Erol Güngör (türk. Erol Güngör; 25 noyabr 1938, Kırşəhər – 24 aprel 1983, İstanbul) – Türkiyə sosial-psixoloqu, tarixçisi, filosofu.
Erol Güngör | |
---|---|
türk. Erol Güngör | |
Doğum tarixi | 25 noyabr 1938 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 24 aprel 1983 (44 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
İş yeri | |
Təhsili |
|
Həyatı
Erol Güngör 25 noyabr 1938-ci ildə Kırşehirdə doğulub. Atası Abdulla Səbri bəy, anası Zeliha Gülşən xanımdır. İbtidai, orta və lisey təhsilini Kırşehirdə almışdır. Erol Güngörün tərbiyə və təhsilində Əxi Evrən camesinin imamı olan babası Hafiz Osman Əfəndi mühüm rol oynamışdır.
Təhsili
Liseydə oxuduğu dönəmdə özəl şəkildə ərəb dili dərsi almışdır. Həmin illərdə Türk-islam kültür tarixinin önəmli əsərlərini oxumağa başlamış, bu onun sonrakı elmi həyatının mühüm bir tərəfini təşkil edəcək olan milli və dini kültür dəyərlərinə ilgisinin təməlini qoymuşdur.
Erol Güngör 1956-cı ildə İstanbul Universitetinin Hüquq fakültəsinə qəbul olunmuşdur. Burada müəllimi Fəthi Gemuhluoğlu onu Mümtaz Turhanla tanış etmişdir. Professor Mümtaz Turhanın təşviqi ilə hüquq fakültəsindən ayrılıb İstanbul Üniversitetinin Ədəbiyyat fakültəsinə keçmişdir. 1961-ci ildə bu fakültədən fəlsəfə ixtisası üzrə məzun olmuşdur.
1961-ci ildə İstanbul Universitetinin Təcrübi psixologiya kafedrasında assisent olmuşdur. Fransız və ingilis dillərini öyrənən Erol Güngör, misafir professor olan Hainsin assisenti olmuş, onun mühazirələrini türkçəyə çevirmişdir. Bu sırada Türkiyədə yeni bir elm sahəsi olan sosial-psixologiyaya yönəlmişdir. Bu sahənin önəmli əsərlərindən Krech və Crithfieldin “Sosial psixologiya” kitabını türkcəyə çevirmışdir. 1965-ci ildə professor elmi rəhbərliyi ilə “Kəlami (verbal) yapılarda estetik organizasyon” adlı dissertasiyası ilə elmlər doktoru adını almışdır.
1966-cı ildə ABŞ-nin tanınmış sosial-psixoloq dəvəti ilə Amerikaya getmişdir. Bu universitenin Davranış Elmləri İnstitutunda millətlərarası bir heyətin araşdırmalarına qatılmışdır. Sosial-psixologiyadan mühazirə və seminarlar aparmışdır.
“Şəxslərarası ixtilafların çözümündə dilin rolu” mövzusunda araşdırması ilə 1970-ci ildə dosent elmi dərəci almışdır. Akademik çalışmaları ilə yanaşı nüfuzlu dərgilərlə əməkdaşlıq etmişdir. Erol Güngör universitetdə verdiyi dərslərlə, elmi araşdırmaları ilə Türkiyədə sosial-psixologiya ixtisasını önəmli bir elm sahəsi halına gətirmişdir. Dövlət Planlama Təşkilatı, Türkiyə Cumhuriyyəti Milli Eğitim Bakanlığı və Kültür Bakanlığının müxtəlif komissiyalarında fəaliyyət göstərən Erol Güngör 1978-ci ildə “Dəyərlər psixologiyası üzərində araşdırmalar” adlı dissertasiyası ilə professor elmi adlna layıq görülmüşdür.
Ailəsi
Hazırda İstanbul Universitetinin Ədəbiyyat fakültəsinin professor olan evlilikdən bir övladı vardır.
Vəfatı
1982-ci ilin 21 iyulunda Konya Səlçuq Universitetinə rektor təyin edilmişdir. Bu vəzifədə olarkən 24 aprel 1983-cü ildə geçirdiyi ürək infarktı nəticəsində 45 yaşında dünyasını dəyişmişdir. İstanbulda dəfn edilmişdir.
