Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Afrotürklər və ya Qaradərili türklər— neqroid irqinə mənsub olan Türkiyə vətəndaşları. Zənci abxazlar kimi onların da mənşəyi rejimi ilə əlaqəlidir. Belə ki, "afrotürklər" ifadəsi, əsas etibarilə, Osmanlı imperiyasının hökmranlığı dövründə qul olaraq gətirilən və ya öz istəkləri ilə Afrikadan Anadoluya və ya Kiprə gələrək məskunlaşan şəxslərin nəsillərinə verilən addır. Onların bir qismi sonradan ölkələrinə qayıtmış, qalanları isə Egey və Aralıq dənizi regionunda yerləşərək kənd təsərrüfatı ilə məşğul olmuş və kəndlər qurmuşdular. Afrotürklərin yaşlı nəsilləri özlərini ərəb adlandırsalar da, şəhərlərdə məskunlaşan gənc nəsil "Afrika əsilli" deməyə üstünlük verir.
| Ümumi sayı | |||
|---|---|---|---|
| Yaşadığı ərazilər | |||
| | |||
| Dili | |||
| | |||
| Dini | |||
| |
Tarixi
Osmanlı dönəmində Niger, Səudiyyə Ərəbistanı, Liviya, Keniya və Sudandan afrikalılar əsasən Zənzibar vasitəsilə Osmanlıya gətirilmiş və , Manavqat, , və obalarında yerləşdirilmişdilər. Bəzi Afrika əsilli şəxslər isə 1923-cü il Türkiyə-Yunanıstan əhali mübadiləsi zamanı Kritdən gəlmiş və Egey regionunda, xüsusən də İzmirdə yerləşmişlər.Ayvalıkda yaşayan afrotürklər ata-babalarının yunanca danışdığını, türk dilini sonradan öyrəndiklərini qeyd edirlər.
Bəzi mənbələr XIX əsrdə İzmirin Səbirdaşı, Dolapquyu, Tamaşalıq, İkiçeşməlik və Ballıquyu kimi bölgələrində yoxsul qaradərililərin yaşadığı məhəllələrdən xəbər verir. İzmirdə yaşayan afrotürklər 1960-cı illərə qədər afrikalıların milli bayramını "Dana bayramı" adı ilə qeyd edir, bahar şənlikləri təşkil edirdilər. Üç həftə davam edən şənlik zamanı qodyaların (Afrika cəmiyyətinin görkəmli nümayəndələri) yığdıqları pulla dana alınır və may ayının ilk şənbə günü qurban kəsilirdi. Hazırda bu bayram sadəcə iki gün qeyd olunur və qurban kəsilmir.
Osmanlı ordusunun sıralarında minlərlə qaradərili afrikalı xidmət edirdi. Ordu zamanı 24,000 afrikalını Balkan yarımadasına göndərmişdi. Tarixdə ilk qaradərili pilotlardan biri Əhməd Əli Çeliktən Birinci Dünya müharibəsində Osmanlı hərbi hava qüvvələrində xidmət etmişdir.
Hazırda afrotürklər Egey regionunda, xüsusən də İzmir, Aydın və Muğlada yaşamaqdadırlar. Eləcə də Antalya və Adana illərinin bəzi qəsəbələrində də Afrika əsilli şəxslər yaşayırlar. Afrika köçkünlərinin nəslindən bəziləri qalıb bu ərazilərdəki əhali ilə qarışmış, bir çoxu daha böyük şəhərlərə köç etmişdir. Bu kimi faktorlar ölkədə afrotürklərin sayının müəyyənləşdirilməsini çətinləşdirir.
