Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ceyn Eyr (ing. Jane Eyre) — İlk nəşrində o, ingilis yazıçısı Şarlotta Brontenin “Karrer Bel” təxəllüsü ilə nəşr olunan “Ceyn Eyr: Avtobioqrafiyası” (ing. Jane Eyre: An Autobiography) adı ilə işıq üzü görmüşdür. Şarlotta Brontenin ilk çapdan çıxmış romanıdır.
| Ceyn Eyr | |
|---|---|
| ing. Jane Eyre | |
 | |
| Janr | Məhəbbət romanı |
| Müəllif | Şarlotta Bronte |
| Orijinal dili | İngilis dili |
| Nəşr ili | 1847 |
| Nəşriyyat | Smith, Elder & Co.[d] |
| Elektron versiya | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Nəşri
Roman ilk dəfə 1847-ci ildə London nəşriyyatı "Smith, Elder & Company" tərəfindən "Ceyn Eyr: Avtobioqrafiyası"; Müəllifin adı Karrer Bel təxəllüsü ilə gizlədilib. Nəşrdən dərhal sonra kitab oxucuların məhəbbətini və tənqidçilərin, o cümlədən Brontenin ikinci nəşri həsr etdiyi Vilyam Tekkerey tərəfindən yaxşı rəylər qazandı. Romanın ilkin tənqidi qəbulu onun dini əsər kimi hazırkı reputasiyası ilə tamamilə ziddiyyət təşkil edir. 1848-ci ildə Yelizabet Riqbi, "The Quarterly Review" jurnalında Ceyn Eyri nəzərdən keçirərək, onu "çox anti-xristian kompozisiya" adlandırdı. O, yazırdı: “Biz hakimiyyəti alt-üst edən və bütün insani və İlahi qanunları pozan ağıl və düşüncə tonunun Ceyn Eyrin yazdığı ilə eyni olduğunu bəyan etməkdən çəkinmirik”.
Süjet
Hekayə birinci şəxsin dilindən danışılır və III Qeorqun hakimiyyətinin sonunda İngiltərənin şimal hissəsində bir yerdə baş verir. Ceyn Eyrin valideynləri çox gənc ikən öldü və o, anasının qardaşı cənab Rid tərəfindən himayəyə götürüldü, lakin bir müddət sonra Cənab Rid dünyadan köçür. Hekayə Ceyn cəmi on yaşında olanda başlayır. O, möhkəm xarakterli, kövrək, həssas uşaqdır. Ceyn dayıuşaqları Con, Eliza və Gorgiana birlikdə hökmdar və eqoist qadın olan xalası Sara Ridin sahib olduğu Qeytşid mülkündə yaşayır. Evdəki hər kəs balaca Ceynlə çox ədalətsiz davranır. Ceyn həqiqətən də xalasının sevgisini qazanmaq istəyir, amma xalası ona güclə dözür. Fakt budur ki, Ceynin valideynlərinin evliliyi səhv idi - anası yaxşı ailənin qızı olduğu halda kasıb vikarla evləndi, buna görə də qardaşı cənab Riddən başqa bütün ailə ondan imtina etdi. Ceynin yalnız qulluqçu Bessi Li ilə az-çox yaxşı münasibətləri var. Bir gün münaqişə kritik həddə çatır. Con Rid Ceynin başını əzdi və o, yenidən vurmaq istəyəndə Ceyn,hirsli halda Cona tərəf qaçdı. Dərhal qışqırıqlara tərəf qaçan xanım Rid həmişəki kimi Ceynin yarasını görmədi və onu Cənab Ridin öldüyü "qırmızı otağa" göndərməklə cəzalandırdı. Ceyn başqa cür cəzalanmaq üçün yalvarır, amma boş yerə. O, fikirləşirdiki əmisinin ruhu hələdə "qırmızı otaq"da yaşayır. Ceyn qorxudan halı pisləşir və huşunu itirir. Xanım Ridin çağırdığı əczaçı cənab Loyd vəziyyəti başa düşərək, xanım Ridə qızı məktəbə göndərməyi məsləhət görür. Xanım Ridin seçimi Lovud Qızlar Məktəbinin üzərinə düşür, lakin o, məktəbin tərbiyəçisi cənab Brokleherstdan hamıya qızın yalançı olduğunu xəbərdar etməsini xahiş edir. O gedəndə Ceyn qəzəblənir, xalasına olan nifrətini dilə gətirir və qışqırır ki, əslində yalançı o deyil, xalasıdır, uşaqları da yalançı kimi böyüyür (xüsusilə də onun kiçik qızı Gorgiana), o, xalasını heç vaxt bağışlamayacaq. Yalan danışmaqda və iyrənc bir xarakterə sahib olmaqda ictimaiyyətin qarşısında ittiham olunmasına baxmayaraq, Ceynin tələbələri və müəllimləri ilə münasibətləri yaxşı olur. Onu biliyi, mətanəti və xristian təvazökarlığı Helen Bernsi və direktor Maria Temple heyran edir. Ceyn çox oxuyur və mümkün qədər çox şey öyrənməyə çalışır. Lakin Lovudda yaşamaq çox ağırdır, çünki Brockleherst müqəddəs