Yaradıcılığı
Erol Güngör gənçlik illərində Ziya Gökalpdan büyük ölçüdə təsirlənmişdir. “İslamın bugünkü məsələləri” adlı kitabı onun yaradıcılığında önəmli yer tutur. Bu kitab 1980-ci illərdə yüksəlməyə başlayan “siyasi islam” cəryanına yönəlik bir təhlil kimi anlaşıla bilər. XIX yüzildə islamın ortaya qoyduğu mədəniyyətin məğlub olduğunu, ancaq təməl probleminin, modern həyata uyğun bir hüquq sisteminin yenidən yaradılmasında olduğuna diqqət çəkir; ictihad qapısının qapalı olduğu görüşünü araşdırır və islamın, öz içində tutarlı və dəngəli bir dəyərlər sistemi olduğunu, özəlliklə XX yüzilin islam prinsiplərinə çox geniş bir uyğulama sahəsi verə biləcəyini irəli sürür.
Erol Güngörün yazıları “Türk Yurdu”, “Hisar”, “Türk Birliği”, “Töre”, “Türk Edebiyatı,” “Türk Kültürü”, “Milli Eğitim ve Kültür”, “Milli Kültür”, “Toprak” və “Diriliş” dərgiləri ilə yanaşı, “Millet”, “Her Gün”, “Yeni Düşünce”, “Yeni Sözcü”, “Yol”, “Ayrıntılı Haber”, “Yeni İstanbul” və “Orta Doğu” qəzetlərində dərc olunmuşdur. Yaradıcılığının ən məhsuldar dönəmi 1970-ci illərdir. İstisnasız olaraq bütün əsərlərində ənənə - xalq, kültür, din və şəhsiyyət müstəvisində çözülməkdədir. Erol Güngörün mühafizəkarlığı statikliyə qapalı, dəyişimlərə və yenilikçiliyə açıqdır.
Əsərlərində Türk toplumunun Tənzimat dövründən başlayaraqi yaşadığı kimlik probleminə və kültür böhranına ağırlıq vermişdir.
Bütövlükdə on səkkiz kitabın müəllifi olan Erol Güngörün əsərlərinin bir qismi tərcümə mətnlərindən ibarətdir. Onun monoqrafiya, məqalə, esse, ensiklopediya maddəsi və tərcümə əsərlərinin ümumi sayı 300-dən artıqdır. Erol Güngör həmçinin Emin İşık, Yaşar Erol və Əhməd Tekin ilə birlikdə orta məktəb və liseylər için əxlaq, Səbri Özbaydar, Belma Özbaydar və Ayhan Songar ilə birlikdə lisey və ai məktəblər üçün üçün psixologiya dərslikləri yazmışdır.
Erol Güngörun ərəb, fars, ingilis və fransız dillərinə yiyələnməsi onun araşdırmalarının elmi tutumunu və əhatə dairəsini genişləndirmişdir. Onun yaradıcılığı haqqında Murad Yılmazın “Erol Güngör” (Ankara, 2006), Aytekin Ersalın “Türkiyədə ulus dövlət və Ziya Gökalp, Mümtaz Turhan, Erol Güngör” (İstanbul, 2012), Cəfər Vayninin “Türk düşüncə həyatında Erol Güngör” (İstanbul, 2014), Adil Ciftçinin “Erol Güngör” (Ankara: 2018), Tahsin Yazganın “Bozkırın məfkurəsi Erol Güngör: din və toplum anlayışı” (İstanbul, 2018) adlı araşdırmaları yayınlanmışdır.
Kitabları
- Ahlak Psikolojisi ve Sosyal Ahlak
- Dünden Bugüne Tarih Kültür ve Milliyetçilik
- İslam'ın Bugünkü Meseleleri
- İslam Tasavvufunun Meseleleri
- Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik
- Sosyal Meseleler ve Aydınlar
- Türk Kültürü ve Milliyetçilik
- Türkiye'de Misyoner Faaliyetleri
- Tarihte Türkler
- Kelami Sahada Estetik Yapı Organizasyonu
- Şahıslar Arası İhtilafların Çözümünde Lisanın Rolü
- Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar
Tərcümə əsərləri
- Paul Hazard. Batı Düşüncesindeki Büyük Değişme
- Robert Bingham Downs. Dünyayı Değiştiren Kitaplar
- David Krech ve Richard S. Crutchfield. Sosyal Psikoloji
- Kenneth Boulding. Yirminci Asrın Manası
- Raymond Aron. Sınıf Mücadelesi
Haqqında yazılan kitablar
- Murad Yılmaz. Erol Güngör, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı yayınları, 2006, 284 s.
- Aytekin Ersal. Türkiyede Ulus Devlet ve Ziya Gökalp, Mümtaz Turhan Erol Güngör,İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2012,541s.
- Cafer Vayni. Türk Düşünce Hayatında Erol Güngör, İstanbul: Akıl Fikir Yayınları, 2014, 330 s.
- Adil Ciftçi. Erol Güngör, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2018, 144 s.