Məşhur afrotürklər
İncəsənət
- — müğənni
- Tuğçe Güdər — model, aktrisa
- Kuzqun Acar — heykəltaraş
- Mənsur Ark — musiqiçi
- Safiye Ayla — musiqiçi
- Yasemin Əsmərgül — aktrisa
- Əhməd Kostarika — aktyor
- Dursunə Şirin — aktrisa
- İbrahim Şirin — musiqiçi
- Cenk Sökmən — musiqiçi
- Melis Sökmən — aktrisa, musiqiçi (Qvineyalı nənə)
- Səid Sökmən — balerino, xoreoqraf (Qvineyalı ana)
- Sibel Sürel — balerina
- Əli Tınaz — aktyor, televiziya aparıcısı
- Tuncay Vural — xoreoqraf
- Dəfnə Coy Foster — aktrisa, televiziya aparıcısı (Afroamerikalı ata)
- Mert Gülər — yoqa təlimçisi
İdman
- Fercani Şənər — futbolçu
- Ömər Besim Koşalay — atlet, jurnalist
- Vahab Özaltay — futbolçu
- Hadi Türkmən — Türkiyə Futbol Federasiyasının keçmiş vitse-prezidenti
- Sadri Usuoğlu — futbol meneceri
- Mustafa Yıldız — "Ərəb Mustafa" kimi məşhurdur, 1972 və 1981 Qırxpınar çempionu
- Nazim Sanqare — futbolçu
Ədəbiyyat
- Mustafa Olpak — yazıçı və aktivist
- Tarık Dursun K. (Kakınç) — yazıçı
- Minə Söyüd — yazıçı və köşə yazarı
Siyasət
- Zənci Musa — Təşkilat-i Məxsusanın üzvü
Hərbi xidmət
- — Osmanlı pilotu
Qalereya
-
![image]()
uçuş kostyumunda. -
![image]()
Osmanlı sultanının qaradərili qızlar ağası. -
![image]()
II Əbdülhəmidin sultanlığı dövründə qaradərili baş qızlar ağası (1912). -
![image]()
Futbolçu Fercani Şənər.
Qeydlər
- Türkiyə mənbələrində 1880-ci illərdən 1920-ci illərin sonlarına qədər keçirildiyi göstərilir.
İstinadlar
- Osmanlı İmparatorluğu’nda Köle, Türkiye Cumhuriyeti’nde Evlatlık: Afro-Türkler, Mustafa Olpak, AÜ Siyasal Bilimler Fakültesi 2015-09-24 at the Wayback Machine
- "Turks with African ancestors want their existence to be felt". Today's Zaman. Todayszaman.com. 11 May 2008. 27 August 2008 tarixində . İstifadə tarixi: 28 August 2008.
- Yerleşim Yerleri ve Göç: Balıkesir/Ayvalık, afroturk.org, retrieved 25 January 2009 18 fevral 2009 at the Wayback Machine
- "Afro-Türklerin tarihi, ''Radikal'', 30 August 2008, retrieved 22 January 2009". Radikal.com.tr. 2008-08-30. 2008-09-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-05-03.
- Dieudonne Gnammankou, "African Slave Trade in Russia" 2006-02-22 at the Wayback Machine, in Doudou Diene, La Chaine et le lien, Paris: Editions UNESCO, 1998.
- . Afroturk.org. 18 February 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 January 2009.
- Afrika'nın kapıları İzmir'e açılıyor 17 fevral 2009 at the Wayback Machine, Yeni Asır, 21 November 2008, retrieved 25 January 2009.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Afroturkler ve ya Qaraderili turkler neqroid irqine mensub olan Turkiye vetendaslari Zenci abxazlar kimi onlarin da menseyi rejimi ile elaqelidir Bele ki afroturkler ifadesi esas etibarile Osmanli imperiyasinin hokmranligi dovrunde qul olaraq getirilen ve ya oz istekleri ile Afrikadan Anadoluya ve ya Kipre gelerek meskunlasan sexslerin nesillerine verilen addir Onlarin bir qismi sonradan olkelerine qayitmis qalanlari ise Egey ve Araliq denizi regionunda yerleserek kend teserrufati ile mesgul olmus ve kendler qurmusdular Afroturklerin yasli nesilleri ozlerini ereb adlandirsalar da seherlerde meskunlasan genc nesil Afrika esilli demeye ustunluk verir Afroturkler Umumi sayi100 000 dekYasadigi erazilerMugla Izmir AntalyaDiliereb turk Krit dialekti ruminDiniIslam coxluq Xristianliq azliq Osmanli ordusunda xidmet eden Afrika esilli birTarixiOsmanli doneminde Niger Seudiyye Erebistani Liviya Keniya ve Sudandan afrikalilar esasen Zenzibar vasitesile Osmanliya getirilmis ve Manavqat ve obalarinda yerlesdirilmisdiler Bezi Afrika esilli sexsler ise 1923 cu il Turkiye