əxlaqi təlimləri tətbiq edir və qızları daim ac, soyuq şəraitdə olmasına əhəmiyyət vermir. Baharın gəlməsi ilə məktəbdə kütləvi tif epidemiyası başlayır və çoxları ölür. Ceyn xəstələnmir,onun dostu Helen tif xəstəliyindən qurtulur, lakin uzun müddət vərəm xəstəliyindən əziyyət çəkdiyindən Ceynin qucağında ölür. Bundan sonra məktəbdə qəyyumlar şurası təyin edildikdən sonra Brockleherstdə məktəbdə yaşayış şəraiti yaxşılaşır. Ceyn Lovudda səkkiz il keçirir: altı il tələbə, iki il isə müəllim kimi. Bütün bu illər ərzində Ceynin dostu və müəllimi olan direktor Miss Temple məktəbdən ayrılanda onun ruhu dəyişiklik istəyir. Yerli qəzetdə iş üçün elan verdikdən sonra o, Tornfild malikanəsində 9 yaşlı fransız qızı Adele Varens üçün qubernator kimi işə düzəlir. Malikanədə həyat çox sakit və səssizdir. Adeldən başqa evdə xadimə, şirin qoca dul Alis Feyrfaks və pis, ünsiyyətcil olmayan sərxoş, qaşqabaqlı dərzi Qreys Pul da daxil olmaqla bir neçə qulluqçu yaşayır. İlk dəfə evi araşdırarkən Ceyn qəribə bir gülüş eşidir, lakin xanım Feyrfaks qızı inandırır ki, bu sərxoş olan Qreysdir. Mülkün sahibi, Adelin qəyyumu cənab Edvard Roçesterin qəfil gəlişi ilə hər şey dəyişir. Bu, çirkin görünüşlü və mürəkkəb xarakterli, güclü, istehzalı, özünə güvənən bir insandır. Onun keçmişində qaranlıq, bədbəxt məqamlar var. Roçester tez-tez Ceynlə danışır və o, tezliklə onun sərt
tonuna və əhvalının tez-tez dəyişməsinə alışır. Bir gecə Ceyn dəhlizdə tüstü görür - cənab Roçesterin otağından gəlirdi. Onu oyatmaqla həyatını xilas edir və yanğını söndürməyə kömək edir. Qız bunun Qreys Pulun işi olduğuna inanır, hətta Qreysi işdən çıxarmağa inandırmağa çalışır, lakin Roçester Ceyndən baş verənlər barədə heç kimə danışmamasını xahiş edir və onu Qreyslə danışacağına söz verir, və bir daha belə bir şey olmayacağını deyir. Ceyn anlayır ki, cənab Roçestr onun üçün çox dəyərlidi, və o, bu sevgi ilə var gücü ilə mübarizə aparır, lakin hisslərinə qalib gələ bilmir. Bundan əlavə, ona elə gəlir ki, cənab Roçester ona qarşıda biganə deyil. Tezliklə cənab Roçester qonaqları evə dəvət edir. Hamıya aydın olur ki, Roçester qonşu malikanələrin birindən olan gözəl aristokrat Blanş İnqramla evlənmək niyyətindədir. Ceyn bu evliliyin motivlərini başa düşmür - cütlüyə baxdıqdan cənab Roçesterin onu sevmədiyini anlayır. Bu zaman Qərbi Hindistandan müəyyən bir Riçard Meyson gəlir - və gecə dəhşətli bir qışqırıq eşidilir. Meyson yaralanıb və çiynində dişləmə izləri olan yara var. Yenə də Qreys Pulu evdən qovmurlar və baş verənlər kabus görən qulluqçu qızın qışqırması ilə izah olunur. Yara haqqında həqiqəti yalnız Roçester və Ceyn bilir. Borc bataqlığında qalmış Conun intiharından sonra onu vuran infarktdan sonra xanım Rid ölüm ayağında olanda Ceyni çağırır. Sara Rid Ceynə etdiyi günahlardan tövbə etdi - birincisi, ərinə verdiyi vədi pozduğu, qızı öz qızı kimi böyütmədiyi, ikincisi isə, üç il əvvəl Ceynin əmisinin məktubunu ona göndərmədiyi üçün . O zaman Ceyninin atasının qardaşı, Madeyrada şərab plantasiyaları olan və böyük gəliri olan uğurlu sahibkar onu görməyə gəlir. Ailəsi yox idi və rəhmətlik qardaşının bir qızı olduğunu bilərək, qardaşı qızını övladlığa götürüb, varisi etmək istəyirdi. Lakin Sara Rid ona Ceynin Lovudda tif epidemiyasının qurbanı olduğunu yazdı və əmisinin gəlişi barədə Ceynə heç nə demədi, məktubunuda ona göndərmədi. Ölüm yatağında olan xala Ceynə məktubu göstərir, ölümündən əvvəl onu bağışlamağa yalvarır və əmisinə qardaşı qızının sağ və sağlam olması həqiqətini yazmağa məcbur edir. Ceyn onu bağışlayır, amma xalası ölümündən əvvəl onunla barışmaqdan imtina edir.
