Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pont dağları və ya Pont Alpları (türk. Kuzey Anadolu Dağları) ― Türkiyədə, Anadolunun şimalında formalaşmış dağ silsiləsi. Dağlar yerli türk və pontik yunan dillərində Parhar dağları olaraq da tanınır. Parhar termini xet dilində "yüksək" və ya "zirvə" mənasını verir.Qədim yunan dilində dağlar Paryadres və ya Parihedri adlandırılırdı.
| Pont dağları | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 3 937 m |
| Hündür zirvəsi | Kaçkar dağı |
| Yerləşməsi | |
| Ölkələr | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Formalaşması
Pont dağları Alp qırışıqlığı nəticəsində formalaşan Alp-Himalay qurşağının şimali Anadolu hissəsidir. Mezozoy dövründə Tetis okeanının dibi olan Anadolunun şimal və cəbunda akkumlyativ süxurlar toplanmışdır. Mezozoyun sonunda bu süxurlar yüksələrək su üzünə çıxmışdır. Oliqosenin sonunda Alp qırışıqlığı ən şiddətli halına gəlmiş, Anadolunun şimal və cənubundakı ərazilər şiddətlə qalxmağa başlamışdır. Qalxma əvvəlcə Qaradəniz dağlarında başlamış, sonra isə Tavr dağlarında davam etmişdir. Oliqosende toplu olarak qalxan dağlar Neogen dövründə aşınaraq alçalmışdır.
Coğrafiya
Silsilə təxminən şərq-qərbə doğru uzanır və Qara dənizin cənub sahillərinə paralel və yaxın yerləşir. Dağlar Şimal-şərqdən Gürcüstana, qərbdən Mərmərə dənizinə qədər uzanır. Pont dağlarının ən yüksək zirvəsi 3,937 metr (12,917 ft) hündürlüyündəki Kaçkar dağıdır. Silsilə boyunca şərq-qərb istiqamətində Şimali Anadolu tektonik çatı və Şimal-şərq Anadolu tektonik çatı uzanır.
Ekologiya
Dağlar əsasən sıx iynəyarpaqlı meşələrlə örtülüdür.
Dağların çox hissəsin Şimali Anadolu iynəyarpaqlı və enliyarpaqlı meşələri əhatə etsə də, Kaçkar dağları olaraq tanınan silsilənin uzaq şərq ucunda Qafqaz qarışıq meşələri uzanır. Pont kimi tanınan dağlarla Qara dəniz arasındakı ensiz sahil zolağı dünyanın az miqdarda mülayim yağış meşələrindən bəzilərini ehtiva edən Euksin-Kolşik enliyarpaqlı meşələrinə ev sahibliyi edir.
Bu bölgədə bildirçinçalan, berqut, məzar qartalı, kiçik xallı qartal, Qafqaz tetrası, Tichodroma muraria və Serinus pusillus kimi Avrasiya florası inkişaf edir.
Ərazinin qışı çox sərtdir və bəzi yüksəkliklərdə qar yay aylarında da qalır.
Aralıq dənizindən cənubda yerləşən Anadolu yaylası dağların sədd funksiyası oynaması səbəbilə rütubətli və mülayim sahildən daha quru və kontinental bir iqlimə malikdir.
İstinadlar
- Karadeniz Ansiklopedik Sözlük 2008-05-13 at the Wayback Machine. See the "Parhar" (plateau) and "Parhal" (village) articles.
- Strabon. Chapter XI // Geographica (35 BC – 23 AD). səh. xii.4. 2022-07-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-24.
- Böyük Plini. Chapter VI // Naturalis Historia (77–79 AD). səh. iix.25.
- Couzens, Dominic. Top 100 Birding Sites of the World. Kaliforniya Universiteti. 2008. 73–75. ISBN .
- "File:Koppen-Geiger Map TUR present.svg". commons.wikimedia.org (ingilis). 2020-12-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-14.
- Pontic Mountains and highlands 2014-02-26 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pont daglari ve ya Pont Alplari turk Kuzey Anadolu Daglari Turkiyede Anadolunun simalinda formalasmis dag silsilesi Daglar yerli turk ve pontik yunan dillerinde Parhar daglari olaraq da taninir Parhar termini xet dilinde yuksek ve ya zirve menasini verir Qedim yunan dilinde daglar Paryadres ve ya Parihedri adlandirilirdi Pont daglariUmumi melumatlarMutleq hundurluyu 3 937 mHundur zirvesi Kackar dagiYerlesmesi40 50 13 sm e 41 09 34 s u Olkeler Turkiye GurcustanPont daglari Vikianbarda elaqeli mediafayllarFormalasmasiPont daglari Alp qirisiqligi neticesinde formalasan Alp Himalay qursaginin simali Anadolu hissesidir Mezozoy dovrunde Tetis okeaninin dibi olan Anadolunun simal ve cebunda akkumlyativ suxurlar toplanmisdir Mezozoyun sonunda bu suxurlar yukselerek su uzune cixmisdir Oliqosenin sonunda Alp qirisiqligi en siddetli halina gelmis Anadolunun simal ve cenubundaki eraziler siddetle qalxmaga baslamisdir Qalxma evvelce Qaradeniz daglarinda baslamis sonra ise Tavr daglarinda davam etmisdir Oliqosende toplu olarak qalxan daglar Neogen dovrunde asinaraq alcalmisdir CografiyaZilqala qalasi Silsile texminen serq qerbe dogru uzanir ve Qara denizin cenub sahillerine paralel ve yaxin yerlesir Daglar Simal serqden Gurcustana qerbden Mermere denizine qeder uzanir Pont daglarinin en yuksek zirvesi 3 937 metr 12 917 ft hundurluyundeki Kackar dagidir Silsile boyunca serq qerb istiqametinde Simali Anadolu tektonik cati ve Simal serq Anadolu tektonik cati uzanir EkologiyaDaglar esasen six iyneyarpaqli meselerle ortuludur Daglarin cox hissesin Simali Anadolu iyneyarpaqli ve enliyarpaqli meseleri ehate etse de Kackar daglari olaraq taninan silsilenin uzaq serq ucunda Qafqaz qarisiq meseleri uzanir Pont kimi taninan daglarla Qara deniz arasindaki ensiz sahil zolagi dunyanin az miqdarda mulayim yagis meselerinden bezilerini ehtiva eden Euksin Kolsik enliyarpaqli meselerine ev sahibliyi edir Bu bolgede bildircincalan berqut mezar qartali kicik xalli qartal Qafqaz tetrasi Tichodroma muraria ve Serinus pusillus kimi Avrasiya florasi inkisaf edir Erazinin qisi cox sertdir ve bezi yuksekliklerde qar yay aylarinda da qalir Araliq denizinden cenubda yerlesen Anadolu yaylasi daglarin sedd funksiyasi oynamasi sebebile rutubetli ve mulayim sahilden daha quru ve kontinental bir iqlime malikdir IstinadlarKaradeniz Ansiklopedik Sozluk 2008 05 13 at the Wayback Machine See the Parhar plateau and Parhal village articles Strabon Chapter XI Geographica 35 BC 23 AD seh xii 4 2022 07 06 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 24 Boyuk Plini Chapter VI Naturalis Historia 77 79 AD seh iix 25 Couzens Dominic Top 100 Birding Sites of the World Kaliforniya Universiteti 2008 73 75 ISBN 978 0 520 25932 4 File Koppen Geiger Map TUR present svg commons wikimedia org ingilis 2020 12 29 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 03 14 Pontic Mountains and highlands 2014 02 26 at the Wayback Machine