- Tahsin Yazgan. Bozkırın məfkurəsi Erol Güngör: din və toplum anlayışı, İstanbul: Altınordu Yayınları, 2018, 297s.
İstinadlar
- "Erol Güngör.com" adli şahsi websitesi". 31 Temmuz 2014. 8 Ağustos 2014 tarixində .
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Erol Gungor turk Erol Gungor 25 noyabr 1938 Kirseher 24 aprel 1983 Istanbul Turkiye sosial psixoloqu tarixcisi filosofu Erol Gungorturk Erol GungorDogum tarixi 25 noyabr 1938 1938 11 25 Dogum yeri Kirseher Kirseher ili TurkiyeVefat tarixi 24 aprel 1983 1983 04 24 44 yasinda Vefat yeri Istanbul Istanbul ili TurkiyeDefn yeri Zencirliquyu qebiristanligiIs yeri Selcuq UniversitetiTehsili Istanbul Universitetinin edebiyyat fakultesi d Istanbul Universitetinin Huquq bolmesiHeyatiErol Gungor 25 noyabr 1938 ci ilde Kirsehirde dogulub Atasi Abdulla Sebri bey anasi Zeliha Gulsen xanimdir Ibtidai orta ve lisey tehsilini Kirsehirde almisdir Erol Gungorun terbiye ve tehsilinde Exi Evren camesinin imami olan babasi Hafiz Osman Efendi muhum rol oynamisdir Tehsili Liseyde oxudugu donemde ozel sekilde ereb dili dersi almisdir Hemin illerde Turk islam kultur tarixinin onemli eserlerini oxumaga baslamis bu onun sonraki elmi heyatinin muhum bir terefini teskil edecek olan milli ve dini kultur deyerlerine ilgisinin temelini qoymusdur Erol Gungor 1956 ci ilde Istanbul Universitetinin Huquq fakultesine qebul olunmusdur Burada muellimi Fethi Gemuhluoglu onu Mumtaz Turhanla tanis etmisdir Professor Mumtaz Turhanin tesviqi ile huquq fakultesinden ayrilib Istanbul Universitetinin Edebiyyat fakultesine kecmisdir 1961 ci ilde bu fakulteden felsefe ixtisasi uzre mezun olmusdur 1961 ci ilde Istanbul Universitetinin Tecrubi psixologiya kafedrasinda assisent olmusdur Fransiz ve ingilis dillerini oyrenen Erol Gungor misafir professor olan Hainsin assisenti olmus onun muhazirelerini turkceye cevirmisdir Bu sirada Turkiyede yeni bir elm sahesi olan sosial psixologiyaya yonelmisdir Bu sahenin onemli eserlerinden Krech ve Crithfieldin Sosial psixologiya kitabini turkceye cevirmisdir 1965 ci ilde professor elmi rehberliyi ile Kelami verbal yapilarda estetik organizasyon adli dissertasiyasi ile elmler doktoru adini almisdir 1966 ci ilde ABS nin taninmis sosial psixoloq deveti ile Amerikaya getmisdir Bu universitenin Davranis Elmleri Institutunda milletlerarasi bir heyetin arasdirmalarina qatilmisdir Sosial psixologiyadan muhazire ve seminarlar aparmisdir Sexslerarasi ixtilaflarin cozumunde dilin rolu movzusunda arasdirmasi ile 1970 ci ilde dosent elmi dereci almisdir Akademik calismalari ile yanasi nufuzlu dergilerle emekdasliq etmisdir Erol Gungor universitetde verdiyi derslerle elmi arasdirmalari ile Turkiyede sosial psixologiya ixtisasini onemli bir elm sahesi halina getirmisdir Dovlet Planlama Teskilati Turkiye Cumhuriyyeti Milli Egitim Bakanligi ve Kultur Bakanliginin muxtelif komissiyalarinda fealiyyet gosteren Erol Gungor 1978 ci ilde Deyerler psixologiyasi uzerinde arasdirmalar adli dissertasiyasi ile professor elmi adlna layiq gorulmusdur Ailesi Hazirda Istanbul Universitetinin Edebiyyat fakultesinin professor olan evlilikden bir ovladi vardir Vefati 1982 ci ilin 21 iyulunda Konya Selcuq Universitetine rektor teyin edilmisdir Bu vezifede olarken 24 aprel 1983 cu ilde gecirdiyi urek infarkti neticesinde 45 yasinda dunyasini deyismisdir Istanbulda defn edilmisdir YaradiciligiErol Gungor genclik illerinde Ziya Gokalpdan buyuk olcude