Xalasının dəfn mərasimindən sonra Ceyn Tornfildə qayıdır. Qonaqlar getdi, həyat əvvəlki axarına qayıtdı. Bir gün Roçester Ceynə evlənmək qərarına gəldiyini və ona yeni bir yer tapdığını bildirir. O, ümidsizliyini gizlətməyə çalışır, lakin dəyişikliklərlə barışmağa hazırdır, onu yalnız gənc Adelin taleyi narahat edir. Birdən Edvard Roçester deyir ki, o, yalnız Ceynini sevir və onun həyat yoldaşı olmasını xahiş edir. Ceyn əvvəlcə inanmır, amma səmimiliyinə əmin olduqdan sonra razılaşır. Nişan zamanı Ceyn əmisinə məktub yazaraq yaxınlaşan evliliyini elan edib. Toy günü Londondan Ceynin əmisi tərəfindən göndərilən vəkil kilsəyə gəlir və toyun qeyri-mümkün olduğunu bildirir. O, bildiriki, cənab Roçester evlidir. Bunu Meyson da təsdiqləyir - o, Roçesterin arvadının qardaşıdır. Evə od vurmağa çalışan və Meysonu yaralayan Qreys Pul deyildi, əksinə, o, Roçesterin çılğın arvadı Bertaya nəzarət etmək tapşırılıb; Rochester hamını evə dəvət edir, burada Ceyn və keşişi dəli qadın Berta ilə tanış edir. Ceyn evə gedir və sevgisinə yas tutur. Çölə çıxanda otağının qapısında oturan Roçesterə rast gəlir. O, bağışlanma diləyir və hekayəsini danışır. Ailəsinin Bertanın dəliliyə meylini ondan gizlədilib və o, arvadının rəzil, azğın xasiyyəti ilə mübarizə apara bilməyib boşanmaq istəyəndə, həkimlər artıq onun ruhi xəstə olduğunu müəyyən ediblər, o vaxtlar qanun belə hallarda boşanmalara icazə vermirdi. Qəribədir ki, Roland atasından sonra çox yaşamadı, ona görə də Edvard tez bir zamanda böyük qardaşının titullarını, kapitalını və mülklərini miras aldı. Bütün bunları danışan Roçester Ceyni onunla birlikdə Avropaya getməyə yalvarır. Lakin Ceyn, vicdanının əleyhinə gedə və xristian əmrlərini poza bilməzdi.
Öz ürəyi ilə güclü mübarizəyə apararaq, bir gecə gizlincə yola düşür, son pulunu verərək faytona minir və bilmədiyi bir istiqamətə yola düsür. O, vaqonda bir paket ərzaq və bəzi əşyaları unudur və tamamilə vəsaitsiz qalır. Bir neçə gün gəzir, ac qalır və gecəni açıq havada keçirir - nə pulu var, nə də sığınacağı. İş tapmağa çalışır, amma nəticəsiz qalır. Nəhayət, dəhşətli leysanda o, taqətdən düşmüş halda evin pilləkənlərinə yıxılır və orada o, yerli vikar olan St. Con Rivers tərəfindən götürülür. Onun bacıları Diana və Meri xadimə kimi işləyirlər,onlar çox mehribandırlar, Ceyn xəstə olanda ona baxırdılar. Özünə gələndə, uydurma Elliot soyadını istifadə edir. Rivers onu kənd məktəbində müəllim kimi işə düzəldir. Ceyn həvəslə işə başlayır və ilk vaxtlar tələbələrinin məlumatsızlığı və ədəbsizliyi ilə qarşılaşsa da, tezliklə vəziyyət yaxşılığa doğru dəyişir. Ceyn yaşadığı yerdə sevilir və hörmət edilir. Eyni zamanda, o, təsadüfən Condan, Dianadan və Məryəmdən öyrənir ki, bir müddət əvvəl onların zəngin əmisi vəfat edib, o, vaxtilə onların ataları ilə mübahisə edib, qardaşı uşaqlarını mirasdan məhrum edib, bütün var-dövlətini digər qardaşı qızına miras qoyub. Bir gün Ceyn St. Conun aşiq olduğu bir qızın portretini çəkir və təsadüfən ona əsl adı ilə imza atır: “Ceyn Eyr”. O, buna fikir vermədən portreti St. Cona göstərir. Onun şəxsiyyəti üzə çıxır, bundan sonra St. Con ona bildirir ki, onların anası Eyr anadan olub, yəni o, Ceynin atasının bacısı olub və buna görə də o, bütün sərvəti əmilərindən miras almış. Ceyn ailə tapdığına görə sevinir və gözlənilmədən qismət olan sərvətin sevincini yaşayır. O, tədrisi dayandırmaq qərarına gəlir və dərslərini başqa müəllimə verir, baxmayaraq ki, bundan sonra nə edəcəyinə hələ qərar verə bilmirdi. O, mirasını əmiuşağı ilə bərabər bölür və onların evinə köçür, həm özünü, həm də onları sevindirmək üçün onu təmir edir, beləliklə də yeni həyatın başlanğıcını qeyd edir. O, əmiuşağı Diana və Meridən yad adamlarla xidmət etdikləri Londondan evə qayıtmalarını xahiş edir, çünki indi onlar varlıdırlar və artıq işləmək lazım deyil. Onlar öz evlərinə qayıdırlar. Ailə yenidən birləşir və hamı xoşbəxt yaşayır. Ceyn xoşbəxtdir, çünki o, heç vaxt sahib olmadığı əsl ailəni nəhayət tapıb. Bütün bu müddət ərzində St. Con onu diqqətlə izləyir. O, qeyri-adi, ziddiyyətli bir insandır: ehtiraslara boğulmuş, iddialı, lakin eyni zamanda soyuq və dərin zəkaladı. O, missioner olmaq və Hindistana getmək niyyətindədir, hətta bu cəhddə gənc, zəngin, gözəl Miss