Yunanistan ehali mubadilesi zamani Kritden gelmis ve Egey regionunda xususen de Izmirde yerlesmisler Ayvalikda yasayan afroturkler ata babalarinin yunanca danisdigini turk dilini sonradan oyrendiklerini qeyd edirler Bezi menbeler XIX esrde Izmirin Sebirdasi Dolapquyu Tamasaliq Ikicesmelik ve Balliquyu kimi bolgelerinde yoxsul qaraderililerin yasadigi mehellelerden xeber verir Izmirde yasayan afroturkler 1960 ci illere qeder afrikalilarin milli bayramini Dana bayrami adi ile qeyd edir bahar senlikleri teskil edirdiler Uc hefte davam eden senlik zamani qodyalarin Afrika cemiyyetinin gorkemli numayendeleri yigdiqlari pulla dana alinir ve may ayinin ilk senbe gunu qurban kesilirdi Hazirda bu bayram sadece iki gun qeyd olunur ve qurban kesilmir Osmanli ordusunun siralarinda minlerle qaraderili afrikali xidmet edirdi Ordu zamani 24 000 afrikalini Balkan yarimadasina gondermisdi Tarixde ilk qaraderili pilotlardan biri Ehmed Eli Celikten Birinci Dunya muharibesinde Osmanli herbi hava quvvelerinde xidmet etmisdir Hazirda afroturkler Egey regionunda xususen de Izmir Aydin ve Muglada yasamaqdadirlar Elece de Antalya ve Adana illerinin bezi qesebelerinde de Afrika esilli sexsler yasayirlar Afrika kockunlerinin neslinden bezileri qalib bu erazilerdeki ehali ile qarismis bir coxu daha boyuk seherlere koc etmisdir Bu kimi faktorlar olkede afroturklerin sayinin mueyyenlesdirilmesini cetinlesdirir Meshur afroturklerIncesenet mugenni Tugce Guder model aktrisa Kuzqun Acar heykeltaras Mensur Ark musiqici Safiye Ayla musiqici Yasemin Esmergul aktrisa Ehmed Kostarika aktyor Dursune Sirin aktrisa Ibrahim Sirin musiqici Cenk Sokmen musiqici Melis Sokmen aktrisa musiqici Qvineyali nene Seid Sokmen balerino xoreoqraf Qvineyali ana Sibel Surel balerina Eli Tinaz aktyor televiziya aparicisi Tuncay Vural xoreoqraf Defne Coy Foster aktrisa televiziya aparicisi Afroamerikali ata Mert Guler yoqa telimcisiIdman Fercani Sener futbolcu Omer Besim Kosalay atlet jurnalist Vahab Ozaltay futbolcu Hadi Turkmen Turkiye Futbol Federasiyasinin kecmis vitse prezidenti Sadri Usuoglu futbol meneceri Mustafa Yildiz Ereb Mustafa kimi meshurdur 1972 ve 1981 Qirxpinar cempionu Nazim Sanqare futbolcuEdebiyyat Mustafa Olpak yazici ve aktivist Tarik Dursun K Kakinc yazici Mine Soyud yazici ve kose yazariSiyaset Zenci Musa Teskilat i Mexsusanin uzvuHerbi xidmet Osmanli pilotuQalereyaucus kostyumunda Osmanli sultaninin qaraderili qizlar agasi II Ebdulhemidin sultanligi dovrunde qaraderili bas qizlar agasi 1912 Futbolcu Fercani Sener QeydlerTurkiye menbelerinde 1880 ci illerden 1920 ci illerin sonlarina qeder kecirildiyi gosterilir IstinadlarOsmanli Imparatorlugu nda Kole Turkiye Cumhuriyeti nde Evlatlik Afro Turkler Mustafa Olpak AU Siyasal Bilimler Fakultesi 2015 09 24 at the Wayback Machine Turks with African ancestors want their existence to be felt Today s Zaman Todayszaman com 11 May 2008 27 August 2008 tarixinde Istifade tarixi 28 August 2008 Yerlesim Yerleri ve Goc Balikesir Ayvalik afroturk org retrieved 25 January 2009 18 fevral 2009 at the Wayback Machine Afro Turklerin tarihi Radikal 30 August 2008 retrieved 22 January 2009 Radikal com tr 2008 08 30 2008 09 01 tarixinde Istifade tarixi 2012 05 03 Dieudonne Gnammankou African Slave Trade in Russia 2006 02 22 at the Wayback Machine in Doudou Diene La Chaine et le lien Paris Editions UNESCO 1998 Afroturk org 18 February 2009 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 25 January 2009 Afrika nin kapilari Izmir e aciliyor 17 fevral 2009 at the Wayback Machine Yeni Asir 21 November 2008 retrieved 25 January 2009