tesirlenmisdir Islamin bugunku meseleleri adli kitabi onun yaradiciliginda onemli yer tutur Bu kitab 1980 ci illerde yukselmeye baslayan siyasi islam ceryanina yonelik bir tehlil kimi anlasila biler XIX yuzilde islamin ortaya qoydugu medeniyyetin meglub oldugunu ancaq temel probleminin modern heyata uygun bir huquq sisteminin yeniden yaradilmasinda olduguna diqqet cekir ictihad qapisinin qapali oldugu gorusunu arasdirir ve islamin oz icinde tutarli ve dengeli bir deyerler sistemi oldugunu ozellikle XX yuzilin islam prinsiplerine cox genis bir uygulama sahesi vere bileceyini ireli surur Erol Gungorun yazilari Turk Yurdu Hisar Turk Birligi Tore Turk Edebiyati Turk Kulturu Milli Egitim ve Kultur Milli Kultur Toprak ve Dirilis dergileri ile yanasi Millet Her Gun Yeni Dusunce Yeni Sozcu Yol Ayrintili Haber Yeni Istanbul ve Orta Dogu qezetlerinde derc olunmusdur Yaradiciliginin en mehsuldar donemi 1970 ci illerdir Istisnasiz olaraq butun eserlerinde enene xalq kultur din ve sehsiyyet mustevisinde cozulmekdedir Erol Gungorun muhafizekarligi statikliye qapali deyisimlere ve yenilikciliye aciqdir Eserlerinde Turk toplumunun Tenzimat dovrunden baslayaraqi yasadigi kimlik problemine ve kultur bohranina agirliq vermisdir Butovlukde on sekkiz kitabin muellifi olan Erol Gungorun eserlerinin bir qismi tercume metnlerinden ibaretdir Onun monoqrafiya meqale esse ensiklopediya maddesi ve tercume eserlerinin umumi sayi 300 den artiqdir Erol Gungor hemcinin Emin Isik Yasar Erol ve Ehmed Tekin ile birlikde orta mekteb ve liseyler icin exlaq Sebri Ozbaydar Belma Ozbaydar ve Ayhan Songar ile birlikde lisey ve ai mektebler ucun ucun psixologiya derslikleri yazmisdir Erol Gungorun ereb fars ingilis ve fransiz dillerine yiyelenmesi onun arasdirmalarinin elmi tutumunu ve ehate dairesini genislendirmisdir Onun yaradiciligi haqqinda Murad Yilmazin Erol Gungor Ankara 2006 Aytekin Ersalin Turkiyede ulus dovlet ve Ziya Gokalp Mumtaz Turhan Erol Gungor Istanbul 2012 Cefer Vayninin Turk dusunce heyatinda Erol Gungor Istanbul 2014 Adil Ciftcinin Erol Gungor Ankara 2018 Tahsin Yazganin Bozkirin mefkuresi Erol Gungor din ve toplum anlayisi Istanbul 2018 adli arasdirmalari yayinlanmisdir KitablariAhlak Psikolojisi ve Sosyal Ahlak Dunden Bugune Tarih Kultur ve Milliyetcilik Islam in Bugunku Meseleleri Islam Tasavvufunun Meseleleri Kultur Degismesi ve Milliyetcilik Sosyal Meseleler ve Aydinlar Turk Kulturu ve Milliyetcilik Turkiye de Misyoner Faaliyetleri Tarihte Turkler Kelami Sahada Estetik Yapi Organizasyonu Sahislar Arasi Ihtilaflarin Cozumunde Lisanin Rolu Degerler Psikolojisi Uzerine ArastirmalarTercume eserleriPaul Hazard Bati Dusuncesindeki Buyuk Degisme Robert Bingham Downs Dunyayi Degistiren Kitaplar David Krech ve Richard S Crutchfield Sosyal Psikoloji Kenneth Boulding Yirminci Asrin Manasi Raymond Aron Sinif MucadelesiHaqqinda yazilan kitablarMurad Yilmaz Erol Gungor Ankara Kultur ve Turizm Bakanligi yayinlari 2006 284 s Aytekin Ersal Turkiyede Ulus Devlet ve Ziya Gokalp Mumtaz Turhan Erol Gungor Istanbul Otuken Nesriyat 2012 541s Cafer Vayni Turk Dusunce Hayatinda Erol Gungor Istanbul Akil Fikir Yayinlari 2014 330 s Adil Ciftci Erol Gungor Ankara Ankara Okulu Yayinlari 2018 144 s Tahsin Yazgan Bozkirin mefkuresi Erol Gungor din ve toplum anlayisi Istanbul Altinordu Yayinlari 2018 297s Istinadlar Erol Gungor com adli sahsi websitesi 31 Temmuz 2014 8 Agustos 2014 tarixinde Xarici kecidler