Rozamund Oliverə olan qızğın ehtirasını da aradan qaldırmaq istiyirdi. Getməzdən bir müddət əvvəl, St Con Ceyndən onunla evlənməyi xahiş edir, çünki o, missionerin arvadı roluna daha uyğundur. Qısa bir müqavimətdən sonra Ceyn hətta onunla Hindistana getməyə razılaşır - lakin onun arvadı olmağa deyil. Lakin bu, Riversi qane etmir və o, az qala razı salmışdı ki, lakin son anda Ceyn, hardansa Roçesterin səsini eşidir, onu çağırır – Ceyn, Ceyn, Ceyn. O, ürəyini çağırışına cavab verir və yuxudan oyanan kimi St. Condan qaçır. Ceyn cənab haqqında heç nə bilmir; Ondan narahat olaraq, xanım Feyrfaksa bir neçə dəfə məktub yazsa da, heç bir cavab almayıb. İndi Ceyn onun harada olduğunu və ona nə baş verdiyini öyrənmək qərarına gəlir. Tornfild onu ölü, yanmış xarabalıqlarla qarşılayır. Ceyn öyrənir ki, Berta evi yandırıb özünü damdan atıb, onu xilas etməyə çalışan Edvard isə şikəst olub: bir gözü kor olub (digəri çox zəifliyib) və əlini itirib. Onun indi ucqar malikanəsi Ferndində yaşadığını öyrəndikdən sonra dərhal ora gedir. O, Roçesteri sınmış, tamamilə depressiyaya düşmüş vəziyyətdə tapır. Edvard onu uzun müddət axtardığını və ölmüş hesab etdiyini dedi. Ceynlə yenidən görüşən Roçester üreyi həyat eşqiylə vurmağa başladı. Ceyn ondan dərhal onunla evlənməsini xahiş edəcəyini gözləyir - lakin o, öz çirkinliyindən və çarəsizliyindən utanır. Ancaq, Ceyn, sədaqətinə, sevgisinə inandırır və sonda Roçester ondan yenidən həyat yoldaşı olmasını xahiş edir. Ceyn, razılıq verir. Roçester Ceynə deyir ki, bir neçə gün əvvəl o, öz pəncərəsində oturaraq onun eşitdiyi sözlərlə onu çağırıb və Ceyn sözləri və vaxtı müqayisə edərək, elə həmin axşam anlaşılmaz şəkildə başa düşür ki, onun çağırışını millərlə uzaqdan eşitdi. Kitab 10 il sonra final seti ilə bitir. Ceyn və Edvard xoşbəxt evlidirlər, onların bir oğlu var. Diana və Meri də layiqli insanlarla evləndilər. Adel məktəbdə yaşayır, Ceyn ona tez- tez baş çəkir. St. Con İngiltərəni tərk edərək Hindistana getdi və missioner kimi seçdiyi yola qədəm qoydu. Məktublarından aydın olur ki, o, öz ölümünü qabaqcadan görür. Ceyn başa düşür ki, Hindistandan gələn növbəti məktub onu əmisi oğlunun ölümü barədə xəbərdar edəcək.
Prototiplər
Yetim Ceyninin ağır bir məktəbə göndərildiyi ilk hadisələr müəllifin şəxsi təcrübələrinə əsaslanır. Onun iki bacısı uşaqlıqda internatda şəraitin pis olması nəticəsində dünyasını dəyişib. Məktəbin yaradıcısı keşiş Vilyam Karus Vilson (1791-1859), Helen Börns isə yazıçının bacısı Meri Bronte üzərində qurulmuşdur. Bu faktlar onun dostu Yelizabet Qaskel tərəfindən yazılmış və öz dövründə mübahisələrə səbəb olan Şarlotta Brontenin həyatı (1857) kitabında dərc edilmişdir.
Tornfieldin qotik, tutqun mülkü, ehtimal ki, Hazerseyg yaxınlığındakı Nort-Liz-Holunun gözü ilə təsvir edilmişdir. Şarlotta 1845-ci ilin yayında dostu Helen Nussey ilə birlikdə onu ziyarət etdi.
Ədəbi motivlər
Ceyn Eyr qotik romanının bir çox ənənələrindən, məsələn, qotik malikanəsindən istifadə edir. Romanda Bayron qəhrəmanı (Edvard Roçester) və dəli qadın (Berta Antuanetta, onun arvadı) var. Berta vampir kimi qardaşının üstünə qaçır. Həmçinin İncil, ingilis nağılları, Pilqrimin yolu, İtirilmiş Cənnət və Volter Skotun əsərlərinə ədəbi eyhamlar var. Kitabda Bronte Viktoriya romanının bəzi klişelərindən qaçır, məsələn, Ceynlə ölmək üzrə olan xalası arasında barışıq təqdim etmir.
İstinadlar
- WorldCat (çd.). 1971.
- S., Burt, Daniel. The Literature 100: A Ranking of the Most Influential Novelists, Playwrights, and Poets of All Time (ingilis). Infobase Publishing. 2008. ISBN .
- Harrison,, David W. "The Brontes of Haworth" (ingilis). Trafford Publishing. 2003. ISBN .
- Bell., Currer. "On Tuesday next will be published, and may be had at all the libraries, Jane Eyre. An Autobiography (ingilis). London: Daily News. 1847. p.1.
- Thomson,, Patricia. "Review". The Review of English Studies (ingilis) (Archived from the original on 7 June 2021. Retrieved 13 June 2021 – via JSTOR.). 1989. ISBN .
- Moers,, Ellen. Literary Women. Doubleday (ingilis). 1976. ISBN .
- Jerome., Beaty,. ."St. John's Way and the Wayward Reader" in Brontë, Charlotte (ingilis) (Jane Eyre (Norton Critical Edition, Third ed.)). W W Norton & Company. 1847. pp. 491–502. ISBN .
