvar muxtelif qalinliqda epidermal sisler var Piy ve ter vezisi yoxdur Yetkin fillerin tuku seyrek qilvaridir Qicgah etrafinda spesifik deri vezisi var Sinesinde bir cut memesi var Yuxari ucuncu kesici dislerinin cekisi 20 25 kq uzunlugu ise 1 5 metrdir ve ancaq erkeklerde olur ArealHindistanda Sri Lankada Birmada Nepalda Butanda Banqladesde Kambocada Laosda Vyetnamda Malayziyada Kalimantan adasinda Sumatrada Cinin Yunnan eyaletinde yasayirlar Six cengelliklerden hundur ot ortuklu savannalara qeder muxtelif landsaftlarda yayiliblar Adeten yasli disinin basciligi ile 15 30 bas surulerde dolanirlar QidalanmasiBitkilerle qidalanirlar CoxalmasiCoxalmasinda movsumluluk yoxdur Bogaz olma muddeti 20 22 aydir Disi heresinin cekisi 90 kq ve ciyinlerdinde hundurluyu 1 metr olan iki bala getirir Cinsi yetkinliyi 9 12 yasdan baslayir Heyati erzinde disi dord defe balalayir Saylari1986 ci ilde umumi saylari 28 42 min idi Hindistanda Butanda ve Banqladesde 10 15 min bas 1978 Andaman adalarinda 30 1977 Kalimantanda 2 min 1978 Birmada 5 min 1977 Yunnanda 1 min Kambocada Laosda ve Vyetnamda 3500 5000 1978 Malaysiye 3 min 6 min 1978 Nepalda 50 Sri Lankada 2 min 4 min Sumatrada 300 Tailandda 2500 4500 1978 Saylarinin azalmasi oldurulmesi ve muhitinin mehv olunmasi ile baglidir Yaxsi ehlilesirler Qedimden onlari ev heyvanlari kimi dasinmada agir islerde istifade edirler Daxil olduqlari arealin ekser hissesinde qanunla qorunurlar Yarimnovleri Elephas maximus indicus Elephas maximus maximus Sumatra fili Elephas maximus sumatrensis Borneo fili Elephas maximus borneensis IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 2001 Mammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0Hemcinin bax