- Charlotte, Brontë. Jane Eyre. Radford, Virginia: Wilder Publications. 2008. ISBN .
- "Contextualizing Racialized Interpretations of Bertha Mason's Character (ingilis). (English 151, Brown University,. 2003).
- "Contextualizing Racialized Interpretations of Bertha Mason's Character (English 151, Brown University, 2003)". (English 151, Brown University, 2003). 16 December 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 16 May 2024. (#first_missing_last)
- "Carol Atherton, The figure of Bertha Mason". 26 June 2022 tarixində . İstifadə tarixi: (2014),.
- Harman,, Claire. Charlotte Bronte: A Fiery Heart (ingilis). Vintage. 2015. pp. 206–8. ISBN .
- Sellars,, Alexander, Christine;. The Art of the Brontës (ingilis). Cambridge University Press. 1995. p.-402. ISBN .
Xarici keçidlər
- Romanın teksti gutenberg.org
- Ceyn Eyr brontesisters.ru
- Ceyn Eyrin bütün filmləri womenclub.ru
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ceyn Eyr ing Jane Eyre Ilk nesrinde o ingilis yazicisi Sarlotta Brontenin Karrer Bel texellusu ile nesr olunan Ceyn Eyr Avtobioqrafiyasi ing Jane Eyre An Autobiography adi ile isiq uzu gormusdur Sarlotta Brontenin ilk capdan cixmis romanidir Ceyn Eyring Jane EyreJanr Mehebbet romaniMuellif Sarlotta BronteOrijinal dili Ingilis diliNesr ili 1847Nesriyyat Smith Elder amp Co d Elektron versiya Vikianbarda elaqeli mediafayllarNesriRoman ilk defe 1847 ci ilde London nesriyyati Smith Elder amp Company terefinden Ceyn Eyr Avtobioqrafiyasi Muellifin adi Karrer Bel texellusu ile gizledilib Nesrden derhal sonra kitab oxucularin mehebbetini ve tenqidcilerin o cumleden Brontenin ikinci nesri hesr etdiyi Vilyam Tekkerey terefinden yaxsi reyler qazandi Romanin ilkin tenqidi qebulu onun dini eser kimi hazirki reputasiyasi ile tamamile ziddiyyet teskil edir 1848 ci ilde Yelizabet Riqbi The Quarterly Review jurnalinda Ceyn Eyri nezerden kecirerek onu cox anti xristian kompozisiya adlandirdi O yazirdi Biz hakimiyyeti alt ust eden ve butun insani ve Ilahi qanunlari pozan agil ve dusunce tonunun Ceyn Eyrin yazdigi ile eyni oldugunu beyan etmekden cekinmirik SujetBalaca Ceyn qeyyumu xanim Ridle mubahise edir F Taunsend terefinden illustrasiya Ing Hekaye birinci sexsin dilinden danisilir ve III Qeorqun hakimiyyetinin sonunda Ingilterenin simal hissesinde bir yerde bas verir Ceyn Eyrin valideynleri cox genc iken oldu ve o anasinin qardasi cenab Rid terefinden himayeye goturuldu lakin bir muddet sonra Cenab Rid dunyadan kocur Hekaye Ceyn cemi on yasinda olanda baslayir O mohkem xarakterli kovrek hessas usaqdir Ceyn dayiusaqlari Con Eliza ve Gorgiana birlikde hokmdar ve eqoist qadin olan xalasi Sara Ridin sahib oldugu Qeytsid mulkunde yasayir Evdeki her kes balaca Ceynle cox edaletsiz davranir Ceyn heqiqeten de xalasinin sevgisini qazanmaq isteyir amma xalasi ona gucle dozur Fakt budur ki Ceynin valideynlerinin evliliyi sehv idi anasi yaxsi ailenin qizi oldugu halda kasib vikarla evlendi buna gore de qardasi cenab Ridden basqa butun aile ondan imtina etdi Ceynin yalniz qulluqcu Bessi Li ile az cox yaxsi munasibetleri var Bir gun munaqise kritik hedde catir Con Rid Ceynin basini ezdi ve o yeniden vurmaq isteyende Ceyn hirsli halda Cona teref qacdi Derhal qisqiriqlara teref qacan xanim Rid hemiseki kimi Ceynin yarasini gormedi ve onu Cenab Ridin olduyu qirmizi otaga gondermekle cezalandirdi Ceyn basqa cur cezalanmaq ucun yalvarir amma bos yere O fikirlesirdiki emisinin ruhu helede qirmizi otaq da yasayir Ceyn qorxudan hali pislesir ve husunu itirir Xanim Ridin cagirdigi eczaci cenab Loyd veziyyeti basa duserek xanim Ride qizi mektebe gondermeyi meslehet gorur Xanim Ridin secimi Lovud Qizlar Mektebinin uzerine dusur lakin o mektebin terbiyecisi cenab Brokleherstdan hamiya qizin yalanci oldugunu xeberdar etmesini xahis edir O gedende Ceyn qezeblenir xalasina olan nifretini dile getirir ve qisqirir ki eslinde yalanci o deyil xalasidir usaqlari da yalanci kimi boyuyur xususile de onun kicik qizi Gorgiana o xalasini hec vaxt bagislamayacaq Yalan danismaqda ve iyrenc bir xaraktere sahib olmaqda ictimaiyyetin qarsisinda ittiham olunmasina baxmayaraq Ceynin telebeleri ve muellimleri ile munasibetleri yaxsi olur Onu biliyi metaneti ve xristian tevazokarligi Helen Bernsi ve direktor Maria Temple heyran edir Ceyn cox oxuyur ve mumkun qeder cox sey oyrenmeye calisir Lakin Lovudda yasamaq cox agirdir cunki Brockleherst muqeddes exlaqi telimleri tetbiq edir ve qizlari daim ac soyuq seraitde olmasina ehemiyyet vermir Baharin gelmesi ile mektebde kutlevi tif epidemiyasi baslayir ve coxlari olur Ceyn xestelenmir onun dostu Helen tif xesteliyinden qurtulur lakin uzun muddet verem xesteliyinden eziyyet cekdiyinden Ceynin qucaginda olur Bundan sonra mektebde qeyyumlar surasi teyin edildikden sonra Brockleherstde mektebde yasayis seraiti yaxsilasir Ceyn Lovudda sekkiz il kecirir alti il telebe iki il ise muellim kimi Butun bu iller erzinde Ceynin dostu ve muellimi olan direktor Miss Temple mektebden ayrilanda onun ruhu deyisiklik isteyir Yerli qezetde is ucun elan verdikden sonra o Tornfild malikanesinde 9 yasli fransiz qizi Adele Varens ucun qubernator kimi ise duzelir Malikanede heyat cox sakit ve sessizdir Adelden basqa evde xadime sirin qoca dul Alis Feyrfaks ve pis unsiyyetcil olmayan serxos qasqabaqli derzi Qreys Pul da daxil olmaqla bir nece qulluqcu yasayir Ilk defe evi arasdirarken Ceyn qeribe bir gulus esidir lakin xanim Feyrfaks qizi inandirir ki bu serxos olan Qreysdir Mulkun sahibi Adelin qeyyumu cenab Edvard Rocesterin qefil gelisi ile her sey deyisir Bu cirkin gorunuslu ve murekkeb xarakterli guclu istehzali ozune guvenen bir insandir Onun kecmisinde qaranliq bedbext meqamlar var Rocester tez tez Ceynle danisir ve o tezlikle onun sert Ceyn Eyr ilk defe cenab Rocesterle gorusur tonuna ve ehvalinin tez tez deyismesine alisir Bir gece Ceyn dehlizde tustu gorur cenab Rocesterin otagindan gelirdi Onu oyatmaqla heyatini xilas edir ve yangini sondurmeye komek edir Qiz bunun Qreys Pulun isi olduguna inanir hetta Qreysi isden cixarmaga inandirmaga calisir lakin Rocester Ceynden bas verenler barede hec kime danismamasini xahis edir ve onu Qreysle danisacagina soz verir ve bir daha bele bir sey olmayacagini deyir Ceyn anlayir ki cenab Rocestr onun ucun cox deyerlidi ve o bu sevgi ile var gucu ile mubarize aparir lakin hisslerine qalib gele bilmir Bundan elave ona ele gelir ki cenab Rocester ona qarsida bigane deyil Tezlikle cenab Rocester qonaqlari eve devet edir Hamiya aydin olur ki Rocester qonsu malikanelerin birinden olan gozel aristokrat Blans Inqramla evlenmek niyyetindedir Ceyn bu evliliyin motivlerini basa dusmur cutluye baxdiqdan cenab Rocesterin onu sevmediyini anlayir Bu zaman Qerbi Hindistandan mueyyen bir Ricard Meyson gelir ve gece dehsetli bir qisqiriq esidilir Meyson yaralanib ve ciyninde disleme izleri olan yara var Yene de Qreys Pulu evden qovmurlar ve bas verenler kabus goren qulluqcu qizin qisqirmasi ile izah olunur Yara haqqinda heqiqeti yalniz Rocester ve Ceyn bilir Borc bataqliginda qalmis Conun intiharindan sonra onu vuran infarktdan sonra xanim Rid olum ayaginda olanda Ceyni cagirir Sara Rid Ceyne etdiyi gunahlardan tovbe etdi birincisi erine verdiyi vedi pozdugu qizi oz qizi kimi boyutmediyi ikincisi ise uc il evvel Ceynin emisinin mektubunu ona gondermediyi ucun O zaman Ceyninin atasinin qardasi Madeyrada serab plantasiyalari olan ve boyuk geliri olan ugurlu sahibkar onu gormeye gelir Ailesi yox idi ve rehmetlik qardasinin bir qizi oldugunu bilerek qardasi qizini ovladliga goturub varisi etmek isteyirdi Lakin Sara Rid ona Ceynin Lovudda tif epidemiyasinin qurbani oldugunu yazdi ve emisinin gelisi barede Ceyne hec ne demedi mektubunuda ona gondermedi Olum yataginda olan xala Ceyne mektubu gosterir olumunden evvel onu bagislamaga yalvarir ve emisine qardasi qizinin sag ve saglam olmasi heqiqetini yazmaga mecbur edir Ceyn onu bagislayir amma xalasi olumunden evvel onunla barismaqdan imtina edir Xalasinin defn merasiminden sonra Ceyn Tornfilde qayidir Qonaqlar getdi heyat evvelki axarina qayitdi Bir gun Rocester Ceyne evlenmek qerarina geldiyini ve ona yeni bir yer tapdigini bildirir O umidsizliyini gizletmeye calisir lakin deyisikliklerle barismaga hazirdir onu yalniz genc Adelin taleyi narahat edir Birden Edvard Rocester deyir ki o yalniz Ceynini sevir ve onun heyat yoldasi olmasini xahis edir Ceyn evvelce inanmir amma semimiliyine emin olduqdan sonra razilasir Nisan zamani Ceyn emisine mektub yazaraq yaxinlasan evliliyini elan edib Toy gunu Londondan Ceynin emisi terefinden gonderilen vekil kilseye gelir ve toyun qeyri mumkun oldugunu bildirir O bildiriki cenab Rocester evlidir Bunu Meyson da tesdiqleyir o Rocesterin arvadinin qardasidir Eve od vurmaga calisan ve Meysonu yaralayan Qreys Pul deyildi eksine o Rocesterin cilgin arvadi Bertaya nezaret etmek tapsirilib Rochester hamini eve devet edir burada Ceyn ve kesisi deli qadin Berta ile tanis edir Ceyn eve gedir ve sevgisine yas tutur Cole cixanda otaginin qapisinda oturan Rocestere rast gelir O bagislanma dileyir ve hekayesini danisir Ailesinin Bertanin deliliye meylini ondan gizledilib ve o arvadinin rezil azgin xasiyyeti ile mubarize apara bilmeyib bosanmaq isteyende hekimler artiq onun ruhi xeste oldugunu mueyyen edibler o vaxtlar qanun bele hallarda bosanmalara icaze vermirdi Qeribedir ki Roland atasindan sonra cox yasamadi ona gore de Edvard tez bir zamanda boyuk qardasinin titullarini kapitalini ve mulklerini miras aldi Butun bunlari danisan Rocester Ceyni onunla birlikde Avropaya getmeye yalvarir Lakin Ceyn vicdaninin eleyhine gede ve xristian emrlerini poza bilmezdi Oz ureyi ile guclu mubarizeye apararaq bir gece gizlince yola dusur son pulunu vererek faytona minir ve bilmediyi bir istiqamete yola dusur O vaqonda bir paket erzaq ve bezi esyalari unudur ve tamamile vesaitsiz qalir Bir nece gun gezir ac qalir ve geceni aciq havada kecirir ne pulu var ne de siginacagi Is tapmaga calisir amma neticesiz qalir Nehayet dehsetli leysanda o taqetden dusmus halda evin pillekenlerine yixilir ve orada o yerli vikar olan St Con Rivers terefinden goturulur Onun bacilari Diana ve Meri xadime kimi isleyirler onlar cox mehribandirlar Ceyn xeste olanda ona baxirdilar Ozune gelende uydurma Elliot soyadini istifade edir Rivers onu kend mektebinde muellim kimi ise duzeldir Ceyn hevesle ise baslayir ve ilk vaxtlar telebelerinin melumatsizligi ve edebsizliyi ile qarsilassa da tezlikle veziyyet yaxsiliga dogru deyisir Ceyn yasadigi yerde sevilir ve hormet edilir Eyni zamanda o tesadufen Condan Dianadan ve Meryemden oyrenir ki bir muddet evvel onlarin zengin emisi vefat edib o vaxtile onlarin atalari ile mubahise edib qardasi usaqlarini mirasdan mehrum edib butun var dovletini diger qardasi qizina miras qoyub Bir gun Ceyn St Conun asiq oldugu bir qizin portretini cekir ve tesadufen ona esl adi ile imza atir Ceyn Eyr O buna fikir vermeden portreti St Cona gosterir Onun sexsiyyeti uze cixir bundan sonra St Con ona bildirir ki onlarin anasi Eyr anadan olub yeni o Ceynin atasinin bacisi olub ve buna gore de o butun serveti emilerinden miras almis Ceyn aile tapdigina gore sevinir ve gozlenilmeden qismet olan servetin sevincini yasayir O tedrisi dayandirmaq qerarina gelir ve derslerini basqa muellime verir baxmayaraq ki bundan sonra ne edeceyine hele qerar vere bilmirdi O mirasini emiusagi ile beraber bolur ve onlarin evine kocur hem ozunu hem de onlari sevindirmek ucun onu temir edir belelikle de yeni heyatin baslangicini qeyd edir O emiusagi Diana ve Meriden yad adamlarla xidmet etdikleri Londondan eve qayitmalarini xahis edir cunki indi onlar varlidirlar ve artiq islemek lazim deyil Onlar oz evlerine qayidirlar Aile yeniden birlesir ve hami xosbext yasayir Ceyn xosbextdir cunki o hec vaxt sahib olmadigi esl aileni nehayet tapib Butun bu muddet erzinde St Con onu diqqetle izleyir O qeyri adi ziddiyyetli bir insandir ehtiraslara bogulmus iddiali lakin eyni zamanda soyuq ve derin zekaladi O missioner olmaq ve Hindistana getmek niyyetindedir hetta bu cehdde genc zengin gozel Miss Rozamund Olivere olan qizgin ehtirasini da aradan qaldirmaq istiyirdi Getmezden bir muddet evvel St Con Ceynden onunla evlenmeyi xahis edir cunki o missionerin arvadi roluna daha uygundur Qisa bir muqavimetden sonra Ceyn hetta onunla Hindistana getmeye razilasir lakin onun arvadi olmaga deyil Lakin bu Riversi qane etmir ve o az qala razi salmisdi ki lakin son anda Ceyn hardansa Rocesterin sesini esidir onu cagirir Ceyn Ceyn Ceyn O ureyini cagirisina cavab verir ve yuxudan oyanan kimi St Condan qacir Ceyn cenab haqqinda hec ne bilmir Ondan narahat olaraq xanim Feyrfaksa bir nece defe mektub yazsa da hec bir cavab almayib Indi Ceyn onun harada oldugunu ve ona ne bas verdiyini oyrenmek qerarina gelir Tornfild onu olu yanmis xarabaliqlarla qarsilayir Ceyn oyrenir ki Berta evi yandirib ozunu damdan atib onu xilas etmeye calisan Edvard ise sikest olub bir gozu kor olub digeri cox zeifliyib ve elini itirib Onun indi ucqar malikanesi Ferndinde yasadigini oyrendikden sonra derhal ora gedir O Rocesteri sinmis tamamile depressiyaya dusmus veziyyetde tapir Edvard onu uzun muddet axtardigini ve olmus hesab etdiyini dedi Ceynle yeniden gorusen Rocester ureyi heyat esqiyle vurmaga basladi Ceyn ondan derhal onunla evlenmesini xahis edeceyini gozleyir lakin o oz cirkinliyinden ve caresizliyinden utanir Ancaq Ceyn sedaqetine sevgisine inandirir ve sonda Rocester ondan yeniden heyat yoldasi olmasini xahis edir Ceyn raziliq verir Rocester Ceyne deyir ki bir nece gun evvel o oz penceresinde oturaraq onun esitdiyi sozlerle onu cagirib ve Ceyn sozleri ve vaxti muqayise ederek ele hemin axsam anlasilmaz sekilde basa dusur ki onun cagirisini millerle uzaqdan esitdi Kitab 10 il sonra final seti ile bitir Ceyn ve Edvard xosbext evlidirler onlarin bir oglu var Diana ve Meri de layiqli insanlarla evlendiler Adel mektebde yasayir Ceyn ona tez tez bas cekir St Con Ingiltereni terk ederek Hindistana getdi ve missioner kimi secdiyi yola qedem qoydu Mektublarindan aydin olur ki o oz olumunu qabaqcadan gorur Ceyn basa dusur ki Hindistandan gelen novbeti mektub onu emisi oglunun olumu barede xeberdar edecek PrototiplerNort Liz Holl Yetim Ceyninin agir bir mektebe gonderildiyi ilk hadiseler muellifin sexsi tecrubelerine esaslanir Onun iki bacisi usaqliqda internatda seraitin pis olmasi neticesinde dunyasini deyisib Mektebin yaradicisi kesis Vilyam Karus Vilson 1791 1859 Helen Borns ise yazicinin bacisi Meri Bronte uzerinde qurulmusdur Bu faktlar onun dostu Yelizabet Qaskel terefinden yazilmis ve oz dovrunde mubahiselere sebeb olan Sarlotta Brontenin heyati 1857 kitabinda derc edilmisdir Tornfieldin qotik tutqun mulku ehtimal ki Hazerseyg yaxinligindaki Nort Liz Holunun gozu ile tesvir edilmisdir Sarlotta 1845 ci ilin yayinda dostu Helen Nussey ile birlikde onu ziyaret etdi Edebi motivler Ceyn Eyr qotik romaninin bir cox enenelerinden meselen qotik malikanesinden istifade edir Romanda Bayron qehremani Edvard Rocester ve deli qadin Berta Antuanetta onun arvadi var Berta vampir kimi qardasinin ustune qacir Hemcinin Incil ingilis nagillari Pilqrimin yolu Itirilmis Cennet ve Volter Skotun eserlerine edebi eyhamlar var Kitabda Bronte Viktoriya romaninin bezi kliselerinden qacir meselen Ceynle olmek uzre olan xalasi arasinda barisiq teqdim etmir IstinadlarWorldCat cd 1971 S Burt Daniel The Literature 100 A Ranking of the Most Influential Novelists Playwrights and Poets of All Time ingilis Infobase Publishing 2008 ISBN 9781438127064 Harrison David W The Brontes of Haworth ingilis Trafford Publishing 2003 ISBN 978 1 55369 809 8 Bell Currer On Tuesday next will be published and may be had at all the libraries Jane Eyre An Autobiography ingilis London Daily News 1847 p 1 Thomson Patricia Review The Review of English Studies ingilis Archived from the original on 7 June 2021 Retrieved 13 June 2021 via JSTOR 1989 ISBN 0034 6551 JSTOR 516528 Moers Ellen Literary Women Doubleday ingilis 1976 ISBN 9780385074278 Jerome Beaty St John s Way and the Wayward Reader in Bronte Charlotte ingilis Jane Eyre Norton Critical Edition Third ed W W Norton amp Company 1847 pp 491 502 ISBN 0393975428 Charlotte Bronte Jane Eyre Radford Virginia Wilder Publications 2008 ISBN 978 1604594119 Contextualizing Racialized Interpretations of Bertha Mason s Character ingilis English 151 Brown University 2003 Contextualizing Racialized Interpretations of Bertha Mason s Character English 151 Brown University 2003 English 151 Brown University 2003 16 December 2023 tarixinde Istifade tarixi 16 May 2024 first missing last Carol Atherton The figure of Bertha Mason 26 June 2022 tarixinde Istifade tarixi 2014 Harman Claire Charlotte Bronte A Fiery Heart ingilis Vintage 2015 pp 206 8 ISBN 978 0 30796208 9 Sellars Alexander Christine The Art of the Brontes ingilis Cambridge University Press 1995 p 402 ISBN 978 0 521 43248 1 Xarici kecidlerRomanin teksti gutenberg org Ceyn Eyr brontesisters ru Ceyn Eyrin butun filmleri womenclub ru